Μεγάλες ταξιδιωτικές προσφορές, χορηγία της Λίνας Μενδώνη: Σύμφωνα με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, το εισιτήριο στην Ακρόπολη ακριβαίνει και από 20 ευρώ πηγαίνει, από τον Απρίλιο του 2025, στα 30 ευρώ ανά άτομο. Με δεδομένο πως το εισιτήριο του Μουσείου Ακρόπολης είναι χωριστό και κοστίζει 15 ευρώ, αν κάποιος θέλει να επισκεφθεί τον Ιερό Βράχο και το Μουσείο της Ακρόπολης, θα πρέπει να πληρώσει 45 ευρώ. «Αρκετά με την πλέμπα που θέλει να βλέπει τζάμπα τα αρχαία» είπε η υπουργός και συνέχισε «Ποιος θα πληρώσει το τσιμέντωμα; εγώ;» είπε με αγανάκτηση η υπουργός, κάνοντας τον Άρη Πορτοσάλτε να κουνάει καταφατικά το κεφάλι του τόσο έντονα, που κουνιόνταν μαζί του και οι ραδιοφωνικοί δέκτες. «Και στο κάτω κάτω, η πλέμπα που θέλει να δει αρχαία τζάμπα, μπορεί να πάει στην Αγγλία, όπου η είσοδος στο Βρετανικό Μουσείο είναι δωρεάν» Με αυτά τα δεδομένα συν το ότι το ελληνικό λάδι και η ελληνική φέτα πωλούνται πλέον πιο φτηνά στην Αγγλία σε σχέση με την Ελλάδα, ήδη έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται τα πρώτα τουριστικά πακέτα για την Αγγλία: «Λάδι, Ελγίνεια και φέτα, ΜΟΝΟ 150 ευρώ αλέ ρετούρ. Και δώρο μια φωτογραφία της Λίνας Μενδώνη». Ήδη, το κίνημα για την επιστροφή των Ελγινείων στην Ελλάδα πνέει τα λοίσθια

 

 

Μεγάλες επιτυχίες των Σωμάτων Ασφαλείας : Στελέχη του Λιμενικού Σώματος ήταν μέλη σπείρας διακίνησης ναρκωτικών. Ο ένας από αυτούς, πλωτάρχης, ήταν μάλιστα προϊστάμενος της Περιφερειακής Ομάδας Δίωξης Ναρκωτικών. Επίσης, ένας αστυνομικός από τη Βοιωτία μαχαίρωσε την πρώην σύντροφό του, έξω από το Αστυνομικό Τμήμα Παραλίας Διστόμου, όπου η γυναίκα πήγε για να μηνύσει τον πρώην σύντροφό της. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη ευχήθηκε χρόνια πολλά στα σώματα ασφαλείας και τους ευχαρίστησε για τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κάνουν για να νιώθουν οι πολίτες ασφαλείς

 

 

Χριστουγεννιάτικη πράξη αγάπης από τα ΜΑΤ: Εμπνεόμενες από το πνεύμα των ημερών, δυνάμεις των ΜΑΤ παρατάχθηκαν σε θέση μάχης και με μια άψογη επιχείρηση πέταξαν έξω από το σπίτι τους μια 74χρονη ανάπηρη και τον 58χρονο γιο της – επίσης ανάπηρο. Από πηγες του Μαξίμου μάθαμε ότι ο πρωθυπουργός συγκλονισμένος από το δράμα τους, θα επισκεφθεί τους δύο ανάπηρους και θα τους εκφράσει την πλήρη συμπαράστασή του. Θα τους κάνει δώρο δε και μία σκηνή δύο ατόμων και μισό κιλό μελομακάρονα. Γιατί , τις γιορτινές ημέρες, κανένας δεν πρέπει να μένει μόνος του

 

 

 

Η Αριστερά έχει απογοητεύσει το Σπύρο Παπαδόπουλο: Βαθιά απογοητευμένος από την Αριστερά δήλωσε ο γνωστός ηθοποιός, ενώ παράλληλα δήλωσε ικανοποιημένος από την κυβέρνηση του Κώστα Μητσοτάκη. Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν μεγάλες συζητήσεις στο διαδίκτυο κυρίως από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πως ο γνωστός ηθοποιός πάσχει από το σύνδρομο Κώστα Πρέκα. Σύμφωνα με ειδικό στο εν λόγω σύνδρομο, όπως ο Κώστας Πρέκας βίωσε ως πραγματικότητα το ρόλο του ως πολεμιστή στις ελληνικές ταινίες και ζει πλέον μέσα σε αυτό το ρόλο, έτσι και ο Σπύρος Παπαδόπουλος βίωσε ως πραγματικότητα το ρόλο του ως αριστερός στους «Απαράδεκτους» και κάθε χρόνο πηγαίνει στην πορεία του Πολυτεχνείου και μόλις φτάνει στην αμερικάνικη πρεσβεία στρίβει αριστερά. Όπως δήλωσε ο ειδικός,  πρόκειται για ένα σύνδρομο που χτυπάει κυρίως τους ηθοποιούς που μπαίνουν για τα καλά στο πετσί του ρόλου τους. Χτυπάει επίσης και πολιτικούς όταν αυτοί αρχίσουν να πιστεύουν αυτά που λένε

 

 

Οι Απόκριες έρχονται Χριστουγεννιάτικα στο Οχυρό Ραφήνας: Μεγάλο αποκριάτικο event διοργανώνει την Πέμπτη 28/12 , ο απερχόμενος δήμαρχος Ραφήνας- Πικερμίου στο οχυρό Ραφήνας. Μιας και δεν προλαβαίνει να γιορτάσει τις Απόκριες ως δήμαρχος, αποφάσισε να τις γιορτάσει Χριστουγεννιάτικα. Στην εκδήλωση αυτή είναι καλεσμένοι όλοι οι πολίτες του δήμου, με θερμή παράκληση όμως να έρθουν ντυμένοι με στρατιωτικές στολές. Δεκτές γίνονται και οι στολές των καουμπόηδων και των Ινδιάνων από το Jumbo. Τιμώμενο πρόσωπο της ημέρας θα είναι ο αγωνιστής της δημοκρατίας, Μάκης Βορίδης ο οποίος θα παραδώσει μαθήματα πετάγματος τσεκουριού στους καλεσμένους καθώς και πώς να παριστάνουν τους δημοκράτες χωρίς να κινούν υποψίες. Το Μάκη Βορίδη θα υποδεχτούν οι τοπικοί αγωνιστές της δημοκρατίας, ο Ευάγγελος Μπουρνούς και ο Παύλος Μπατάλης, που θα διαγωνιστούν μεταξύ τους στο ποιος τον έχει καλύτερο φίλο και ποιος θα βγάλει την καλύτερη φωτογραφία μαζί του. Την εκδήλωση θα τιμήσει επίσης χορωδία καραβανάδων που θα ψάλλει το ηρωϊκό άσμα: « Των εχθρών τα φουσάτα περάσαν , σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά, μα ο Βαγγέλης δε μασάει, κόβει τα δέντρα και φυτεύει τανκς» καθώς και μεγάλος θεατρικός θίασος δημοτικών συμβούλων που κάποιοι θα παριστάνουν τους συμπολιτευόμενους και κάποιοι τους αντιπολιτευόμενους. Να είστε όλοι εκεί!

Ανοιχτή επιστολή κατοίκων της Ραφήνας και του Πικερμίου σχετικά με τα έργα που εξελίσσονται στο Οχυρό Ραφήνας, έργα ενός ανεκδιήγητου δήμαρχου με διογκωμένο εγώ. Η επιστολή αυτή δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών και γράφτηκε κάτω από την πίεση της επίγνωσης ότι είναι πολύ επικίνδυνο να αντιμετωπίζεται η ιστορία με ελαφρότητα, να εργαλειοποιείται για μικροπολιτικά συμφέροντα, να διασύρεται από μωροφιλοδοξία και τελικά να ευτελίζεται

Ακολουθεί η επιστολή όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών 

 

Η επιστολή αυτή γράφεται κάτω από την πίεση της επίγνωσης ότι είναι πολύ επικίνδυνο να αντιμετωπίζεται η ιστορία με ελαφρότητα, να εργαλειοποιείται για μικροπολιτικά συμφέροντα, να διασύρεται από μωροφιλοδοξία και τελικά να ευτελίζεται.

Σε λίγες ημέρες ο απερχόμενος δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου, ως τελευταίο έργο της θητείας του, θα παρουσιάσει τα εγκαίνια ενός χώρου που ο ίδιος έχει αποκαλέσει «θεματικό πάρκο» ή «πάρκο-πολυχώρο ιστορικής μνήμης του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου»

Αφήνουμε απέξω το ­­γεγονός πως ο χώρος αυτός βρίσκεται στο λόφο του Οχυρού, μια δασική περιοχή η οποία σταθερά και ανελέητα αποψιλώνεται και απομειώνεται λόγω της κατασκευής γηπέδων τένις, αναψυκτηρίων, αυθαίρετων κτιρίων που στεγάζουν τοπικούς συλλόγους κλπ κλπ

Αφήνουμε απέξω και το γεγονός ότι, στο πλαίσιο αυτού του μωροφιλόδοξου σχεδίου, ένα τεθωρακισμένο άρμα μάχης έχει τοποθετηθεί δίπλα ακριβώς από το Γυμνάσιο-Λύκειο της πόλης με την κάνη του να σημαδεύει το δρόμο που χρησιμοποιούν καθημερινά εκατοντάδες μαθητές για να ανεβαίνουν στο σχολείο. Το αφήνουμε απέξω μεν, ο ανατριχιαστικός συμβολισμός ωστόσο δεν μας διαφεύγει.

Με τη συγκεκριμένη επιστολή επικεντρωνόμαστε μόνο στον υποτιθέμενο σκοπό για τον οποίο έχει δημιουργηθεί αυτό το έργο. Και τον ονομάζουμε υποτιθέμενο, γιατί ο συγκεκριμένος δήμαρχος, ενώ διατείνεται πως θέλει να συντηρήσει και να τιμήσει την ιστορική μνήμη, στην πραγματικότητα κάνει ακριβώς το αντίθετο. Αφενός προκαλεί ιστορική σύγχυση με την τοποθέτηση ασύνδετων μεταξύ τους αλλά και με το χώρο αντικειμένων που δεν έχουν καμία σχέση με την ιστορία του χώρου και αφετέρου ευτελίζει την ιστορική μνήμη που προσποιείται ότι σέβεται και τιμά, παραχωρώντας μέρος των ιστορικών τούνελ σε ιδιώτες για εμπορική χρήση

Ο λόφος του Οχυρού ήταν έδρα Γερμανικού αρχηγείου. Στόχος των έργων ήταν η απόκρουση πιθανής απόβασης των Συμμαχικών στρατευμάτων στην παραλία της Ραφήνας. Το πανοπτικό προνόμιο της τοποθεσίας δεν διέλαθε βέβαια της προσοχής αυτών που το σχεδίασαν και το έκτισαν. Στο χώρο αυτό είχαν τοποθετηθεί 5 τεράστια περιστρεφόμενα κανόνια (πιθανολογείται ότι μεταφέρθηκαν από τη γραμμή Μαζινό) πάνω σε μεγάλες κυκλικές τσιμεντένιες βάσεις και γύρω τους υπήρχαν υπόγειες αποθήκες πυρομαχικών κατασκευασμένες με μπετόν. Στην κεντρική θέση, οι Γερμανοί εγκατέστησαν ένα μεγάλο παρατηρητήριο για τον έλεγχο των κινήσεων στο Νότιο Ευβοϊκό, κατασκεύασαν κατοικίες για τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες, σταθμό πρώτων βοηθειών και έσκαψαν τάφρους και καταφύγια.

Το χώρο αυτό λοιπόν, ο απερχόμενος δήμαρχος ισχυρίζεται πως θέλει να τον καταστήσει πολεμικό μουσείο ιστορικής μνήμης του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν γνωρίζουμε αν ο σχεδιασμός έχει εκπονηθεί από κάποιον ιστορικό-αρχαιολόγο, ούτε τι πρόκειται να φιλοξενηθεί τελικά στο μουσείο αυτό. Τα πρώτα δείγματα πάντως είναι ενδεικτικά της προχειρότητας με την οποία έχει σχεδιαστεί το εν λόγω έργο. Ήδη, στην είσοδο του λόφου και ακριβώς δίπλα από το Γυμνάσιο-Λύκειο, έχει τοποθετηθεί ένα αμερικανικό άρμα μάχης M24 Chaffee (επίσημα Light Tank, M24), ένα άρμα που προφανώς δεν έχει καμία σχέση με την ιστορία του συγκεκριμένου χώρου, ούτε καν με την αντίσταση των Ελλήνων εναντίον των Ιταλών φασιστών και των Γερμανών Ναζί, καθώς το συγκεκριμένο μοντέλο ήρθε στην Ελλάδα μόλις στα τέλη του 1950. Επίσης, δίπλα από τον διαμορφωμένο περίπατο, έχει τοποθετηθεί ένα – κατά δήλωση του απερχόμενου δημάρχου – βρετανικό πυροβόλο Μ105. Τέτοιο όπλο δεν βρίσκουμε στους καταλόγους να έχει υπάρξει ποτέ, κάτι που ενισχύει ακόμη περισσότερο την αίσθησή μας περί πλήρους άγνοιας και προχειρότητας του εγχειρήματος

Την ίδια στιγμή μάλιστα που ο απερχόμενος δήμαρχος δηλώνει πως σέβεται και τιμά την ιστορική μνήμη, παραχωρεί σε ιδιώτες προς εμπορική εκμετάλλευση τύπου escape room, βλέπε «δωμάτια απόδρασης» ελληνιστί, ένα από τα ιστορικά τούνελ του χώρου καθιστώντας το χώρο πιο πολύ μια πολεμική φτηνή Disneyland, παρά ένα χώρο ιστορικής μνήμης. Η πολιτική σημειολογία και ιδεολογία των δωματίων απόδρασης δεν θα μας απασχολήσει εδώ. Αρκεί ίσως να σημειώσουμε κάπως τηλεγραφικά, ότι η σαγηνευτική προσομοίωση της απόδρασης προς την ελευθερία υποκαθιστά όλο και πιο πολύ οποιαδήποτε προσπάθεια αντίστασης και τελικά απόδρασης από ένα καθεστώς εγκλεισμού και υποταγής. Θα μπορούσαμε να πούμε πως ένας επιχειρηματίας με τις ευλογίες του απερχόμενου δημάρχου, σας υπόσχονται, με το αζημίωτο φυσικά, συναρπαστικές αποδράσεις από βαρετές ιστορικές μνήμες! Και όλα αυτά μέσα σε τούνελ για την κατασκευή των οποίων στρατολογήθηκαν βίαια ντόπιοι. Ντρέπεται και η ντροπή

 

 

Ζούμε αναμφισβήτητα μια εποχή δραματικής έκπτωσης της αισθητικής, της ιστορικής μνήμης, του μέτρου και της ποιότητας και η βάναυση παρέμβαση στο λόφο του Οχυρού είναι σαφώς ένα αποτέλεσμα αυτών των εκπτώσεων. Αντί ο εν λόγω δημαρχίσκος του φτηνού εντυπωσιασμού να δημιουργήσει κάτι ποιοτικό και διδακτικό που θα επικαλείται τη μνήμη που βρήκαμε να μας περιμένει όταν ήρθαμε σε αυτόν τον κόσμο και θα την κληρονομεί σε όσους εμείς θα αφήσουμε πίσω μας, αυτός - βαθιά αντιιστορικός παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις του – επιλέγει κάτι χυδαίο, φτηνό, σαθρό και ψεύτικο.

Γιατί να μη δημιουργήσουμε έναν πρότυπο χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα προσελκύουν σχολεία όλων των βαθμίδων προσπαθώντας να περισώσουμε κάτι από την αυθεντικότητα και τη γνησιότητα; Γιατί να μη φτιάξουμε ένα χώρο που θα προβάλλει την αξία της ειρήνης σε αντιδιαστολή με τα δεινά του πολέμου και αντίθετα επιλέγουμε τη μυθοποίηση και ηρωοποίηση των πολεμικών όπλων; Γιατί πολύ απλά, τα πρώτα προϋποθέτουν παιδεία, ευαισθησία, όραμα και σεβασμό στην ιστορία. Και αυτά όλο και περισσότερο εκλείπουν στον τόπο μας

Ως ένδειξη αγανάκτησης και θλίψης για τις αυθαίρετες και ασεβείς από ιστορικής άποψης ενέργειες του απερχόμενου δημάρχου, απευθύνουμε αυτή την επιστολή διαμαρτυρίας και καλούμε την παρέμβαση οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου αρμόδιου φορέα ή/και συλλογικότητας.

Αλέξης Κροκιδάς, Κοινωνιολόγος, κάτοικος Ραφήνας

Νίκος Σίμος, Δασολόγος, κάτοικος Πικερμίου

Χρήστος Κωστούλας, Φυσικός, κάτοικος Ραφήνας

 

 

 

 

 

Παραπομπές

1. Το Οχυρό της Ραφήνας … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/607-to-oxyro-tis-rafinas

2. Οχυρό Ραφήνας – Δραπετεύοντας από το παρελθόν … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/610-oxyro-rafinas-drapeteyontas-apo-to-parelthon

3. Ραφήνα – Ένα κανόνι πάνω από την πόλη … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/4465-rafina-ena-kanoni-pano-apo-tin-poli

4. Έκφραση αγωνίας για το Οχυρό και το μέλλον του … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/4546-ekfrasi-agonias-gia-to-oxyro-kai-to-mellon-tou

5. Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας – Να σταματήσουν οι παράνομες παρεμβάσεις στο λόφο του Οχυρού … https://atticavoice.gr/perivallon/anthropos-kai-perivallon/item/4563-kpamrr-na-stamatisoun-oi-paranomes-paremvaseis-sto-lofo-tou-oxyroy

Από ένα άρθρο του inexarchia.gr αποφασίσαμε να εγκαινιάσουμε μια νέα στήλη που θα έχει να κάνει με την αρχιτεκτονική των κτιρίων της Αθήνας. Γιατί την Αθήνα την αγαπάμε και γιατί κάποτε προσπάθησε να αποκτήσει ταυτότητα. Τελικά, δεν τα κατάφερε, νίκησαν η φτήνια, η αμάθεια και ο νεοπλουτισμός. Παρ’ όλα αυτά, αν τριγυρίσει κανείς στους δρόμους της Αθήνας θα δει ακόμη αρχιτεκτονικά διαμάντια να λάμπουν, σε πείσμα της εγκατάλειψης και της αδιαφορίας. Αρκεί να έχει κανείς ανοιχτά τα μάτια του. Και να έχει διαβάσει άρθρα όπως αυτό, που προσεγγίζουν το θέμα ολιστικά.

Η πολυκατοικία στη συμβολή των οδών Κοδριγκτώνος 46 και Φυλής, είναι ένα δείγμα του μοντέρνου κινήματος της δεκαετίας του ’30 σε μια περιοχή που λίγα χρόνια πριν ήταν εξοχή και έμελλε σ’ αυτήν , την τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα, να απλωθεί ένα κομμάτι του νέου αστικού κόσμου, φέρνοντας θέατρα, κέντρα διασκέδασης, κινηματογράφους.

 

Δεκαετία του ‘30, Αθήνα. Μία πόλη σε μετάβαση. Μία πόλη που προσπαθεί να γίνει μεγαλούπολη, με το βλέμμα στην Εσπερία, ακολουθώντας με τόλμη στην αρχιτεκτονική, τη διεθνή πρωτοπορία του μοντέρνου κινήματος. Η πολυκατοικία του Νικόλαου Κοτζαμάνη δεν είναι το πρώτο κτήριο του μοντέρνου κινήματος που κατασκευάζεται στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα. Η κομβική του θέση όμως και η περίοπτη γωνία του είναι σημείο αναφοράς.

“Η Αθήνα! Ποτέ του δεν την είχε φανταστεί τόσο πλατειά, τόσο μεγάλη. Μοιάζει σαν εφηβική ύπαρξη που ξαφνικά κι αναπάντεχα ξεπέταξε την κρυμμένη άνθισή της. Η μενεδεξένια πολιτεία*”. H Αθήνα, πράγματι το 1937 είναι μια πόλη σε μετάβαση. Προσπαθεί να γίνει μεγαλούπολη με το βλέμμα στην Εσπερία ακολουθώντας με τόλμη στην αρχιτεκτονική, τη διεθνή πρωτοπορία του μοντέρνου κινήματος. Η πρωτοπορία αυτή, αφού φιλτραριστεί μέσα από τις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες και προτιμήσεις, θα της προσδώσει τελικά κοσμοπολίτικη δυναμική με μια αίσθηση οικουμενικότητας, ως ένα από τα κέντρα του μοντερνισμού στη Μεσόγειο, ισάξιο με αυτό της Λευκής Πόλης στο Τελ Αβιβ**.

Στην εκπνοή λοιπόν του 1936 εκδίδεται η άδεια κατασκευής της πολυκατοικίας στη συμβολή των οδών Κοδριγκτώνος 46 και Φυλής, στο σημείο ακριβώς που 70 χρόνια πριν από τότε, έφτανε το βόρειο όριο του σχεδίου πόλης Αθηνών. Σε εκείνη την αλλοτινή εξοχή θα απλωθεί πια στην τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα ένα κομμάτι του νέου αστικού κόσμου, φέρνοντας κοντά του θέατρα, κέντρα διασκέδασης, κινηματογράφους. Και βέβαια, δίπλα στα απλά σπίτια και τα αριστοτεχνικά νεοκλασικά, η νέα εποχή θα αφήσει αδιαπραγμάτευτα το αποτύπωμά της κυρίως με τις μοντέρνες πολυκατοικίες των υψηλών προδιαγραφών για ανέσεις και υγιεινή.

 

 

Τη μελέτη της πενταώροφης πολυκατοικίας, λίγα μόλις μέτρα μακριά από τη σχεδόν νεόδμητη τότε και μεγαλύτερη ως σήμερα εκκλησία της Αθήνας, τον Άγιο Παντελεήμονα, αναλαμβάνει ο Νικόλαος Κοτζαμάνης, ο οποίος σχεδιάζει ένα κτήριο με λιτές όψεις με μπεζ artificial και αθόρυβες λεπτομέρειες: κλιμακούμενοι όγκοι, στενά και επίπεδα παράθυρα στην όψη επί της Φυλής, ενδιαφέρουσες γεωμετρικές σχέσεις στο τρίπτυχο έρκερ-ανοίγματα-εξώστες, μπετονένια πέργκολα από σύστημα κυκλικών υποστυλωμάτων και δοκών σε όλη την έκταση του ρετιρέ αλλά και του δώματος πιο πάνω.

Ένα κτήριο στο οποίο άλλωστε ξεχωρίζει το αγαπημένο θέμα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, η εκπληκτικά στρογγυλεμένη γωνία- σαν τρίτη όψη- με τριμερή παράθυρα ήδη από τη στάθμη του ημιυπογείου. Ο Κοτζαμάνης την κατασκευάζει σε πλήρη κατακορύφωση, για να ενώσει τα επίπεδα των δύο διαφορετικών στη μορφολογία τους όψεων. Με τον τρόπο αυτό τονίζει σε όλο το κτήριο τις καθαρές γεωμετρικές φόρμες με επίκεντρο φυσικά τον συνεχή εξώστη που διατρέχει την καμπύλη γωνία στον τυπικό όροφο και στον οποίο βγαίνει κανείς από μια ιδιαίτερα στενή μπαλκονόπορτα στα έρκερ.

 

 

 

 

Η σφυρήλατη πόρτα της εισόδου πλαισιώνεται από μαρμάρινο θύρωμα, όπως και εκείνη που σχεδιάζει ο ίδιος στην πολυκατοικία στην οδό Χέυδεν 12 ένα χρόνο νωρίτερα, αλλά και εκείνες στις μοντέρνες πολυκατοικίες στους αριθμούς 58 και 60 στην Κοδριγκτώνος, όλες μικρά πορτρέτα της Aρ Ντεκώ.

 

 

 

Η πολυκατοικία του Κοτζαμάνη δεν είναι το πρώτο κτήριο του μοντέρνου κινήματος που κατασκευάζεται στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα. Η κομβική του θέση όμως και η περίοπτη γωνία του είναι σημείο αναφοράς. Άλλωστε, οι συνοικίες Αχαρνών/Αγίου Παντελεήμονα και Φυλής που αρχίζουν οικοδομούνται σιγά σιγά από τη δεκαετία του ‘20, τη δεκαετία του ‘30 γεμίζουν με μεγάλα διώροφα και τριώροφα Bauhaus σπίτια - στην οδό Φυλής μάλιστα η εναλλαγή τους με τα νεοκλασικά μοιάζει με κινηματογραφικό σκηνικό- και λιγότερες αλλά εντυπωσιακές πολυκατοικίες.

Και όλα αυτά μαζί, τα νεοκλασικά, οι μονοκατοικίες, οι διπλοκατοικίες και οι πολυκατοικίες του μοντερνισμού και κυρίως οι άνθρωποι που ζουν σε αυτά, που δουλεύουν σε αυτά, συνθέτουν μια μοναδική ιστορική πολυτυπία, που ανάλογη δεν υπάρχει στην Αθήνα, μια πολυτυπία που θα διατηρηθεί και αλλά και θα ενισχυθεί μέχρι και τη δεύτερη μεταπολεμική δεκαετία.

 

 

 

Τότε, όλα αρχίζουν να αλλάζουν. Η δαιμονοποίηση των συνθηκών ζωής οδηγεί τους περισσότερους -και μάλιστα ευπορότερους- κατοίκους της περιοχής να την εγκαταλείψουν, αφήνοντας ένα κενό στον αστικό χώρο, που θα καλύψει από το 1990 η εγκατάσταση μεταναστών. Στο τέλος ωστόσο, της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, και ενώ οι βασικές, οι πραγματικές αιτίες της υποβάθμισης ολόκληρης της συνοικίας του Αγίου Παντελεήμονα εξακολουθούν να υπάρχουν, αυτή τελικά συσχετίζεται με τους μετανάστες κατοίκους, στους οποίους άκριτα και εν πολλοίς αυθαίρετα αποδίδεται κάθε μορφής εγκληματικότητα. Η συνοικία χαρακτηρίζεται «επικίνδυνη», το διαφορετικό πολιτισμικό στοιχείο, ο «ξένος», ερμηνεύεται ως κοινωνική απειλή και δημιουργούνται ιδιότυπες ομάδες ντόπιων κατοίκων, που με ακροδεξιό λόγο και αυτοδικία στρέφονται εναντίον του.

Για ακόμα φορά η περιοχή -και οι άνθρωποί της- περιθωριοποιείται και απαξιώνεται. Η ιστορική της πολυτυπία αλλά και αυτό το μοναδικό της μεταίχμιο από το παρελθόν στο κάθε παρόν, εξαφανίζεται και σήμερα απομένει ένα συνονθύλευμα εικόνων από μια εποχή του παρελθόντος που αν μη τι άλλο, επιβάλλεται πια επί της ουσίας να αναγεννηθεί πολυεπίπεδα, χωρίς να περιορίζεται σε εικονοπλαστικές προσεγγίσεις.

 

*Το 1937 εκδίδεται για πρώτη φορά Η Μενεξεδένια Πολιτεία του Άγγελου Τερζάκη.

**Το 2003 η Λευκή Πόλη του Τελ Αβίβ εγγράφεται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

 

Πηγή: https://www.inexarchia.gr/story/think/arhitektoniko-afieroma-monterno-kinima-agios-panteleimonas-fylis

έρευνα/κείμενο: Σοφία Σταυριανοπούλου / φωτογραφίες: George Fiorakis - advart

Πού πάνε τα πλαστικά μας σκουπίδια από τη στιγμή που τα αφήνουμε στον μπλε κάδο και απομακρυνόμαστε με ήσυχη τη συνείδησή μας; Από τη σελίδα ανεξάρτητης και ερευνητικής δημοσιογραφίας Solomon αναδημοσιεύουμε μια πολύ κατατοπιστική έρευνα σχετικά με την πορεία των πλαστικών σκουπιδιών στην Ελλάδα. Οι ερευνητές δημοσιογράφοι του Solomon, σε συνεργασία με την Greenpeace Greece και το Basel Action Network, τοποθέτησαν τράκερς σε πλαστικά σκουπίδια που απορρίφθηκαν σε μπλε κάδους και ακολούθησαν την πορεία τους. Τα είδαν να καταλήγουν σε χωματερές, τα είδαν να εξάγονται στα Βαλκάνια και τα είδαν να καταρρίπτουν πολλούς από τους μύθους γύρω από την ανακύκλωση. Οι πλούσιες χώρες τα ξεφορτώνονται στις φτωχότερες, οι ιδιωτικές εταιρείες κάνουν χοντρές μπίζνες και τελικά ή ίδια η ανακύκλωση προκαλεί και μια σειρά από προβλήματα, από τη χρήση νερού και τη ρύπανση του περιβάλλοντος, μέχρι την άγνωστη σύσταση των πλαστικών αποβλήτων. Η πολύμηνη έρευνα των Alexia Kalaitzi Giorgos Christides, Alexandros Avramidis πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD και απέδειξε ότι η ανακύκλωση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις μάρκετινγκ και διαφήμιση, και όχι μαγική λύση στο πρόβλημα του πλαστικού

 

Ο Τζιμ Πάκετ περπατάει αργά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας κρατώντας μια σακούλα με σκουπίδια. Πλησιάζει έναν μπλε κάδο και ρίχνει μέσα ένα πλαστικό μπουκάλι. Το μπουκάλι που πέταξε ο 60αρης Αμερικανός κρύβει ένα «μυστικό»: έχει ενσωματωμένο έναν πανάκριβο ανιχνευτή GPS. Τους επόμενους μήνες, θα καταγράφει λεπτό προς λεπτό την πορεία του πλαστικού απορρίμματος.

Πρόκειται για έναν από τους τράκερς που τοποθετήθηκαν σε ανακυκλώσιμα σε διάφορα σημεία της χώρας, στο πλαίσιο πολύμηνης έρευνάς μας για τις άγνωστες διαδρομές των πλαστικών απορριμμάτων σε συνεργασία με το Basel Action Network (ΒΑΝ) και το ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Το μπουκάλι που πέταξε στον μπλε κάδο στο κέντρο της Αθήνας ο Πάκετ, επικεφαλής του ΒΑΝ, ήταν ο πρώτος από αυτούς. Οι περισσότεροι καταστράφηκαν στην πορεία. Όσοι επέζησαν όμως, έδειξαν πλαστικά που δεν ανακυκλώνονται ποτέ, αλλά καταλήγουν σε χωματερές ή σε μονάδες ανακύκλωσης εκτός χώρας.

Ο Πάκετ, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον έλεγχο του εμπορίου αποβλήτων και στην αποκάλυψη των συμφερόντων που το τροφοδοτούν, περιγράφει ένα σταθερό μοτίβο: πλουσιότερες χώρες στέλνουν τα απόβλητά τους σε φτωχότερες. «Είναι ανήθικο και μη βιώσιμο», υπογραμμίζει.

Η πλαστική ρύπανση είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο δυσεπίλυτα περιβαλλοντικά προβλήματα παγκοσμίως. Επηρεάζει πρωτίστως τις φτωχότερες χώρες και τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς, όχι μόνο σε χώρες όπως η Ινδονησία, αλλά και εντός Ευρώπης, όπου φτωχότερα μέλη της ΕΕ μετατρέπονται σε αποθετήρια πλαστικών αποβλήτων πιο ανεπτυγμένων εταίρων τους, ειδικά μετά την απαγόρευση εισαγωγής στερεών αποβλήτων που επέβαλε η Κίνα το 2018.

Για τον Πάκετ, οι μπλε κάδοι ανακύκλωσης είναι μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε ποτέ. «Ό,τι πετάς στον μπλε κάδο, ανακυκλώνεται. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν στον κόσμο. Στην πραγματικότητα, ελάχιστα πλαστικά ανακυκλώνονται».

Πράγματι, από τους 41 εκατ. τόνους πλαστικών αποβλήτων των οποίων η διαχείριση γίνεται εντός της ΕΕ ανά έτος, μόνο το 29% ανακυκλώνεται. Τα υπόλοιπα οδηγούνται για ενεργειακή αξιοποίηση μέσω καύσης ή καταλήγουν στη χωματερή.

Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παραχώρησε η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, η οποία διαχειρίζεται το περιεχόμενο των γνωστών μπλε κάδων, μόλις το 50% του περιεχομένου τους οδηγείται στην ανακύκλωση.

 

 

Ο Τζιμ Πακέτ, διευθυντής της οργάνωσης Basel Action Network, ρίχνει ένα παγιδευμένο πλαστικό σκουπίδι σε κάδο ανακύκλωσης στο κέντρο της Αθήνας.

Ελλάδα, 28 Φεβρουαρίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Ανακύκλωση: Μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε

Για τον Πάκετ, οι μπλε κάδοι ανακύκλωσης είναι μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε ποτέ. «Ό,τι πετάς στον μπλε κάδο, ανακυκλώνεται. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν στον κόσμο. Στην πραγματικότητα, ελάχιστα πλαστικά ανακυκλώνονται».

Πράγματι, από τους 41 εκατ. τόνους πλαστικών αποβλήτων των οποίων η διαχείριση γίνεται εντός της ΕΕ ανά έτος, μόνο το 29% ανακυκλώνεται. Τα υπόλοιπα οδηγούνται για ενεργειακή αξιοποίηση μέσω καύσης ή καταλήγουν στη χωματερή.

Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παραχώρησε η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, η οποία διαχειρίζεται το περιεχόμενο των γνωστών μπλε κάδων, μόλις το 50% του περιεχομένου τους οδηγείται στην ανακύκλωση

 

Στα ίχνη του ελληνικού πλαστικού σκουπιδιού

Η έρευνα διήρκησε πέντε μήνες. Συνομιλήσαμε με ειδικούς στον τομέα της ανακύκλωσης πλαστικού, συναντηθήκαμε με Έλληνες και ξένους επιχειρηματίες του κλάδου, πήραμε τις γνώμες ειδικών επιστημόνων και ακτιβιστών, συγκεντρώσαμε και αναλύσαμε επίσημα και αδημοσίευτα στοιχεία και επισκεφθήκαμε μονάδες όπου καταλήγουν ελληνικά πλαστικά σκουπίδια στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

Επί χρόνια, η πολυπόθητη μετάβαση στην «κυκλική οικονομία» βασίζεται στο μάντρα «μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση». Γνωστή και ως «ιεραρχία αποβλήτων», η αρχή αυτή διαφημίζεται ως λύση στο τεράστιο πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης που απειλεί οικοσύστημα και ανθρώπους.

Όμως το βάρος πέφτει κυρίως στην ανακύκλωση – μια υποτίθεται ενάρετη διαδικασία χωρίς καμία παρενέργεια. Σε έρευνα της Greenpeace, σχεδόν το 90% των Ελλήνων που συμμετείχαν δήλωσαν ότι η ανακύκλωση πλαστικού «μπορεί να βοηθήσει δραστικά το περιβάλλον».

Στην πόλη της Ξάνθης, όπου απορρίψαμε ένα από τα πλαστικά σκουπίδια με ανιχνευτή GPS, συναντάμε την καθηγήτρια Αγγλικών Μαρία Αντωνιάδου δίπλα σε έναν μπλε κάδο. Η κ. Αντωνιάδου ανακυκλώνει με θρησκευτική ευλάβεια. «Συμβάλλω κι εγώ έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος. Τα υλικά θα ξαναχρησιμοποιηθούν για να γίνουν κάτι άλλο».

Αυτή είναι όμως η μισή αλήθεια – αν όχι ένας βολικός μύθος.

«Ζούμε σε μια χώρα και σε ένα πλανήτη όπου στις καλύτερες περιπτώσεις περίπου ένα στα δέκα πλαστικά μπουκάλια καταλήγει στην ανακύκλωση. Τα υπόλοιπα πάνε στη χωματερή, στις θάλασσες. Και να διπλασιάσουμε την ανακύκλωση το πρόβλημα δεν λύνεται. Παρ’ όλα αυτά, το κυρίαρχο αφήγημα είναι ότι θα αυξήσουμε την ανακύκλωση και όλα θα είναι καλά», λέει ο Νίκος Χαραλαμπίδης, διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, τον οποίο συναντήσαμε στα κεντρικά της οργάνωσης στο Μεταξουργείο.

Όπως περιγράφει, την ανακύκλωση προβάλλει μια καλολαδωμένη και καλά χρηματοδοτούμενη μηχανή. «Έχει περσόνες, έχει κουτιά, έχει σπιτάκια που λένε “τι ωραίο πράγμα που είναι”. Εμείς ερχόμαστε να πούμε ότι η ανακύκλωση είναι παράλογη, και θα πρέπει να είναι η εξαίρεση και όχι η λύση ή ο κανόνας».

Η κ. Αντωνιάδου, που διαχωρίζει με προσοχή τα σκουπίδια της, μάλλον θα απογοητευόταν αν μάθαινε πως το «παγιδευμένο» σκουπίδι που απορρίψαμε σε μπλε κάδο στο κέντρο της πόλης της κατέληξε στη χωματερή της Καβάλας. Την ίδια τύχη είχε και ένα ακόμα ανακυκλώσιμο που απορρίψαμε στην πρωτεύουσα της Σύρου, το οποίο κατέληξε στον ΧΥΤΑ του νησιού.

 

 

Τα στοιχεία αποκαλύπτουν και κάτι άλλο: ακόμα και από τα πλαστικά ανακυκλώσιμα που φτάνουν στο στάδιο της διαλογής, πολλά καταλήγουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, σε φορτία που καταρχάς επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με επιπλέον εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Εξάγοντας το πλαστικό σκουπίδι, εξάγεται όμως και το κόστος της διαχείρισής του για το περιβάλλον και την υγεία. Επιστήμονες, οικολόγοι και ακτιβιστές έχουν τεκμηριώσει ότι η ανακύκλωση όχι μόνο δεν είναι πανάκεια, αλλά μπορεί να αποτελεί μέρος του προβλήματος: καθησυχάζει τους πολίτες - στην Ευρώπη παράγονται 35 κιλά πλαστικών αποβλήτων συσκευασίας κατά κεφαλήν- με αποτέλεσμα να μειώνεται το κίνητρο για μείωση της χρήσης.

Με αυτά τα δεδομένα, εύλογα η ετήσια παραγωγή πλαστικών παγκοσμίως όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά αυξάνεται αλματωδώς. Εκτοξεύτηκε από τους 234 εκ. τόνους το 2000 σε 460 το 2019. Κατά την ίδια περίοδο, τα πλαστικά απόβλητα υπερδιπλασιάστηκαν. Η δε ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται εκθετικά. Σύμφωνα με τον Οικονομικό Οργανισμό Συνεργασίας και Ανάπτυξης, μέχρι το 2060 η κατανάλωση πλαστικού θα έχει τριπλασιαστεί.

Η επένδυση σε ακόμα περισσότερες μονάδες ανακύκλωσης δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Αντίθετα, δημιουργεί το γνωστό στα οικονομικά ως “lock-in effect”: οι τεράστιες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και υποδομές ανακύκλωσης κάνουν τις κοινωνίες «αιχμάλωτες» της ανακύκλωσης, ακόμα κι αν δεν αποτελεί την ιδανική λύση διαχείρισης αποβλήτων.

Και ιδανική λύση δεν είναι σίγουρα. Όχι μόνο γιατί το ανακυκλωμένο πλαστικό είναι κατώτερης ποιότητας και χρειάζεται παρθένο για να δημιουργηθεί νέο προϊόν. Αλλά και γιατί η ίδια η διαδικασία δεν είναι ποτέ όσο «πράσινη» διαφημίζεται.

 

 

Η μη-πράσινη διαδικασία της ανακύκλωσης

Σε μία έρευνα-σταθμό που δημοσιεύτηκε σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό τον Μάιο του 2023, διεθνής ομάδα επιστημόνων προχώρησε σε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη: η ανακύκλωση πλαστικού μπορεί να απελευθερώσει τεράστιες ποσότητες μικροπλαστικών στο νερό και να μολύνει τον αέρα. Εύρημα ακόμα πιο ανησυχητικό, δεδομένου ότι έγινε σε εργοστάσιο ανακύκλωσης τελευταίας τεχνολογίας, σε μια πλούσια δυτική χώρα, τη Βρετανία.

Στα δείγματα βρέθηκαν μικροπλαστικά που απελευθερώθηκαν και ισοδυναμούσαν με το 13% του πλαστικού που είχε ανακυκλωθεί. Τα μικροπλαστικά, δηλαδή σωματίδια πλαστικού με μέγεθος μικρότερο από 5 χιλιοστά, μολύνουν τον πλανήτη –έχουν βρεθεί ακόμα και σε φρέσκο χιόνι στην Ανταρκτική–, ενώ έχουν εντοπιστεί στο ανθρώπινο αίμα και μπορεί να είναι τοξικά για τα φυτά, τα ζώα και τον ίδιο τον άνθρωπο.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη διαθέσιμη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, το 94% των Ελλήνων ανησυχεί για τις επιπτώσεις τους.

 

Το πρώτο βήμα μετά τον μπλε κάδο

Τα ανακυκλώσιμα υλικά που φτάνουν στον μπλε κάδο διαχωρίζονται σε πρώτη φάση στα Κέντρα Διαλογής και Ανάκτησης Υλικών (ΚΔΑΥ) που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα. Το μεγαλύτερο και ένα από τα πιο σύγχρονα βρίσκεται στο Κορωπί, όπου απορριμματοφόρα ξεφορτώνουν καθημερινά 400-500 τόνους ανακυκλώσιμων από 30 δήμους στην Αθήνα.

Εκεί συναντάμε τον Κωνσταντίνο Βεργανελάκη, μηχανολόγο-μηχανικό και υπεύθυνο λειτουργίας του εργοστασίου της εταιρείας WATT AE. Ο κ. Βεργανελάκης επιβεβαιώνει ότι μόνο το μισό περιεχόμενο του κάθε κάδου μπορεί να οδεύσει τελικά προς ανακύκλωση. Το δε 50% του υλικού αυτού συνήθως εξάγεται.

«Είναι χρηματιστηριακή η αξία και είναι καθαρά θέμα ζήτησης και προσφοράς. Εμείς εξάγουμε και Ευρώπη και Ασία, ανάλογα με τη φύση του υλικού. Συνήθως τα εύκαμπτα υλικά, όπως η σακούλα, πηγαίνουν σε βαλκανικές χώρες», σημειώνει.

 

Πλαστικά σκουπίδια σε γραμμή επεξεργασίας στο Κέντρο Διαλογής και Ανάκτησης Υλικών Κορωπίου, Ελλάδα, 28 Φεβρουαρίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

 

Το «νεκρό» ποτάμι της Βουλγαρίας

Ένα από τα φορτηγά που φορτώνουν υλικά από την αυλή του ΚΔΑΥ έχει προορισμό τη Βουλγαρία. Η χώρα, που απορροφά μέρος του ελληνικού πλαστικού, αντιμετωπίζει ήδη συνέπειες από την επεξεργασία του υλικού.

Ήταν Σάββατο πρωί στις 25 Ιανουαρίου του 2020, όταν ο ψαράς Βάλεντιν Νταναϊλοβ έλαβε μήνυμα από έναν άλλο ψαρά κοντά στο Πάζαρτζικ, μια μικρή πόλη 70.000 κατοίκων στη Νότια Βουλγαρία, χτισμένη στις όχθες του Έβρου ή Μαρίτσα όπως ονομάζεται ο ποταμός στη γειτονική χώρα.

Το μήνυμα συνοδευόταν από φωτογραφίες που έδειχναν τεράστιες ποσότητες από νεκρά ψάρια, ξεβρασμένα στις όχθες του. Για τον 46χρονο Νταναϊλοβ, που έμαθε να ψαρεύει δίπλα στον πατέρα του όταν ήταν ακόμα 4-5 χρονών, το θέαμα ήταν εξοργιστικό. «Νεκρά ψάρια κάθε λογής ξεβρασμένα στο ποτάμι. Τρομακτικό θέαμα. Ψάρια δηλητηριασμένα στο φυσικό τους περιβάλλον. Μια γενοκτονία».

Οι βουλγαρικές αρχές ανακάλυψαν τεράστιες ποσότητες μολυσμένου νερού στον ποταμό, προκαλώντας τον άμεσο θάνατο των ψαριών. Το επεισόδιο χαρακτηρίστηκε ως το χειρότερο κρούσμα τοξικής μόλυνσης στην ιστορία του Έβρου, επηρεάζοντας 26 χιλιόμετρα της ροής του.

Πλαστικά υπολείμματα, τα οποία ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών επιστημόνων χαρακτήρισε κατάλοιπα της διαδικασίας ανακύκλωσης, έχρισαν μια τοπική εταιρεία ανακύκλωσης, την Ecoinvest, ως ύποπτο. Ο τοπικός εισαγγελέας απήγγειλε δύο κατηγορίες κατά της διεύθυνσης της εταιρείας, για μόλυνση του περιβάλλοντος και ανεξέλεγκτη διαχείριση αποβλήτων.

Η εταιρεία διέκοψε προσωρινά την παραγωγή της, και στις 26 Ιανουαρίου τα δείγματα νερού από το ποτάμι βγήκαν καθαρά. Οι αρχές δεν ολοκλήρωσαν ακόμα την έρευνά τους, οι κατηγορίες δεν κατέληξαν σε καταδίκες, και η εταιρεία επιμένει ότι έχει αναβαθμίσει το σύστημα διαχείρισης, και ότι το νερό που χρησιμοποιεί είναι σε κλειστό κύκλο και δεν μολύνει τον ποταμό.

Σήμερα δεν έχει απομείνει κανένα ορατό σημάδι στο σημείο όπου καταγράφηκε το χειρότερο περιστατικό μόλυνσης στην ιστορία του ποταμού Έβρου, μεταξύ Πάζαρτζικ και Φιλιππούπολης. Κάτω από μια μικρή γέφυρα, τα ήρεμα νερά του διασχίζουν μια καταπράσινη έκταση στο σούρουπο. Μοναδικό σημείο ζωής, ένας μοναχικός ψαράς. Λίγη ώρα αργότερα, θα μαζέψει τα καλάμια και τα δολώματά του και θα φύγει. Με άδεια χέρια. Το ποτάμι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι πλέον κατά τμήματα «εντελώς νεκρό».

Τρεισήμισι χρόνια μετά από εκείνο το περιστατικό, ένα λευκό φορτηγό περνάει τις πύλες των εγκαταστάσεων της Ecoinvest λίγο μετά τις 11 το πρωί. Ένας εργαζόμενος με κίτρινο γιλέκο ανοίγει τη συρόμενη πλαϊνή πόρτα. Στην καρότσα του φορτηγού, τόνοι από πλαστικά σκουπίδια σε δεμάτια, στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο. Σε ένα από αυτά, ξεπροβάλλει μια συσκευασία με ελληνικά γράμματα, μια ετικέτα της Γενικής Ταχυδρομικής.

«Μόλις ήρθε από την Ελλάδα», μάς λέει το στέλεχος της Ecoinvest που υποδέχεται το φορτηγό. Το ελληνικό πλαστικό σκουπίδι τοποθετείται δίπλα στους 1.500-1.800 τόνους από άλλα πλαστικά απόβλητα, τα οποία κατακλύζουν τα 20.000 τετραγωνικά μέτρα της εγκατάστασης

 

 

«Θα τα παρομοίαζα με χρυσάφι»

Η Ecoinvest είναι μία από τις ηγέτιδες εταιρείες στον κλάδο της ανάκτησης της χώρας με μερίδιο 10% στην εγχώρια αγορά αποβλήτων συσκευασίας. Και μία από τις 177 που έχουν λάβει άδεια εισαγωγής σκουπιδιών από το εξωτερικό με σκοπό την ανάκτηση, πολλές από τις οποίες ιδρύθηκαν ή επέκτειναν τις δραστηριότητες μετά τις κινεζικές απαγορεύσεις.

Η Ελλάδα είναι βασικός προμηθευτής πλαστικού σκουπιδιού τόσο της εταιρείας, όσο και της Βουλγαρίας γενικότερα – και γίνεται όλο και σημαντικότερος. Οι εισαγωγές από τη χώρα μας αυξάνονται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια: 48.000 τόνοι το 2022, ποσότητα υπερδιπλάσια σε σχέση με το 2020.

 

 

«Για τους περισσότερους, αυτά είναι απλώς σκουπίδια. Για εμάς, είναι η αρχή της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας. Θα τα παρομοίαζα με χρυσάφι», λέει ο Τιμοχίρ Λαζάροβ, ένας ήπιων τόνων τεχνοκράτης.

Η Ecoinvest είναι κερδοφόρα, στηρίζεται από τα περιφερειακά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μόλις επένδυσε σε μια νέα, υπερσύγχρονη γραμμή παραγωγής. «Είναι η Ρολς Ρόις της ανακύκλωσης πλαστικού» μας λέει με υπερηφάνεια ο Λαζάροβ, δείχνοντας το φανταχτερό μηχάνημα, γεμάτο φωτάκια και ενδείξεις. Το μόνο παράπονό του είναι ότι δεν υπάρχει αρκετό πλαστικό σκουπίδι για να λειτουργήσει στο 100% των δυνατοτήτων της η νέα υπερσύγχρονη γραμμή. «Χρειαζόμαστε κι άλλο πλαστικό»

Η εταιρεία στη συνέχεια πουλάει το 80% του ανακτημένου πλαστικού, κυρίως στο εξωτερικό, αλλά και στην Ασία, όπου θα χρησιμοποιηθεί σε κλάδους όπως οι κατασκευές και η γεωργία. Βασικός πελάτης και των τελικών προϊόντων της: η Ελλάδα

Η Βουλγαρία επένδυσε στον τομέα και πλέον η εισαγωγή σκουπιδιών είναι καλοδεχούμενη – τουλάχιστον από τους πολιτικούς. «Η εισαγωγή αποβλήτων για ανάκτηση και ανακύκλωση στη Βουλγαρία είναι εξαιρετικά σημαντική για τη βουλγαρική οικονομία και ιδίως για τη μεταποίηση», μας δήλωσε το βουλγαρικό υπουργείο Περιβάλλοντος. Το «lock-in effect» στην πράξη

 

Πριν την Κίνα, οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες

Ταξιδεύουμε 270 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Πάζαρτζικ, στην πόλη Βέλικο Τάρνοβο. Εκεί κατοικοεδρεύει ένας άλλος κολοσσός του βουλγαρικού κλάδου ανακύκλωσης με ελληνική πελατεία, η εταιρεία Megaport.

Κάθε μήνα φτάνουν εδώ από την Ελλάδα 200 τόνοι πλαστικό σκουπίδι τύπου LDPE, ποσότητα που αντιπροσωπεύει το 10% της πρώτης ύλης της. Η Megaport αγοράζει από ελληνικά ΚΔΑΥ και ιδιωτικές εταιρείες, πληρώνοντας ανάλογα με την ποιότητα από 5 έως 350 ευρώ τον τόνο. Μετά την ανακύκλωσή του, συχνά πωλείται πίσω στην Ελλάδα με τη μορφή είτε πέλετ είτε μαύρης σακούλας σκουπιδιών. Ένα 8% όμως δεν μπορεί να ανακυκλωθεί και είτε μετατρέπεται σε RDF για να καεί στα τσιμεντάδικα της Βουλγαρίας είτε καταλήγει στη χωματερή.

Η κινεζική απαγόρευση εισαγωγής σκουπιδιών, αλλά και οι αυστηροί όροι εξαγωγής σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ που επέβαλε η Ε.Ε., ήταν μάννα εξ ουρανού για εταιρείες όπως η Megaport. «Πριν την απαγόρευση, πήγαινες στην Αθήνα και οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες. Μας έλεγαν, ‘αυτή είναι η τιμή, αν δεν σας αρέσει, υπάρχει πάντα η Κίνα’»

 

Ένα καλλωπισμένο πράσινο ξέπλυμα

Για την 33χρονη Ντανίτα Ζαχαρινόβα, η ανακύκλωση πλαστικού δεν είναι παρά μια καλλωπισμένη επιχείρηση greenwashing – ενός «πράσινου ξεπλύματος», που εξυπηρετεί μόνο τις βιομηχανίες και δίνει στους καταναλωτές την ψευδαίσθηση ότι κάνουν το καθήκον τους.

«Η ανακύκλωση του πλαστικού όχι μόνο δεν είναι λύση, αλλά προκαλεί και σειρά από προβλήματα, από τη χρήση νερού και τη ρύπανση του περιβάλλοντος, μέχρι την άγνωστη σύσταση των πλαστικών αποβλήτων. Η ανακύκλωση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις μάρκετινγκ και διαφήμιση, και όχι μαγική λύση στο πρόβλημα του πλαστικού», λέει η Ζαχαρινόβα, από την περιβαλλοντική οργάνωση Za Zemiata (Για τη Γη) που μελετά εδώ και χρόνια το θέμα και πέτυχε φέτος, έπειτα από σχεδόν δεκαετή δικαστικό αγώνα, την ακύρωση της κατασκευής μιας κολοσσιαίας μονάδας καύσης απορριμμάτων στη Σόφια.

Συναντάμε τη Ζαχαρινόβα στην περιοχή Λόζενετς, μια εύπορη γειτονιά στο κέντρο της Σόφιας, δίπλα σε μια γωνιά για χωριστή συλλογή απορριμμάτων. Ακόμα κι εδώ, σε αυτή την «καλή περιοχή» με τους καλοντυμένους κατοίκους και τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, οι κάδοι είναι ξέχειλοι και τα απορρίμματα μπερδεμένα. Η Ζαχαρινόβα περιγράφει ένα χαοτικό κι αναποτελεσματικό σύστημα ανακύκλωσης στη χώρα, το οποίο συνδυάζεται με την έκρηξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα της ανακύκλωσης, δημιουργώντας την τόσο μεγάλη ζήτηση για εισαγόμενο πλαστικό σκουπίδι από χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ελλάδα

Η λύση κατά την ίδια είναι μία: «να μην χρησιμοποιούμε προϊόντα που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και να σκεφτόμαστε πολύ περισσότερο την επαναχρησιμοποίηση και κυρίως την πρόληψη»

 

Ελλάδα: Εξαγωγός και παράλληλα εισαγωγέας απορριμμάτων

Και η ίδια η Ελλάδα είναι μέρος του λεγόμενου «εμπορίου σκουπιδιών». Απλώς με διαφορετική μορφή. Αυτή της εισαγωγής RDF για καύση από την τσιμεντοβιομηχανία.

Ταξιδεύουμε στην πόλη του Βόλου. Στα περίχωρα της πόλης, το εντυπωσιακό τοπίο που φιλοτεχνούν τα γαλάζια νερά του Παγασητικού και το καταπράσινο δάσος του Πηλίου διακόπτεται από ένα κολοσσιαίο εργοστάσιο τσιμέντου. Η εταιρεία στην οποία ανήκει το εργοστάσιο, η AΓΕΤ/Lafarge, το 2022 εισήγαγε 70.000 τόνους RDF από την Ιταλία και σχεδιάζει να τριπλασιάσει την ποσότητα αυτή στο εγγύς μέλλον. Το RDF είναι ένα καύσιμο που παράγεται από απορρίμματα, συμπεριλαμβανομένου του πλαστικού. Η Ελλάδα, παρά την αφθονία των απορριμμάτων της, δεν παράγει αρκετό RDF, το οποίο θεωρείται πιο «πράσινο» από το πετ-κοκ.

 

Το εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου της ΑΓΕΤ στον Βόλο. Το εργοστάσιο χρησιμοποιεί RDF ως πηγή ενέργειας, το οποίο προμηθεύεται από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Βόλος, Ελλάδα, 28 Μαρτίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Για την παραλαβή του RDF, η εταιρεία έχει δικές της λιμενικές εγκαταστάσεις. Κάθε καράβι μεταφέρει 3.000 τόνους. Πολλοί ντόπιοι φοβούνται ότι η καύση αποβλήτων στις τσιμεντοκάμινους συμβάλλει ώστε τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης να φτάνουν στα ύψη στο Βόλο τις μισές ημέρες κάθε έτους. Τα ποσοστά εγκεφαλικών επεισοδίων και καρκίνου του ήπατος είναι εδώ αρκετές φορές υψηλότερα από τον εθνικό μέσο όρο.

Φυσικά, το οικονομικό κίνητρο είναι σημαντικό. Το RDF είναι πιο φτηνό από το φυσικό αέριο, με την εταιρεία να εισπράττει από τους Ιταλούς τέλος εισόδου (gate fee) και να αποφεύγει πρόστιμα από τους ρύπους – οι εκπομπές από την καύση RDF δεν προσμετρώνται στο σύστημα. Οι εκπομπές ρύπων φυσικά δεν εξαφανίζονται. «Εάν η κοινωνία θέλει τσιμέντο, δυστυχώς μοιραία θα έχουμε διοξείδιο του άνθρακα», λέει ο Μιχάλης Βλάχος, γενικός διευθυντής του εργοστασίου στον Βόλο.

Η καύση αποβλήτων τόσο κοντά στην πόλη και τα σχέδια για εντατικοποίηση της πρακτικής αυτής, κρούουν εδώ και χρόνια τον κώδωνα του κινδύνου. Μια ηγετική φυσιογνωμία του τοπικού κινήματος αντίστασης κατά της καύσης αποβλήτων στο εργοστάσιο τσιμέντου είναι ο συνταξιούχος μηχανικός Στέλιος Λημνιός.

Ο Λημνιός μετρά τρεις δεκαετίες στο οικολογικό κίνημα. Εδώ και χρόνια μάχεται κατά της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ, με κάθε μέσο: με κινητοποιήσεις, εκδηλώσεις, πορείες, και μία καταδίκη σε τρίμηνη ποινή φυλάκισης. Τον Σεπτέμβριο του 2019, ως μέλος της Επιτροπής Αγώνα Πολιτών κατά της καύσης σκουπιδιών, ο Λημνιός μπήκε στις φυλασσόμενες εγκαταστάσεις της ΑΓΕΤ για να αποτρέψει ένα φορτίο με σκουπίδια προς καύση από την Ιταλία.

 

 

 

Οι δικαστικές περιπέτειες δεν πτοούν τον Λημνιό, ο οποίος τον περασμένο Οκτώβριο αθωώθηκε, όπως και οι δύο συγκατηγορούμενοί του, για την ενέργεια εκείνη. Συνεχίζει τον αγώνα. Κατά τον ίδιο, το εργοστάσιο πρέπει να μεταφερθεί μακριά από τον αστικό ιστό και να γίνονται συστηματικές, αδιάβλητες μετρήσεις για τους ρύπους και τις άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της λειτουργίας του στον Βόλο.

«Δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη», μας λέει κοντά στο δικαστήριο της πόλης, όπου βρέθηκε για ακόμα μία φορά κατηγορούμενος. «Στον Βόλο το σχέδιο είναι να γίνει μονάδα RDF που θα παίρνει τα υπολείμματα και της Λάρισας, και των Τρικάλων, ίσως και της Λαμίας. Αυτό το αντιμάχεται η τοπική κοινωνία. Δεν κάνουν ανακύκλωση, προάγουν την καύση».  

Η εταιρεία αρνείται κατηγορηματικά ότι έχει οποιαδήποτε συμμετοχή στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος – μιλά για συνεχείς ελέγχους, τόσο του εισαγόμενου RDF όσο και των ρύπων, αλλά και του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Προβάλλει δε τη μεγιστοποίηση της υποκατάστασης ως πολιτική φιλική προς το περιβάλλον. «Χρονιά τη χρονιά κάνουμε επενδύσεις και προσπαθούμε να μεγιστοποιούμε το ποσοστό της ενέργειας από εναλλακτικά καύσιμα» λέει. Στόχος της είναι το ποσοστό των εναλλακτικών καυσίμων να φράσει κοντά στο 90%. Το 2022 επένδυσε 7 εκατ. ευρώ για εναλλακτικά καύσιμα, και θα επενδύσει άλλα 20-30 εκατομμύρια μέχρι το 2026.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας ίσως βάλει φρένο σε αυτά τα σχέδια. Στα μέσα Οκτωβρίου απαγόρευσε την εισαγωγή RDF προς καύση μέσω θαλάσσης, με το τοπικό περιβαλλοντικό κίνημα να μιλά για «μεγάλη νίκη των Βολιωτών».

Ρωτήσαμε την εταιρεία πώς ερμηνεύει την απόφαση αυτή και πώς θα την επηρεάσει. «Το ΣτΕ με την απόφασή του έκρινε ότι αναφορικά με δύο όρους της ΑΕΠΟ δεν τηρήθηκε η δέουσα διαδικασία και ως εκ τούτου ακύρωσε δύο όρους για τυπικούς και όχι για ουσιαστικούς λόγους», σημείωσε, καταλήγοντας πως δεν επηρεάζεται η δραστηριότητα και η λειτουργία του εργοστασιου

 

Ακολουθώντας ένα πλαστικό μπουκάλι

Η πορεία του GPS που είχε τοποθετηθεί σε ένα πλαστικό μπουκάλι νερού και απορρίφθηκε στο κέντρο της Αθήνας μάς οδήγησε στη δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, στην οποία μαζί με τη Βουλγαρία, η Ελλάδα εξάγει τους τόνους πλαστικού σκουπιδιού της. Ακολουθώντας τη διαδρομή που έκανε το μπουκάλι φτάσαμε στη Ρουμανία στην εταιρεία ανακύκλωσης Professional Recycling, στο Τούργκου Μούρες, μια πόλη στα βόρεια της χώρας.

Ο Στέλιος Λημνιός, ακτιβιστής ενάντια στην καύση σκουπιδιών στο εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου ΑΓΕΤ Ηρακλής, έξω από τα δικαστήρια του Βόλου.

Βόλος 17 Μαρτίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Όπως και η Βουλγαρία, ειδικά μετά την κινεζική απαγόρευση εισαγωγής πλαστικών αποβλήτων, η Ρουμανία έγινε χώρα εισαγωγής νόμιμων αλλά και σε πολλές περιπτώσεις παράνομων και επικίνδυνων εισαγωγών πλαστικών απορριμμάτων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ακτιβιστές άρχισαν να καταγγέλλουν μια ανεξέλεγκτη κατάσταση, που τροφοδοτούνταν από δίκτυα διαφθοράς στη χώρα. Το 2021 η χώρα υποχρεώθηκε υπό την πίεση αυτή να μειώσει τα συνοριακά περάσματα από όπου μπορούσαν να εισαχθούν απόβλητα και υιοθέτησε ένα σύστημα παρακολούθησης των αποβλήτων. «Η Ρουμανία δεν θα γίνει η χωματερή της Ευρώπης», είχε πει ο υπουργός Περιβάλλοντος.

Το πλαστικό μας μπουκάλι πέρασε ένα από τα περάσματα αυτά και έφτασε στην αυλή της εταιρείας. Εκεί, ένας υπάλληλος μετακινεί βαριεστημένα με κλαρκ τις πολύχρωμες μπάλες με πλαστικά μπουκάλια από την αυλή στο εργοστάσιο, όπου θα μπουν στη γραμμή «παραγωγής» για να μετατραπούν σε νιφάδες πλαστικού.

Ανάμεσα τους, διακρίνουμε ελληνικές ετικέτες: μπουκάλια από νερό, αναψυκτικά και ελληνικό γάλα περιμένουν να ανακυκλωθούν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από εκεί που πετάχτηκαν. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2010 και θεωρείται πρότυπο σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης πλαστικού

 

Αποθηκευμένα πλαστικά μπουκάλια στην εταιρεία ανακύκλωσης Professional Recycling. Στην εταιρεία αυτή κατέληξε ένα από τα παγιδευμένα πλαστικά σκουπίδια που πετάξαμε στην Αθήνα.

Τούργκου Μούρες, Ρουμανία, 19 Ιουνίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Υποδειγματικά εργοστάσια ανακύκλωσης, σε μια χώρα χωρίς ανακύκλωση

«Στη Ρουμανία υπάρχουν δύο κατηγορίες ανακυκλωτών: έχουμε τέσσερα-πέντε υποδειγματικά εργοστάσια ανακύκλωσης και εκατοντάδες άλλους ψευδοανακυκλωτές», παραδέχεται ο Ραούλ Ποπ, ειδικός στη διαχείριση απορριμμάτων και υπεύθυνος προγραμμάτων στην οργάνωση Ecoteca.

Η εικόνα της Professional Recycling μοιάζει να ανήκει στην πρώτη κατηγορία. Οι μεγάλες εγκαταστάσεις, όπου τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, έρχoνται σε πλήρη αντίθεση με τις μάντρες των ντόπιων ανακυκλωτών πλαστικού, αλλά και με τη συνολική εικόνα της διαχείρισης των αποβλήτων στη χώρα, όπου ακόμα και στην πρωτεύουσα της, το Βουκουρέστι, εντοπίσαμε ελάχιστους κάδους ανακύκλωσης.

Η εικόνα αυτή αντανακλάται στους αριθμούς. Η Ρουμανία καταγράφει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης σε όλη την ΕΕ, ωστόσο εισάγει κάθε χρόνο χιλιάδες τόνους πλαστικού από άλλες χώρες, τις περισσότερες φορές με πολύ καλύτερες επιδόσεις στην ανακύκλωση από την ίδια

 

Εργάτριες διαχωρίζουν πλαστικά σκουπίδια συσκευασίας στο εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών της Green Tech.

Μπουζάου, Ρουμανία, 16 Ιουνίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Το κινέζικο εργοστάσιο ανακύκλωσης σακούλας

Πολύ διαφορετική εικόνα παρουσιάζει ένα εργοστάσιο ανακύκλωσης που επισκεπτόμαστε στο Βουκουρέστι. Μέσα από τα αρχεία της ρουμανικής περιβαλλοντικής επιθεώρησης αλλά και τις δηλώσεις Ελλήνων εμπόρων πλαστικού, εντοπίσαμε μια εταιρεία, κινεζικών συμφερόντων, που εισάγει πλαστικές σακούλες από την Ελλάδα.

Επισκεπτόμενοι τη μονάδα, η οποία στεγάζεται σε μια αποθήκη, αντικρίζουμε αμέτρητες μπάλες πλαστικών σακουλών στον εξωτερικό χώρο να λιώνουν κάτω από τον δυνατό ήλιο ανάμεσα σε σκουριασμένα μηχανήματα. Μέσα στην αποθήκη, εργαζόμενοι χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας μετατρέπουν σε φρενήρεις ρυθμούς τις σακούλες σε λωρίδες.

Εκπρόσωποι της εταιρείας αρνήθηκαν να μας συναντήσουν ή να προχωρήσουν σε κάποιο σχόλιο. Το ερώτημα που εύλογα γεννάται από τις συνθήκες που είδαμε είναι το κατά πόσο η εταιρεία αυτή δεν μολύνει το περιβάλλον. «Δεν γίνονται αρκετοί έλεγχοι για την τήρηση των περιβαλλοντικών κανόνων», σημειώνει ο Ραούλ Ποπ, προσθέτοντας πως οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν εκδώσει μέχρι σήμερα άδεια λειτουργίας σε περίπου 3.500 εταιρείες ανακύκλωσης. «Περίπου 200 από αυτές ανακυκλώνουν πραγματικά»

«Έχω δει παντού παράνομα φορτία, σε λιμάνια, σε φορτηγά, εμπορικά τρένα. Πίσω από πανάκριβα έπιπλα κρύβονται παράνομα απόβλητα. Όταν ζητάει ο επιθεωρητής να βγουν, οι μεταφορείς ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να μετακινήσουν τα έπιπλα», περιγράφει ο Οκτάβιαν Μπερτσενάου, πρώην επικεφαλής του σώματος περιβαλλοντικής επιθεώρησης και ακτιβιστής για χρόνια στον τομέα της εισαγωγής αποβλήτων.

Όπως αναφέρει, το καλό πλαστικό, το οποίο σύμφωνα με τον ίδιο δεν ξεπερνάει το 15% του συνόλου των εισαγωγών, έχει αξία κι έτσι καταλήγει στα εργοστάσια ανάκτησης, ώστε να αποκτήσει μια δεύτερη ζωή. Το κακής ποιότητας πλαστικό, από το οποίο οι χώρες θέλουν να απαλλαχθούν, καταλήγει αντιθέτως σε χωράφια, σε νόμιμες ή «αόρατες» παράνομες χωματερές.

 

Κυκλώματα διαφθοράς, χαμηλό κόστος ταφής

Ένας λόγος που αυτό συμβαίνει στη Ρουμανία είναι οι ελλιπείς έλεγχοι, τα δίκτυα διαφθοράς αλλά και το χαμηλό κόστος (νόμιμης ή παράνομης) ταφής των απορριμμάτων.

Η Ρουμανία έχει ένα από τα χαμηλότερα κόστη ταφής στην ΕΕ: 100 ευρώ/τόνο για τις νόμιμες χωματερές ενώ το κόστος παράνομης ταφής, σύμφωνα με τον κ. Μπερτσενάου, δεν ξεπερνάει τα 20 ευρώ/τόνο.

Ο ίδιος ωστόσο, όπως και ο Ραούλ Ποπ, υποστηρίζουν πως ενώ στις νόμιμες χωματερές απαγορεύεται να θάβονται απορρίμματα από άλλες περιοχές -πόσω μάλλον από άλλες χώρες- ο κανόνας καταστρατηγείται. Μιλώντας με δήμαρχο προαστίου του Βουκουρεστίου, μας είπε -υπό τον όρο ανωνυμίας- πως παρά τις φήμες για την ταφή τοξικών αποβλήτων σε χωματερή δίπλα ακριβώς στην περιοχή του και τα πολλά παράπονα κατοίκων για αναπνευστικά προβλήματα, η εταιρεία που είχε αναλάβει τη διαχείριση της χωματερής δεν του επέτρεψε ποτέ την είσοδο, μέχρι τη στιγμή που έκλεισε

 

Άνθρακας ο θησαυρός

Ο «χρυσός», όπως χαρακτήρισε ο Βούλγαρος μάνατζερ Τιμοχίρ Λαζάροβ τα ανακυκλώσιμα πλαστικά, αποδεικνύεται λοιπόν άνθρακας, και το περίφημο «πράσινο βελάκι» στις συσκευασίες δεν ολοκληρώνει στην πραγματικότητα ποτέ τον κύκλο του, μετατρέποντας την κυκλική οικονομία σε απατηλή υπόσχεση. Ο Νίκος Χαραλαμπίδης, από το ελληνικό γραφείο της Greenpeace, ελπίζει πως όλο και περισσότεροι πολίτες θα αντιληφθούν τη ζοφερή αυτή πραγματικότητα.

«Οι συσκευασίες μιας χρήσης είναι το πρόβλημα. Τελεία και παύλα. Το ζητούμενο είναι να αναδείξουμε αυτόν τον παραλογισμό, να δούμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το παράλογο των πλαστικών που κάνουν τον γύρο της Ελλάδας ή του κόσμου στο όνομα της ανακύκλωσης, για να καταλήξουμε σε μια αγορά που πουλάει και σε μια κοινωνία που χρησιμοποιεί πολύ λιγότερα αντικείμενα μιας χρήσης»

 

Πηγή: https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/erevnes/sta-xnaria-twn-plastikwn-tis-elladas/?fbclid=IwAR3WJ9DzcZV47BukEvZkXTkhI6XhcOdDkFPZOIfH5i75yA6CDwMFrGg7rUc

Οπαδική βία: Μετά τα επεισόδια σε αγώνα βόλει, η κυβέρνηση απαγόρευσε την παρουσία φιλάθλων σε αγώνες ποδοσφαίρου. Όσοι φίλαθλοι θέλουν να κάνουν επεισόδια, παρακαλούνται να πηγαίνουν σε αγώνες μπάσκετ, όπου εκεί επιτρέπεται η παρουσία τους

Στέφανος Κασελάκης, πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς: “Δεν έχουμε την ανάγκη να χωρίζουμε τους Έλληνες ταξικά. Αρκετή διχόνοια έχουμε ζήσει ως έθνος πολλά χρόνια”. Και συνέχισε λέγοντας “Όλοι το ίδιο είμαστε σε τούτο το κοσμάκη / και όλοι έχουμε καρδιά, λαός και Κολωνάκι”

Ευάγγελος Μπουρνούς, απερχόμενος δήμαρχος Ραφήνας: Ζήλεψε τη Γαίδουροχώρα στο Κορωπί ο απερχόμενος δήμαρχος και γέμισε το λόφο του Οχυρού με πεταμένα τανκς και πυροβόλα. «Αν θες ειρήνη προετοιμάσου για πόλεμο και έλα να κάνεις Χριστούγεννα στην Τρελο-Πολεμο-Μπουρνοχώρα» δήλωσε ο πρώην δήμαρχος και σερίφης απευθυνόμενος στους πολίτες όλης της χώρας. Παρακάλεσε δε, όσους έχουν πολεμικά παιχνίδια σπίτι τους και δεν τα χρειάζονται, να τα φέρουν στο Οχυρό και να τα βάλουν όπου θέλουν, όπως άλλωστε έκανε κι αυτός. Δεκτά επίσης νεροπίστολα και ψαροντούφεκα καθώς και μπουλντόζες παντός είδους

Η συνεχιζόμενη καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας έφτασε στη Βουλή με ερώτηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας προς τους υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Όπως αναφέρεται στην ερώτηση, το έργο που φέρει τον ψευδεπίγραφο τίτλο του καθαρισμού οδηγεί σε καταστροφή ένα πλούσιο οικοσύστημα, χωρίς παράλληλα να επιτελεί το σκοπό για τον οποίο υποτίθεται πως γίνεται. Αυτόν της αντιπλημμυρικής προστασίας. Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Β.Κικίλιας με τον ευφάνταστο τίτλο της Κλιματικής Κρίσης, κάνει ό,τι μπορεί για να την επιτείνει καταγγέλλοντας πως το Ρέμα έχει βλάστηση (σε λίγο θα το καταγγείλει και πως έχει νερό) , ο απερχόμενος δήμαρχος Ευ. Μπουρνούς επιχαίρει σαν να πρόκειται για ένα κερδισμένο προσωπικό του στοίχημα με τη Φύση, ενώ η νεοεκλεγείσα δήμαρχος Δ.Τσεβά αθετώντας τις προεκλογικές δεσμεύσεις της για προστασία του Μεγάλου Ρέματος, παρακολουθεί δειλή, άβουλη και μοιραία

 

Αναλυτικά το κείμενο της Ερώτησης που υπογράφουν οι βουλευτές του Κόμματος Γιάννης Γκιόκας, Νίκος Αμπατιέλος, Βιβή Δάγκα, Σεμίνα Διγενή, Λιάνα Κανέλλη, Χρήστος Κατσώτης, Αφροδίτη Κτενά, Διαμάντω Μανωλάκου, Θανάσης Παφίλης και Χρήστος Τσοκάνης:

«Τη δίκαιη αγανάκτηση και τις αντιδράσεις φορέων και κατοίκων της Ανατολικής Αττικής, και όχι μόνο, έχει προκαλέσει η επαπειλούμενη οικολογική καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, που επιχειρείται τώρα να τεθεί σε εφαρμογή με το πρόσχημα του "καθαρισμού" του ρέματος. Πρόκειται για έναν "καθαρισμό", που πραγματικό στόχο έχει την κοπή πάνω από 2.000 δέντρων, ώστε να δημιουργηθούν τετελεσμένα που θα διευκολύνουν τον επερχόμενο περιβαλλοντικό-οικολογικό “Αρμαγεδδώνα”, τη λεγόμενη διευθέτηση του ρέματος. Και τούτο, σε βάρος ενός ανοιχτού ρέματος σε μήκος 14,98 χλμ. που έχει χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος (ΥΑ 9173/1642/1993) και για το οποίο επιβάλλεται να υπάρχει ζώνη προστασίας 50μ. εκατέρωθεν των οριογραμμών (ΖΟΕ Μεσογείων, ΦΕΚ 199/Δ/6-3-2003).

Οι παρεμβάσεις αυτές υπονομεύουν την ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία του υδατορέματος και δεν εξασφαλίζουν τη φυσική του μορφή ως οικοσύστημα.

Η ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ είναι τεράστια. Αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που κατηύθυνε τη μελέτη διευθέτησης - οριοθέτησης και του ρέματος Ραφήνας. Μάλιστα στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου "Διευθέτηση - οριοθέτηση ρέματος Ραφήνας", οι όποιες επεμβάσεις για εξασφάλιση -έστω και στοιχειώδους- ελεύθερης ζώνης περιορίζονται μόνο σε σημεία που δεν είναι δυνατόν να διατηρηθούν (μαντρότοιχοι, εγκαταλειμμένες κατασκευές κλπ.). Πλήρης δηλαδή αποδοχή και προστασία των κάθε λογής λοιπών καταπατήσεων με αυθαίρετες κατασκευές.

Οι καταστροφικές για το οικοσύστημα του ποταμού παρεμβάσεις μιας τέτοιας δήθεν "πράσινης διευθέτησης", αποτυπώνονταν και στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του έργου, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που αποκαλύπτει ότι στην πράξη πρόκειται για "διευθέτηση με τη μέθοδο της μπουλντόζας", καθώς σε όλο το μήκος των 15 χλμ το ποτάμι ανασκάπτεται, διαμορφώνεται σε ανοιχτό οχετό με τραπεζοειδή ή μεικτή διατομή και επικαλύπτεται με λιθοπλήρωτα συρματοκιβώτια και σε ορισμένες περιπτώσεις με μπετόν (ορθογωνική διατομή) προς διάσωση αυθαιρέτων κατασκευών και καταπατήσεων.

Όσο για τις προβαλλόμενες αντιπλημμυρικές επιδόσεις των πιο πάνω επικείμενων έργων διευθέτησης σημειώνουμε ότι αυτά σχεδιάστηκαν για την αντιμετώπιση πλημμυρικών βροχοπτώσεων, που εμφανίζονται κάθε 50 χρόνια (περίοδος επαναφοράς Τ = 50 έτη).

Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε ολοκληρωτική καταστροφή όλο το οικοσύστημα, το τελευταίο, εναπομείναν σε φυσική κατάσταση, μεγάλο ρέμα στην Αττική. Ενώ ταυτόχρονα δεν εξασφαλίζεται η προστασία της ζωής και των λαϊκών περιουσιών της περιοχής, καθώς και οι δημόσιες υποδομές, που αφήνονται στο έλεος έντονων βροχοπτώσεων και των πλημμυρών, που απειλούν να πλήξουν οι απογυμνωμένες από πυρκαγιές βουνοπλαγιές και άλλες εκτάσεις στη λεκάνη απορροής των 140 τετρ. χλμ. του ποταμού.

Όμως, ο σοβαρός αυτός κίνδυνος παραμένει και η κυβέρνηση της ΝΔ προωθεί παραπέρα το παραπάνω τερατούργημα, η σύμβαση υλοποίησης του οποίου έχει ήδη υπογραφεί με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το Νοέμβρη του 2022, με αρχική συμβατική δαπάνη 75,27 εκατ. ευρώ και με τις παχυλές αναθεωρήσεις τιμών να καιροφυλακτούν.

Αποκαλύπτεται ότι η σημερινή κατάσταση του ρέματος είναι αποτέλεσμα της διαχρονικά ασκούμενης αντιλαϊκής πολιτικής χρήσεων γης και του χωροταξικού σχεδιασμού από όλες τις αστικές κυβερνήσεις.

Το ΚΚΕ με τους εκπρόσωπους του στη Βουλή, το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής, το Δημοτικό Συμβούλιο Ραφήνας-Πικερμίου, αλλά και με κάθε άλλη ευκαιρία, εκφράζει την αντίθεσή τους στις κυβερνητικές επιλογές για το ρέμα Ραφήνας, στηρίζοντας τον αγώνα φορέων και κινημάτων ενάντια στο επιχειρούμενο έγκλημα.

Με βάση τα παραπάνω ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ οι κ. Υπουργοί ποια μέτρα προτίθεται να πάρει η κυβέρνηση ώστε:

- Να ανακοπεί η υλοποίηση του παραπάνω έργου, αποδεδειγμένα καταστροφικού για το περιβάλλον, αλλά και επικίνδυνου για την προστασία των λαϊκών στρωμάτων της ευρύτερης περιοχής και των δημόσιων υποδομών της.

- Να ανασχεδιαστεί το έργο σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης συνδυάζοντας τον ουσιαστικό μετριασμό της πλημμυρικής διακινδύνευσης και την οικολογική διατήρηση, την παραπέρα προστασία και, όπου απαιτείται, την αναβάθμιση της εναπομείνασας φυσικής μας κληρονομιάς με το όνομα "Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας"».

Ακόμη και αυτοί που διαφωνούν με το ότι οι Beatles ήταν το πιο επιδραστικό συγκρότημα στην ιστορία της rock μουσικής, σίγουρα θα βρεθούν σε δύσκολη θέση αν χρειαστεί να προτείνουν αυτοί κάποιο άλλο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μιλάμε για ένα group που με μόλις 8 χρόνια ιστορία με τη σύνθεση που γνωρίζουμε, κατάφερε να έχει τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία της μουσικής με περισσότερα από 600 εκατομμύρια αντίτυπα και τα περισσότερα #1 τραγούδια στο Billboard. Για ένα group που δεν επαναπαυόταν στην τεράστια επιτυχία του και άνοιγε συνεχώς καινούργιους δρόμους, μουσικούς και στιχουργικούς. Και για ένα group που πιο πολύ από κάθε άλλο γεννά το ερώτημα το τι θα μπορούσε να προσφέρει ακόμη, αν δεν είχε διαλυθεί τόσο πρόωρα. Ίσως βέβαια να ήταν καλύτερα που συνέβη αυτό και βρέθηκαν στη σφαίρα του μύθου, παρά να σέρνονται αμήχανα επί δεκαετίες όπως κάποια άλλα συγκροτήματα παράγοντας και αναμασώντας τα ίδια και τα ίδια

Μπορεί η εκτόξευση στην κορυφή για τους Beatles να έγινε το 1962 με το ιστορικό πλέον “Love me do”, όμως η ιστορία τους ξεκινά αρκετά νωρίτερα, το Νοέμβριο του 1956 στο Λίβερπουλ, όταν ο δεκαεξάχρονος John Lennon, δημιουργεί ένα συγκρότημα που αλλάζει συνεχώς ονόματα και σύνθεση. Σε λιγότερο από ένα χρόνο, στο συγκρότημα εντάσσεται και ο Paul McCartney, ενώ το Φεβρουάριο του 1958, εντάσσεται και ο George Harrison. Το 1959 το συγκρότημα περιλαμβάνει πλέον τους John Lennon ( ρυθμική κιθάρα & φωνή), Paul McCartney (κλασική κιθάρα και φωνή), George Harrison (lead κιθάρα και φωνή), Stuart Sutcliffe (μπάσο και φωνή) και Pete Best (τύμπανα). Αυτά που παίζουν είναι κυρίως διασκευές αμερικανικών R&B κομματιών των Chuck Berry και Little Richard

Τον Ιούλιο του 1958, στο Percy Phillips' Studio, στο Λίβερπουλ , το συγκρότημα που εκείνη την εποχή ονομαζόταν “The Quarrymen” ηχογραφεί μια διασκευή του κλασικού τραγουδιού του Buddy Holly, "That'll Be The Day". Σε αυτή την πρώτη ηχογράφηση των Beatles, εκτός από τους John, Paul και George, το συγκρότημα περιελάμβανε και τον Colin Hanton στα ντραμς και τον John "Duff" Lowe, στο πιάνο

 

 

Το τελικό όνομα του συγκροτήματος προτείνεται από τον Stuart Sutcliffe, ο οποίος λέγεται πως εμπνεύστηκε το όνομα Beetles (= σκαθάρια) επηρεαζόμενος από τον Buddy Holly and the Crickets (= γρύλοι). Το δεύτερο «e» στο Beetles γίνεται «a» κάνοντας λογοπαίγνιο με τις λέξεις beat και less (= χωρίς ρυθμό). Μια άλλη εκδοχή για το όνομα των Beatles είναι ότι προήλθε από την ταινία «The wild one» (1953) με πρωταγωνιστή τον Marlon Brando, όπου οι Beetles ήταν μια συμμορία μοτοσικλετιστών

Τον Αύγουστο του 1960 οι Beatles φεύγουν για το Αμβούργο για μερικές εμφανίσεις. Όμως, αυτό που θα ήταν μία τρίμηνη διαμονή, κρατάει τελικά δύο χρόνια. Κατά τη διάρκεια των δύο αυτών χρόνων, το συγκρότημα κερδίζει το τοπικό κοινό με την πρωτόγνωρη ενέργειά του πάνω στη σκηνή. Για την εποχή αυτή ο John Lennon αργότερα θα πει “Μπορεί να γεννήθηκα στο Λιβερπουλ, αλλά ουσιαστικά μεγάλωσα στο Αμβούργο”

 

Οι Beatles στο Αμβούργο, φωτογραφημένοι από την Astrid Kirchherr το 1960.

Από αριστερά προς τα δεξιά: Pete Best, George Harrison, John Lennon, Paul McCartney και Stuart Sutcliffe. Ο Ringo Star δεν είχε μπει ακόμη στην ομάδα.

 

Όταν επιστρέφουν στο Λίβερπουλ, είναι πλέον πολύ πιο έμπειροι, αλλά χωρίς τον Sutcliffe που αποφασίζει να μείνει πίσω στη Γερμανία για χάρη των σπουδών του στη σχολή καλών τεχνών του Αμβούργου. Δυστυχώς, θα πέθαινε λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 1962, λίγους μόλις μήνες πριν οι Beatles εκτοξευθούν στην κορυφή. Τη θέση του στο μπάσο παίρνει ο McCartney και οι Beatles αρχίζουν να παίζουν στο Cavern Club, όπου αρχίζουν να χτίζουν το όνομα τους στην εγχώρια μουσική σκηνή

Το Νοέμβριο του 1961 σε μια από τις παραστάσεις τους στο Cavern Club, το συγκρότημα συναντά τον άνθρωπο που θα τους έδινε την τελική ώθηση προς τη δόξα. Ο Brian Epstein, ιδιοκτήτης δισκοπωλείων της περιοχής, αναγνωρίζει τη δυναμική των Beatles και γίνεται ο manager τους. Ο Epstein χρησιμοποιεί τις επαφές του με τις δισκογραφικές εταιρείες και τελικά καταφέρνει να πείσει τον George Martin, παραγωγό της EMI και έναν από τους πολλούς που αργότερα τους πιστώθηκε ο τίτλος “5th Beatle”, να τους δώσει μια ευκαιρία

Έτσι, τον Ιούνιο του 1962 μπαίνουν στα Abbey Road Studios και ηχογραφούν τέσσερα κομμάτια. Τρία δικά τους (Love Me Do, PS I Love You, Ask Me Why) και το “Besame Mucho”. Μοναδική παρατήρηση του George Martin είναι ότι ο Pete Best δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τους υπόλοιπους. Έτσι, ο Pete Best εκδιώκεται από το συγκρότημα και τη θέση του παίρνει ο Richard Starkey, πιο γνωστός ως Ringo Star.

Όλα είναι έτοιμα πλέον για το μεγάλο μπαμ, το οποίο έρχεται στις 5 Οκτωβρίου του 1962, όταν κυκλοφορούν το ιστορικό single "Love Me Do" με παραγωγό τον George Martin. Είναι το πρώτο single των Beatles που ακούνε στα ραδιόφωνά τους οι Βρετανοί. Η επιτυχία του single είναι τεράστια και ο δρόμος προς την κορυφή ανοίγει διάπλατα

Τον Ιανουάριο του 1963 κυκλοφορεί το δεύτερο single τους "Please Please Me" , που φτάνει στο Νο1 του βρετανικού τοπ. Δύο μήνες αργότερα, κυκλοφορεί το πρώτο τους album με τον ίδιο τίτλο και μένει για 30 εβδομάδες στο Νο1 της Αγγλίας. Από τα 14 τραγούδια του δίσκου, οι Lennon & McCartney έχουν γράψει μόνο τα 8 και τα υπόλοιπα είναι διασκευές

 

 

Το "She Loves You", που κυκλοφορεί ως single τον Αύγουστο του 1963, γίνεται το single με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας. Οι Beatles παίζουν πλέον στα μεγάλα clubs του Λονδίνου (Palladium, Royal Albert Hall), καθιερώνουν το image με το ιδιαίτερο κούρεμά τους και τα σακάκια δίχως κολάρο, εμφανίζονται στο εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο και το Νοέμβριο του 1963 παίζουν για τη βασίλισσα. Νέοι όροι εφευρίσκονται γι’ αυτούς, όπως "Merseybeat" (για τη μουσική τους) και "Beatlemania" (για την υστερία που προκαλούσαν, ειδικά στο γυναικείο πληθυσμό). Μια υστερία που αναγκάζει την αστυνομία να προβαίνει ακόμη και σε χρήση σωλήνων νερού υψηλής πίεσης για να ελέγξει τα πλήθη που κατακλύζουν τους δρόμους σε κάθε εμφάνιση του συγκροτήματος

 

 

Το Νοέμβριο του 1963 κυκλοφορεί και το επόμενο album τους με τίτλο "With The Beatles" που ανεβαίνει και αυτό στην κορυφή αμέσως και μένει εκεί για 21 εβδομάδες. Στην Αμερική, ο δίσκος αυτός κυκλοφορεί ως “Meet the Beatles”

 

 

 

«Για τους Αμερικάνους, αυτό ήταν το πρώτο album που μπορούσαν να αγοράσουν. To Meet the Beatles πήρε το δεύτερο βρετανικό δίσκο των Beatles, With the Beatles, έβγαλε πέντε διασκευές και πρόσθεσε τρία κομμάτια, συμπεριλαμβανομένων των singles "I Want to Hold Your Hand" και "I Saw Her Standing There". Αυτό αναμφισβήτητα πήγε κόντρα στις καλλιτεχνικές προθέσεις των Beatles, αλλά έκανε έναν πολύ καλύτερο δίσκο» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Eνώ τα κορίτσια λιποθυμούν με εκδηλώσεις υστερίας στα αεροδρόμια και στις συναυλίες στη Μεγάλη Βρετανία, οι Beatles κατακτούν τη Σουηδία και τη Γαλλία. Τον Ιανουάριο του 1964, οι Γάλλοι επιφυλάσσουν στους Beatles αποθεωτική υποδοχή με τα εισιτήρια για την αίθουσα Ολυμπιά να έχουν προπωληθεί εβδομάδες νωρίτερα. Κατά την παραμονή τους στο Παρίσι, τα Σκαθάρια μαθαίνουν ότι κατέκτησαν την κορυφή και στην Αμερική, καθώς το "I Want to Hold Your Hand" ανεβαίνει στο Νο 1 των Η.Π.Α. Το επόμενο βήμα των Beatles είναι πλέον προφανές

Το Φεβρουάριο του 1964, οι Beatles φτάνουν στη Νέα Υόρκη και στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται χιλιάδες θαυμαστές και θαυμάστριες μέσα σε κλίμα υστερίας. Οι ίδιες σκηνές επαναλαμβάνονται σε όποιο μέρος των ΗΠΑ και αν εμφανίζονται. Η εμφάνισή τους στο δημοφιλέστατο τηλεοπτικό σόου του Ed Sullivan σημειώνει ρεκόρ τηλεθέασης

 

 

Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου οι Beatles καταφέρνουν κάτι που κανένα συγκρότημα δεν είχε καταφέρει μέχρι τότε, ούτε θα κατάφερνε αργότερα. Πέντε single τους καταλαμβάνουν τις πέντε πρώτες θέσεις του Billboard Hot στην Αμερική. Ήδη οι Beatles έχουν ανοίξει το δρόμο σε αυτό που θα ονομαστεί αργότερα  “British Invasion” (Βρετανική Εισβολή), μια ονομασία που καθιερώνεται για την εκρηκτική δημοφιλία που αποκτούν τα βρετανικά συγκροτήματα στις ΗΠΑ και στα αμερικανικά charts

 

 

 

Στην Αμερική γνωρίζουν και τον Bob Dylan. Η γνωριμία αυτή θα είναι ιδιαίτερα επιδραστική στην καλλιτεχνική συνέχεια των Beatles, οι οποίοι εντυπωσιάζονται από την προσωπικότητά του. Ειδικά ο Lennon αποφασίζει να αφήσει τους ανάλαφρους στίχους και να στραφεί σε κάτι πιο ουσιώδες, πέρα από το “Εκείνος σε αγαπά, εκείνη τον αγαπά κι αγαπιούνται”, όπως ο ίδιος ο Lennon είχε δηλώσει για τους πρώιμους στίχους του

Τον Ιούλιο του 1964 κυκλοφορεί το τρίτο τους album “A Hard Day's Night”, ενώ παράλληλα κάνει πρεμιέρα η ομώνυμη ταινία, η πρώτη τους κινηματογραφική προσπάθεια σε σκηνοθεσία Richard Lester. Το album αυτό μένει στην κορυφή για 21 εβδομάδες και είναι το πρώτο στο οποίο οι Beatles έχουν γράψει όλα τα τραγούδια.  Από τα 13 τραγούδια που περιέχει, ο John Lennon έχει γράψει τα 10 και αυτή την εποχή είναι ανεπίσημα ο αρχηγός του γκρουπ

 

 

 

“Αυτό το soundtrack της ταινίας του Richard Lester εδραίωσε όλα όσα είχαν ακούσει οι ακροατές των ΗΠΑ για την ιδιοφυΐα των Beatles στην απίστευτη ομορφιά του «If I Fell» του Τζον Λένον και τα rockabilly άλματα του «Can’t Buy Me Love» του Paul McCartney. Ήταν το πρώτο τους άλμπουμ με αυθεντικό υλικό, που παρουσίαζε άλματα στη σύνθεση των τραγουδιών τους καθώς και νέα κόλπα, όπως η 12χορδη κιθάρα του George Harrison, που περιόδευσε την Αμερική και η φυσαρμόνικα α λα Dylan που ανοίγει το «I Should Have Known Better ” (περιοδικό Rolling Stone)

 

Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους κυκλοφορεί το "Beatles For Sale", που ανεβαίνει και αυτό κατ’ ευθείαν στην πρώτη θέση με ένα εκατομμύριο αντίτυπα την πρώτη κιόλας εβδομάδα κυκλοφορίας του παραμένοντας εκεί για 11 συνεχόμενες εβδομάδες. Από τα 14 τραγούδια του δίσκου, μόνο τα 8 έχουν γράψει οι Beatles, ενώ τα υπόλοιπα 6 είναι διασκευές παλιών rock n' roll τραγουδιών.

 

 

Τον Αύγουστο του 1965 κυκλοφορεί ο δίσκος "Help" και σύντομα ακολουθεί το δεύτερό τους ομώνυμο φιλμ. Αντίθετα με το πρώτο τους film "A Hard Day's Night", που ήταν μια φτηνή ασπρόμαυρη παραγωγή, το δεύτερο φιλμ είναι μια ακριβή έγχρωμη παραγωγή, γυρισμένη σε διάφορα μέρη του κόσμου (Μπαχάμες, Άλπεις και Νέα Προβηγκία)

 

 

“Η δεύτερη ταινία ήταν μια ανοησία, αλλά το soundtrack περιελάμβανε τα κλασικά "You've Got to Hide Your Love Away" και "Ticket to Ride", καθώς και το υπέροχο "I've Just Seen a Face". Και, φυσικά, το «Yesterday» του Paul McCartney, που ηχογραφήθηκε χωρίς τη βοήθεια άλλων Beatles, έγινε το τραγούδι με τις περισσότερες διασκευές στην ιστορία της pop μουσικής. Η αίσθηση της αυτοπεποίθησης και της ικανότητας άνοιξε το δρόμο για την επόμενη στάση των Beatles: Rubber Soul” (περιοδικό Rolling Stone)

 

Τον ίδιο μήνα, η συναυλία τους στο Shea Stadium συγκεντρώνει περισσότερους από 60.000 θεατές, καταρρίπτοντας κάθε σχετικό ρεκόρ. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, η βασίλισσα Ελισάβετ τους καλεί στα ανάκτορα του Buchingham και τους απονέμει το τιμητικό μετάλλιο MBE (Members of British Empire) - το οποίο έως τότε κατείχαν μόνον ήρωες πολέμου - για την προσφορά τους "στην προβολή της Βρετανίας στο εξωτερικό"

Αυτή είναι και η περίοδος όπου οι Beatles αρχίζουν να στρέφονται σε διαφορετικούς μουσικούς δρόμους, πιο σύνθετους και πιο εγκεφαλικούς, πειραματιζόμενοι και με νέα μουσικά όργανα, όπως έκανε ο George Harrison , με το ινδικό έγχορδο σιτάρ στο "Norwegian Wood". Αρχίζει επίσης να γίνεται ορατή και η επιρροή του Bob Dylan και των στίχων του

Το Δεκέμβριο του 1965 κυκλοφορεί το "Rubber Soul" , ένα αριστούργημα που δείχνει πως οι Beatles έχουν ωριμάσει, μουσικά και στιχουργικά. Οι στίχοι εξελίσσονται και πραγματεύονται πολύπλοκα θέματα πλέον και όχι μόνο τον έρωτα. Οι θαυμαστές των Beatles αρχίζουν να συζητούν για τα πιο βαθιά νοήματα κάτω από τους στίχους

 

 

«Ο παραγωγός George Martin περιέγραψε το Rubber Soul ως “το πρώτο album που παρουσίασε νέους, υψηλότερους Beatles στον κόσμο», και έτσι έγινε. Το πρώτο από αυτά που επρόκειτο να είναι μια σειρά από τεράστια άλματα προς τα εμπρός με κάθε νέο album, το Rubber Soul ξεκινά με την κωμική μελέτη χαρακτήρων "Drive My Car" και είναι γεμάτο με την επιρροή του Bob Dylan στο "I'm Looking Through You", "You Won't See Me» και «Norwegian Wood», όπου ο John Lennon τραγουδά για το σεξ με χιούμορ και ειλικρίνεια που δεν μοιάζει με κανένα άλλο rock & roller πριν και ο George Harrison παίζει το πρώτο σόλο σιτάρ της rock. Ο Harrison αποκάλεσε το Rubber Soul “το καλύτερο που φτιάξαμε”, γιατί “ξαφνικά ακούγαμε ήχους που δεν μπορούσαμε να ακούσουμε πριν”» (περιοδικό Rolling Stone) 

 

Παράλληλα, οι Beatles αρχίζουν να απομακρύνονται από την εικόνα των «καλών παιδιών» και αρχίζουν να προκαλούν το συντηρητικό κοινό. Το Μάρτιο του 1966, ο John Lennon σε συνέντευξή του δηλώνει πως «Ο Χριστιανισμός πάει … Θα εξαφανιστεί και θα συρρικνωθεί. Ξέρω ότι έχω δίκιο και θα αποδειχτεί ότι έχω δίκιο. Είμαστε πιο δημοφιλείς από τον Ιησού τώρα. Δεν ξέρω ποιο θα πάει πρώτο — το ροκ εν ρολ ή ο Χριστιανισμός».

Η είδηση αυτή δεν προκαλεί αντιδράσεις στη Βρετανία. Όμως τον Ιούλιο, ένα μήνα πριν οι Beatles ξεκινήσουν μια περιοδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα αμερικανικό περιοδικό επαναδημοσιεύει τη συνέντευξη του Lennon και προκαλεί κατακραυγή και θύελλα αντιδράσεων. Οργισμένοι Αμερικανοί, κυρίως στο συντηρητικό αμερικάνικο Νότο, διαδηλώνουν κατηγορώντας τους Beatles για βλασφημία. Δίσκοι, βιβλία και ο,τιδήποτε είχε να κάνει με τους Beatles καταλήγει σε τεράστιες φωτιές, ενώ το συγκρότημα απαγορεύεται από πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και το Βατικανό εκδίδει διαμαρτυρία. Αντιδράσεις προκαλεί επίσης η δήλωση του Paul McCartney στην τηλεόραση ότι έχει κάνει χρήση LSD. Τίποτα όμως από αυτά δεν μπορεί να κλονίσει τη σχέση λατρείας ανάμεσα στους Beatles και το κοινό τους

 

 

Τον Αύγουστο του 1966 κυκλοφορεί το “Revolver”, ένα δεύτερο αριστούργημα μετά το “Rubber Soul”. Όλα τα τραγούδια είναι του John Lennon και του Paul Mc Cartney, εκτός από τα “Taxman”, “Love You Too” και “I Want To Tell You”, που είναι του George Harrison

 

 

“Το Revolver ήταν ο ήχος των Beatles που αγκάλιαζε πλήρως το στούντιο ηχογράφησης ως ένας ηχητικός καμβάς, ελεύθερος να αποτυπώσει μουσικές ιδέες και δυνατότητες που θα αναμόρφωναν το rock για πάντα. Είναι ξεκάθαρο ότι το πρώτο τραγούδι που δούλεψε το συγκρότημα κατά την είσοδό του στα στούντιο της Abbey Road τον Απρίλιο του 1966 θα ήταν αδύνατο να αναπαραχθεί ζωντανά […] και η φωνή του John Lennon ηχογραφήθηκε έτσι ώστε να ακούγεται σαν « ο Δαλάι Λάμα τραγουδά από την ψηλότερη κορυφή του βουνού». Το ονόμασαν "The Void" και αργότερα το μετονόμασαν σε "Tomorrow Never Knows". “Αναρωτιόμουν πώς θα το έπαιρνε ο Τζορτζ Μάρτιν”, θυμάται αργότερα ο Paul McCartney. Η απάντηση του Μάρτιν: “Ευχάριστα ενδιαφέρον”

Οι ζωές των Beatles άλλαζαν επίσης: ο Lennon έπαιρνε LSD σε αυτό το σημείο, ο George Harrison βάθαινε το ενδιαφέρον του για τον ανατολικό μυστικισμό και ο McCartney άρχισε να ασχολείται με τη σύνθεση avant-garde μουσικής. Όλες αυτές οι επιρροές ήρθαν από εδώ.

Το Revolver δεν ήταν εντελώς χωρίς προηγούμενο. Το προηγούμενο άλμπουμ των Beatles, Rubber Soul, είχε μια παρόμοια πειραματική ενδοσκόπηση. Ο Harrison είπε κάποτε πως το Rubber Soul και το Revolver “θα μπορούσαν να είναι τόμος πρώτος και τόμος δεύτερος”. Αλλά κανένα συγκρότημα, συμπεριλαμβανομένων των Beatles, δεν είχε δοκιμάσει κάτι σαν το εντυπωσιακά ώριμο τραγούδι τέχνης του McCartney “Eleanor Rigby”, το trippy tape-loop swirl του Lennon στο “I'm Only Sleeping”» ή το “Taxman” του Harrison, με τον κοφτερό ρυθμό και τους στίχους που έβαλλαν εναντίον των Βρετανών πολιτικών.

Ήταν λογικό ότι τα απογοητευτικά live που έπαιξε το συγκρότημα το καλοκαίρι του 1966 θα ήταν τα τελευταία τους. Μέχρι να βγει το Revolver, είχαν ήδη μπει σε έναν άλλο κόσμο» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Πράγματι, οι Beatles είχαν αρχίσει να δείχνουν σημάδια εκνευρισμού με τις εκκωφαντικές φωνές του κόσμου στις συναυλίες που “σκέπαζαν” τις δικές τους και σύμφωνα με τον Ringo Star, επηρέαζαν αρνητικά και την απόδοση τους στη σκηνή. Έτσι, οι Beatles αποφασίζουν να σταματήσουν τις ζωντανές εμφανίσεις τους και να αφιερώσουν όλη την ενέργεια και τη δημιουργικότητά τους στο στούντιο. Η τελευταία ζωντανή συναυλία των Beatles πραγματοποιείται τον Αύγουστο του 1966 στο Candlestick Park στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια. Το συγκρότημα είχε ήδη προλάβει να δώσει 1.400 παραστάσεις σε μόλις τέσσερα χρόνια.

Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, οι Beatles αρχίζουν να προετοιμάζουν το επόμενό τους album, το ιστορικό “Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band”, το οποίο τελικά κυκλοφορεί τον Ιούνιο του 1967. Ήδη, από το Φεβρουάριο του 1967 έχουν κυκλοφορήσει δύο singles του album αυτού, το “Penny Lane” και το “Strawberry Fields for Ever” που ανεβαίνει στη δεύτερη θέση του βρετανικού chart. Τελικά, μετά από εννιά μήνες απομόνωσης και αποφυγής συνεντεύξεων και δηλώσεων από το συγκρότημα, κυκλοφορεί το περίφημο πλέον album που θεωρείται η κορυφαία στιγμή στην καριέρα των Beatles και για πολλούς μουσικούς κριτικούς αποτελεί το σημαντικότερο album της ροκ μουσικής.

Το εξώφυλλο του δίσκου, πιστό στο πνεύμα της ψυχεδέλειας, φιλοτεχνείται από τους Βρετανούς καλλιτέχνες της pop art Peter Blake και Jann Haworth και είναι μια από τις πιο μιμημένες εικόνες στον κόσμο. Mόλις δύο ημέρες μετά την κυκλοφορία του, ο Jimi Hendrix ξεκινά μια συναυλία του με το ομότιτλο τραγούδι, ενώ ο George Martin δηλώνει : “Nομίζω ότι αντιπροσώπευε όλα όσα απασχολούσαν τη νεολαία τότε, συμπεριλαμβάνοντας τις μίνι φούστες και τα soft drugs. Ήταν μια επιτομή των swinging '60s”

 

 

«Για τους Beatles, ήταν ένα αποφασιστικό αντίο στο αλαλάζον πλήθος, τις παγκόσμιες περιοδείες και τον τρόπο δημιουργίας δίσκων σαν σε βιομηχανική γραμμή συναρμολόγησης. “Βαρεθήκαμε να είμαστε Beatles”, είπε ο Paul McCartney δεκαετίες αργότερα. “Δεν ήμασταν αγόρια, ήμασταν άνδρες… καλλιτέχνες περισσότερο παρά ερμηνευτές”. To Sgt. Pepper εμβάπτισε το Summer of Love [ σ.σ το Καλοκαίρι της Αγάπης είναι ένας όρος που ξεκίνησε από μια συγκέντρωση χίππις στο Σαν Φρανσίσκο το καλοκαίρι του 1967 και κατέληξε να περικλείει συνεκδοχικά τη μουσική των χίπις, τα παραισθησιογόνα ναρκωτικά και τη σκηνή κατά του πολέμου και υπέρ του ελεύθερου έρωτα] με το ψυχεδελικό όνειρο «Lucy in the Sky With Diamonds», τον κοινοτικό ύμνο που τραγούδησε ο Ringo Starr «With a Little Help From My Friends», το πολυεπίπεδο αριστούργημα που έκλεισε το άλμπουμ, «A Day in the Life» και το ομότιτλο κομμάτι, το οποίο εισήγαγε τα alter ego που είχαν αναπτύξει οι Beatles για το φιλόδοξο έργο. “Σε απελευθέρωσε”, είπε ο Mc Cartney. “Μπορούσες να κάνεις τα πάντα”. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πιο τέλειο σκηνικό για τη βικτοριανή χαρά του «Being for the Benefit of Mr. Kite» του John Lennon! (εμπνευσμένο από μια αφίσα τσίρκου του 1843) ή την ακριβή μελαγχολία του "Fixing a Hole" του McCartney, με το μείγμα από τη σκιά του παλιού (ένα τσέμπαλο που παίζεται από τον παραγωγό των Beatles Τζορτζ Μάρτιν) και του μοντέρνου( μια μοντέρνα κιθάρα που εκτελείται με άψογη ακρίβεια από τον George Harrison ). Η υπόθεση Sgt Pepper ήταν μια άδεια για να πάνε τη μουσική τους προς κάθε κατεύθυνση - η rock πέρασε την υπόλοιπη δεκαετία του '60 προσπαθώντας να συμβαδίσει» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Τον Ιούνιο του 1967, στην πρώτη παγκόσμια ταυτόχρονη μετάδοση μέσω δορυφόρου, οι Beatles τραγουδούν το "All You Need Is Love" σε 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, ο μάνατζερ και φίλος τους, Brian Epstein, βρίσκεται νεκρός στο κρεβάτι του από υπερβολική δόση χαπιών, μια απώλεια που θα αποδειχθεί καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του συγκροτήματος. Το ίδιο καλοκαίρι, ετοιμάζουν το τηλεοπτικό φιλμ, "Magical Mystery Tour", και το Δεκέμβριο του 1967 κυκλοφορούν σε ομώνυμο δίσκο τα τραγούδια που ακούγονται στο film. Εκείνη την περίοδο οι Beatles γνωρίζουν τον Maharishi Mahesh Yogi, τον Ινδό γκουρού που εισήγαγε το διαλογισμό στη Δύση και ενσωματώνουν στοιχεία των ανατολικών φιλοσοφιών. Το 1968 ιδρύουν τη δισκογραφική εταιρεία Apple, που στεγάζει εφεξής όλες τους τις δραστηριότητες

 

 

Οι Beatles κυκλοφορούν αρκετά singles χωρίς album το 1968, συμπεριλαμβανομένων των Lady Madonna, The Inner Light, και ίσως το πιο διάσημο από όλα, το Hey Jude. Το συγκρότημα αρχίζει να ηχογραφεί το επόμενο album μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου. Τελικά, το Νοέμβριο του 1968, κυκλοφορεί το White Album, το μοναδικό διπλό album της μπάντας, ένα αριστουργηματικό και εξαιρετικά ποικιλόμορφο album, όπου μέσα σε αυτό μπορούμε να συναντήσουμε Rock 'n' roll, Soul, Blues, folk, country, Reggae και όλα αυτά να καταφέρνουν να είναι Beatles

 

 

 

«Έγραψαν τα τραγούδια ενώ βρίσκονταν σε απομόνωση με τον Maharishi Mahesh Yogi στην Ινδία κάνοντας ένα διάλειμμα από τη γεμάτη έκθεση ζωή τους. Όπως είπε αργότερα ο John Lennon, “Καθίσαμε στα βουνά τρώγοντας άθλιο φαγητό για χορτοφάγους και γράψαμε όλα αυτά τα τραγούδια”. Επέστρεψαν με περισσότερα υπέροχα τραγούδια από όσα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν. Ο Lennon πέρασε την κοφτερή του ματιά στο κυνικό πνεύμα των “Sexy Sadie” και “Happiness Is a Warm Gun”, καθώς και στην παιδική λαχτάρα των “Julia” και “Dear Prudence”. Η παιχνιδιάρικη pop ενέργεια του Payl Mc Cartney εμφανίστηκε στο "Martha My Dear" και στην αντιστροφή των αμερικανικών αξιών του Chuck Berry, "Back in the U.S.S.R". Η πνευματική λαχτάρα του George Harrison τον οδήγησε στα "Long, Long, Long" και "While My Guitar Gently Weeps", με ένα guest solo κιθάρας από τον Eric Clapton. Ακόμη και ο Ringo Star συνεισφέρει το πρώτο του πρωτότυπο, το “Don’t Pass Me By” με country απόχρωση. Οι Beatles προσπάθησαν λίγο από όλα και όλες τους οι προσπάθειες απέδωσαν καρπούς» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Ήδη οι εντάσεις μεταξύ των μελών του συγκροτήματος έχουν ξεκινήσει. Ο Brian Epstein που θα μπορούσε να τις καταστείλει έχει πεθάνει, ενώ η Yoko Ono έχει εισβάλλει ήδη από το 1966 στη ζωή του John Lennon και η επιρροή της πάνω του είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Το 1969, οι δυο τους παντρεύονται και ξεκινούν εκστρατεία υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης. Είναι η χρονιά που όλα τα φώτα είναι στραμμένα πάνω σε αυτό το ζευγάρι. Διαμαρτυρίες και πορείες για την ειρήνη, σύλληψη για κατοχή ναρκωτικών (βρέθηκε στην κατοχή τους κάνναβη), ενώ μεγάλη εντύπωση προκαλεί η επιστροφή στη βασίλισσα από τον John Lennon του τιμητικού μεταλλίου MBE (Members of British Empire) – που είχε απονεμηθεί στους Beatles τέσσερα χρόνια νωρίτερα – ως διαμαρτυρία για την ανάμειξη της Βρετανίας στους πολέμους της Μπιάφρας και του Βιετνάμ

Τον Ιανουάριο του 1969 κυκλοφορεί το “Yellow Submarine” γραμμένο για το ομώνυμο τρίτο film των Beatles. Το film αυτό είναι ένα cartoon σχετικά με ένα ευτυχισμένο βασίλειο που λέγεται Pepperland. Το βασίλειο όμως καταλαμβάνεται από τους κακούς Blue Meanies και οι Beatles παίρνουν ένα “Yellow Submarine” και το σώζουν με την Αγάπη και τη Μουσική. Πέρα από μερικά νέα τραγούδια, το album αυτό δεν έχει να προσθέσει κάτι νέο στη συνεχώς εξελισσόμενη μέχρι τότε δουλειά των Beatles. Τα τέσσερα νέα τραγούδια είναι τα "Only A Northern Song", "All Together Now", "Hey Bulldog" και "It's All Too Much"). Άλλα τραγούδια που υπάρχουν στο album είναι το ομότιτλο που έχει ήδη εμφανιστεί στο “Revolver" και το “All You Need Is Love". Επίσης στο film ακούγονται και 6 instrumental κομμάτια ("Pepperland", "Sea Of Time", "Sea Of Holes", "Sea Of Monsters", "March Of The Meanies" και "Pepperland Laid Waste") που έγραψε ο George Martin

 

 

Τον Σεπτέμβριο του 1969 κυκλοφορεί το “Abbey Road”, το οποίο θα έπρεπε να ήταν το τελευταίο τους album, αλλά τα πράγματα δεν πήγαν έτσι όπως οι Beatles τα είχαν σχεδιάσει. Στην πραγματικότητα, το album που είχαν ετοιμάσει πρώτο για να κυκλοφορήσει ήταν το “Let It Be", με τον τίτλο μάλιστα “Get back”. Επειδή όμως στη διάρκεια αυτών των ηχογραφήσεων η ατμόσφαιρα μεταξύ των μελών του συγκροτήματος είναι ιδιαίτερα τεταμένη, η κυκλοφορία του “Let it be” αναβάλλεται.

Μετά την αναβολή αυτή, αποφασίζεται η δημιουργία ενός νέου album. Έτσι, ηχογραφείται και κυκλοφορεί το “Abbey Road” που είναι και μια προσπάθεια να ξαναβρούν οι Beatles τη διαταραγμένη σχέση τους. Ο δίσκος περιέχει κάποιες από τις γνωστότερες επιτυχίες του συγκροτήματος όπως τα τραγούδια “Here Comes The Sun”, “Something” και “Come Together” και έχει ως εξώφυλλο την περίφημη πλέον εικόνα των Beatles να διασχίζουν τη διάβαση έξω από τα θρυλικά Abbey Road Studios. To album σημειώνει πολύ μεγάλη εμπορική επιτυχία, δεν καταφέρνει όμως το δεύτερο σκοπό του, καθώς ο John Lennon ανακοινώνει στο συγκρότημα την αποχώρησή του. Ήδη, ο ίδιος είχε αρχίσει μαζί με την Yoko Ono να γράφει και να κυκλοφορεί τραγούδια, όπως το περίφημο “Give peace a chance” που είχε κυκλοφορήσει τον Ιούλιο του 1969

 

 

«Ήταν ένας πολύ χαρούμενος δίσκος», είπε ο παραγωγός George Martin, περιγράφοντας αυτό το άλμπουμ στο The Beatles Anthology. “Υποθέτω ότι ήταν χαρούμενο γιατί όλοι πίστευαν ότι θα ήταν το τελευταίο”. Πράγματι, το Abbey Road - ηχογραφήθηκε σε δύο μήνες το καλοκαίρι του 1969 - σχεδόν ποτέ δεν ολοκληρώθηκε. Εκείνο τον Ιανουάριο, οι Beatles ήταν στα πρόθυρα διάλυσης, εξουθενωμένοι και θυμωμένοι ο ένας με τον άλλον μετά τις καταστροφικές συνεδρίες για το ματαιωμένο Get Back LP, το οποίο αργότερα κυκλοφόρησε ως Let It Be . Ωστόσο, αποφασισμένοι να αποχωρήσουν με το ίδιο μεγαλείο με το οποίο είχαν συναρπάσει για πρώτη φορά τον κόσμο στις αρχές της δεκαετίας, το γκρουπ συγκεντρώθηκε ξανά στα Abbey Road Studios της EMI για να φτιάξει το πιο εκλεπτυσμένο άλμπουμ τους: μια συλλογή από υπέροχα τραγούδια φτιαγμένα με προσοχή στη λεπτομέρεια, και στη συνέχεια συνδυασμένα (ειδικά στη δεύτερη πλευρά) με εννοιολογική δύναμη

Δεν υπήρχε θεματική διασύνδεση, εκτός από τη μοναδική ιδιοφυΐα των Beatles. […] Ο George Harrison απέδειξε την επί μακρόν μυστική του αξία ως συνθέτης με το "Something" (αργότερα διασκευάστηκε από τον Frank Sinatra) και το folk-pop διαμάντι "Here Comes the Sun", γραμμένο στον κήπο του φίλου του Eric Clapton μετά από ένα βλοσυρό κύκλο επαγγελματικών συναντήσεων. Ο Lennon, ο McCartney και ο Harrison φέρεται να τραγούδησαν εδώ περισσότερες αρμονίες τριών μερών από οποιοδήποτε άλλο άλμπουμ των Beatles. Αυτό το ζεστό συναίσθημα - η αίσθηση μιας όλο και πιο διχασμένης μπάντας που συγκεντρώνονται θερμά ως φίλοι - μπορεί να είναι ένας λόγος που το Abbey Road έχει γίνει το πιο αγαπημένο άλμπουμ των Beatles όλων των εποχών. (περιοδικό Rolling Stone)

 

Το Μάιο του 1970 κυκλοφορεί και το “Let it be”. Ήδη, η διάλυση των Beatles είχε ανακοινωθεί από τον Απρίλιο. Όπως προαναφέραμε, οι ηχογραφήσεις του “Let It Be" είχαν προηγηθεί των ηχογραφήσεων του “Abbey Road" και επιπλέον είχαν βιντεοσκοπηθεί μαζί με τις πρόβες. Το αποτέλεσμα είναι ένα 80λεπτο ντοκιμαντέρ που, εκτός από τις πρόβες και τις ηχογραφήσεις του γκρουπ στα Twickenham Studios και στα Apple Studios, περιέχει και το περίφημο live που έκανε το συγκρότημα στην ταράτσα της Apple. Στο live αυτό οι Beatles έπαιξαν το “Get back” , το “Don’t let me down”, το “I’ve got a feeling” , το “One after 909” και το “Dig a pony”

 

 

“Το Let It Be είναι ο ήχος του μεγαλύτερου pop group στον κόσμο που βρίσκεται σε πόλεμο με τον εαυτό του. Ο John Lennon έχει δυσάρεστη συμπεριφορά. Το «I Me Mine» του George Harrison είναι για το αμάρτημα της υπερηφάνειας. Μόνο ο Paul McCartney ακούγεται συγκεντρωμένος, σαν το τραγούδι του τίτλου να ήταν η προσωπική του οδός επιβίωσης. Η αρχική ιδέα ήταν ένα άλμπουμ και ταινία ζωντανά στο στούντιο, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1969, που άφησε τους Beatles τόσο κουρασμένους που εγκατέλειψαν το έργο για να κάνουν το Abbey Road. Ο Phil Spector επέστρεψε στις κασέτες αργότερα, γλυκαίνοντας μπαλάντες όπως το "Across the Universe" και το "The Long and Winding Road" (περιοδικό Rolling Stone)

 

Χρειάστηκε λοιπόν η παρέμβαση του θρυλικού παραγωγού Phil Spector , ο οποίος ανέλαβε να συνθέσει και να διαμορφώσει το τελικό αποτέλεσμα που έμελλε να είναι η τελευταία δουλειά των Σκαθαριών

Η μεγάλη αξία του ντοκιμαντέρ είναι η καταγραφή βήμα-βήμα του αναπόφευκτου τέλους ενός συγκροτήματος που άλλαξε τον ρου της ροκ μουσικής. Αν εξαιρέσει κανείς μερικές ευχάριστες στιγμές, η ταινία παρακολουθεί ένα συγκρότημα σε κρίση. Μάλιστα, όλη αυτή η δουλειά παραλίγο να μην έβγαινε ποτέ, καθώς το αποτέλεσμα δεν ικανοποιούσε τους Beatles

 

 

Οι Beatles παίζουν μαζί σε στούντιο για τελευταία φορά στις 20 Αυγούστου του 1969. Τον Ιανουάριο του 1970 γίνεται το mastering για το "Let It Be", τον Απρίλιο ο Paul McCartney αναγγέλλει τη διάλυση των Beatles και το Μάιο κυκλοφορεί το Let it be

Στην πραγματικότητα, ο Mc Cartney, έδινε συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο, στο πλαίσιο της προώθησης του πρώτου σόλο άλμπουμ του, “Mc Cartney”. Κάποια στιγμή, ερωτάται για τα σχέδια των Beatles στο άμεσο μέλλον. Εκεί, ο Mc Cartney ανακοινώνει ότι ο ίδιος δεν αποτελεί πλέον μέλος τους. Την επόμενη ημέρα, η είδηση βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε όλο τον κόσμο. Αυτό που δε γνώριζαν βέβαια, ήταν ότι στην ουσία οι Beatles είχαν πάψει να υφίστανται από το Σεπτέμβριο του 1969, όταν ο Lennon είχε ενημερώσει τα υπόλοιπα μέλη ότι θέλει να αποχωρήσει από το συγκρότημα. Επειδή όμως εκείνο το διάστημα το συγκρότημα βρισκόταν σε επαναδιαπραγμάτευση των όρων του συμβολαίου με την Capitol Records, τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος ζήτησαν από τον Lennon να μη δημοσιοποιήσει ακόμη την απόφασή του, όπως και έγινε.

Οι Beatles πλέον είναι παρελθόν … και ίσως καλύτερα που έγινε έτσι και βρέθηκαν στη σφαίρα του μύθου, παρά να σέρνονται αμήχανα επί δεκαετίες όπως κάποια άλλα συγκροτήματα παράγοντας και αναμασώντας τα ίδια και τα ίδια

Σημείωση: όλες οι κυκλοφορίες των δίσκων αναφέρονται στις αγγλικές εκδόσεις και όχι στις αμερικανικές που είναι διαφορετικές και περισσότερες από τις αγγλικές. Είναι χαρακτηριστικό πως από τους 12 δίσκους που κυκλοφόρησαν οι Beatles, οι 9 από αυτούς βρίσκονται στην περίφημη λίστα των 500 καλύτερων δίσκων του μουσικού περιοδικού Rolling Stones. Πιο συγκεκριμένα, το Abbey Road (no5 στη λίστα), το Revolver (no11), το Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band (no24), το White Album (no29), το Rubber Soul (no35), το Meet the Beatles (no197), το Hard day's night (no263), το Help (no266) και το Let it be (no342)

Εμείς, αφού ακούσαμε όλους τους δίσκους των Beatles ετοιμάσαμε δύο συλλογές. Στην πρώτη – και πολύ μεγαλύτερη - συλλογή έχουμε τοποθετήσει τραγούδια κάθε ύφους με χρονολογική σειρά κυκλοφορίας, έτσι ώστε να μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη σταδιακή ωρίμανση των Beatles, μουσικά και στιχουργικά. Στη δεύτερη συλλογή μαζέψαμε τις αγαπημένες μας μπαλάντες του συγκροτήματος. Καλή ακρόαση!

 

 

 

Love me do (1962)

All my loving (1963)

Don't bother me (1963)

From me to you (1963)

I saw her standing there (1963)

I wanna be your man (1963)

I want to hold your hand (1963)

She loves you (1963)

Twist and shout (1963)

Can't buy me love (1964)

A hard day's night   (1964)

And I love her   (1964)

Eight days a week (1964)

I feel fine (1964)

I should have known better (1964)

I'll follow the sun (1964)

Rock and roll music (1964)

Things we said today (1964)

Day tripper (1965)

Drive my car (1965)

Girl (1965)

Help (1965)

I'm looking through you (1965)

In my life (1965)

It's only love (1965)

Michelle (1965)

Norwegian wood (this bird has flown) (1965)

Nowhere man (1965)

Ticket to ride (1965)

We can work it out (1965)

Yesterday (1965)

You've got to hide your love away (1965)

Eleanor rigby   (1966)

For no one   (1966)

Paperback writer (1966)

Taxman (1966)

Yellow submarine (1966)

A day in the life (1967)

Hello goodbye (1967)

Lucy in the sky with diamonds (1967)

Penny lane (1967)

Sgt _pepper's lonely hearts club band (1967)

She's leaving home (1967)

When I'm sixty four (1967)

With a little help from my friends (1967)

Back in the U.S.S.R (1968)

Birthday (1968)

Don't pass me by (1968)

Happiness is a warm gun (1968)

Hey jude (1968)

I will (1968)

Lady madonna (1968)

Ob-la-di ob-la-da (1968)

Piggies (1968)

Revolution (1968)

Rocky raccoon (1968)

While my guitar gently weeps (1968)

Yer blues (1968)

All you need is love (1969)

Come together (1969)

Don't let me down (1969)

Golden slumbers (1969)

Here comes the sun (1969)

Hey bulldog (1969)

Octopus's garden (1969)

Old brown shoe (1969)

Something (1969)

The ballad of John and Yoko (1969)

Across the universe (1970)

Dig a pony (1970)

Get back (1970)

I me mine (1970)

I've got a feeling (1970)

Let it be (1970)

The long and winding road (1970)

 

Πηγές

https://el.wikipedia.org/wiki/The_Beatles

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Beatles_in_Hamburg

https://www.definitelydylan.com/listen/2018/12/16/episode-37-bob-dylan-and-the-beatles-in-the-1960s

https://www.rollingstone.com/music/music-lists/best-albums-of-all-time-1062063/

https://beatlescityexplorer.co.uk/the-beatles-history/

https://rockway.gr/posts/18398-the-beatles/

https://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=875

https://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Splatt_Forums&file=viewtopic&topic=11868&start=0

https://www.avgi.gr/entheta/113246_oi-beatles-kai-telos-tis-istorias

Την ώρα που πτωχοί τω πνεύματι ή τη συνειδήσει δήμαρχοι της Ραφήνας, νεοεκλεγέντες ή απερχόμενοι, νίπτουν τας χείρας τους ή επιχαίρουν για την εξόφθαλμη καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, του τελευταίου ποταμού ελεύθερης ροής της Αττικής, βαφτίζοντάς την κόντρα σε κάθε λογική καθαρισμό, ο ευρωβουλευτής Πέτρος Κόκκαλης καταθέτει ερώτηση προς την Κομισιόν. Θυμίζουμε ότι ανάλογη επερώτηση κατέθεσε και το ΚΚΕ στην Ελληνικό κοινοβούλιο. Τα αυτιά του Κικίλια όμως, του απερχόμενου δήμαρχου Ευ.Μπουρνού και της νεοεκλεγείσας Δ. Τσεβά είναι βουλωμένα

 

Η κυβέρνηση συνεχίζει με έργα που θα προκαλέσουν νέες πλημμύρες, νέες «Θεσσαλίες».

Ερώτηση κατέθεσε προς την Κομισιόν ο ευρωβουλευτής Πέτρος Κόκκαλης, για τον τελευταίο ποταμό ελεύθερης ροής στην Αττική και τα έργα που γίνονται σε αυτόν με πόρους από το ΕΣΠΑ, κόντρα στην Πράσινη Συμφωνία και το Νόμο για την Αποκατάσταση της Φύσης που η ΝΔ καταψήφισε, παρά τα όσα λέει στο εσωτερικό της χώρας.

Πρόκειται για το Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας όπου προχωράει εκτεταμένη κοπή δέντρων και τσιμεντοποίηση, παρά τις κινητοποιήσεις φορέων, εξειδικευμένων ΜΚΟ και των κατοίκων, με κίνδυνο να προκληθούν καταστροφικές πλημμύρες ως αποτέλεσμα αυτών των παρεμβάσεων.

Ο ευρωβουλευτής τόνισε πως «Η ελληνική κυβέρνηση που τάχα ενδιαφέρεται για την κλιματική κρίση και τις περιοχές που πλήττονται ολοένα και σφοδρότερα, διαρκώς ‘συλλαμβάνεται’ να εγκληματεί εναντίον του περιβάλλοντος και επομένως ενάντια στην ασφάλεια των πολιτών, της περιουσίας τους και της οικονομικής δραστηριότητας που εκείνοι αναπτύσσουν. Προσεγγίσεις αντιμετώπισης των υδάτων που κρίθηκαν πλέον στους τηλεοπτικούς δέκτες όλων των Ελλήνων που είδαν να καταστρέφεται το 20% της αγροτικής παραγωγής στη Θεσσαλία, συνεχίζουν ακάθεκτες δημιουργώντας νέες κλιματικές βόμβες που θα σκάσουν σε μία επόμενη βροχόπτωση.»

Όλη η γραπτή ερώτηση προς την Κομισιόν:

Μετά τις καταστροφικές πλημύρες στη Θεσσαλία, η Ελληνική κυβέρνηση ζήτησε πραγματογνωμοσύνη για τα αίτια, από την Ολλανδική εταιρεία HVA International που είναι εξειδικευμένη στη διαχείριση των υδάτων. Στα συμπεράσματα της HVA αλλά και στην τροποποιημένη θέση της ΕΙΒ (17.11.23) τονίστηκε η ανάγκη αναθεώρησης των μέτρων αντιπλημμυρικής προστασίας με λύσεις βασισμένες στη φύση.

Παρόλα αυτά η Ελληνική κυβέρνηση αγνοεί το πόρισμα που η ίδια παρήγγειλε και συνεχίζει δίχως αναθεωρήσεις σε έργα όπως αυτό της διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, του τελευταίου ποταμού ελεύθερης ροής της Αττικής, με τσιμέντο και κοπή μεγάλου αριθμού δέντρων (περίπου 2000). Πρόκειται για σημαντικής βιοποικιλότητας υγροβιότοπο. Οι κάτοικοι της περιοχής, με τη στήριξη αναγνωρισμένων ΜΚΟ, έχουν ζητήσει ασφαλιστικά μέτρα για την αναστολή των εργασιών και έχουν υποβάλει καταγγελίες στις δανείστριες Τράπεζες (EIB-CEB). Το έργο χρηματοδοτείται από κοινοτικούς πόρους (ΕΣΠΑ 2014-2020).

Ερωτάται λοιπόν η Επιτροπή,

1. Ένα έργο αυτής της σημασίας και κλίμακας, οφείλει να ανασχεδιαστεί στη βάση του Νόμου για την Αποκατάσταση της Φύσης, συνδυάζοντας τον μετριασμό με φυσικές λύσεις;

2. Μπορεί η ΕΕ να συνεχίσει τη χρηματοδότηση έργων, μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων, που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, ακόμα κι αν ο σχεδιασμός τους είχε ξεκινήσει πριν από την έγκριση της;

Αναδημοσιεύουμε μια ανάρτηση του Γιάννη Μακριδάκη σχετικά με την ανακοίνωση του υπουργού Ναυτιλίας περί ίδρυσης σχολής καραβομαραγκών, όταν επί χρόνια το κράτος και η ΕΕ επιδότησαν την καταστροφή 10.000 αλιευτικών σκαφών. Δυστυχώς, δεν φαίνεται να υπάρχει κανένα όραμα και κανένα οργανωμένο σχέδιο. Μόνο αποσπασματικά σχέδια χωρίς ίχνος ευαισθησίας, πολλές φορές αντικρουόμενα μεταξύ τους και πίσω από όλα αυτά, διάχυτη η αίσθηση για οργανωμένα συμφέροντα που επιβάλλουν τη δική τους ατζέντα στο όνομα των πολιτών, ερήμην των πολιτών. Κι εμείς εκεί, δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα, προσμένουμε ίσως κάποιο θάμα

 

Ως άνθρωπος που έχασα την ξύλινη βάρκα του πατέρα μου όταν βγήκε στη σύνταξη και την έκοψε επιδοτούμενος από την ΕΕ και βρίσκοντας ανυπέρβλητα εμπόδια από το νεοελληνικό κράτος στην επιθυμία μας να μου την μεταβιβάσει, πώς νομίζετε ότι νιώθω διαβάζοντας την παρακάτω είδηση:

Τα υπουργεία Ναυτιλίας και Παιδείας σχεδιάζουν τη δημιουργία σχολής καραβομαραγκών, όπως ανακοίνωσε, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρ. Στυλιανίδης σε εκδήλωση για την παρουσίαση του προγράμματος σπουδών της εκπαιδευτικής δομής της ξυλοναυπηγικής.

Όπως αποκάλυψε ο ίδιος «τα προηγούμενα χρόνια καταστράφηκαν δυστυχώς πάνω από 10.000 παραδοσιακά αλιευτικά πλοία. Είναι κρίμα που χάθηκε τέτοιος πλούτος. Πολλά από αυτά τα σκάφη θα μπορούσαν να διασωθούν και να μετατραπούν, με μικρό κόστος, σε ιδιωτικά ή επαγγελματικά σκάφη αναψυχής. Χάσαμε αυτόν τον πλούτο, να μη χάσουμε ούτε ένα επιπλέον».

Έγραψα κάποτε το Λαγού μαλλί, την νουβέλα για την χαμένη αξιοπρέπεια του νεοελληνικού κράτους με ήρωα τον καπτα Σίμο το Σφαντό, που πέθανε προτού προλάβει να κόψει το καΐκι του, αναγκασμένος να φτάσει σε αυτή την απεγνωσμένη κίνηση για να γλυτώσει από την νέα τάξη πραγμάτων, την απειλητική για την αξιοπρέπεια και τη ζωή.

Πήγα προχθές στο καρνάγιο του Παπόρια, του κορυφαίου καραβομαραγκού στο Αιγαίο πέλαγος και τον είδα να κάθεται άεργος και να μιλάει με το κουφάρι της Ρουχουνιώτισας και τα άλλα που περιμάζεψε να σαπίσουν ήσυχα κοντά του.

Ο υπουργός λέει ότι όλη αυτή η καταστροφή γίνηκε μοναχή της. Καταστράφηκαν μόνα τους τα σκαριά, δεν τα κατέστρεψε η πολιτική τους, δεν φταίνε πουθενά αυτοί που κυβερνούν εδώ και δεκαετίες. Δεν φταίει η πολιτική, όλα τα κακά τα πλασάρουν σαν φυσικά φαινόμενα.

Κάθε πολίτης με στοιχειώδη μόρφωση και κοινωνική συνείδηση υποφέρει σ αυτή τη χώρα διότι όσο και να φωνάζει για την καταστροφή που βλέπει να συμβαίνει μπροστά στα μάτια του δεν εισακούγεται ποτέ, λοιδορείται κιόλας , και έρχεται μετά από χρόνια μια στιγμή που διαβάζει από χείλη επίσημα ότι δυστυχώς κάποτε έγινε ζημιά. Μοναχή της. Δεν φταίει κανείς. Πάμε παρακάτω. Το ίδιο θα γίνει σε μερικά χρόνια και με τις Βιομηχανικές ΑΠΕ στα βουνά, στους κάμπους και στα νησιά.

Θα βγει ένας παρόμοιος σαλτιμπάγκος σαν τον Στυλιανίδη στο μέλλον και θα πει δυστυχώς χάθηκαν τα βουνά μας, τα νησιά μας, τα νερά, μας, τη γη μας. Μόνα τους θα χουν χαθεί κι αυτά. Δεν θα φταίει κανένας

«Όταν οι ναζιστές ήρθαν για να πάρουν τους κομμουνιστές, σιώπησα επειδή δεν ήμουν κομμουνιστής.

Όταν φυλάκισαν τους σοσιαλδημοκράτες, σιώπησα γιατί δεν ήμουν σοσιαλδημοκράτης.

Όταν ήρθαν να πάρουν τους συνδικαλιστές, σιώπησα γιατί δεν ήμουν συνδικαλιστής.

Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβαίους σιώπησα γιατί δεν ήμουν Εβραίος

Όταν ήρθαν να συλλάβουν εμένα, δεν υπήρχε πια κανείς για να διαμαρτυρηθεί».

Martin Niemoeller (1892-1984)

 

Στον απόηχο του σοβαρού τραυματισμού του αστυνομικού και της ναζιστικού αρώματος αντίδρασης της αστυνομίας με την περικύκλωση του γηπέδου βόλευ και τη μαζική προσαγωγή όλων των αρρένων θεατών του αγώνα , αφού προηγουμένως επιτράπηκε στα γυναικόπαιδα να φύγουν, θυμηθήκαμε τρεις περιπτώσεις όπου οι αστυνομικοί πολύ εύκολα τράβηξαν πιστόλι και σκότωσαν παιδιά ανήλικα ή στα όρια της ενηλικιότητας. Φαίνεται πως δεν αξίζουν το ίδιο όλες οι ανθρώπινες ζωές και οι αστυνομικοί φροντίζουν να μας το υπενθυμίζουν διαρκώς. Από την Εφημερίδα των Συντακτών ένα πολύ χρήσιμο άρθρο για όσους δεν θέλουν να ξεχνούν

 

Πώς συνδέονται μεταξύ τους οι τρεις δολοφονίες νεαρών Ρομά από αστυνομικούς μέσα σε τρία χρόνια | Πού βρίσκεται η δικαστική διερεύνηση των υποθέσεων και γιατί θεωρούνται ταξικά εγκλήματα

Η Αλίαρτος, τα Διαβατά και το Πέραμα είναι τρία σημεία του χάρτη θεωρητικά ασύνδετα, όμως κάθε περιοχή σημαδεύτηκε τα τελευταία τρία χρόνια από θανάτους νεαρών Ρομά από αστυνομικά πυρά, με ανατριχιαστικά κοινά μοτίβα τόσο στον τρόπο δράσης όσο και στον τρόπο με τον οποίο στη συνέχεια κάθε υπόθεση πήρε τον δρόμο της Δικαιοσύνης.

Ο Νίκος Σαμπάνης, ο Κώστας Φραγκούλης και ο Χρήστος Μιχαλόπουλος, όλοι τους ανήλικοι ή στα όρια της ανηλικότητας, όλοι τους άοπλοι και όλοι τους Ρομά, δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ, με τους αστυνομικούς να τους καταδιώκουν γνωρίζοντας την ταυτότητά τους, παρά τα όσα ισχυρίστηκαν αργότερα στις καταθέσεις τους. Και στις τρεις περιπτώσεις οι αστυνομικοί προχώρησαν σε καταδίωξη εντός κατοικημένης περιοχής, εκτιμώντας ότι τα θύματα είχαν διαπράξει αδικήματα σε βαθμό πλημμελήματος, και άνοιξαν πυρ ακόμα και όταν το Κέντρο της Άμεσης Δράσης τους έδωσε εντολή (όπως στην περίπτωση του Νίκου Σαμπάνη) να σταματήσουν την καταδίωξη για να μην τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια διερχόμενων πολιτών. Σε όλες τις περιπτώσεις οι αστυνομικοί πυροβόλησαν με ευθείες βολές, ούτε στον αέρα ούτε στα λάστιχα. Είχαν ανθρωποκτόνο πρόθεση και ας επιμένουν στους ισχυρισμούς τους ότι το έκαναν για εκφοβισμό. Και ακριβώς επειδή τα θύματα ήταν άοπλα και οι δράστες δεν μπορούν να αποδείξουν ότι κινδύνευαν, επικαλούνται τον ισχυρισμό του αυτοκινήτου των θυμάτων ως φονικού όπλου.

Ακόμη μία σημαντική ομοιότητα, τουλάχιστον μεταξύ των δολοφονιών του Νίκου Σαμπάνη και του Χρήστου Μιχαλόπουλου, είναι η εξαφάνιση ουσιωδών αποδεικτικών στοιχείων, όπως και η αλλοίωση του τόπου του εγκλήματος, δηλαδή τα αυτοκίνητα που οδηγούσαν. Το αυτοκίνητο μέσα στο οποίο σκοτώθηκε από αστυνομικά πυρά ο Νίκος Σαμπάνης το 2021 γύρισε πίσω στον Αιγύπτιο ιδιοκτήτη του και στάλθηκε για παλιοσίδερα τρεις μέρες αργότερα. Στην Αλίαρτο, οι αστυνομικοί καθάρισαν όλο το εσωτερικό του αμαξιού -κηλίδες αίματος και αποτυπώματα, δηλαδή τα πιο κρίσιμα στοιχεία- και οι ίδιοι χρησιμοποίησαν αυτό το αυτοκίνητο για να μεταφέρουν το θύμα στο νοσοκομείο. Όλα αυτά κατά παράβαση των κανονισμών, αφού και στις δύο υποθέσεις τα αυτοκίνητα έπρεπε να είναι καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάκρισης διαθέσιμα να εξεταστούν και να περάσουν από ενδελεχή έλεγχο και εργαστηριακή πραγματογνωμοσύνη.

Μέχρι στιγμής η Δικαιοσύνη αντιμετώπισε τους αστυνομικούς με τον ίδιο τρόπο: κανείς δεν προφυλακίστηκε παρότι κατηγορούνται για ανθρωποκτονίες από πρόθεση και με δόλο (ή ενδεχόμενο δόλο). Όσο για την κυβέρνηση, είχε παρόμοια αντίδραση σε όλες τις περιπτώσεις. Ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος, έσπευσε να επισκεφθεί τους επτά κατηγορούμενους αστυνομικούς αμέσως μετά τη δολοφονία του Νίκου Σαμπάνη και πριν καν οδηγηθούν στον ανακριτή για να απολογηθούν. Ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει την επίσκεψη «συμβολικού και ανθρώπινου χαρακτήρα», με την κίνησή του αυτή να προκαλεί σοβαρές αντιδράσεις για το μήνυμα ασυλίας που παρείχε σε εν δυνάμει μελλοντικούς θύτες.

Επιβράβευση

Εναν χρόνο αργότερα, την ημέρα της δολοφονίας του Κώστα Φραγκούλη, η κυβέρνηση ανακοίνωνε τη χορήγηση επιδόματος 600 ευρώ στους ένστολους. Οσο για την ανθρωποκτονία του Χρήστου Μιχαλόπουλου, ο διάδοχος του Τάκη Θεοδωρικάκου, Γιάννης Οικονόμου, ήταν μεν πιο προσεκτικός στις διατυπώσεις του, ωστόσο βρήκε την ευκαιρία να υπενθυμίσει πως «η αστυνομία δίνει καθημερινή μάχη για την ασφάλεια των πολιτών» και έκανε λόγο για «συνθήκες παραβατικότητας και απείθειας» που πολλαπλασιάζονται, όπως και «οι πιθανότητες να έχεις περιστατικά με τραγική κατάληξη».

«Πόση ακόμη έρευνα χρειάζεται για νεκρούς Ρομά μέχρι να αποφασίσουμε ως κράτος και ως κοινωνία να αντιμετωπίσουμε προληπτικά και με θάρρος τον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία, για να μη θρηνεί ακόμα μία οικογένεια;», αναφέρει η Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά (ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ) και σημειώνει: «Ενα πάθημα (Νίκος Σαμπάνης, 2021), που έγινε πάθημα (Κώστας Φραγκούλης, 2022) και ξαναγίνεται πάθημα (Χρήστος Μιχαλόπουλος, 2023). Πάντα για Ρομά».

Μέχρι σήμερα σε καμία από τις τρεις περιπτώσεις δεν έχει αποδοθεί στους δράστες ρατσιστικό κίνητρο.

 

 

Δύο χρόνια ανάκριση για τη δολοφονία του 18χρονου Νίκου Σαμπάνη , της Γιώτας Τέσση

 

Στο στάδιο της ανάκρισης βρίσκεται ακόμα η υπόθεση δολοφονίας του 18χρονου Ρομ Νίκου Σαμπάνη από αστυνομικούς στις 23 Οκτωβρίου 2021 στο Πέραμα. Για την υπόθεση κατηγορούνται επτά αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ, αλλά κανείς δεν προφυλακίστηκε. Η εισαγγελέας που χειρίστηκε τη δικογραφία πρότεινε στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Πειραιά να παραπεμφθούν και οι επτά σε δίκη για ανθρωποκτονία με δόλο και σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, αλλά το Συμβούλιο με το υπ’ αριθμόν 176/2023 βούλευμα επέστρεψε την υπόθεση στο στάδιο της κύριας ανάκρισης, καθώς διαπίστωσε πλήθος παραλείψεων στη διερεύνηση κρίσιμων ζητημάτων.

Για τις παραλείψεις αυτές η οικογένεια του θύματος φώναζε από την πρώτη στιγμή, κατέθετε υπομνήματα στην ανακρίτρια Πειραιά και στο τέλος ζητούσε την εξαίρεσή της, κάνοντας λόγο για υπόνοιες μεροληψίας εκ μέρους της. Άλλωστε, η ίδια η ανακρίτρια είχε ζητήσει την εξαίρεσή της με το που ανέλαβε την υπόθεση, επικαλούμενη ότι είχε εργαστεί στο παρελθόν στο γραφείο του συνηγόρου υπεράσπισης των αστυνομικών, Αλέξη Κούγια. Τότε η εξαίρεσή της δεν έγινε δεκτή, αλλά, όπως αποδεικνύει το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών, ούτε η ανάκριση έγινε σωστά και γι’ αυτό ο φάκελος της υπόθεσης της επιστράφηκε με την επισήμανση να προχωρήσει ξανά σε κύρια ανάκριση, ακολουθώντας συγκεκριμένες αποδείξεις. Τελικά η συγκεκριμένη ανακρίτρια μετατέθηκε από τον Πειραιά στην Αθήνα και την υπόθεση ανέλαβε από την αρχή η νέα ανακρίτρια Πειραιά.

Το πρώτο και κρίσιμο ζήτημα που πρέπει να διερευνηθεί είναι οι συνθήκες τέλεσης της δολοφονίας επειδή, όπως επισημαίνεται στο βούλευμα, η ιατροδικαστική έκθεση δεν διευκρινίζει αν ο θάνατος του 18χρονου ήταν ακαριαίος, ούτε ποιο από τα τραύματα προκάλεσε τον θάνατο, παρόλο που στο αποδεικτικό υλικό της δικογραφίας αποτυπώνεται η κατεύθυνση των βολίδων και συγκεκριμενοποιούνται οι αστυνομικοί που πυροβόλησαν και οι οπές που προκάλεσε το όπλο του καθενός. Γι’ αυτό το Συμβούλιο έχει ζητήσει νέα γνωμοδότηση από τον ιατροδικαστή αφού εκείνος λάβει υπόψη τη βαλλιστική έκθεση, την έκθεση αυτοψίας, το γενετικό υλικό, καθώς και το φωτογραφικό υλικό.

Το δεύτερο και εξίσου κρίσιμο είναι η διερεύνηση για το ποιος οδηγούσε το όχημα στο οποίο επέβαιναν οι ανήλικοι Ρομά και το χρονικό σημείο κατά το οποίο άνοιξαν πυρ οι αστυνομικοί. Οι τελευταίοι ισχυρίζονταν ότι οδηγός του κλεμμένου αυτοκινήτου ήταν ο Νίκος Σαμπάνης και ότι ξεκίνησαν να πυροβολούν βρισκόμενοι σε άμυνα εξαιτίας των επικίνδυνων ελιγμών του αυτοκινήτου. Ωστόσο, σε βιντεοληπτικό υλικό που τράβηξε γείτονας και αναρτήθηκε στο YouTube από το omniatv αποτυπώνεται ότι το αυτοκίνητο ακινητοποιείται, ο οδηγός του κατεβαίνει κι αρχίζει να τρέχει για να γλιτώσει τις σφαίρες. Το ίδιο υποστηρίζουν και οι δύο ανήλικοι Ρομά που ήταν στο αυτοκίνητο, ο ένας εκ των οποίων τραυματίστηκε σοβαρά από τα πυρά των αστυνομικών. Και οι δύο αντιμετωπίζουν το αδίκημα της συνέργειας σε απόπειρα ανθρωποκτονίας των αστυνομικών, παρόλο που ήταν άοπλοι, όπως και ο Ν. Σαμπάνης. Για όλους αυτούς τους λόγους το Συμβούλιο έχει ζητήσει να σταλεί στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών το συγκεκριμένο βιντεοληπτικό υλικό προκειμένου μέσα από την ανάλυσή του να αποτυπωθούν καρέ καρέ οι θέσεις και οι κινήσεις όλων των εμπλεκομένων.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει το βούλευμα και στις αντιφατικές απολογίες των κατηγορούμενων αστυνομικών σχετικά με τις κινήσεις του αυτοκινήτου, καθώς και στο ότι στο αποδεικτικό υλικό δεν περιλαμβάνονται φωτογραφίες που να παρέχουν συνολική εποπτεία του χώρου. Για τους λόγους αυτούς το Συμβούλιο κρίνει απαραίτητο να ζητηθεί από την ανακρίτρια πραγματογνωμοσύνη που θα απεικονίζει: διάγραμμα της περιοχής, την πορεία του οχήματος, το πού και πότε ακινητοποιήθηκε, καθώς και σε ποιο σημείο βρίσκονταν οι εμπλεκόμενοι σε σχέση με την κατεύθυνση των βολίδων. Ύστερα από αυτά, το Συμβούλιο κρίνει απαραίτητο να κληθούν σε συμπληρωματική απολογία οι κατηγορούμενοι αστυνομικοί και να τους αποδοθεί και η κατηγορία της απόπειρας ανθρωποκτονίας εναντίον του τρίτου ανήλικου Ρομ, για το αδίκημα σε βάρος του οποίου δεν υπήρξε ρητή κατηγορία.

Δύο χρόνια μετά τη δολοφονία του Νίκου, η οικογένειά του ζητάει ακόμα «Δικεοσίνη», όπως έγραψε ο πατέρας του σε ένα πανό λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Νίκου στις διαδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου το 2021. Η ανορθόγραφη λέξη έγινε σύνθημα για την απονομή δικαιοσύνης σε όλα τα εγκλήματα με δράστες αστυνομικούς. Ήδη από το 2021 οι δικηγόροι της οικογένειας Σαμπάνη (Θανάσης Καμπαγιάννης, Αλεξάνδρα Καραγιάννη, Ηλίας Γιαννόπουλος) προειδοποιούσαν ότι οι χειρισμοί της κυβέρνησης θα όπλιζαν το χέρι και άλλων αστυνομικών και κατήγγελλαν τη στάση τού τότε υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Τάκη Θεοδωρικάκου, που έσπευσε να επισκεφθεί τους αστυνομικούς αμέσως μετά τη δολοφονία, στέλνοντας μήνυμα ασυλίας τους. Ακολούθησαν οι δολοφονίες του 16χρονου Ρομ Κώστα Φραγκούλη στα Διαβατά και του 17χρονου Χρήστου Μιχαλόπουλου στην Αλίαρτο.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Θανάση Καμπαγιάννη, «πρόκειται για τρεις εν ψυχρώ δολοφονίες που παρουσιάζουν πολλά κοινά στοιχεία. Τα θύματα είναι Ρομά και αυτό οι αστυνομικοί δράστες το έχουν αντιληφθεί. Έχουν επίσης αντιληφθεί ότι είναι νέοι άνθρωποι και τους πυροβολούν παρόλο που υπάρχει ρητή αναφορά στον νόμο για μη χρήση όπλου σε τέτοιες ηλικίες. Και οι τρεις γειτονιές (Πέραμα, Διαβατά, Αλίαρτος) είναι φτωχές· δεν έγινε αστυνομική καταδίωξη με κίνδυνο την ασφάλεια διερχόμενων πολιτών στην Κηφισιά, αλλά στο Πέραμα έπεφταν ασταμάτητα 36 σφαίρες. Μιλάμε σαφέστατα για ταξικά εγκλήματα. Ολα τα θύματα είναι άοπλα και ως εκ τούτου δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός των αστυνομικών ότι βρίσκονταν υπό απειλή. Και ακόμη μία ομοιότητα είναι ότι κανένας αστυνομικός, που κατηγορείται για το κακούργημα της ανθρωποκτονίας, δεν προφυλακίζεται».

 

Για 20 ευρώ βενζίνη η ανθρωποκτονία του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη, του Νίκου Φωτόπουλου

Ο Κώστας Φραγκούλης δολοφονήθηκε από 35χρονο αστυνομικό της ομάδας ΔΙΑΣ κατά τη διάρκεια καταδίωξης επειδή δεν πλήρωσε 20 ευρώ σε ένα βενζινάδικο

Η υπόθεση του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη είναι ακόμη μία χαρακτηριστική περίπτωση του πόσο εύκολα «εκπυρσοκροτούν» τα όπλα αστυνομικών όταν πρόκειται για Ρομά. Την εντύπωση αυτή ενισχύει, δυστυχώς, η επίσημη θέση συνδικαλιστικών οργάνων των αστυνομικών που, αντί να εκφράσουν έναν προβληματισμό ή έστω να σιωπήσουν, εκδίδουν ανακοινώσεις που «πυροβολούν» τους εισαγγελείς για τη δικανική τους πεποίθηση…

Η δολοφονία του Κώστα Φραγκούλη για 20 ευρώ δεν μπορεί παρά να συγκλονίζει την κοινωνία. Ένας 16χρονος, πατέρας μωρού, έπεσε νεκρός τον Δεκέμβρη του 2022 στη δυτική Θεσσαλονίκη από πυρά αστυνομικού επειδή έκανε το μοιραίο λάθος να μην πληρώσει τη βενζίνη που έβαλε στο φορτηγάκι του. Ας θυμηθούμε τα γεγονότα εκείνης της αποφράδας νύχτας.

Ήταν περίπου 1.00 το πρωί όταν ο ανήλικος Ρομά σταμάτησε με το Ι.Χ. φορτηγάκι που οδηγούσε, ιδιοκτησίας του πατέρα του, σε πρατήριο υγρών καυσίμων της οδού Μοναστηρίου. Έβαλε 20 ευρώ καύσιμα, αλλά, αντί να πληρώσει, επιβιβάστηκε στη θέση του οδηγού και έσπευσε να εξαφανιστεί. Ο υπάλληλος του πρατηρίου το ανέφερε στους αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ που είχε δει ότι βρίσκονταν κοντά. Ισχυρίζεται όμως ότι, παρόλο που τους ανέφερε το γεγονός, στη συνέχεια τους απέτρεψε από το να τον καταδιώξουν «γιατί δεν άξιζε τον κόπο για 20 ευρώ». Παρά ταύτα, εκείνοι ενημέρωσαν το κέντρο της Άμεσης Δράσης και άρχισαν μια ξέφρενη καταδίωξη με τραγικά αποτελέσματα. Προσπαθώντας να διαφύγει, ο ανήλικος Ρομά άρχισε να παραβιάζει σηματοδότες και κατευθύνθηκε προς την περιοχή των Διαβατών. Η ΕΛ.ΑΣ. διατείνεται ότι επιχείρησε να εμβολίσει μετωπικά ένα δίκυκλο της ομάδας ΔΙΑΣ. Τότε οι αστυνομικοί τράβηξαν όπλα και τον πυροβόλησαν, με αποτέλεσμα να χάσει τον έλεγχο του οχήματός του και να προσκρούσει σε παρακείμενο τοιχίο. Μία σφαίρα είχε καρφωθεί στο κεφάλι του.

Δολοφονική... άμυνα

Ως δράστης του φονικού προσδιορίστηκε ένας 35χρονος αστυνομικός της ομάδας ΔΙΑΣ που ισχυρίζεται ότι βρισκόταν σε άμυνα και πυροβόλησε για εκφοβισμό λόγω των επικίνδυνων ελιγμών που πραγματοποιούσε ο 16χρονος, θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα τόσο του ίδιου όσο και των συναδέλφων του. Αυτό είναι το αφήγημα του κατηγορούμενου που, εν τω μεταξύ, έχει αφεθεί ελεύθερος με μόνο περιοριστικό όρο την απαγόρευση εξόδου από τη χώρα.

Ο εισαγγελέας, ωστόσο, στην πρότασή του προς το δικαστικό συμβούλιο είχε μια ξεκάθαρη αντίληψη των γεγονότων, έχοντας μελετήσει εκτενώς τη δικογραφία και τα στοιχεία. Στον ισχυρισμό του 35χρονου αστυνομικού ο εισαγγελικός λειτουργός σημειώνει: «Αν ήθελε πραγματικά απλώς να εκφοβίσει τον 16χρονο, θα μπορούσε να πυροβολήσει μία ή και περισσότερες φορές στον αέρα». Σχολιάζοντας την ενέργεια του αστυνομικού να πυροβολήσει, ο εισαγγελέας επισημαίνει –μεταξύ άλλων– ότι «πυροβόλησε προκειμένου να αναγκάσει τον 16χρονο να σταματήσει την πορεία του οχήματός του και να τερματίσει με τον τρόπο αυτό την καταδίωξη», ενώ παρακάτω τονίζει: «Ίσως και εμφορούμενος από αισθήματα οργής και εκδικητικότητας για τον επικίνδυνο τρόπο που οδηγούσε ο ανήλικος και την άρνησή του μέχρι τότε να συμμορφωθεί στα σήματα στάσης, σε συνδυασμό με την ελλιπή εκπαίδευση που έχει λάβει και λαμβάνει για την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών (εκπαίδευση ως αστυνομικός επί τέσσερις μήνες, εκπαίδευση στη χρήση όπλου άπαξ ετησίως)».

Αναφορικά με την κατηγορία περί άσκοπων πυροβολισμών εξουδετέρωσης, στην εισαγγελική πρόταση επισημαίνεται ότι ο πυροβολισμός «στη συγκεκριμένη περίπτωση απαγορευόταν, καθώς στρεφόταν εναντίον ανηλίκου, όπως γνώριζε ο κατηγορούμενος, χωρίς μάλιστα να αποτελεί μοναδικό μέσο για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου θανάτου, αφού αφενός ο 16χρονος επιχειρούσε πλέον μόνο να διαφύγει και δεν επιτίθετο στους αστυνομικούς, αφετέρου θα μπορούσε ο κατηγορούμενος να πυροβολήσει προς εκφοβισμό στοχεύοντας ψηλά». Συμπερασματικά επισημαίνει ότι «δεν επρόκειτο για απόκρουση επίθεσης ενωμένης με επικείμενο κίνδυνο θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης ανθρώπου, ούτε για διάσωση ομήρων, όπως προβλέπεται από τον νόμο».

Η εισαγγελική πρόταση προκάλεσε δυσφορία σε πολλούς αστυνομικούς. Ωστόσο, αξιοσημείωτη είναι η αντίδραση του πρόεδρου της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Θεσσαλονίκης, Θόδωρου Τσαϊρίδη, στο Facebook: «Σε μια χώρα που υποτίθεται σοκάρονται καθημερινά από την εγκληματικότητα, που κάθε τρεις και λίγο “αυστηροποιούνται” οι ποινές, που προσφάτως ακούσαμε ότι το βασικό πρόβλημα είναι η μικροεγκληματικότητα και ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε αυτόν τον τομέα, το να βάζεις 20 ευρώ και να φεύγεις ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΞΙΟΠΟΙΝΗ ΠΡΑΞΗ με βάση τις ισχύουσες διατάξεις, όπως αναγράφει ο κ. Εισαγγελέας. Δεν υπάρχει κανένα υπηρεσιακό καθήκον να ενεργήσουν οι αστυνομικοί. Θα μπορούσε να αποτελεί κακόγουστο αστείο, αλλά είναι η ελληνική πραγματικότητα το 2023».

Άνετη οπλοχρησία

Η τοποθέτηση αυτή αποτυπώνει ξεκάθαρα πώς βλέπουν οι αστυνομικοί την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών και την άνεση που νιώθουν στη χρήση των όπλων τους – αντίληψη που προφανώς δεν συνάδει με εκείνη του νομοθέτη. «Βρισκόμαστε στη φάση που περιμένουμε το βούλευμα του δικαστικού συμβουλίου για την παραπομπή σε δίκη. Ο εισαγγελέας έχει προτείνει να παραπεμφθεί ο κατηγορούμενος για ανθρωποκτονία με πρόθεση (ενδεχόμενο δόλο) και παράνομους πυροβολισμούς εξουδετέρωσης. Μπορεί η δίωξη να μην περιλαμβάνει το 82α του Ποινικού Κώδικα για ρατσιστικά κίνητρα, όμως ο εισαγγελέας στην πρότασή του υπονοεί ότι υπάρχουν ρατσιστικά κίνητρα, δεχόμενος ότι ο αστυνομικός έχει γνώση ότι καταδιώκει έναν Ρομά ενδεχομένως ανήλικο, όπως του έχει πει ο πρατηριούχος», αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο δικηγόρος της οικογένειας Φραγκούλη, Θεόφιλος Αλεξόπουλος.

«Το σημαντικό της πρότασης είναι ότι δεν υπήρχε υπηρεσιακό καθήκον διότι δεν υφίσταται αξιόποινη πράξη. Πρόκειται για μη καταβολή τιμήματος ήσσονος σημασίας. Αν δεν μου πληρώσουν το ενοίκιο, π.χ, δεν μπορώ να βρω έναν αστυνομικό και να του πω να πιάσει τον νοικάρη. Το Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι έκανε μια αναφορά για ρατσιστικά κίνητρα και ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζήτησε να διευκρινιστεί αν ο αστυνομικός γνώριζε τη φυλετική καταγωγή του θύματος. Ο ανακριτής ξανακάλεσε τον πρατηριούχο και εκείνος κατέθεσε ότι είπε στους αστυνομικούς πως “το γυφτάκι έβαλε βενζίνη κι έφυγε, αλλά μην τους κυνηγήσετε, θα μπλέξω”. Οι αστυνομικοί μάλιστα λένε στο Κέντρο της Άμεσης Δράσης “καταδίωξη αυτοκινήτου πιθανώς από οικισμό Αγία Σοφία Διαβατών”. Φαίνεται λοιπόν ότι οι αστυνομικοί όχι μόνο γνωρίζουν ότι πρόκειται για Ρομά, αλλά το λένε κιόλας. Στην πρότασή του ο εισαγγελέας αναφέρει ρητώς ότι γνώριζαν πως καταδιώκουν Ρομά. Για μας ένα βασικό μας αίτημα στη δίκη θα είναι η επέκταση της δίωξης για ρατσιστικά κίνητρα», σημειώνει ο κ. Αλεξόπουλος.

 

 

Καταδιωγμένος για ένα δίπλωμα, νεκρός για ένα... κατσαβίδι, της Εύας Παπαδοπούλου

Καθώς η ανακριτική διαδικασία στην υπόθεση της δολοφονίας του 17χρονου Χρήστου Μιχαλόπουλου βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, ένα ένα τα κομμάτια του παζλ που συνθέτουν τον τρόπο με τον οποίο ο νεαρός Ρομ έχασε τη ζωή του από το όπλο του αστυνομικού της ΟΠΚΕ το βράδυ της 11ης Νοεμβρίου στην Αλίαρτο Βοιωτίας τίθενται υπόψη των ανακριτικών αρχών που έχουν αναλάβει να χειριστούν τη δικογραφία. Ο Μιχαλόπουλος, μαθητής νυχτερινού Λυκείου και παράλληλα εργαζόμενος, έπεσε νεκρός από πυροβολισμό που βαφτίστηκε «εκπυρσοκρότηση» και ο ίδιος παρουσιάστηκε αρχικά ως μη Ρομ, μετά ενήλικος και τελικά δυνητικά «επικίνδυνος» από τον 41χρονο κατηγορούμενο αστυνομικό και τον συνήγορο υπεράσπισής του, Αλέξη Κούγια.

Με τον αστυνομικό να βρίσκεται σήμερα ελεύθερος, αφού δεν κρίθηκε προφυλακιστέος μετά την απολογία του, οι δικαστικές αρχές πρέπει να απαντήσουν σε μια σειρά από ερωτήματα, πόσο μάλλον αφού η οικογένεια του θύματος από την πρώτη στιγμή έχει κάνει σοβαρότατες καταγγελίες για αλλοίωση του αποδεικτικού υλικού. Με υπόμνημα που κατατέθηκε στον αρμόδιο ανακριτή, επισημαίνονται εγκληματικές παρεμβάσεις στον τόπο του εγκλήματος. Γιατί μετά τη διακομιδή του Χρήστου στο νοσοκομείο άφησαν μόνο του στο σημείο τον κατηγορούμενο αστυνομικό για να φυλάει τον χώρο; Γιατί μέχρι να φτάσει η Σήμανση ο τόπος του εγκλήματος είχε πλυθεί σχολαστικά με νερό; Γιατί έγγραφα που συμπεριλαμβάνονται στη δικογραφία αναφέρουν πως πλύθηκαν τα χέρια του θύματος πριν γίνουν οι απαραίτητες ιατροδικαστικές και βαλλιστικές εξετάσεις; Πώς πλύθηκε και το εσωτερικό του αυτοκινήτου που οδηγούσε ο 17χρονος και το οποίο χρησιμοποίησε η ΕΛ.ΑΣ. για να τον μεταφέρει νεκρό στο νοσοκομείο, με αποτέλεσμα να έχουν εξαφανιστεί τα πιο κρίσιμα στοιχεία της δικογραφίας για τη διαλεύκανση του εγκλήματος;

Η οικογένεια του θύματος ζητά πλήρη διαφάνεια και δικαιοσύνη, όπως υπογραμμίζει ο δικηγόρος της οικογένειας, Γιάννης Μπαρκαγιάννης, και γι’ αυτό «έχουμε ζητήσει από την ανακριτική αρχή να προβεί σε έρευνα για τα γεγονότα που έχουν να κάνουν με την εξάλειψη των αποδεικτικών στοιχείων». Όπως σημειώνει, αίτημα είναι «να κινηθεί η δίωξη για τα αυτεπαγγέλτως διωκόμενα αδικήματα σε όλους τους υπεύθυνους προανακριτικούς υπαλλήλους». Aυτό είναι και μία από τις βασικές πτυχές της τέλεσης του εγκλήματος που πρέπει να διερευνηθούν, όπως επίσης και ο ισχυρισμός του δράστη ότι το όπλο του εκπυρσοκρότησε χωρίς εκείνος να πατήσει τη σκανδάλη εξαιτίας κίνησης του 17χρονου που ακούμπησε το όπλο «από τον φόβο και τον πανικό του». Ο 16χρονος αδελφός του θύματος, που ήταν και συνοδηγός του στο αυτοκίνητο, την περασμένη Τετάρτη βρέθηκε ενώπιον του ανακριτή και διέψευσε τον ισχυρισμό. Το ίδιο και οι δύο κοπέλες που βρίσκονταν στις πίσω θέσεις του Ι.Χ.

Ζητούνται απαντήσεις

Το ιατροδικαστικό πόρισμα όπως και η βαλλιστική εξέταση που αναμένεται να εκδοθούν μέσα στο επόμενο διάστημα θα διαφωτίσουν τις ακριβείς συνθήκες τέλεσης της δολοφονίας, όπως και τον τρόπο με τον οποίο η σφαίρα διαπέρασε τον αριστερό του αντίχειρα, έφτασε στον λαιμό του και τελικά προκάλεσε ελαφρύ τραύμα στον θώρακα, υποδεικνύοντας πως το θύμα ήταν σκυμμένο, σε στάση που δείχνει πως προσπαθούσε να προστατευτεί. Επιβαρυντικό για τον θύτη είναι και το γεγονός πως βίντεο από παρακείμενο κτίριο που έχει συμπεριληφθεί στη δικογραφία όχι μόνο καταγράφει τις φωνές του αστυνομικού, αλλά αποδεικνύει πως δεν έδωσε καν περιθώριο χρόνου στον 17χρονο να βγει από το αμάξι: από την πρώτη του εντολή να κατέβει το παιδί από το αυτοκίνητο («Κατέβα κάτω, ρε!») μέχρι τον πυροβολισμό μεσολάβησαν μόλις 7 δευτερόλεπτα.

Tα ρατσιστικά αντανακλαστικά του δράστη είναι ακόμα μία διάσταση εμφανής και στην υπόθεση του 17χρονου Χρήστου. Ειδικά αν συνυπολογίσει κανείς τι είχε προηγηθεί: Σύμφωνα με τον δικηγόρο της οικογένειας κ. Μπαρκαγιάννη, ο ανήλικος είχε εντοπιστεί από την ΕΛ.ΑΣ. λίγες μέρες νωρίτερα να οδηγεί το αυτοκίνητο –το οποίο είναι στο όνομα της μητέρας του– χωρίς δίπλωμα για παραβίαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Αυτό εξηγεί γιατί όταν εντοπίστηκε ξανά το βράδυ της 11ης Νοεμβρίου στην Επαρχιακή Οδό Λιβαδειάς - Θηβών, ο Χρήστος επιχείρησε να ξεφύγει από τους αστυνομικούς που ξεκίνησαν την καταδίωξη.

Όπως έχει γίνει μέχρι στιγμής γνωστό, όταν οι αστυνομικοί της ΟΠΚΕ έγραψαν στο σύστημα τις πινακίδες του Ι.Χ. που οδηγούσε ο Χρήστος, βγήκαν τα στοιχεία της μητέρας του, στο όνομα της οποίας είναι καταχωρισμένο το όχημα, όπως επίσης και ότι πιθανόν και πάλι οδηγός είναι ο Χρήστος που προσπαθούσε να διαφύγει επειδή εντοπίστηκε ξανά να οδηγεί χωρίς δίπλωμα. Αυτό συνηγορεί στο γεγονός πως, και σε αυτή την περίπτωση αστυνομικής καταδίωξης, ο δράστης έχει αντιληφθεί εξαρχής την ταυτότητα του Χρήστου. Είναι ενδεικτικό ότι, κατά την απολογία του, ο αστυνομικός προσπάθησε να αποτινάξει την ευθύνη και να παρουσιαστεί ο ίδιος ως δυνητικό θύμα, αφού ισχυρίστηκε πως «ένα μεγάλο κατσαβίδι» που βρέθηκε στη θήκη της πόρτας του αυτοκινήτου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως όπλο σε βάρος του.

Η οικογένεια έχει αιτηθεί να συμπεριληφθούν στη δικογραφία και οι συνομιλίες μεταξύ του Κέντρου και των αστυνομικών της ΟΠΚΕ, οπότε και είναι πιθανό να φανεί ποιες οδηγίες και ενημερώσεις προηγήθηκαν της δολοφονίας. Τότε, οι ανακριτικές αρχές πρέπει να απαντήσουν αν πρέπει να συμπεριληφθεί το ρατσιστικό κίνητρο στην κατηγορία της ανθρωποκτονίας: αν δηλαδή ο Χρήστος μετουσίωνε στα μάτια του δράστη το προφίλ ενός ανήλικου παραβατικού Ρομ που οδηγούσε χωρίς δίπλωμα.