" Οι ήττες μας δεν αποδεικνύουν
Τίποτα παραπάνω από το ότι
319205339 712219783586309 2265634222543469205 n  Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
Και από τους θεατές περιμένουμε
Τουλάχιστον να ντρέπονται"
                                               Μπρεχτ
X.Kostoulas

X.Kostoulas

«Το λέγαν "Άγια Κυριακή" εκείνο το καΐκι
που στη σκλαβιά, στην κατοχή, δούλευε στη διαφυγή 
πάλευε για τη νίκη.

Αλεξάνδρεια- Ραφήνα, πήγαινε τα χρόνια εκείνα
και για μπάρκο μες στ’ αμπάρια είχε όλο παλληκάρια»

Μ.Πλέσσας– Κ.Βίρβος

Αναδημοσίευση από Μηχανή του Χρόνου

 

Το κομβικό σημείο που βρίσκεται το λιμάνι της Ραφήνας έκανε την πόλη να πρωταγωνιστήσει σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις, κατά την περίοδο της Κατοχής. Από τη Ραφήνα ξέφυγαν από τον γερμανικό κλοιό χιλιάδες Έλληνες πατριώτες και αξιωματικοί για τη Μέση ανατολή. Επίσης, από εκεί έφυγαν και 4.000 Βρετανοί στρατιώτες για την Αίγυπτο μόλις οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα. Κάποια καράβια της νηοπομπής κατέληξαν στην Κρήτη... 

Σπουδαίο ήταν το δίκτυο διαφυγής που οργανώθηκε από το λιμάνι της Ραφήνας προς τις μικρασιατικές ακτές μέσω Τσεσμέ και προς την Αίγυπτο. Τα δρομολόγια διαφυγής ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 1941 με τα καΐκια «Παναγία», η «Αγία Παρασκευή» και η «Αγία Κυριακή», που έφταναν μέχρι τις μικρασιατικές ακτές, ακόμα και μέχρι την Αλεξάνδρεια.

 

Η «Αγία Παρασκευή» με καπετάνιο τον Κώστα Γιαγκουδάκη έκανε δρομολόγια με προορισμούς κυρίως τη Σάμο, τη Χίο και την Ικαρία. Το «Παναγία» ήταν του Ικαριώτη καπετάνιου Σταμάτη Τσατρά, ο οποίος μέσα στον Ιούνιο του ΄41 έκανε δυο δρομολόγια στον Τσεσμέ βοηθώντας τη διαφυγή Ελλήνων αξιωματικών και σπουδαίων πολιτικών. Πιθανολογείται ότι με το δικό του καΐκι διέφυγαν στις 31 Μαρτίου 1942 ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος με τη γυναίκα του, καθώς και ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος. Η «Αγία Κυριακή» ανήκε στον Καρυστινό καπετάνιο Καδή. Το καΐκι αυτό πέρασε στην ιστορία γιατί τραγουδήθηκε από τη Ρένα Κουμιώτη.... 

Το άγνωστο '21

Μαρτίου 24, 2019

 Αναδημοσίευση από mavrioxia.blogspot.com

 “...Οι λέγοντες ότι η Επανάσταση ήταν μόνον Εθνική, ή είναι αδιάβαστοι, ή δε μας λένε την αλήθεια. Σκοτώνοντας τους Τούρκους ήξερε ότι σκοτώνει το σύμμαχο των κοτζαμπάσηδων. Χωρίς τον αφανισμό πρώτα αυτουνού, δεν μπόραε να ξεπάτωνε τους άλλους. Το ότι σ' αυτό η Επανάσταση γελάστηκε, δεν πάει να πει διόλου ότι τους εφείσθη. Θα τους πέρναε εν στόματι μαχαίρας. Το ότι νόμισε ότι για τούτο είχε καιρό, αυτό την έφαγε...Η Επανάσταση απότυχε...”     Γιάννης Σκαρίμπας

Οι μισές αλήθειες και η παραχάραξη της Ιστορίας ήταν ανέκαθεν η αγαπημένη ενασχόληση της εξουσίας και των υπηρετών της προκειμένου να κρατούν το μακάριο λαό σε καταστολή και ύπνωση, βέβαιος αυτός ότι έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι και οι προσδοκίες του και να μην αναμοχλεύει παλιές ιστορίες που μιλούν για επανάσταση, για δικαιοσύνη, για ισότητα, για ελευθερία.

Πόσα ήταν τα '21;

Τι ήταν, όμως, το '21; Ήταν ένα ή περισσότερα; Ας διαβάσουμε τι “απάντησε” σε αυτό το ερώτημα ο ιστορικός Δημήτρης Φωτιάδης

 “ Δύο ήταν τα Εικοσιένα : Το ένα του λαού και των πιο προοδευτικών ανθρώπων εκείνου του καιρού, το άλλο των κοτζαμπάσηδων και των πολιτικάντηδων. Του πρώτου οι ρίζες αντλούνε τους χυμούς τους από τα ¨Δίκαια του ανθρώπου” του Ρήγα Βελεστινλή, πάνω στ' άλλο πέφτει βαρύς ο ίσκιος της “Πατρικής Διδασκαλίας” του Μακαριωτάτου Πατριάρχη της Αγίας Πόλης Ιερουσαλήμ Κυρ Ανθίμου – ή πιο σωστά του Γρηγορίου ”

“Η ακτινοβολία του πνεύματος του και το μέγεθος των γνώσεών του, υπήρξαν αντίστροφα ανάλογα με τη διασημότητα που συνεπάγεται αυτές οι ιδιότητες. Ο όγκος του έργου του και η ποιότητά του, έκαναν το Βάρναλη να τον αποκαλεί Δάσκαλο και τον Καζαντζάκη να του αφιερώσει τον «Προμηθέα Λυόμενο».

Μιλάμε για τον Παναγή Λεκατσά. Το γίγαντα αυτό της νεοελληνικής σκέψης που μετέφρασε ολόκληρο τον Ευριπίδη, τον Πίνδαρο, τη Σαπφώ, τον Αλκαίο, το Λογγίνο, το Λεκατσά που καθιέρωσε δύο επιστήμες άγνωστες μέχρι τότε στην Ελλάδα, την Εθνολογία και τη Συγκριτική Θρησκειολογία, το Λεκατσά του οποίου το έργο «Διόνυσος» ο Τζώρτζ Τόμσον χαρακτήρισε «αριστούργημα της φιλολογίας»”

Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 7/5/1980

Μια ενδιαφέρουσα και σχετικά άγνωστη ιστορία από τα χρόνια της Αντίστασης, τότε που ο ελληνικός λαός με ηγέτιδα δύναμη το ΕΑΜ έκανε πραγματική αντίσταση, ενώ οι ιδεολογικοί πρόγονοι των σύγχρονων υποκριτών «Μακεδονομάχων» συνεργάζονταν με τους κατακτητές

Την ιστορία αυτή αλιεύσαμε από το blog Διαδρομές και μονοπάτια της Ιθάκης σε ένα μεγάλο αφιέρωμα που κάνει στο μεγάλο Ιθακήσιο εθνολόγο Παναγή Λεκατσά. Αξίζει τον κόπο να επισκεφθείτε τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα και να διαβάσετε το αφιέρωμα σε έναν από τους σημαντικότερους ερευνητές και μελετητές του αρχαίου κόσμου και έναν από τους βασικούς θεμελιωτές της επιστήμης της εθνολογίας και της θρησκειολογίας στην Ελλάδα. Ήταν παράλληλα μέλος του ΕΑΜ και αρθογράφος σε πολλά έντυπα της Αριστεράς. Εμείς, εδώ, αναδημοσιεύουμε το κομμάτι του αφιερώματος που αναφέρεται στην «κόντρα» του Π. Λεκατσά με το μεγάλο Έλληνα ποιητή Άγγελο Σικελιανό.

Oκτώβριος του 1943 … Στην καρδιά της Κατοχής, οι Έλληνες Γερμανοτσολιάδες τρομοκρατούν, κυνηγούν και σκοτώνουν όποιον αντιστέκεται στη ναζιστική κατοχή. Εκτός από αυτούς, όμως, το ΕΑΜ κατηγορεί και τον ΕΔΕΣ για δοσιλογισμό και συνεργασία με τις αρχές κατοχής και αρχίζουν έτσι οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο αντιστασιακών οργανώσεων.  Στον απόηχο των συγκρούσεων αυτών, ο Άγγελος Σικελιανός γράφει το ποίημα «Το Μήνυμά της» που δημοσιεύεται στο περιοδικό Καλλιτεχνικά Νέα, τεύχος 28

Στο ποίημα αυτό, ο Σικελιανός αναπαριστά την Ελλάδα, σαν μια γριά πονεμένη μάνα να θρηνεί που τα παιδιά της σκοτώνονται άδικα μεταξύ τους και να ζητάει σπαρακτικά την ενότητα και τη συμφιλίωσή τους.

Καθότανε στη ρίζα του πλατάνου
...

η βάβω-γριά, στοιχειό καιρών και τόπων,
σκυφτή, κι έστριβ'ασάλευτη τ'αδράχτι
στα ροζωμένα χέρια η ίδια ως νάταν 
γύρω μας γη, που την λέμε Ελλάδα

«Αχ, πώς το πάθαν τούτο τα παιδιά μας;
Αδέρφια να σκοτώνουνε τ’ αδέρφια!…
Τα παιδιά μου να σφάζουν τα παιδιά μου!

Μήνυμα απλό σας στέλνω, από το στόμα 
της αιώνιας Μάννας, που τη λέμε Ελλάδα…

Μήνυμα απλό Σας γράφω, από τα σπλάχνα 
της αιώνιας Μάννας, που τη λέμε Ελλάδα…
Μήνυμα απλό Σας κράζω, από τα βάθη 
του πόνου της, αδέρφια της Ελλάδας…

Σώνει η σφαγή, που τυραννάει τη Μάννα!
Σώνει η σφαγή τη Μάννα μας που σφάζει!

Κι αχ, ακούστε με, αδέρφια της Ελλάδας!»

Το ποίημα αυτό εμφανίζεται ως δώρο εξ ουρανού για την κυβέρνηση των δοσιλόγων του Ράλλη που αποφασίζει να το χρησιμοποιήσει προπαγανδιστικά προκειμένου να πλήξει την αντίσταση, υποστηρίζοντας ότι ο ποιητής δεν αναφέρεται στις ενδοαντιστασιακές συγκρούσεις, αλλά στις συγκρούσεις ανάμεσα στο ΕΑΜ και τα προδοτικά Τάγματα Ασφαλείας

Όπως γράφει ο Αλέξανδρος Αργυρίου στην Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας: «Ο κύριος συνήγορος της ιδέας περί εμφυλίου πολέμου, Ιωάννης Ράλλης (1878-1946), ή κάποιο σαΐνι, του επιτελείου του, με το πολιτικό του αισθητήριο αντιλήφθηκε ότι το ποίημα ερχόταν ως δώρο εξ ουρανού. Έβρισκε απροσδόκητα έναν συνήγορο, τον Σικελιανό, πρόσωπο υπεράνω υποψίας και αποδεδειγμένα "εθνικό κεφάλαιο" σε όλες τις κρίσιμες περιστάσεις»

Την επόμενη μέρα, με κυβερνητική εντολή, το ποίημα δημοσιεύεται στην εφημερίδα Ακρόπολη και μετά από λίγες ημέρες το ποίημα γίνεται αφίσα και τοιχοκολλείται στο κέντρο της Αθήνας.

Κάποιοι δογματικοί έφτασαν να καταγγείλουν το Σικελιανό για εθνική μειοδοσία. Κάποιοι άλλοι, όπως ο Τάσος Βουρνάς, μίλησαν για αφέλεια του ποιητή. Πάνω σ'αυτό, ο Αλέξανδρος Αργυρίου γράφει : «Το να θεωρηθεί ότι ο πάντα αγαθής προέλευσης, Σικελιανός επιστρατευόταν να παίξει πολιτικό παιχνίδι, με το εκ βαθέων αυτό ποίημα του, είναι απερίσκεπτο. Δεν αποκλείεται ωστόσο ο ποιητής, κινούμενος, ίσως, από συγκεκριμένο περιστατικό, να αντέδρασε με το ποίημα αυτό, πιστεύοντας ότι συνέβαλε στην αποτροπή του κακού, χωρίς να είναι ικανός να προβαίνει σε πολιτικές συγκρίσεις εκείνης της ανώμαλης και δυσανάγνωστης περιόδου και να κρίνει ότι η συγκυρία των περιστάσεων ευνοεί την ενεργό παρέμβαση του επ' αγαθώ»

Το ΕΑΜ αποφασίζει να αντιδράσει. Μπορεί, όντως, το ποίημα του Σικελιανού να ήταν καλοπροαίρετο, έπαιρνε όμως άλλη σημασία όταν οι Αθηναίοι το έβλεπαν τοιχοκολλημένο σε αφίσα, δίπλα από τις άλλες αφίσες των Γερμανών που κοινοποιούσαν τις εκτελέσεις φυλακισμένων Ελλήνων ως αντίποινα των αντιστασιακών πράξεων.

Έτσι κι αλλιώς, όμως, ακόμη και αν ο Σικελιανός μιλούσε για τις ενδοαντιστασιακές συγκρούσεις και όχι για τα Τάγματα Ασφαλείας, για το ΕΑΜ το ιδεολόγημα περί εμφυλίου ήταν ακατανόητο καθώς το ΕΑΜ θεωρούσε ότι οι υπόλοιπες οργανώσεις είτε ήταν ενδοτικές είτε έκαναν ζημιά στην Αντίσταση μη δεχόμενες να συνεργαστούν με αυτό.

Το ΕΑΜ, λοιπόν, ένιωθε ότι έπρεπε να δώσει απάντηση σε αυτό το ποίημα με ένα άλλο ποίημα, που έπρεπε - όσο δύσκολο και αν φαινόταν αυτό - να είναι το ίδιο ή πιο δυνατό από το αντίστοιχο ποίημα του Σικελιανού. Για το σκοπό αυτό, λοιπόν, επιλέχθηκε ο Παναγής Λεκατσάς που είχε αποδείξει πολλές φορές την ικανότητά του στο λόγο, αλλά και στο να μιμείται αλλότριο ύφος, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Τάσος Βουρνάς στο περιοδικό Διαβάζω.

 Λεκατσάς 8

Πράγματι, ο Λεκατσάς έγραψε αυτό το ποίημα–απάντηση. Γραμμένο στο ύφος του Σικελιανού, είχε το ίδιο μέτρο, την ίδια στιχουργική μορφή και τον ίδιο τίτλο. Επιβλητικό και δυνατό, προκάλεσε δέος με τη δύναμη του λόγου και των εικόνων του. 

Στο ποίημα αυτό, ο Λεκατσάς είδε κι αυτός την Ελλάδα. Όμως ούτε γριά ήτανε, ούτε άσχημη, ούτε λυπημένη, όπως την είχε περιγράψει ο Σικελιανός. Απεναντίας, ήτανε νέα, όμορφη και περήφανη και καλούσε τα παιδιά της να τσακίσουν τους εχθρούς της και τους  προδότες.

Σ' είδα - μα όχι γριά σακατεμένη
στη ρίζα ενός πλατάνου με τη ρόκα -
μα στ'αδούλωτα επάνω τα βουνά σου
θριαμβική μεγαλόχαρη παρθένα
απ'τα κόκκαλα πάλι των Ελλήνων 
ν'ανεβαίνεις, κι ορθή μ'αβίαστο βλέμμα
τις στεριές να μετράς ολόγυρά σου 
και τα πέλαγα, ω μάνα μας Ελλάδα

 «Όλοι σ’ άρματα γύρω μου, της νιότης 
κι οι πρωτόλουβοι ανθοί κι οι μεστωμένοι, 
κάθε μάννα προβάδισε το γιο της, 
η παιδούλα μού στέλνει το γονιό της
κι η μονάχη αδελφή τον αδελφό της.
Απ’ τα απάτητα επάνω Ακροκεραύνεια
ως τα βράχια της Κρήτης ένα κύμα.

Όποιος άξιος μού ακούει το κάλεσμά μου 

και βοηθάει τα μαχόμενα παιδιά μου.

Μα όσοι οχτροί μου κι επίβουλοι, όποιοι νάναι
και δικοί μου και ξένοι, που τροχάνε
το μαχαίρι από πίσω, αδερφωμένοι
με τον ξένο κι οχτρό οι καταραμένοι
και τους γυιούς μου χτυπάν που πολεμάνε 
ω στ’ αθάνατο ορκίζομαι όνομά σας !

«Στον καημό που με πνίγει στα αίματά σας, 
μα τον πόνο της μάνας, μα το δάκρυ
του ορφανού που με καίει απ’ άκρη σ’ άκρη, 
ΑΠΟ ΤΟΥΤΟ ΤΟ ΧΕΡΙ ΝΑ ΣΥΡΘΟΥΝΕ
ΣΤΑ ΝΩΠΑ ΜΝΗΜΑΤΑ ΣΑΣ ΝΑ ΣΦΑΓΟΥΝΕ»

Κι ήταν το χέρι εκείνο τ’ άγιο χέρι
της παρθένας αδούλωτης Ελλάδας.»

Το ποίημα αυτό, το 1944, συμπεριλήφθηκε στο Αναγνωστικό για την Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου Ελεύθερη Ελλάδα που συντάχθηκε από τον Μιχάλη Παπαμαύρου με τη συνεργασία και άλλων εκπαιδευτικών και εκδόθηκε από την ΠΕΕΑ.

Αναδημοσίευση από mavrioxia.blogspot.com

Τα πρώτα δάνεια που ζήτησε και έλαβε το ελληνικό κράτος πριν ακόμη συσταθεί - το 1824 και 1825 - είναι γνωστά ως  δάνεια της ανεξαρτησίας. Αν δούμε, όμως, με προσοχή τους όρους κάτω από τους οποίους δόθηκαν τα δάνεια αυτά, μπορούμε αβίαστα να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως όχι μόνο δάνεια ανεξαρτησίας δεν ήτανε, αλλά μάλλον συμβόλαια εξάρτησης και υποταγής στους ξένους δανειστές-"προστάτες" αποδείχτηκαν.

Ας δούμε, όμως, αναλυτικά τις λεπτομέρειες των δανείων αυτών, στηριζόμενοι στο βιβλίο "Ιστορία των Εθνικών Δανείων" του καθηγητή Δημόσιας Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας Α.Ανδρεάδη, που εκδόθηκε το 1904.

Πρώτο δάνειο

Τον Απρίλιο του 1823, ο αγώνας των Ελλήνων βρισκόταν μπροστά σε ένα αξεπέραστο εμπόδιο. Σύμφωνα με την επιτροπή που όρισε η Β' Εθνοσυνέλευση για να συντάξει προϋπολογισμό, τα έσοδα, που προέρχονταν από φορολογία, δασμούς, λάφυρα και ιδιωτικές εισφορές, δεν μπορούσαν να αντισταθμίσουν τα έξοδα που απαιτούσε ο αγώνας. Αποφασίστηκε, λοιπόν, ο εξωτερικός δανεισμός.

Έτσι, τον Ιούνιο του 1823 η κυβέρνηση εξουσιοδότησε τους Ι.Ορλάνδο, Α.Λουριώτη και Α.Ζαίμη να διαπραγματευθούν τη σύναψη δανείου. Πράγματι, τον Ιανουάριο του 1824, οι Ορλάνδος και Λουριώτης κατέφθασαν στο Λονδίνο (εν τω μεταξύ, η εξουσιουδότηση προς το  Ζαίμη αποσύρθηκε καθώς αυτός είχε, εν τω μεταξύ, ταχθεί εναντίον της κυβέρνησης).

Ύστερα από διαπραγματεύσεις, στις οποίες πήραν μέρος και μέλη του Φιλελληνικού Κομιτάτου, εγκρίθηκε δάνειο ύψους 800.000 λιρών, με περίοδο αποπληρωμής 36 χρόνια και επιτόκιο 5%.

Το δάνειο αυτό, όμως, εξεδόθη στο 59% της ονομαστικής του αξίας και, κατά συνέπεια, το πραγματικό ποσό ήταν μόλις 472.000 λίρες. Αν λάβουμε υπόψη ότι οι τραπεζίτες που εξέδοσαν το δάνειο κράτησαν προκαταβολικά τους τόκους δύο ετών (80.000 λίρες),  τα χρεώλυτρα επίσης δύο ετών (16.000 λίρες) και την προμήθειά τους, το πραγματικό κεφάλαιο που απέμεινε ήταν μόνο 348.800 λίρες.

Ως εγγύηση για την αποπληρωμή των τόκων αυτού του δανείου δίνονταν όλα τα δημόσια έσοδα, ενώ για την πληρωμή του κεφαλαίου όλα τα εθνικά κτήματα, χώρια οι τόκοι των δύο πρώτων ετών που παρακρατήθηκαν προκαταβολικά από το αρχικό κεφάλαιο!

Τελικά, στην ελληνική κυβέρνηση παραδόθηκαν 308.000 (!) λίρες σε μετρητά, 11.900 λίρες σε πολεμοφόδια και 28.110 λίρες έμειναν στο Λονδίνο ως υπόλοιπο.

Όπως, όμως, αναφέρει και ο καθηγητής Ανδρεάδης "Δυστυχώς αι μετά τόσων περιπετειών κομισθείσαι 308,000 Λ., καθώς και σχεδόν όλα τα εκ του δευτέρου δανείου, περί ου εντός ολίγου, εκκαθαρισθέντα και εις Ελλάδα μεταβιβασθέντα, αφιερώθησαν όχι εις τον υπέρ ελευθερίας, αλλ' εις τον υπέρ ηγεμονίας και πρωτείων αγώνα, εχρησίμευσαν δε μόνον όπως περατωθώσιν οι εμφύλιοι πόλεμοι, ους αυτά ταύτα τα δάνεια κατά μέγα μέρος προεκάλεσαν"

 

Δεύτερο δάνειο

Ενώ ο πόλεμος συνεχιζόταν και ο αγώνας βρισκόταν σε μια κρίσιμη καμπή, η κυβέρνηση - το Εκτελεστικό όπως ονομαζόταν τότε - αποφάσισε τον Ιούλιο του 1824 τη σύναψη και δεύτερου δανείου. Για το σκοπό αυτό εξουσιοδότησαν ξανά τους Ορλάνδο και Λουριώτη, όπως μεταβούν στην Ευρώπη και αρχίσουν διαπραγματεύσεις για το σκοπό αυτό. 

Μετά από διαπραγματεύσεις που έγιναν στο Παρίσι και στο Λονδίνο, προτιμήθηκε τελικά το δάνειο που έδιναν οι αδελφοί Ρικάρντο στο Λονδίνο. Το δάνειο αυτό, που υπογράφηκε το Φεβρουάριο του 1825, είχε ονομαστική αξία 2.000.000 λίρες και εξεδόθη στο 55,5% της αξίας αυτής. Έτσι, απέμενε μόνο το ποσό των 1.100.000 λιρών(!). Αλλά και από αυτό το ποσό κρατήθηκαν από τους τραπεζίτες 284.000 λίρες για τόκους των δύο πρώτων ετών και προμήθειες.

Έτσι, από τα 2.000.000 λίρες απέμεναν τελικά προς διάθεση στην ελληνική κυβέρνηση μόλις 816.000 λίρες(!). Αλλά η εκμετάλλευση των τοκογλύφων και των διαπλεκομένων δε σταματάει εδώ!

Οι Ορλάνδος και Λουριώτης, αδύναμοι και άβουλοι, δεν ήταν σε θέση να διαχειρισθούν το δάνειο μόνοι τους και ζήτησαν βοήθεια. Πρόθυμοι εμφανίστηκαν οι αδελφοί Ρικάρντο και οι φίλοι τους Ellice, Hobhouse και Burdett. Η ομάδα αυτή μεταβλήθηκε σε πανίσχυρο ηγεμόνα που διαχειρίστηκε τα δανεισθέντα χρήματα κατά βούληση, παραβλέποντας πολλές φορές να συμβουλευτούν και τους Έλληνες αντιπροσώπους.

Άρχισαν, λοιπόν, οι χωρίς φειδώ παραγγελίες σε ναυπηγούς, οι προσλήψεις ξένων στρατηγών και ναυάρχων, η αθρόα εξαγορά στο Χρηματιστήριο των Ελληνικών ομολογιών, χωρίς να λαμβάνεται η παραμικρή φροντίδα να σταλούν στον αγωνιζόμενο ελληνικό λαό είτε χρήματα είτε τα πλοία που παρήγγειλαν.

Όπως έγραψε μια αγγλική εφημερίδα της εποχής: "Το ελληνικό δάνειο υπέστη την τύχη του ανθρώπου εκείνου, ο οποίος πηγαίνοντας από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ έπεσε στα χέρια ληστών, αλλά δε βρήκε τον καλό Σαμαρείτη...... Η Ελλάδα έχασε όλα τα πλεονεκτήματα που προσδοκούσε από το δάνειο. Η ελληνική υπόθεση προδόθηκε, και προδόθηκε στην Αγγλία. Χωρίς την Αγγλία και το Αγγλικό Χρηματιστήριο, θα μπορούσε να θριαμβεύσει"

 

Η  χρήση του δεύτερου δανείου

Όπως είπαμε, το δεύτερο δάνειο ύψους 2.000.000 λιρών εκδόθηκε προς 55,5% και απέφερε καθαρό ποσό 1.100.000 λιρών. Αν προσθέσουμε σε αυτό το υπόλοιπο από το πρώτο δάνειο του 1824 (18.000 λίρες) και κάποια ποσά από εράνους, το ποσό που διέθετε θεωρητικά η ελληνική κυβέρνηση στο Λονδίνο ήταν 1.150.000 λίρες.

Το ποσό αυτό μπορεί να χωριστεί στα εξής μέρη :

α) Σε ποσά που καταναλώθηκαν στο χρηματιστήριο του Λονδίνου για έκδοση, υπηρεσία και απόσβεση των δανείων. Τα ποσά αυτά ανέρχονται σε 496.000 λίρες

β) Σε ποσά που καταναλώθηκαν στην Αγγλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για στρατιωτικές και ναυτικές προπαρασκευές. Από τα χρήματα αυτά (392.000 λίρες) σχεδόν καμία ωφέλεια δεν είχε η Ελλάδα 

γ) Σε χρήματα που έφτασαν στα χέρια της Ελληνικής κυβέρνησης (232.000 λίρες) 

δ) Τα υπόλοιπα χρήματα (30.000 λίρες) καταναλώθηκαν για κάλυψη εξόδων των πληρεξουσίων  

Για τα πιο πάνω ποσά, ο καθηγητής Α. Ανδρεάδης έκανε τις παρακάτω εκτιμήσεις: 

α) Εξ αιτίας της κακής πίστης των τραπεζιτών του Λονδίνου και της απειρίας των Ελλήνων πληρεξουσίων μεγάλα ποσά, τα οποία έπρεπε να σταλούν επειγόντως στην Ελλάδα, έμειναν στην Αγγλία

β) Τα ποσά που δαπανήθηκαν για τη συγκρότηση στόλου, δαπανήθηκαν μάταια, καθώς και αυτά τα λίγα πλοία που έφτασαν στην Ελλάδα, έφτασαν όταν ήταν πλέον αργά.

γ) Αυτά τα λίγα χρήματα που έφτασαν τελικά στην Ελλάδα, καταναλώθηκαν τελικά σε εμφύλιους πολέμους και όχι στον εθνικό αγώνα

Ρύθμιση των δανείων της Ανεξαρτησίας

Η διασπάθιση των δανείων της ανεξαρτησίας έφερε, όπως ήταν αναμενόμενο, και την αναστολή εξυπηρέτησής τους. Έτσι, το 1827, πριν ακόμη από τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους, ανακοινώνεται η αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων και η ελληνική διοίκηση οδηγείται στην πτώχευση.

Η αναστολή αυτή παρατάθηκε για περισσότερο από εξήντα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων η Ελλάδα προσπάθησε αρκετές φορές να ρυθμίσει το χρέος της και να επιτύχει συμβιβασμό. Ο συμβιβασμός, όμως, δεν ερχόταν και η θέση της Ελλάδας επιδεινωνόταν συνεχώς καθώς το χρέος της, μέσω του ανατοκισμού, αυξανόταν συνεχώς. Παράλληλα, οι δανειστές γίνονταν όλο και πιο πιεστικοί.

Σύμφωνα με επίσημο δημοσίευμα, η κατάσταση των δανείων της Ανεξαρτησίας στις 31 Δεκεμβρίου 1878, ήταν η εξής:

α) Δάνειο 1824: 800.000 λίρες

β) Δάνειο 1825: 2.000.000 λίρες

στα οποία προστίθενται:

γ) Καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1824 από 1826-1844: 700.000 λίρες

δ) Καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1824 από 1844-1878: 1.380.000 λίρες

ε) Καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1825 από 1827-1844: 1.900.000 λίρες

στ) Καθυστερούμενα τοκομερίδια δανείου 1825 από 1846-1878: 3.250.000 λίρες

Αθροιζόμενα τα παραπάνω ποσά έφταναν τις 10.030.000 λίρες και συμφωνήθηκε να πληρωθούν μέσω νέων χρεογράφων αξίας 1.250.000 λιρών. Όμως, τελικά, παρουσιάστηκαν προς ανταλλαγή αρχικών τίτλων ομολογίες αξίας 8.353.000 (αντί για 10.030.000) και έτσι οι νέες ομολογίες που εκδόθηκαν ήταν τελικά αξίας  970.000 λιρών.

Έτσι, στο σημείο αυτό, κατά κάποιο τρόπο τελειώνει η ιστορία των δανείων της ανεξαρτησίας και αρχίζει η ιστορία των νέων ομολόγων. Ήδη όμως στο μεταξύ, η Ελλάδα έχει πτωχεύσει, το 1827, ομολογώντας αδυναμία πληρωμής των τοκοχρεωλυσίων των δανείων της ανεξαρτησίας, έχουν ακολουθήσει τα δάνεια του Όθωνα και έχει έρθει η δεύτερη πτώχευση το 1843. 

Η ζωή εν τάφω

Ιανουαρίου 16, 2019

 Σύνθετο και δύσκολο πράγμα η ανάγνωση και η συναίσθηση της Ιστορίας. Ειδικά όταν γενιές ολόκληρες έχουν διαπαιδαγωγηθεί από την κρατούσα αφήγηση, που είχε ως σκοπό τη βίαιη ομογενοποίηση του πληθυσμού. Έτσι, οποιαδήποτε διαφορετική ανάγνωση της Ιστορίας προκαλεί αντιδράσεις και κραυγές περί «προδοσίας» και «ανθελληνισμού» και χρειάζονται σαφώς ιδιαίτεροι χειρισμοί, ειδικά σε μια χώρα σαν τη δική μας όπου η λέξη «προδότης» ξεστομίζεται με το παραμικρό και η απειλή για «κρεμάλες» ανήκει στο καθημερινό λεξιλόγιο του μέσου Έλληνα. Ένας τρόπος για να αποκρούει κανείς αυτές τις αήθεις και παράλογες επιθέσεις είναι να χρησιμοποιεί τα αυθεντικά λόγια ανθρώπων που η συλλογική συνείδηση δε θα τολμούσε ποτέ να χαρακτηρίσει ως προδότες.

Ποιος για παράδειγμα, θα μπορούσε να χαρακτηρίσει ως εθνοπροδότη ή ανθέλληνα την Πηνελόπη Δέλτα ή το Στρατή Μυριβήλη; Τις αναφορές της Πηνελόπης Δέλτα στα Μυστικά του Βάλτου για το λαό που κατοικούσε στη Μακεδονία και είχε ως εθνική συνείδηση τη μακεδονική, τις είδαμε σε προηγούμενη ανάρτηση. Ας δούμε σήμερα τις αναφορές του Στρατή Μυριβήλη στο περίφημο βιβλίο του “Ζωή εν τάφω” που έγραψε ο συγγραφέας ενώ πολεμούσε στα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου

Στο βιβλίο αυτό αποτυπώνεται με εξαιρετική σαφήνεια η εθνολογική συνείδηση των κατοίκων της περιοχής του Μονα­στηρίου. Ο αφηγητής, ένας ταλαιπωρημένος Έλληνας στρατιώτης, αναρρώνει σε ένα αγροτόσπιτο του Μοναστηρίου. Η σπιτονοικυρά του σπιτιού ονομάζεται Άντσω. Με αφορμή τη γυναίκα αυτή, μαθαίνουμε από το συγγραφέα για τους κατοίκους της περιοχής αυτής:

Να τώρα κι ο ακριβός θησαυρός που ξεσκάλιξα μες στη χωριάτικη τη «βάρ­βαρη» αυτή ψυχή, που ’ναι αμόλευτη και παρθενικιά σαν τ’ απάτητο χιόνι μιας βουνοκορφής. Η Άντσω έχει δυο γιους στρατιώτες. Κι οι στρατιώτες αυ­τοί είναι μες στους οχτρούς που βρί­σκονται αντίκρυ μας στα χαρακώμα­τα του Περιστεριού. Αυτοί εδώ οι χω­ριάτες, που τη γλώσσα τους την κατα­λαβαίνουν περίφημα κι οι Βουργάροι κι οι Σέρβοι, αντιπαθούνε τους πρώ­τους γιατί τους πήρανε τα παιδιά τους στο στρατό. Μισούν τους δεύτερους που τους κακομεταχειρίζουνται για Βουργάρους. Και κοιτάνε με αρκετά συμπαθητική περιέργεια εμάς τους πε­ραστικούς Ρωμιούς επειδή είμαστε οι γνήσιοι πνευματικοί υπήκοοι του Πατρίκ, δηλαδή του «Ορθοδόξου Πα­τριάρχη της Πόλης». Γιατί η ιδέα του απλώνεται ακόμα, τυλιγμένη μέσα σε μια θαμπή μυστικοπάθεια πολύ παρά­ξενη, πάνου σ’ αυτό τον απλοϊκό χρι­στιανικό κόσμο. Έπειτα οι τάφοι των παλιώ τους προεστών έχουνε πάνω στις πέτρες σκαλισμένα ελληνικά γράμματα. Τα ίδια γράμματα που ’ναι γραμμένα πάνου στα σκεβρωμένα κονίσματά τους, και στα παλιά εκκλησια­στικά βιβλία των εκκλησιώ τους. Ω­στόσο, δε θέλουν να ’ναι μήτε «Μπουλγκάρ», μήτε «Σρρπ», μήτε «Γκρρτς». Μοναχά «Μακεντόν ορτοντόξ»”

makedonortodox

Δεξιά η πρώτη έκδοση του 1924, αριστερά η «οριστική» του 1956.

 

Αυτή η μικρή φράση, «Μακεντόν ορτοντόξ», αλλά τόσο σημαντική, γιατί αποδεικνύει ότι εκείνη τη στιγμή είχε ήδη γεννηθεί ένα έθνος μέσα από τη διαφοροποίησή του από τα γειτονικά έθνη, έγινε αντιληπτή και διαγράφηκε. Ενώ υπήρχε στην πρώτη έκδοση του βιβλίου το 1924, εξαφανίστηκε από μεταγενέστερες εκδόσεις από τον ίδιο το συγγραφέα, που θεώρησε πως δεν ήταν πολιτικά φρόνιμο να υπάρχει. Δεν υπάρχει, επίσης, στο ανθολόγιο των νεοελληνικών κειμένων που διδάσκεται στα σχολεία.

Δυστυχώς, αποφασίσαμε ως κράτος να στρουθοκαμηλίζουμε και να μη βλέπουμε πως στα βόρεια σύνορά μας υπάρχει ένα κράτος που οι κάτοικοί του αυτοαποκαλούνται Μακεδόνες και σταδιακά όλα τα υπόλοιπα κράτη το αποκαλούν «Μακεδονία». Έτσι, αντί να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε με συνεννόηση ένα υπαρκτό θέμα, αποφασίσαμε ότι δεν υπάρχει και πείσαμε τους εαυτούς μας πως είμαστε τόσο δυνατοί ώστε να επιβάλλουμε την άποψή μας στη διεθνή κοινότητα. Δυστυχώς αντί να συμφωνήσουμε, όταν μπορούσαμε, στη σύνθετη ονομασία «Σλαβομακεδονία», παραστήσαμε τους σύγχρονους Μακεδονομάχους και αυτό που πετύχαμε τελικά είναι όλα τα κράτη να αποκαλούν το κράτος αυτό «Μακεδονία». Τώρα είναι πλέον αργά. Αλλά, σε τελική ανάλυση, εκεί είναι το πρόβλημά μας;

Πηγή: https://sarantakos.wordpress.com

“Εάν (οι Τούρκοι) ανέβουν σε βραχονησίδα θα την ισοπεδώσουμε”, Ναύαρχος Αποστολάκης, αρχηγός ΓΕΕΘΑ

“ … το τίμημα θα είναι βαρύ”, Χουλουσί Ακάρ Τούρκος υπουργός Άμυνας, πρώην αρχηγός του τουρκικού ΓΕΕΘΑ

Χριστουγεννιάτικα μηνύματα αγάπης έσπευσαν να ανταλλάξουν οι ηγεσίες των ελληνικών και τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, μη θέλοντας να χαλάσουν την παράδοση.

Περίεργο ζώο ο άνθρωπος. Μπορεί, εκεί που έχει όλα όσα θα ονειρευόταν, να κάνει μια και να τα γκρεμίσει όλα. Εκεί, πάλι, που νομίζεις πως έχει φτάσει στον πάτο, πάλι σε αιφνιδιάζει δείχνοντάς σου πως υπάρχει ακόμη ανθρωπιά ακόμη και σε ανθρώπους που νομίζεις ότι έχουν αποκτηνωθεί. Μια τέτοια ιστορία θα θυμηθούμε, η οποία δυστυχώς δεν άλλαξε τον κόσμο. Απλά, έρχεται να μας υπενθυμίσει πως ο άνθρωπος αξίζει πολλά περισσότερα από όσα τον προορίζουν οι εξουσίες

Παραμονή Χριστουγέννων του 2014. Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, ο τρομακτικός πόλεμος των χαρακωμάτων, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Στο Δυτικό Μέτωπο στη Γαλλία, το πεδίο μάχης έχει καλυφθεί με χιόνι, μετά από μια έντονη χιονόπτωση που κράτησε όλο το προηγούμενο βράδυ.

Εκείνη τη νύχτα, πριν τα Χριστούγεννα, οι Βρετανοί στρατιώτες που βρίσκονται κρυμμένοι στα χαρακώματα ακούνε μια φωνή με ξένη προφορά από την άλλη πλευρά να τους λέει «μην πυροβολείτε μετά τις 12 και δεν θα το κάνουμε ούτε εμείς». Ταυτόχρονα, από τη γερμανική πλευρά αρχίζουν να ακούγονται χριστουγεννιάτικα τραγούδια, όπως η «Άγια Νύχτα». Οι Βρετανοί απαντούν με τα δικά τους κάλαντα και οι δύο πλευρές αρχίζουν να ζητωκραυγάζουν και να χειροκροτούν.

Την επόμενη ημέρα, οι στρατιώτες αποφασίζουν να ξεμυτίσουν και να κοιτάξουν στην απέναντι πλευρά. Κάποια στιγμή, ένας Γερμανός ακούγεται να φωνάζει: «Είμαστε εντάξει! Δεν ρίχνουμε!»

img66707 4b39c75369ac2bb0949b302924031334 650 322

Σιγά-σιγά, στρατιώτες και των δύο πλευρών αρχίζουν να βγαίνουν από τα χαρακώματα και η μέρα βρίσκει Βρετανούς και Γερμανούς να ανταλλάσσουν δώρα, να βγάζουν φωτογραφίες και να παίζουν ακόμη και ποδόσφαιρο

Όπως θυμάται ο Άγγλος στρατιώτης Μπέρτι Φέλσταντ: «Τα όπλα σίγησαν και οι στρατιώτες άρχισαν να βγαίνουν από τα χαρακώματα τους. Αφήσαμε και εμείς τα όπλα και συναντήσαμε τον εχθρό. Απ’ όσο θυμάμαι, οι Γερμανοί βγήκαν πρώτοι και άρχισαν να έρχονται προς το μέρος μας. Τους αντιγράψαμε αυθόρμητα. Χαιρετηθήκαμε και αρκετοί από εμάς άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο. Μην φαντάζεστε τίποτα οργανωμένο. Μια αυτοσχέδια μπάλα βρέθηκε από το πουθενά και περίπου 50 άτομα αλλάζαμε πάσες».

n CHRISMAS TRUCE 628x314

Όπως μαθεύτηκε αργότερα, παρόμοιες σκηνές επαναλήφθηκαν σε όλο το μέτωπο από τη Βόρεια Θάλασσα μέχρι τα σύνορα της Ελβετίας. Σε κάποιες περιοχές, η ανακωχή συνεχίστηκε για πάνω από μία ημέρα

Η απρόσμενη και αυθόρμητη ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914 δεν επαναλήφθηκε τον επόμενο χρόνο καθώς οι στρατηγοί, θορυβημένοι από το γεγονός και φοβούμενοι ότι αυτό θα έκαμπτε το μαχητικό πνεύμα των στρατιωτών τους, είχαν δώσει εντολές ώστε να μην ξανασυνέβαινε ανάλογο περιστατικό

Πηγές; huffingtonpost.gr/     και    tvxs.gr

 «Τα μπαρ είναι γεμάτα ξένους φαντάρους,/ οι εγγλέζοι ανεβοκατεβαίνουν στα μπορντέλα και στα μεγάλα σπίτια/ μεθυσμένοι περνάνε αγκαλιά με τις πουτάνες στα Χαυτεία/ κι ο ηλεκτροφωτισμένος Παρθενώνας πάντα να πλέει πάνου απ’ την Πολιτεία/ έτσι άσπρος έτσι ανάλαφρος ο Παρθενώνας μες στη νύχτα/ σαν μυστικό μετέωρο καράβι που δεν ήξερες πια τι κουβαλάει/ κι ο Μπάρμπα Στάθης να επιμένει:/ «δε μοιάζει μ’ άσπρο περιστέρι;» Τι περιστέρι;/ Από βραδίς είχανε δει που ανέβαζαν κανόνια/ εγγλέζικα κανόνια στην Ακρόπολη. Πού να το βάλει νους ανθρώπου;/ Οχιά που ζέσταινες στον κόρφο σου καημένη Ρωμιοσύνη»

Γ.Ρίτσος – Στις γειτονιές του κόσμου

 

«Μη διστάσετε να ενεργήσετε σαν να βρίσκεστε σε μια κατακτημένη πόλη όπου έχει ξεσπάσει μια τοπική εξέγερση» αναφέρει ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ στη διαταγή του προς τον στρατηγό Ρόναλντ Σκόμπι, επικεφαλής των δυνάμεων της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα

Και αυτό πράττουν αμέσως οι νέοι κατακτητές. Τρεις μέρες μετά τη δολοφονική διάλυση της μεγαλειώδους συγκέντρωσης του ΕΑΜ στην πλατεία Συντάγματος και την αναμενόμενη αντίδραση του ΕΛΑΣ, οι Βρετανικές δυνάμεις αναλαμβάνουν δράση. Μια από τις πρώτες τους ενέργειες είναι η κατάληψη της Ακρόπολης, την οποία θα χρησιμοποιήσουν ως πολυβολείο προξενώντας μεγάλες καταστροφές στα μνημεία.

Πέρα από πράξη άνανδρη καθώς γνώριζαν ότι ο ΕΛΑΣ δε θα χτυπούσε το Ιερό Μνημείο, η ενέργεια αυτή, μαζί με τη γενικότερη συμπεριφορά των Βρετανών στρατιωτών κατά τη διάρκεια της κατάληψης του Ιερού Βράχου, αναδεικνύει και τη βαθιά περιφρόνηση των Βρετανών προς το πιο εμβληματικό οικοδόμημα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

Όπως γράφει σε αναφορά του προς το αρμόδιο υπουργείο Εθνικής Παιδείας ο τότε αρχιφύλακας της Ακρόπολης Δ.Διαμάντης.

«… περί τα ξημερώματα της επομένης ημέρας 7-12-44 περί την 3ην π.μ. κατέφθασαν τανκς εις την Ακρόπολιν και ανήλθον επ’ αυτής δύο λόχοι Άγγλων με πολύ μεγάλον και βαρύν οπλισμόν και κατασκευάσαντες διάφορα οχυρώματα πρόχειρα, ήρχισαν σφοδράν μάχην με τους πέριξ ευρισκομένους ενόπλους. Ανελθόντες εις την Ακρόπολιν οι Άγγλοι στρατιώται, εζήτησαν από εμένα τα κλειδιά του Μουσείου και του μιναρέ του Παρθενώνος. Εγώ παρέδωσα τα κλειδιά εις τον νυκτοφύλακα Σακέλην Β. με την εντολήν να ανοίξη τας αιθούσας του Μουσείου αι οποίαι ήταν τελείως κεναί χωρίς αρχαιότητες και ας μετεχειρίζοντο προς στρατωνισμόν οι Ιταλοί και οι Γερμανοί κατά την κατοχήν. Αλλ’ όταν ο εν λόγω νυκτοφύλαξ κατέφθασεν εις το Μουσείον δια να εκτελέση τας εντολάς ταύτας, οι Άγγλοι είχαν ήδη παραβιάσει όλας τας θύρας και είχον εισέλθει εντός όλων των αιθουσών, όχι μόνον εντός των κενών αιθουσών, αλλά και εις εκείνας ένθα εφυλλάσσοντο αρχαιότητες και εντός του μικρού μουσείου. Μετά ταύτα εξεδίωξαν τον νυκτοφύλακα και απηγόρευσαν εις πάντα Έλληνα να ανέρχεται εις την Ακρόπολιν. Έπειτα όμως προσωπικών μου εγγυήσεων προς των ενωμοτάρχην και τους χωροφύλακας επετράπη τις τον εν λόγω νυκτοφύλακα Σακέλην Β. να παραμείνη κάτω εις το θυρωρείον με την φρουράν των χωροφυλάκων»

 στην Ακρόπολη 06

Ο ΕΛΑΣ σεβάστηκε την Ακρόπολη. Αυτός ο σεβασμός τον έφερε σε πολύ δύσκολη θέση απέναντι στους Βρετανούς οι οποίοι, ανενόχλητοι από την ασυλία που τους έδινε το Ιερό Μνημείο, σκότωναν με πολυβόλα, όλμους και ελεύθερους σκοπευτές

Όπως αναφέρει ο τότε γραμματέας του ΚΚΕ Γιώργης Σιάντος στην «Έκθεση για τα Δεκεμβριανά» :

«Σχετικά με την Ακρόπολη πρέπει να τονιστεί πως ο ΕΛΑΣ έλαβε κάθε μέριμνα να μην συμβεί εκεί καμιά ζημιά. Γι αυτό έδωσε προφορικές οδηγίες στα τμήματά του να μην επιχειρήσουν εκεί . Σε καμιά Διαταγή του δεν αναφέρεται επιχείρηση για την Ακρόπολη , για να μη δώσει αφορμή στην αντίδραση με συκοφαντίες να κατηγορήσει πως έγινε αιτία καταστροφής της. Εντούτοις οι Άγγλοι εκμεταλλεύονται την αδυναμία του ΕΛΑΣ και αμέσως έγιναν κύριοι της σκοπιάς αυτής όχι μόνο της Αθήνας αλλά και του μεγαλύτερου τμήματος του λεκανοπεδίου, αδιαφορούντες αν ο παγκοσμίου φήμης και ενδιαφέροντος αρχαιολογικός αυτός τόπος καταστραφεί από τα σύγχρονα όπλα. Μα ο ΕΛΑΣ και πάλι σεβάστηκε το αρχαιολογικό μνημείο και υπερήφανα καυχιέται πως μέχρι τέλους του αγώνα δεν έριξε απάνω του ούτε τουφεκιά ενώ έβλεπε από τα παρατηρητήρια του κατακάθαρα τους παρατηρητές με τα όργανά τους και τα πολυβόλα και όλμους στη δράση τους».

 στην Ακρόπολη 03Αντίθετα, οι Άγγλοι στρατιώτες δε σεβάστηκαν ούτε στο ελάχιστο το Ιερό Μνημείο. Έκαναν μεγάλες καταστροφές στις αρχαιότητες, έκλεψαν και μετέτρεψαν τον Ιερό Βράχο σε απέραντο σκουπιδότοπο και χώρο ακαθαρσιών

Ο έφορος Γεώργιος Μπακαλάκης είναι αποκαλυπτικός:

«Εις την είσοδον της Ακροπόλεως (πύλην Beulé) εγκατεστάθη πολυβολείον δια την ασφάλειαν του οποίου μετεφέρθησαν εκεί εκτός των αρχαίων ενεπιγράφων λίθων, αρχιτεκτονικών μελών και γλυπτών μεγάλη ποσότης της ειδικής ξυλείας, της χρησιμοποιουμένης δια τα ικριώματα της αναστηλώσεως των αρχαίων» 

και συνεχίζει «… Πυροβολείον εγκατεστάθη ωσαύτως και παρά την ΝΑ. γωνίαν του δεξιά τω εισερχομένω πύργου, όπου εκτός διαφόρων γλυπτών και αρχιτεκτονικών μελών μετεφέρθη εκεί και το ήμισυ του μαρμαρίνου κορμού του ίππου, του κειμένου προηγουμένως ολίγον κάτωθεν του πρώτου πλατυσκάλου της κλίμακος της Ακροπόλεως. Δια το πολυβολείον τούτο μετεκινήθησαν ακόμη και μέρη του ενεπιγράφου επιστυλίου του ιερού της Αφροδίτης Πανδήμου»

«Πολλαπλαί παρακλήσεις και συστάσεις μας εις τους επικεφαλής αξιωματικούς ουδόλως μεταβάλλουν την κατάστασιν» παραπονείται ο έφορος και αναφέρει ότι σε πολλά σημεία του νότιου τείχους οι κιμώνειοι δόμοι τρυπήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν σαν πολεμίστρες. Στη δυτική όψη του Παρθενώνα είδε απολεπίσματα, μεγέθους από κόκκου σίτου μέχρι γρόνθου, «διότι είχε εγκατασταθεί πολυβολείον εις την ΒΔ γωνίαν του πτερού του και διότι άλλα πολυβολεία έβαλλον από τους φεγγίτας του καμπαναριού- μιναρέ.»

«Το κορύφωμα των ακαθαρσιών όμως ευρίσκετο προ του Μουσείου της Ακροπόλεως. Το ύψος του σωρού των κουτιών κονσερβών και παντός άλλου απορρίματος έφθασε το ανώτατο σκαλοπάτι της προ του Μουσείου κλίμακος» αναφέρει, ενώ συμπληρώνει ότι οι Άγγλοι στρατιώτες κρέμασαν λαμπτήρες πετρελαίου στα πώρινα γλυπτά που μαύρισαν. αφαίρεσαν από τα συρτάρια μικροευρήματα, έκλεψαν ή έκαψαν βιβλία από τη βιβλιοθήκη, έκαψαν προθήκες και ράφια του μουσείου.

Τελειώνει, δε, ως εξής "Οι εντός του Μουσείου παραμένοντες εισέτι Βρετανοί στρατιώται προβαίνουν εις πολλαπλάς ασχημίας, ιδιαιτέρως κατά τας νύκτας, μετά γυναικών" ολοκληρώνοντας τη σκιαγράφηση του ήθους των απογόνων του Έλγιν

Πηγές fractalart.gr  www.imerodromos.gr

"…Και ξημέρωσε η 3 του Δεκέμβρη. Τρεις του Δεκέμβρη!.. Όποιος έζησε στις 3 του Δεκέμβρη, στις 4 μπορούσε να πεθάνει. Ο προορισμός του ανθρώπου, που είναι να κάνει κάτι μεγάλο ή να ζήσει κάτι μεγάλο εκπληρώνεται. Γιατί ο λαός, ο Αθηναϊκός λαός, κείνη τη μεγάλη μέρα αποκαλύφθηκε μπροστά στο ίδιο του το μεγαλείο".

Μενέλαος Λουντέμης

 

Στις 12 Οκτώβρη του 1944 η Αθήνα πανηγυρίζει την απελευθέρωσή της από τα ναζιστικά στρατεύματα. Στο ιταλικό Μέτωπο, την ίδια μέρα, η Βρετανική Στρατιά βάλλει με 500 πυροβόλα εναντίον των γερμανικών θέσεων επί 2 λεπτά για να γιορτάσει το γεγονός. Όλα τα ελληνικά πλοία, αλλά και πολλά συμμαχικά που βρίσκονται εν πλω, χτυπούν τις σειρήνες τους πανηγυρικά.

Δυστυχώς όμως για τους Έλληνες, ο πόλεμος δεν θα τελειώσει εκείνη την ημέρα. Ένας νέος, πολύ πιο σκληρός, θα ξεκινούσε σε λίγο διαψεύδοντας τις ελπίδες των ταλαιπωρημένων Ελλήνων για δημοκρατία και λαοκρατία, ύστερα από 4 χρόνια τριπλής μαρτυρικής κατοχής.

Ήταν σαφές ότι οι Άγγλοι δε θα επέτρεπαν την επικράτηση της Αριστεράς στην Ελλάδα. Σε τηλεγράφημά του προς τον υπουργό Εξωτερικών της Βρετανίας, Ήντεν, ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσώρτσιλ γράφει:

Λαμβανομένου υπ’ όψιν του τιμήματος του οποίου κατεβάλαμεν δια να επιτύχωμεν από την Ρωσίαν να έχωμεν ελευθέρας τας χείρας εις την Ελλάδαν, δεν θα έπρεπε να διστάσωμεν να χρησιμοποιήσωμεν βρεττανικά στρατεύματα δια να υποστηρίξωμεν την ελληνικήν βασιλική κυβέρνησιν του κ.Παπανδρέου.

… Είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι θα έχωμεν σύγκρουσιν με το ΕΑΜ και ότι δεν πρέπει να προσπαθήσωμεν να την αποφύγωμεν, υπό τον όρον να εκλέξωμεν καλώς το έδαφος …»

 02

Λίγες ημέρες μετά την αποχώρηση των Γερμανών, καταφτάνουν στην Ελλάδα οι Βρετανοί, με επικεφαλής τον αντιστράτηγο Σκόμπι. Ο ελληνικός λαός τους υποδέχεται με ζητωκραυγές και επευφημίες καθώς τους βλέπει ως σύμμαχους και σωτήρες. Κανείς τους δεν μπορεί να φανταστεί πως μια νέα «κατοχή», βρετανική αυτή τη φορά, είχε ήδη αποφασιστεί.

Ταυτόχρονα, ο στρατάρχης Αλεξάντερ, αρχηγός όλων των δυνάμεων της Μεσογείου, αποδεσμεύει την Τρίτη Ορεινή Ταξιαρχία από το ιταλικό μέτωπο και τη στέλνει στην Ελλάδα. Η Τρίτη Ορεινή ταξιαρχία (ή ταξιαρχία του Ρίμινι) έχει συγκροτηθεί από την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση στην Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του Πολέμου και έχει προέλθει από έμπιστους στους Βρετανούς και στο Βασιλιά στρατιωτικούς, μετά την καταστολή του κινήματος και τις εκκαθαρίσεις που έγιναν στα ελληνικά στρατεύματα της Μέσης Ανατολής. Η σύνθεσή της είναι αμιγώς δεξιά και είναι η μόνη πραγματική στρατιωτική μονάδα που διαθέτει η ελληνική κυβέρνηση, μαζί με τον Ιερό Λόχο, μια στρατιωτική "μονάδα ειδικών δυνάμεων", που και αυτή έχει συγκροτηθεί στη Μέση Ανατολή.

Παράλληλα, χωροφύλακες και αξιωματικοί από όλη την Ελλάδα συρρέουν στους στρατώνες του Μακρυγιάννη και στη Σχολή Χωροφυλακής, όπου αθόρυβα εξοπλίζονται

Είναι προφανές ότι η μεγάλη δύναμη του ΕΛΑΣ τρομάζει την κυβέρνηση που αντιλαμβάνεται ότι ο ΕΛΑΣ πρέπει να διαλυθεί και στη θέση του να συγκροτηθεί ένας τακτικός στρατός, που θα μπορεί να ελέγχει. Για να μπορέσει να συμβεί πάντως αυτό, θα έπρεπε ταυτόχρονα να διαλυθούν και ο ΕΔΕΣ του Ζέρβα αλλά και η Τρίτη Ορεινή Ταξιαρχία.

Ενώ όμως το αρχικό σχέδιο της κυβέρνησης είναι αυτό, καταφτάνει εντολή του Τσώρτσιλ προς τον Γ.Παπανδρέου όπως εξαιρεθεί από τη διάλυση η Ορεινή Ταξιαρχία. Το ΕΑΜ αντιδρά και αντιπροτείνει τη δημιουργία ενός Εθνικού Στρατού που θα περιλαμβάνει από τη μια τις δυνάμεις της Τρίτης Ορεινής Ταξιαρχίας, του ΕΔΕΣ και του Ιερού Λόχου και από την άλλη μια ταξιαρχία του ΕΛΑΣ με δύναμη ίση με το άθροισμα των άλλων δυνάμεων.

Σε αυτή την πρόταση του ΕΛΑΣ, ο Παπανδρέου αντιπροτείνει κάτι που δε θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τον ΕΛΑΣ. Ενώ συμφωνεί με την ιδέα συγκρότησης του Εθνικού Στρατού από τα παραπάνω σώματα, εντούτοις παραχωρεί στον ΕΛΑΣ μόλις το ¼ των δυνάμεων του στρατού αυτού.

2

Η πρόταση αυτή απορρίπτεται από το ΕΑΜ που τη νύχτα της 1ης προς 2α Δεκεμβρίου, αποσύρει τους υπουργούς του από την κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ αποφασίζει τη διοργάνωση συλλαλητηρίου διαμαρτυρίας στην πλατεία Συντάγματος την επόμενη μέρα, Κυριακή 3 Δεκεμβρίου

5

Η κυβέρνηση δίνει αρχικά την άδεια για τη διοργάνωση του συλλαλητηρίου, αλλά το πρωί της Κυριακής ανακαλεί την άδεια με τη δικαιολογία πως το συλλαλητήριο είναι η απαρχή "σειράς επαναστατικών πράξεων αι οποίαι αποβλέπουν εις κατάλυσιν του κράτους"

4

Ήδη, όμως, είναι πολύ αργά. Η πλατεία Συντάγματος και οι γύρω δρόμοι έχουν πλημμυρίσει από χιλιάδες λαού με σημαίες, λάβαρα και πλακάτ. Τα κυρίαρχα συνθήματα είναι "Όχι άλλη κατοχή" και "Παπανδρέου παραιτήσου" 

 05

Αστυνομικοί βρίσκονται οχυρωμένοι στην είσοδο του κτιρίου, στην ταράτσα και στα παράθυρα της Αστυνομικής Διεύθυνσης (που βρισκόταν τότε στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και βασιλίσσης Σοφίας), στην ταράτσα της Βουλής και στο πεζοδρόμιο του κτιρίου, προς την πλευρά του Αγνώστου Στρατιώτη. Εκτός από τους αστυνομικούς, στους γύρω δρόμους υπάρχουν αγγλικά άρματα μάχης

Οι πρώτες συγκρούσεις των διαδηλωτών με την Αστυνομία εκδηλώνονται όταν το πλήθος, προσπαθώντας να φτάσει από τους γύρω δρόμους στην πλατεία Συντάγματος, εμποδίζεται από τις αστυνομικές δυνάμεις. Μετά από λίγο, από τα παράθυρα της Αστυνομικής Διεύθυνσης και από τα άλλα σημεία οχύρωσης των αστυνομικών αρχίζουν να πέφτουν πυροβολισμοί. 

 06

Μαρτυρίες

Γράφει η Μέλπω Αξιώτη στο βιβλίο της “Απάντηση σε 5 ερωτήματα” : «Δίπλα απ΄τα ανάκτορα αστυνομικοί και φασίστες εκείνη τη στιγμή μας πυροβολούν στο ψαχνό. Κορίτσια τότε δείχνουν τα στήθια τους και φωνάζουν: βαράτε εδώ! Είμαστε άοπλοι! Και οι φασίστες τα βαρούν… Οι νεκροί πέφτουν τώρα γύρω – τριγύρω μας ένας – ένας χάμω, σα σπουργίτια. Οι ξένοι ανταποκριτές στέκουν εκστατικοί. Ένας Αμερικανός με στολή χυμά κι αρπά πιστόλι αστυνομικού που ήταν έτοιμο ν΄ανάψει. Άλλος Αμερικανός πίσω από τανκ εγγλέζικο φωτογραφίζει το λάβαρο του ΕΑΜ που μούσκεψε σε σκοτωμένου το αίμα… Πολλοί από τους πόλισμαν πετούν τα όπλα τους στους διαδηλωτές και οι διαδηλωτές τους σηκώνουν στα χέρια. Οι Άγγλοι γύρω – γύρω και πάνω στα τανκς, στη «Μεγάλη Βρετάνια» στα πεζοδρόμια, ανάμεσα στο πλήθος, φλεγματικοί παντού και αξιοπρεπείς στέκουν και βλέπουν τη δολοφονία μας, πως θάστεκαν να βλέπουν ταινία κινηματογράφου. Στο τέλος – τέλος παίρνουν μέρος. Μαζεύουν με τα φορτηγά τους, τραυματισμένους και γερούς. Ήταν αυτοί οι πρώτοι όμηροι. Σε λίγες μέρες γίνηκαν χιλιάδες».

Αλλά και άλλοι αυτόπτες μάρτυρες που σίγουρα δε θα μπορούσαν να κατηγορηθούν για φιλοκομμουνιστικά αισθήματα, βεβαιώνουν ότι η επίθεση απέναντι στο άοπλο πλήθος ήταν αναίτια και αδικαιολόγητη. Ένας από αυτούς ήταν ο ελληνικής καταγωγής Κ. Κουβαράς που ήρθε στην Ελλάδα την Άνοιξη του ’44 με ειδική αποστολή της υπηρεσίας OSS (της μυστικής υπηρεσίας των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου).

7

Ο ίδιος παρακολούθησε τα γεγονότα της 3ης Δεκέμβρη 1944 από τον εξώστη του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετάνια» και γράφει : «Είδα τον κόσμο να έρχεται σε παράταξη με τις σημαίες του - ελληνική, αμερικανική, βρετανική και ρωσική - μπροστά. Ήταν μια γιγάντια φάλαγγα, αλλά οι διαδηλωτές προχωρούσαν με τάξη τραγουδώντας αντάρτικα τραγούδια και φωνάζοντας συνθήματα. Έρχονταν δυτικά από την οδό Πανεπιστημίου και προσπάθησαν να μπουν στην πλατεία Συντάγματος στρίβοντας αριστερά στην οδό Όθωνος. Η Αστυνομία τους σταμάτησε. Η πελώρια φάλαγγα άρχισε πάλι να κινείται για να μπει στην πλατεία, κατεβαίνοντας τα σκαλιά που οδηγούν από το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Η Αστυνομία και πάλι τους σταμάτησε κι η φάλαγγα άρχισε πάλι να κινείται… Το μπροστινό τμήμα του συλλαλητηρίου είχε φτάσει στην άκρη της πλατείας όπου βρισκόμασταν, και καθώς παρατηρούσα προσεκτικά, άκουσα τους επικεφαλής να συζητούν με την Αστυνομία, μόλις δέκα μέτρα από κει που στεκόμασταν. Προσπαθήσαμε να παρακολουθήσουμε τη συζήτηση που διεξαγόταν σε υψηλό τόνο, αλλά δεδομένων των περιστάσεων το πράγμα δε φαινόταν εξαιρετικό. Οι διαδηλωτές σπρώχνανε για να μπουν στην πλατεία, αλλά δε γινόταν καμιά συμπλοκή. Ξαφνικά ένα παράγγελμα "τραβηχτείτε πίσω" δόθηκε με μια στριγγλή, στρατιωτική φωνή και όλοι οι αστυνομικοί υποχώρησαν κάπου είκοσι μέτρα, γονάτισαν κι άρχισαν να πυροβολούν! Τα πυρά ήταν πυκνά. Διακόσιοι αστυνομικοί έβαλλαν ταυτόχρονα, οι περισσότεροι με αυτόματα…».

Αλλά και ο δημοσιογράφος Μ. Φόντορ σε ανταπόκρισή του που δημοσιεύτηκε στη «New York Post», στις 17/2/1945, γράφει: «Μέσα σε 25 χρόνια έχω δει σχεδόν όλες τις επαναστάσεις της Ευρώπης. Αυτή εδώ ήταν η πιο ήρεμη και πολιτισμένη επανάσταση που έχω δει ποτέ μέχρι τη στιγμή που η αστυνομία άρχισε να πυροβολεί και οι Άγγλοι επενέβησαν».

Ο απεσταλμένος της "Chicago Sun" γράφει: "Επρόκειτο περί μιας ειρηνικής και άοπλης διαμαρτυρίας του λαού και τούτο είναι τόσον βέβαιον, ώστε γυναίκες έφεραν μαζί τους ακόμα και τα μικρά παιδιά τους. Κάτω από το παράθυρό μου είδα με τα μάτια μου τα γεγονότα … Είναι αφάνταστος ο ηρωισμός του λαού αυτού. Όρθιος και βαλλόμενος προχωρούσε προς τον ορισθέντα τόπο της συγκέντρωσης"

Αυτός που διέταξε το πυρ εκείνη τη Ματωμένη Κυριακή, ήταν ο τότε διευθυντής της Αστυνομίας Άγγελος Έβερτ, πατέρας του Μιλτιάδη Έβερτ και αστυνομικός διευθυντής Αθηνών επί γερμανικής κατοχής. Σε συνέντευξη που έδωσε το 1958 ομολόγησε ότι εκείνος, βάσει κυβερνητικών εντολών, έδωσε τη διαταγή να χτυπήσουν οι αστυνομικοί τους διαδηλωτές.

Ο τελικός απολογισμός της δολοφονικής επίθεσης ήταν 28 νεκροί και δεκάδες τραυματίες. Η νύχτα που ακολούθησε ήταν γεμάτη τρόμο. Πυροβολισμοί ακούγονταν από παντού. Βρετανικά άρματα κυλούσαν βροντερά στους δρόμους

 07

Ο ρόλος των Βρετανών

Αποκαλυπτικό των προθέσεων των Βρετανών και του προμελετημένου σχεδίου τους είναι το μήνυμα που έστειλε ο Τσώρτσιλ στις 7 Νοέμβρη 1944 στον Υπουργό του επί των Εξωτερικών Ήντεν : "Κατά τη γνώμη μου, περιμένω οπωσδήποτε μια σύγκρουση με το ΕΑΜ και δεν θα πρέπει να την αποφύγουμε, υπό τον όρο να διαλέξουμε καλά το έδαφός μας (χώρο - χρόνο - σχεδιασμό)"

Στις 5 Δεκεμβρίου 1944, με τηλεγράφημά του προς τον Άγγλο πρεσβευτή στην Αθήνα Λίπερ, γράφει: "Πρέπει να παρακινήσετε τον Παπανδρέου να πράξει το καθήκον του και να τον διαβεβαιώσετε, ότι εις την περίπτωσιν αυτήν θα τον υποστηρίξωμεν μ’ όλας τας δυνάμεις. Παρήλθεν πλέον η εποχή καθ’ ην μια οιαδήποτε ομάς Ελλήνων πολιτών ηδύνατο να ματαιώνει την εξέγερσιν του όχλου. Η μόνη ελπίς του είναι να εργασθεί μεθ’ ημών διά την αποσόβησιν ενδεχομένης συμφοράς (…)

Ανέθεσα το όλον ζήτημα της αμύνης των Αθηνών και τη διατήρηση της εννόμου τάξεως εις τον στρατηγόν Σκόμπι και τον διαβεβαίωσα ότι θα τον ενισχύσωμεν με όσας δυνάμεις χρειάζεται προς τούτο. Τόσον εσείς, όσο και ο Παπανδρέου, πρέπει να συμμορφωθείτε προς τας οδηγίας του, εις ό,τι αφορά τη δημόσιαν τάξιν και την ασφάλειαν.

Πρέπει να υποχρεώσετε τον Παπανδρέου. Αν παραιτηθεί, φυλακίστε τον έως ότου συνέλθει, όταν πια θα έχουν τελειώσει οι μάχες. Θα μπορούσε το ίδιο καλά, να αρρωστήσει και να μην μπορεί να τον πλησιάσει κανείς"

Στον ίδιο το Σκόμπι γράφει: "Είστε υπεύθυνος για την διατήρηση της τάξης στην Αθήνα και οφείλετε να εξουδετερώσετε ή να καταστρέψετε όλες τις ομάδες ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που θα πλησιάσουν στην πόλη. Λάβετε όλα τα μέτρα που θα κρίνετε ωφέλιμα για να εξασφαλίσετε τον έλεγχο των οδών και για να κυκλώσετε όλες τις ομάδες ταραξιών. […] Μη διστάσετε να πυροβολείτε κάθε ένοπλο που θα δοκιμάσει να αμφισβητήσει το βρετανικό κύρος στην Αθήνα ή το ελληνικό κύρος για λογαριασμό του οποίου ενεργούμε. Το καλύτερο, φυσικά, θα ήταν να συνυπογράφει τις διαταγές σας κάποια ελληνική κυβέρνηση, και ο Λίπερ ζητάει αυτή τη στιγμή από τον Παπανδρέου να παραμείνει στη θέση του για να σας βοηθήσει. Μη διστάζετε πάντως να ενεργείτε σα να βρισκόσαστε σε κατακτημένη πόλη, όπου θα είχε ξεσπάσει μια τοπική εξέγερση"

Η επόμενη μέρα

Την επόμενη μέρα, στις 4 Δεκέμβρη, πραγματοποιείται η γενική απεργία που είχε προκηρύξει το ΕΑΜ από τις 2 Δεκεμβρίου και ταυτόχρονα τελείται η κηδεία των θυμάτων της προηγούμενης ημέρας. Η νεκρώσιμη ακολουθία γίνεται στη Μητρόπολη της Αθήνας και στη συνέχεια η νεκρική πομπή κατευθύνεται προς το Σύνταγμα. Χιλιάδες λαού συνοδεύουν τους νεκρούς τους ψάλλοντας το πένθιμο εμβατήριο "Επέσατε θύματα …"

9

Στην κορυφή της πομπής ξεχωρίζει ένα πανό που κρατούν τρεις νεαρές μαυροφορεμένες γυναίκες και το οποίο γράφει : " Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα - ΕΑΜ" 

 08

Ο νέος πόλεμος έχει ήδη αρχίσει

Ο γνωστός χρονογράφος και θεατρικός συγγραφέας Δημήτρης Ψαθάς ήταν ΕΑΜικός δημοσιογράφος και αρθρογραφούσε σε πολλά έντυπα του ΕΑΜ. Ένα από τα χρονογραφήματα που έγραψε και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Λαοκρατία» στις 27 Νοεμβρίου 1944, λίγες μέρες μόλις πριν ξεσπάσουν τα Δεκεμβριανά, ήταν ο «Πατριώτης».

Διαχρονικό και επίκαιρο, αξίζει να το διαβάσουν και οι νεότερες γενιές

Πίσω από τη γραφική γελοιότητα του Κυριάκου και του Άδωνι, υπάρχει η Κεραμέως και ο Χατζιδάκης. Αυτοί που αποτελούν τον πυρήνα της δεξιάς σκέψης , έχοντας ως αποστολή να αποδομήσουν και να διαλύσουν ο,τιδήποτε δημόσιο. Και αυτό το κάνουν με τόση απροκάλυπτη υποκρισία που φανερώνει πως έχουν πλήρη επίγνωση πως ο κόσμος στον οποίο απευθύνονται και ο οποίος τους στηρίζει είναι εντελώς ηλίθιος


Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /srv/disk3/2763186/www/atticavoice.gr/templates/ts_news247/html/com_k2/templates/default/user.php on line 269

Youtube Playlists

youtube logo new

youtube logo new

© 2022 Atticavoice All Rights Reserved.