Μόνο δέος μπορεί να νιώσει κανείς αυτή τη στιγμή και πολύ λίγα τα λόγια που μπορεί να ψελλίσει για την ανείπωτη τραγωδία στην Τουρκία και τη Συρία. Και είναι κάτι τέτοια γεγονότα που μας δείχνουν πόσο ασήμαντα είναι τα ψευτοπροβλήματα της καθημερινότητας.

Ο θάνατος μας δείχνει πως δε γνωρίζει από σύνορα και φράχτες. Μακάρι το ίδιο να έκανε και η ζωή. Μακάρι αυτή η τραγωδία να μπορούσε να βούλωνε το στόμα κάθε εθνικιστή και κάθε πολεμοκάπηλου από κάθε πλευρά του Αιγαίου. Μακάρι να μπορούσαμε να καταλάβουμε πως οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν και πως αυτοί που τους χωρίζουν είναι αυτοί που δεν ενδιαφέρονται για τη ζωή κανενός λαού

«Με λίγη αγάπη και κρασί / μεθάω κι εγώ μεθάς κι εσύ / πιες λίγο από το τάσι μου / αδέρφι και καρντάσι μου» ... Μουσική: Απόστολος Καλδάρας, Στίχοι: Πυθαγόρας

Έφυγε σήμερα η δημοσιογράφος, ραδιοφωνική παραγωγός και ποιήτρια Στέλλα Βλαχογιάννη, σε ηλικία 66 ετών. Και όπως συμβαίνει πολλές φορές σε τέτοιες περιπτώσεις, είχαμε την ευκαιρία να έρθουμε για πρώτη φορά σε επαφή με πράγματα για τα οποία μετανιώνουμε που δεν τα είχαμε γνωρίσει πρωτύτερα. «Μια Στέλλα τι την είχατε; … Την είχαμε πηγάδι και νερό. Μα ήταν πλάσμα ανήμερο και ξωτικό απ' άλλον κόσμο»

Από την ποιητική της συλλογή «Με λένε θάνατο», διαβάζουμε αποσπάσματα από το ποίημα «Έξι λόγοι για ένα έγκλημα»

...
IV.
Για την ώρα του τέλους θέλω μόνο ένα τραγούδι
Κορίτσι ξένο σαν ίσκιος πλανιέται μονάχο στη γη
μπορεί ακόμα μπορεί
να έχει πια τρελαθεί
και τότε ποιος θα ρωτήσει να μάθει ποτέ το γιατί
Αυτά να πει ο παπάς

Παρόντες οι φίλοι κι ένα σκυλί που αγάπησα
Ο αδελφός μου να αποποιηθεί 
τη μόνη μου κληρονομιά:
τη Θλίψη

Κι εκείνη η γυναίκα που θα στέκεται μακριά
μπορεί ντυμένη μαύρα, μπορεί κόκκινα
εκείνη η γυναίκα που με αγάπησε
περισσότερο από όσο άντεχε
ας ρίξει τότε το ένα το μοναδικό το δάκρυ
που θα μπορούσε να μου ξεδιψάσει μια ζωή

V.
Πείνασα αγάπη, μάτωσα στοργή.
Ένα σκοτάδι, μια νύχτα απέραντη
έβαζε στα χέρια μου τα χρώματα
και κάηκαν οι άνθρωποι οι κοντά
οι άνθρωποι οι μακριά 
οι άνθρωποι που ρώταγαν:
Μια Στέλλα τι την είχατε;

VI. 
Την είχαμε πηγάδι και νερό
Μα ήταν πλάσμα ανήμερο και ξωτικό απ' άλλον κόσμο.
Την στείλαμε σχολείο, πιάνο, αγγλικά
αλλά τα λόγια της γινόντουσαν μαύρος καπνός
κι οι λέξεις της την παίρνανε μακριά από τον κόσμο.
Κυνήγησε καράβια και σχεδίαζε χάρτες
μα δεν ταξίδεψε ποτέ στ' αλήθεια.
Ακίνητη, πετρωμένη σχεδόν
γινόταν δρόμος για τους άλλους.
Πάνω της βάδισαν στρατοί και λεγεώνες
μα μόνο τους τρελούς και τους παρίες
άφηνε να την πληγώνουν.
Κι όταν το σώμα της σκίστηκε
Πληγές και αίμα τα βήματα, το άγγιγμα
Ιδού -είπε- εγώ η σκοτεινή.
Ιδού εγώ η ξένη.
Μπορώ να αγαπώ μέχρι θανάτου

Εκτός από την πριγκιπική οικογένεια που βρήκε από γενεά σε γενεά ολόκληρη χώρα παραδομένη σε αυτήν ως λάφυρο και που τόσο πολύ θέλγει τα τηλεοπτικά κανάλια …

εκτός από την οικογένεια Μητσοτάκη που κυβερνά από γενεά σε γενεά με την ψήφο του σοφού λαού και προσπαθεί τώρα να διευθετήσει και τις τελευταίες λεπτομέρειες του ξεπουλήματος των δημόσιων χώρων και που τόσο σθεναρά στηρίζουν τα τηλεοπτικά κανάλια …

υπάρχουν και κάποιες άλλες «οικογένειες» που μένουν όμως στη σκιά της προβολής και στο κέντρο της καταστολής. Το λάθος τους; Δεν αποδέχονται το μοιραίο της ήττας της κοινωνίας της ισότητας και της αλληλεγγύης

Κάλεσμα στήριξης της Πορείας Αλληλεγγύης με την Κοινότητα των Κατειλημμένων Προσφυγικών.

ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΑ

Σάββατο 21/01/23, 13:00 Μετρό Πανόρμου

Για την πλέμπα: Είναι αυτή η πρωτόγονη λατρεία προς την εξουσία. Είναι η αφοσίωση του αγελαίου ζώου προς τον αρχηγό της αγέλης. Είναι που την εξουσία ο βασιλιάς την παίρνει με έναν μυστηριακό γι αυτήν τρόπο, ως αυτή να δίνεται από τον ουρανό και το Θεό, και όχι από την ίδια την πλέμπα. Είναι που η πλέμπα γνωρίζει κατά βάθος πως είναι πλέμπα και πως ούτε να εκλέξει τον αρχηγό της δεν είναι άξια. Και γι αυτό δέχεται να τρώει αυτή ψωμί κι ελιά και ο βασιλιάς με χρυσά κουτάλια. 

Για την Εκκλησία: Επί 1100 χρόνια, η Εκκλησία συγκυβερνούσε και συνεγκληματούσε με τους αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Επί 400 χρόνια εποίησε την ανάγκη φιλότιμο και στάθηκε δίπλα στο Σουλτάνο με το αζημίωτο βέβαια, κατακτώντας τεράστια περιουσία. Επί 150 χρόνια, στάθηκε δίπλα στους Έλληνες βασιλιάδες και επί 7 χρόνια δίπλα στους χουντικούς. Σήμερα, η Εκκλησία μέσω του αρχιεπίσκοπου Ιερώνυμου απέδειξε ότι δεν ξεχνά τους συνεργάτες της και πως αυτά περί ισότητας των ανθρώπων που έλεγε κάποιος Ναζωραίος τα διόρθωσαν όπως έπρεπε οι μετέπειτα Ιεράρχες

Για την κυβέρνηση: Έπρεπε να πεθάνει ο Γλύξμπουργκ για να ασχοληθεί με τα καμμένα; Και αν η κηδεία γινόταν δημοσία δαπάνη, τι παραπάνω θα βλέπαμε και πόσο παραπάνω θα κόστιζε; Και τελικά ο Βορίδης και ο Άδωνις - που εκπροσωπήθηκε δια της συζύγου του μιας και ο ίδιος έπρεπε να πάει στο Κουβέιτ για δουλειές προς όφελος του ελληνικού λαού - τι είναι; Χουντικοί; Βασιλικοί; ή Χουντοβασιλικοί; 

Για τα κανάλια: Έλεος πια. Τόσα ρεπορτάζ για τους πρίγκιπες ούτε για τους μαχητές του Survivor δεν κάνετε. Τουλάχιστον οι μαχητές του Survivor κυλιούνται στη λάσπη, λυσσάνε της πείνας, ξεκατινιάζονται. Κάτι κάνουνε, ρε παιδί μου. Οι πρίγκιπες τι κάνουν εκτός από το να τρώνε , να αφοδεύουν και να φοράνε κομψά ρούχα;

Για τον Ευαγγελάτο: Δεν υπάρχει πάτος για σένα, τρελό αγόρι

Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του Τζίμη Πανούση ( έφυγε στις 13 Ιανουαρίου του 2018 )  θυμηθήκαμε την ωδή προς τον Νεοέλληνα. Κανονικά, αυτό το τραγούδι που γράφτηκε το 1993, θα έπρεπε ο Τζιμάκος να το επικαιροποιεί κάθε πέντε χρόνια. Για να μπορέσει να χωρέσει στους στίχους τους όλες αυτές τις φρενίτιδες που καταλαμβάνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα ένα λαό που είναι ένα φτερό στον άνεμο, έρμαιο της απαιδευσίας του, της στενόμυαλης αντίληψης και του τυχοδιωκτισμού του.

«Κι η παπαλάμπραινα γυμνή,  χαϊδεύει δωροσυσκευή σ' ένα τηλεπαιχνίδι πουλημένο / Πουλάκι ξένο, πουλί χαμένο / Μου τρώει τα σπλάχνα, δε βγάζω άχνα».

Ακούγεται δυνατά

Έφυγε χθες ο Jeff Beck, ένας από τους μεγαλύτερους κιθαρίστες της ροκ και των μπλουζ όλων των εποχών. Ήταν αυτός που πήρε τη θέση του Eric Clapton και έπαιξε μαζί με τον Jimmy Page στους Yardbirds. Νομίζουμε πως, από μόνο του αυτό, τα λέει όλα

Ακούμε τη Nadia. Και παρόλο που το εντάξαμε στο τραγούδι της ημέρας, δεν είναι ακριβώς τραγούδι, με την έννοια ότι δεν έχει ανθρώπινη φωνή. Έχει όμως τη μαγική κιθάρα του Jeff Beck που σε κάνει να το ξεχνάς αυτό.

Όταν πεθαίνει βασιλιάς, μη χαίρεσαι λαουτζίκο
Μη λες πως θάν’ καλύτερος ο νυν από τον τέως
Πως θάναι το λυκόπουλο καλύτερο απ’ τον λύκο
Τότε μονάχα να χαρείς: αν θάναι ο τελευταίος.

Κώστας Βάρναλης

Στις 29 Αυγούστου 1949 λήγει επίσημα ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα, με την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ). Με τη λήξη του Εμφυλίου, οι μαχητές/τριες του Δημοκρατικού Στρατού δεν έχουν άλλη επιλογή, καθώς γνωρίζουν ότι τους περιμένει ή ο θάνατος ή η εξορία. Έτσι, αρχίζει μια πρωτοφανής συντεταγμένη αποχώρηση εξήντα χιλιάδων περίπου Ελλήνων που θα διαμοιραστούν στις χώρες του τότε – όπως έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε - υπαρκτού σοσιαλισμού. Ένα μεγάλο μέρος αυτών βρέθηκε στην Τασκένδη, 4000 χιλιόμετρα μακριά από την Ελλάδα.

Δεν ξέρουμε πόσοι από αυτούς βρήκαν στις χώρες αυτές, αυτό που ονειρεύονταν. Το σίγουρο όμως είναι ότι άφηναν πίσω τους μια χώρα ρημαγμένη, μια κατ΄επίφαση δημοκρατία και στην πραγματικότητα αμερικάνικο προτεκτοράτο που θα συνέχιζε για δεκαετίες να φυλακίζει και να εκτελεί χιλιάδες κομμουνιστές .

Για τον τρόπο με τον οποίο μεθοδεύτηκε η μεγάλη φυγή των Ελλήνων κομμουνιστών, γράφει στην Εφημερίδα των Συντακτών, η Ελένη Νικολαΐδου, Δρ Ιστορίας

Ακολουθεί το άρθρο

Το μεγάλο ταξίδι της εξόδου από την Ελλάδα των πολιτικών προσφύγων του εμφυλίου πολέμου

Στις 29 Αυγούστου 1949 λήγει επίσημα ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα, με την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) και τη συντεταγμένη υποχώρηση του κύριου όγκου των δυνάμεών του στη Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας. Η διασπορά των πολιτικών προσφύγων δεν έγινε ισομερώς. Στη Σοβιετική Ένωση και συγκεκριμένα στην Τασκένδη, την πρωτεύουσα της σοβιετικής δημοκρατίας του Ουζμπεκιστάν και το Τσιρτσίκ μεταφέρθηκε το στρατιωτικό σκέλος του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος.

Πριν αναφερθούμε στο μεγάλο ταξίδι της υποχώρησης, ήδη από τον Οκτώβριο του 1948, σε ένα κτίριο στο Ελμπασάν της Αλβανίας νοσηλεύονταν τραυματίες του ΔΣΕ. Τον Ιούλιο του 1949, 750 βαριά τραυματίες, άλλοι ακρωτηριασμένοι, άλλοι με σοβαρά κατάγματα, με κρανιακές κακώσεις, με νευρολογικά προβλήματα, μεταφέρθηκαν με το πολωνικό φορτηγό πλοίο «Κόσουστσκο» (Kościuszko), από το Δυρράχιο προς την Πολωνία. Ταξίδεψαν από τις 13 Ιουλίου έως τις 25 Ιουλίου 1949, 12 ημέρες. Αγκυροβόλησαν στο νησί Βόλιν της Πολωνίας και νοσηλεύθηκαν στο νοσοκομείο «250». Μόλις αποθεραπεύτηκαν, 200 μαχητές του ΔΣΕ, μεταφέρθηκαν με τρένο «στη μεθοριακή πόλη Ζγκόζετς. Εκεί ήταν το κέντρο διερχομένων των πολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα». Επρόκειτο για την πρώτη μεγάλη ομάδα παρτιζάνων του ΔΣΕ που πέρασε στην Πολωνία.

Στο τέλος του Αυγούστου του 1949, ο Δημοκρατικός Στρατός υποχωρεί από τη θέση Μπάτρα του Δυτικού Γράμμου στην Αλβανία. Οι μαχητές/τριες εισέρχονται στην Αλβανία [θυμίζουμε πως τα σύνορα της Γιουγκοσλαβίας ήταν κλειστά γι' αυτούς], παραμένουν για εβδομάδες στο εσωτερικό της Αλβανίας  άλλοι στρατοπέδευσαν έξω από το Ελμπασάν, σε έναν ξερότοπο που είχε κάτι καλύβες, όπου προστέθηκαν σκηνές, κοντά στον ποταμό Σκούμπι, στο μέσον της Αλβανίας και άλλοι σε στρατόπεδο στο Μπουρέλι, στο βόρειο μέρος της Αλβανίας, όπου υπήρχαν «παλιοί ιταλικοί στρατώνες και σκηνές». Ήδη από τον Ιούνιο του 1949, αντιπροσωπεία του ΚΚΕ αποτελούμενη από τους Ιωάννη Ιωαννίδη και Μιλτιάδη Πορφυρογέννη, συναντήθηκε με τον Bedrich Geminder, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής του Διεθνούς Τμήματος της ΚΕ του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας. Στη συνάντηση, η ελληνική αντιπροσωπεία ζήτησε να φιλοξενηθούν στην Τσεχοσλοβακία περίπου 5.000 άτομα

Αφού παρέδωσαν τα όπλα τους στους Αλβανούς, περίμεναν όσο γίνονταν μυστικές διαπραγματεύσεις, για την αναχώρησή τους. Πλήρης μυστικότητα, όπως μυστική κρατήθηκε και η διαδρομή τους αργότερα. Και σταδιακά, τους τελευταίους μήνες του 1949, ανεβαίνουν σε καμιόνια με προορισμό το Δυρράχιο ή την Αυλώνα.

Σχολαστικά τα μέτρα, αφού δεν έπρεπε να δοθεί η παραμικρή υποψία πως οι πολιτικοί πρόσφυγες πλέον, θα επιβιβάζονταν σε πλοία. Ο κίνδυνος επίθεσης από πλοία της ελληνικής κυβέρνησης ήταν μεγάλος. Τα ελληνικά υποβρύχια περιπολούσαν. Η τραγωδία θα ήταν ανείπωτη. Οπότε τηρήθηκε αυστηρή «σιγή ασυρμάτου».
Σύμφωνα με μαρτυρία του Κώστα Γκριτζώνα, στις 21 Οκτωβρίου 1949 τους δίνεται η διαταγή:

- Ετοιμαστείτε για αναχώρηση...

Τρόπος του λέγειν φυσικά το «ετοιμαστείτε». Άντε να είχαν μαζί τους μία χλαίνη (πανωφόρι), ένα γυλιό (στρατιωτική τσάντα)...

Από το στρατόπεδο στο Μπουρέλι στριμώχνονται σε αλβανικά στρατιωτικά καμιόνια, κατεβάζουν τους μουσαμάδες και ξεκινούν. Σούρουπο ανέβηκαν, νύχτα ταξίδεψαν.

Χωρίς φωνές, χωρίς τραγούδια, χωρίς ομιλίες. Απόλυτη σιωπή. Ήταν η αρχή της συνωμοτικής διαφυγής.

Ξημερώματα έφτασαν στο Δυρράχιο. 22 Οκτωβρίου 1949.

Τα τμήματα που είχαν στρατοπεδεύσει στο Ελμπασάν, με την ίδια διαδικασία αναχώρησαν με προορισμό το λιμάνι του Δυρραχίου ή και του Αυλώνα.

Αυλώνα – Δυρράχιο, απόσταση 118 χιλιόμετρα

Επιβιβάζονται σε πλοία (ένα από αυτά ήταν αμερικανικής κατασκευής, τύπου Λίμπερτι, που η Ρώσοι το είχαν ονομάσει «Σουκόνα», που ήταν παραπόταμος του ποταμού Ντβίνα) και οδηγούνται στα αμπάρια, όπου και θα παραμείνουν σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Πειθαρχημένα ανέβηκαν τη σιδερένια σκάλα του πλοίου, κοίταξαν λίγο το αμπάρι που το είχαν καθαρισμένο και τους περίμενε με λίγες λάμπες δεξιά - αριστερά και κατέβηκαν ήσυχα - ήσυχα. Πειθαρχημένοι, άλλωστε και τα επόμενα δύο χρόνια, έτσι θα ζούσαν στην Τασκένδη, με στρατιωτική πειθαρχία.

Ο Δ. Ζυγούρας αναφέρει πως στα αμπάρια ξυλουργοί είχαν κατασκευάσει ειδικά ράφια για να βολευτούν οι μαχητές/τριες, τα φορτηγά πλοία μετατράπηκαν σε επιβατικά. Πατάρια το ένα πάνω από το άλλο, για να μπαίνουν να κοιμούνται.

Οι περισσότεροι στεριανοί που δεν είχαν δει ποτέ τους θάλασσα, κρυμμένοι την ημέρα, και το βράδυ ίσως λίγο για να ξεμουδιάσουν, στο κατάστρωμα. Με απόλυτη ησυχία, σκοτάδι και πορεία προς το άγνωστο, αφού δεν τους είχε ανακοινωθεί ο προορισμός του πλοίου. Η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική, μέσα στο αμπάρι γίνονταν όλα, εμετοί, ακαθαρσίες. Ο καθαρός αέρας των βουνοκορφών αντικαταστάθηκε με την πνιγερή ατμόσφαιρα. Η υπομονή όμως ήταν ισχυρότερη. 

Η συνωμοτικότητα, η διασφάλιση της ασφαλούς μεταφοράς χιλιάδων ανθρώπων -που πλέον θα θεωρούνταν πολιτικοί πρόσφυγες- και της διαφυγής τους από την Ελλάδα επέβαλε, και σωστά έγινε παρά τις όποιες γκρίνιες, τη μυστικότητα του προορισμού, τη φαινομενική πορεία προς το πουθενά. Ο Κωνσταντίνος Τσίβος, επικαλούμενος τσεχοσλοβακικές πηγές, αναφέρει πως στα πλοία της προσφυγιάς είχαμε τους πρώτους νεκρούς και τις πρώτες γέννες. Πρώτους νεκρούς είχαμε και στη διαδρομή για τη Σοβιετική Ένωση. Τα πτώματα τα έριξαν βράδυ στη Μαύρη Θάλασσα. Αν υπολογίσουμε, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, πως σε κάθε καράβι χώραγαν 5.000 άνθρωποι κάθε φορά, καταλαβαίνουμε πόσοι θα περνούσαν όρθιοι ώρες ατελείωτες, πόσο δύσκολη ήταν η διατροφή όλων αυτών των ανθρώπων. Γαλέτα και τσάι.

Ο Δημήτρης Ζυγούρας σημειώνει πως συνολικά προς τη Σοβιετική Ένωση έγιναν τέσσερις αποστολές με πλοία. Δεν είναι εύκολη η συλλογή λεπτομερών στοιχείων των καραβιών που τους μετέφεραν, πώς κατανεμήθηκε ο αριθμός των επιβαινόντων.

Προς την Πολωνία

Στο πλοίο «Κόσουστσκο» πολιτικός υπεύθυνος, που συνόδεψε τους/τις μαχητές/τριες, ήταν ο Νίκος Μπελογιάννης. Υπάρχει η μαρτυρία του Γιάννη Συμεωνίδη (Ταρζάν) πως μετά το Γιβραλτάρ, το πλοίο τους το πλεύρισαν δύο βρετανικές φρεγάτες με την απαίτηση να ερευνήσουν το φορτίο. Ο καπετάνιος όμως τους αγνόησε, δεν ακολούθησε τα πολεμικά πλοία και συνέχισε την πορεία του πλοίου προς το λιμάνι της Γδύνια στην Πολωνία. Ιδιαίτερη μνεία κάνει ο Γιάννης Συμεωνίδης (Ταρζάν) για τη διατροφή τους μέσα στο πλοίο, όπου οι Πολωνοί μάγειρες κατάφεραν να ταΐσουν χιλιάδες πεινασμένους αντάρτες και αντάρτισσες.

Δύο πλοία, το πολωνικό «Κόσουστσκο» και το ρουμανικό «Τρανσυλβάνια», πέρασαν από το Γιβραλτάρ με προορισμό τη Γδύνια της Πολωνίας. Έμειναν στο καράβι 13 με 14 ημέρες.

Μόνο οι πολιτικοί επίτροποι γνώριζαν τον προορισμό του καραβιού και δεν τον ανακοίνωσαν, παρά μόνο όταν πλησίαζαν.

Προς τη Σοβιετική Ένωση

Άλλοι μαχητές/τριες επιβιβάζονταν σε σοβιετικά πλοία.

Ο Τάκης Κωστόπουλος αναφέρει πως αυτός και η γυναίκα του επιβιβάστηκαν στο φορτηγό πλοίο «Βλαδιβοστόκ», χωρητικότητας 12.000 τόνων, το οποίο μετέφερε 1.000 αντάρτες και αντάρτισσες. Το πλοίο τους, αναχώρησε από το Δυρράχιο στις 16 Οκτωβρίου 1949 και στην Τασκένδη έφτασαν στις 4 Νοεμβρίου το μεσημέρι.

Ο Γιώργος Αγραφιώτης (Δεληβοριάς) εξιστορεί την επιβίβασή του σε σοβιετικό πλοίο, το οποίο ήταν φορτωμένο με πίσσα, στα αμπάρια του οποίου κρύφτηκαν αντάρτες και αντάρτισσες. Στον έλεγχο των Τούρκων στα Δαρδανέλια, το μέρος του πλοίου που ήταν τα αμπάρια σκεπάστηκε με έναν τεράστιο μουσαμά. Μόλις το πλοίο βγήκε στη Μαύρη Θάλασσα, τους επιτράπηκε να ανέβουν στο κατάστρωμα.

Ο Παναγιώτης Μπούχρας, εξιστορώντας τη ζωή των γονιών του, και οι δύο μαχητές του ΔΣΕ, γράφει πως στο πλοίο βρίσκονταν 4.000 μαχητές/τριες και κατά τον έλεγχο των Τούρκων τελωνειακών «στη μπούκα του καταστρώματος, μερικοί ναύτες χτυπούσαν δυνατά με σφυριά - δήθεν ότι κάτι επισκεύαζαν. Στην πραγματικότητα, τον θόρυβο τον έκαναν επίτηδες για να καλύψουν βήχα, τυχόν φτέρνισμα».

Ο Στέλιος Γιατρουδάκης αναφέρει πως στην 1 Οκτωβρίου 1949 επιβιβάστηκαν σε σοβιετικό καράβι 550 μαχητές της VIII Μεραρχίας, με διοικητή τον Βαγγέλη Παπαδόπουλο – Φωκά. Το ταξίδι ακολούθησε την ίδια πορεία και διήρκησε 12 ημέρες. Ενδεικτικά, θυμάται πως στον έλεγχο στα στενά του Βοσπόρου, τους απαγορεύτηκε ακόμη και ο βήχας.

Ο Κώστας Γκριτζώνας περιγράφει τη διαδρομή με το πλοίο και τελικό προορισμό την Τασκένδη. Ξεκίνησαν το ταξίδι το τελευταίο 10ήμερο του Οκτωβρίου 1949 και στις 31 Οκτωβρίου το πλοίο έδεσε στο Πότι. Θυμάται την ανακοίνωση του Βασίλη Μπαρτζιώτα για τον τελικό προορισμό και το κλίμα που επικράτησε με αυτή την ανακοίνωση.

Ο Βαγγέλης Παπαδάκης βρέθηκε στο καράβι που ήταν επικεφαλής ο Γ. Κολιγιάννης και ο Χ. Φλωράκης. Όλοι εξιστορούν τις ίδιες συνθήκες, μυστικότητα, απόλυτη σιωπή, τρικυμίες, εμετοί, πορεία προς το άγνωστο. Γράφει επίσης πως το καράβι που είχαν επιβιβαστεί, είχε δηλωθεί πως μετέφερε χοιρινά από την Αλβανία προς τη ΣΕ.

Ο Γιώργος Ευαγγελόπουλος, πολιτικός πρόσφυγας στην Τασκένδη εξιστορεί τη διαδρομή που έκαναν οι μαχητές και οι μαχήτριες με το πλοίο, όταν έφυγαν από το Δυρράχιο. Το πλοίο το κυνηγούσαν υποβρύχια. Μένει με την ιστορική έρευνα να αποδειχθεί, τί γνώριζαν οι ελληνικές αρχές για όλη αυτή τη διαδικασία. Κρυμμένοι στο αμπάρι του πλοίου υπήρχαν και ναύτες. Έβλεπαν με την πυξίδα τους πως πήγαιναν προς την Αίγυπτο. Και εκεί κάνει στροφή το πλοίο προς την Τουρκία. Οι ναύτες αναφωνούν, φεύγουμε προς την Τουρκία. Και ο Στέφανος Ευαγγελίου αναφέρει πως το πλοίο τους, όταν έπλεαν κοντά στη Χίο τους ακολουθούσε ελληνικό υποβρύχιο, «είχε διαδοθεί μάλιστα, πως ο σοβιετικός πλοίαρχος ήταν αρκετά ταραγμένος. Ευτυχώς που δεν έγινε κανένα κακό».

Το ταξίδι κατέγραψε πορεία Δαρδανέλια, Προποντίδα, Μαύρη Θάλασσα, αποβίβαση στο λιμάνι Πότι στη Γεωργία και μετά, με φορτηγά τρένα προς το Μπακού (λιμάνι του Αζερμπαϊτζάν), απόσταση Πότι - Μπακού σε ευθεία γραμμή περίπου 900 χλμ. Έφτασαν στην Κασπία Θάλασσα, τη διέσχισαν με πλοία για να καταλήξουν στο σημερινό Τουρκμενιστάν, όπου επιβιβάστηκαν σε τρένα και πέρασαν μέσα από την έρημο Καρακούμ, η διαδρομή με το τρένο διήρκησε έξι ημέρες. Πουθενά πράσινο, πουθενά τα ψηλά δέντρα της Πίνδου. Προορισμός η Τασκένδη και το Τσιρτσίκ. Ο Β. Μπαρτζιώτας, που βρισκόταν και αυτός σε πλοίο και που ήταν η τελευταία αποστολή, μόλις μπήκαν στα ύδατα της ΣΕ ενημέρωσε τους πολιτικούς επιτρόπους και αυτοί με τη σειρά τους τους/τις μαχητές/τριες πως προορισμός ήταν η Σοβιετική Ένωση. Οι πολιτικοί πρόσφυγες θα εγκαθίσταντο στην Τασκένδη, που βρισκόταν στον τεσσαρακοστό παράλληλο, περίπου στο ύψος της Θεσσαλονίκης και απείχε από την Αθήνα, σε ευθεία γραμμή, 3.874 χλμ. Στην Τασκένδη βρίσκονταν ήδη επτά μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς και ο Β. Μπαρτζιώτας, ο οποίος συνόδευσε την τελευταία αποστολή πολιτικών προσφύγων. Ο ίδιος έμεινε εκεί, όπως ήδη αναφέρθηκε, τους έξι πρώτους μήνες διότι του είχε ανατεθεί από το ΠΓ του ΚΚΕ να αναλάβει την τακτοποίηση των πολιτικών προσφύγων. Το Μάιο του 1950, όλα τα μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ επέστρεψαν στην έδρα της ΚΕ που ήταν το Βουκουρέστι.

Ο Βασίλης Μπαρτζιώτας διηγείται ένα περιστατικό, καθώς οι πολιτικοί πρόσφυγες περνούσαν από το Τουρκμενιστάν και συγκεκριμένα από την πρωτεύουσά του το Ασγκαμπάτ. «Μας πλησίασε και μας χαιρέτησε μία ομάδα σοβιετικών μαθητών τουρκμενικής καταγωγής, που ήξεραν για τον αγώνα του ΔΣΕ και μας μιλούσαν για το Γράμμο και το Βίτσι. Μας μιλούσαν και έκλαιγαν από τη χαρά τους». Την ίδια θερμή υποδοχή από τους ντόπιους διηγείται και ο Δ. Ζυγούρας (Παλαιολόγος). Από όπου περνούσε το τρένο με τους Έλληνες μαχητές/τριες ετύγχαναν «εκδηλώσεων θερμής συμπάθειας».

Κάθε μεγάλη ομάδα πολιτικών προσφύγων που έφτανε στο Πότι της Γεωργίας, τους περίμεναν Σοβιετικοί Αξιωματικοί, τους πήγαιναν σε κλιβάνους να τους πλύνουν, να τους ξεψειρίσουν, να τους καθαρίσουν τα ρούχα. Και μόλις στέγνωναν, συνέχιζαν τη διαδρομή.

Οι πολιτικοί πρόσφυγες, μόλις έφτασαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες και την ΕΣΣΔ, μπήκαν σε καραντίνα 45 ημερών, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίστηκαν οι πρώτες ανάγκες, όπως ήταν η στέγαση, η σίτιση, η εργασία, η φροντίδα των τραυματιών, τους δόθηκε δωρεάν ρουχισμός, στους άντρες έδωσαν και τσιγάρα Καζμπέκ. Για πρώτη φορά, είδαν όπερα, θέατρο, γενικότερα ξεκίνησε η οργανωμένη ζωή τους.

Οι Σοβιετικοί τους έδωσαν νέα καθαρά ρούχα. Ο συνολικός αριθμός των πολιτικών προσφύγων ανέρχεται στους 55.876. Στη Σοβιετική Ένωση υπήρχαν 11.980 πολιτικοί πρόσφυγες, εκ των οποίων 8.573 άντρες και 3.407 γυναίκες. Οι Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες της Τασκένδης, σύμφωνα με εκτίμηση των Σοβιετικών, οι οποίοι τους παρακολουθούσαν από κοντά, υποδεικνύοντας και παρεμβαίνοντας στις δράσεις και διαδικασίες τους, ανέρχονταν στους 17.500, εκ των οποίων οι 8.000 ήταν οργανωμένοι στο ΚΚΕ. Ο αριθμός των πολιτικών προσφύγων ανά χώρα δεν ταιριάζει ακόμη και στην ίδια εισήγηση του Β. Μπαρτζιώτα και το πιο πιθανό είναι να μην είχαν ακριβή αριθμό. Η Κ. Τσέκου αναφέρει πως το σύνολο των πολιτικών προσφύγων ανερχόταν στους 58.300, βασιζόμενη στο βιβλίο του Λυσίμαχου Παπαδόπουλου, «Νόστιμον ήμαρ», ενώ από το σύνολο του προσφυγικού πληθυσμού, το 60%-65% το αποτελούσαν μαχητές/τριες του ΔΣΕ.

ΠΙΝΑΚΑΣ: Η δύναμη των πολιτικών προσφύγων σε αριθμούς

ΧΩΡΑ - ΑΝΤΡΕΣ - ΓΥΝΑΙΚΕΣ - ΠΑΙΔΙΑ

Ρουμανία - 1.981 - 1.939 - 5.132

Τσεχοσλοβακία - 4.000 - 3.475 - 4.148

Πολωνία - 4.730 - 3.138 - 3.590

Ουγγαρία - 2.161 - 2.233 - 2.859

Βουλγαρία - 1.583 - 764 - 672

Γερμανία ----- ----- 1.128

Σοβιετική Ένωση - 8.573 - 3.407 -----

Σημείωση: Στοιχεία από την εισήγηση του Βασ. Μπαρτζιώτα στην ΙΙΙ Συνδιάσκεψη, 1950

Σύμφωνα με τον Σύλλογο Ελληνικού  Πολιτισμού Τασκένδης, το 1949 εγκαταστάθηκαν στην Τασκένδη 11.997 πολιτικοί πρόσφυγες. Καθίσταται σαφές πως ο ακριβής αριθμός ακόμη δεν έχει διερευνηθεί. Όπως έχει αναφερθεί ήδη, περισσότερο έγκυρος θεωρείται ο αριθμός των προσφύγων που παραθέτουν οι Σοβιετικοί, δηλαδή την ύπαρξη 17.500 πολιτικών προσφύγων στην Τασκένδη.

Η καταγραφή των πολιτικών προσφύγων της Τασκένδης από το Σύλλογο Ελληνικού Πολιτισμού Τασκένδης

Σημείωση: Οι Έλληνες της Τασκένδης και η πόλη της Πέτρας: Greeks of Tashkent https://bit.ly/3LE4rM4

Πηγή: https://www.efsyn.gr/ellada/373670_megalo-taxidi-tis-exodoy-apo-tin-ellada-ton-politikon-prosfygon-toy-emfylioy-polemoy

Σήμερα έγινε, όπως σε όλη την Ελλάδα άλλωστε, η τελετή αγιασμού των υδάτων στο λιμάνι της Ραφήνας. Εμείς, η Attica Voice δηλαδή, δεν πήγαμε. Δεν θέλαμε η βλάσφημη παρουσία μας να βεβηλώσει την ιερότητα της στιγμής και να διαταράξει τη θρησκευτική κατάνυξη των αρχόντων του τόπου και του χριστεπώνυμου πλήθους που τους ακολουθούσε.

Αντί αυτού, επιλέξαμε να παρουσιάσουμε από το Luben.tv την κορυφαία δεκάδα εκδηλώσεων λατρείας και θρησκευτικής πίστης κατά την τελετή των Θεοφανείων. Είμαστε σίγουροι ότι και φέτος θα έχουμε κάποια στιγμή που θα αξίζει να πάρει και αυτή τη θέση της ανάμεσα στις καλύτερες.

Ειλικρινά, δεν νομίζουμε πως υπάρχει κάποιος άλλος λαός που να μπορεί να ευτελίζει με τόση ευκολία και τόση πεποίθηση, όσα θεωρεί ιερά.

Επί τη ευκαιρία, θέλουμε να εξάρουμε την κοινωνική προσφορά του Luben.tv και να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας που καταφέρνει να αναδείξει με τόσο εύστοχο τρόπο τη γελοιότητα μιας βαθιά υποκριτικής κοινωνίας και ενός σάπιου και διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι URGINEA maritima (Ουργινεία η παραθαλλάσια ή Σκύλλα η Παράλιος). Τη συναντούμε σε όλη την Ελλάδα με διάφορα ονόματα. Αγριοκρεμμύδα ή Σκυλοκρέμμυδο ή Μπότσικα ή Ασκελετούρα ή Αθανατοκρεμμύδα ή Κουβαλοσκέρα ή Αγιοβασιλίτσα, αλλά και με πολλές άλλες παραλλαγές των παραπάνω ονομάτων. Το όνομα Αγιοβασιλίτσα το οφείλει στο γεγονός ότι ανήμερα την πρωτοχρονιά την κρεμούν έξω από την πόρτα των σπιτιών για καλή τύχη. Ένα έθιμο και μια πρόληψη που έρχεται από την αρχαιότητα και συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας

Στην Ιθάκη, αλλά και στις γύρω περιοχές (Κεφαλονιά, Λευκάδα και ακτές της Αιτωλοακαρνανίας) την αποκαλούν κουτσούνα. Είναι φυτό γνωστό από την αρχαιότητα και θεωρείτο πως προστάτευε από αρρώστιες, καταστροφές και κακοτυχία. Είναι σχεδόν απρόσβλητο από τα ζώα, καθώς έχει δηλητήριο που προκαλεί δερματικό ερεθισμό. Είναι επίσης πολύ δυνατό φυτό που ανθοφορεί ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες ξηρασίας και δεν χρειάζεται νερό για να βλαστήσει. Ο βολβός της κουτσούνας παραμένει ζωντανός για μεγάλο χρονικό διάστημα και εκτός εδάφους και συνεχίζει να βλασταίνει και να βγάζει άνθη 

Με όλα αυτά, δεν είναι τυχαίο που η κουτσούνα θεωρήθηκε σύμβολο της αναγέννησης και της καλοτυχίας. Βέβαια, ως ειρωνεία της τύχης, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξαφάνιση την ίδια την κουτσούνα, καθώς σε πολλές περιοχές την περίοδο των Χριστουγέννων εξαπολύεται ένα πογκρόμ εναντίον των πληθυσμών της προκειμένου να πωληθούν στους πάγκους των λαϊκών αγορών και όχι μόνο. Τυλιγμένες με ένα απλό αλουμινόχαρτο ή με άλλα πιο περίτεχνα στολίδια ανάλογα με το target group στο οποίο απευθύνονται, οι ταπεινές κουτσούνες θα πουληθούν , θα κρεμαστούν στις πόρτες των σπιτιών και κάποια στιγμή θα πεταχτούν στα σκουπίδια

Η εξαιρετική δύναμη της κουτσούνας της επιτρέπει να φύεται ακόμη και στα πιο πετρώδη και υποβαθμισμένα εδάφη. Αλλά όμως ότι θα τη βλέπαμε να τρυπάει τον πρόσφατα ασφαλτοστρωμένο δρόμο δεν το περιμέναμε. Να είναι άραγε η δύναμη της κουτσούνας ή η προχειρότητα της κατασκευής του δρόμου; Ενός δρόμου που ασφαλτοστρώθηκε στις αρχές του φθινοπώρου στα πλαίσια μιας γενικότερης ασφαλτόστρωσης μικρών εσωτερικών διαδρομών εν μέσω πανηγυρικών εξαγγελιών του δήμαρχου της Ιθάκης και άκρατων επευφημιών των χειροκροτητών του.

Αν πρόκειται για την πρώτη εκδοχή, υποκλινόμαστε στη δύναμη της κουτσούνας. Αν πρόκειται για τη δεύτερη εκδοχή, δεν τολμούμε να φανταστούμε πώς θα είναι αυτοί οι δρόμοι μέχρι το καλοκαίρι

Εν τω μεταξύ, πολλά κομμάτια του κύριου οδικού άξονα της Ιθάκης παραμένουν χτυπημένα από τον Ιανό εδώ και δυόμιση χρόνια και ακόμη παραμένουν πρόχειρα και επικίνδυνα μπαλωμένα. Ίσως φοβούνται τις κουτσούνες

 Αν προσέξετε στο κάτω μέρος της φωτογραφίας,

η άσφαλτος έχει σκάσει έτοιμη να υποδεχτεί το νεογέννητο κουτσουνάκι