" Οι ήττες μας δεν αποδεικνύουν
Τίποτα παραπάνω από το ότι
319205339 712219783586309 2265634222543469205 n  Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
Και από τους θεατές περιμένουμε
Τουλάχιστον να ντρέπονται"
                                               Μπρεχτ
Nikos Simos

Nikos Simos

Η Λαϊκή Συσπείρωση Μαραθώνα με ανακοίνωση της, καταγγέλλει την ευκαιριακή σύμπλευση δημοτικών παρατάξεων και στον Βαρνάβα εναντίον της, για να απαλλαγούν από τον Κομμουνιστή Πρόεδρο της Κοινότητας. Η ανακοίνωση της Λαϊκής Συσπείρωσης ακολουθεί, σε μορφή αρχείου PDF με δυνατότητα μεταφόρτωσης, εκτύπωσης και διαμοιρασμού της.

ΕΞΩ ΟΙ ΜΠΟΥΛΝΤΟΖΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΤΗΣ ΡΑΦΗΝΑΣ

Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας καταγγέλλει τη βάρβαρη έναρξη του έργου διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος. Οι μπουλντόζες της αναδόχου εταιρείας ΙΝΤΡΑΚΑΤ εισέβαλαν στις 24/4 στην κοίτη του ρέματος και εκχέρσωσαν τμήμα της εκβολής. Όμως η άμεση κινητοποίηση των κατοίκων εμποδίζει έκτοτε την είσοδό τους, κλείνοντας καθημερινά το πέρασμα μεταξύ εργοταξίου και ρέματος τις εργάσιμες μέρες και ώρες.

Το έργο αυτό του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών σχεδιάζει να μετατρέψει το δεύτερο μεγαλύτερο ποτάμι της Αττικής σε «Κηφισό», έναν οχετό ομβρίων, αντικαθιστώντας τη γη και τη φυσική βλάστηση (που απορροφούν όγκους νερού) με τσιμέντα και συρματοκιβώτια επί 17 χλμ. Εξολοθρεύει ένα πολύτιμο, για την περιβαλλοντικά υποβαθμιζόμενη Αττική, οικοσύστημα, το οποίο διαθέτει πλούσιους υγροτόπους και πλημμυρικά πεδία, πάνω από 150 είδη πουλιών (αρκετά απειλούμενα), με ψάρια και χέλια που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, με βλάστηση που περιλαμβάνει πάνω από 2500 δέντρα. Βανδαλίζει το Μεγάλο Ρέμα που έχει χαρακτηριστεί «Υδατόρεμα Α’ προτεραιότητας», ρέμα «Ιδιαίτερου Περιβαλλοντικού Ενδιαφέροντος» με Π.Δ. και έχει ενταχθεί στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα νερά, ως «περιοχή που προορίζεται για την προστασία οικοτόπων και ειδών». Οι εργασίες ξεκίνησαν εν μέσω αναπαραγωγικής περιόδου των πουλιών, παραβιάζοντας την Ευρωπαϊκή Οδηγία (2009/147) για τη διατήρηση των άγριων πουλιών, που απαγορεύει καταστροφή ή βλάβη των φωλιών και των αυγών.

Παρόλες τις καταπατήσεις, τα κατά τόπους μπαζώματα και τις στενώσεις σε γέφυρες, το Μεγάλο Ρέμα έχει σώσει μέχρι σήμερα τη Ραφήνα από καταστροφικές πλημμύρες τύπου «Μάνδρας», επειδή έχει παραμείνει φυσικό (με κάποιες εξαιρέσεις, πχ την κραυγαλέα κατάργηση του δέλτα στην εκβολή) και οι πλημμυρικές του ζώνες στην πεδιάδα των Σπάτων, που απορροφούν τα πλεονάζοντα νερά, είναι ακόμη άχτιστες. Το έργο διευθέτησης αποκόπτει το ρέμα από αυτές τις υγροτοπικές εκτάσεις, τις παραδίδει στην εμπορική εκμετάλλευση, αυξάνοντας έτσι τον όγκο νερού που θα φθάνει στην πόλη και θα πλημμυρίζει τους παρόχθιους συμπολίτες μας ντόπιους και μετανάστες.

Αυτό το έργο, που διαφημίζεται σαν αντιπλημμυρικό, είναι ουσιαστικά ένα πλημμυρικό έργο, καθώς μεγεθύνει τον όγκο και την ταχύτητα του νερού που φτάνει στη Ραφήνα. Έχει προϋπολογισμό 101 εκ. €, ακολουθεί απαρχαιωμένες και επικίνδυνες μεθόδους, που έχουν παγκόσμια αποδειχθεί καταστροφικές και εγκαταλείπονται. Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, σε Ευρώπη, Ασία, Αμερική δαπανώνται εκατομμύρια για την επαναφορά των ποταμών στη φυσική τους κατάσταση (renaturalisation). Στην Ευρώπη έχει τεθεί ως στόχος η επαναφορά της φυσικής ροής σε 25.000 χλμ. ποταμών μέχρι το 2030.

Το έργο στο Μεγάλο Ρέμα ξεκίνησε μολονότι το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν έχει αποφανθεί για τη νομιμότητα της οριοθέτησής του, η οποία από το 2019 έχει προσβληθεί από κατοίκους και φορείς της Ραφήνας, που επικαλούνται κατάφωρη παραβίαση του ενωσιακού και εθνικού περιβαλλοντικού δικαίου. Η συζήτηση της υπόθεσης στο ΣτΕ έχει οριστεί για τις 4.10.2023.Ήδη έχει ασκηθεί και αίτηση αναστολής με αίτημα προσωρινής διαταγής, που θα εξεταστεί από το ΣτΕ τις επόμενες ημέρες.

Εφαλτήριο του βανδαλισμού του ρέματος είναι δημοτικός χώρος 12 στρεμ. Ζώνης Α' (πρασίνου) και μέσα στην οριογραμμή του ρέματος, που ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου σκανδαλωδώς παραχώρησε/μίσθωσε στην εταιρεία ΙΝΤΡΑΚΑΤ για απαγορευόμενη χρήση εργοταξίου για (5+2=) 7 χρόνια. Σύσσωμη η αντιπολίτευση του Δήμου, κάτοικοι και μέλη της Κίνησης για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας έχουν προσφύγει διοικητικά και δικαστικά κατά της παραχώρησης αυτής.

Η καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας δεν αποτελεί μια ακόμη άστοχη ενέργεια, αλλά προσχεδιασμένο οικολογικό έγκλημα με πολλαπλές συνέπειες για τη ζωή… Ας μη το επιτρέψουμε!

Καλούμε κάθε πρωί στις 8:00, τις εργάσιμες μέρες, στην είσοδο του εργοταξίου στην οδό Αύρας, μέχρι την απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων που έχουν κατατεθεί στο ΣτΕ από Συλλόγους και Πολίτες.

ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ ΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ

Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας

web: https://www.facebook.com/KPAMRR/, https://megalo-rema.blogspot.com/, email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Panorama1

Ακολουθεί το δελτίο τύπου σε PDF μορφή για εκτύπωση και/ή περαιτέρω διαμοιρασμό

Τι να περιμένουμε όταν ένα ρέμα ή ένα ποτάμι καναλοποιείται μερικώς ή πλήρως; Ένα ελληνικό παράδειγμα. Η τραγική διευθέτηση στον Νέστο ποταμό το 1952 με τις καταστροφικές συνέπειες της, κατέστησε  τάση στην Ελλάδα, ήδη από τη δεκαετία του 1990, αυτά που ίσχυαν τότε και ισχύουν ακόμα στον λεγόμενο "πολιτισμένο κόσμο". Η επαναφυσικοποίηση ρεμάτων και ποταμών που είχαν γνωρίσει την ανθρώπινη παρέμβαση και καναλοποιήθηκαν μερικά ή συνολικά, είναι πια επιβεβλημένη. Στο εξωτερικό γνωρίζουν πως η επανάληψη των λαθών που έγιναν 70 ή 100 χρόνια πριν, πρέπει να αποφεύγεται. Στην Ελλάδα υπάρχει μεν η τάση εδώ και 30 χρόνια αλλά κάποιοι άλλοι λόγοι ωθούν εξουσίες, κυβερνητικές ή τοπικές να υπονομεύουν τον τόπο και να μας καθιστούν αποσυνάγωγους των σύγχρονων αντιλήψεων.  

Καναλοποίηση -  Η ελληνική εμπειρία - Η τραγική περίπτωση του Νέστου - Τι προτείνει η διεθνής επιστημονική κοινότητα και εμπειρία

Kifissos dragonas.2010.01.01

Κηφισός, Μοσχάτο. Καναλοποιημένο και "Ημιϋπογειοποιημένο", ποτάμι 2010 - (πηγή:ΚΗΦΙ-SOS

 

Καναλοποίηση είναι η πρακτική της ευθυγράμμισης των οχθών ενός ποταμού, κατασκευάζοντας αναχώματα, τοιχώματα, επιχωματώσεις ή ακόμα μεγαλώνοντας το βάθος και το πλάτος του. Έτσι θεωρητικά μεγαλώνει η ικανότητα του ποταμού να συγκρατεί το περίσσιο νερό της πλημμύρας. 

Μια άλλη πρακτική που χρησιμοποιείται είναι η καθοδήγηση των ποταμών σε κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση, ώστε, καθώς περνούν μέσα από τις πόλεις, να δίνεται η δυνατότητα κατασκευής δρόμων και πάρκων στις όχθες τους, χωρίς να υπάρχει φόβος καταστροφής τους εξ αιτίας του ποταμού.  Το ίδιο γίνεται και εκεί που για κάποιον λόγο, συνήθως οικονομικό, περιορίζεται το πλάτος της οριοθέτησης δεξιά και αριστερά της όχθης, για να νομιμοποιηθούν χρήσεις που με τη φυσική οριοθέτηση θα απαγορεύονταν. Αν για παράδειγμα υπάρχει ένα κτίσμα στα 30 μέτρα από την βαθιά γραμμή του ρέματος και η γραμμή της οριοθέτησης βρίσκεται στα 50 μέτρα από την ίδια γραμμή, το κτίσμα είναι παράνομο. Αν το ρέμα διευθετηθεί με σκληρά υλικά και η οριοθέτηση της διευθετημένης κοίτης μετακινηθεί στα 20 μέτρα από την βαθιά γραμμή, το κτίσμα είναι εκτός οριοθετημένης κοίτης άρα  νόμιμο. Νόμιμο αλλά αποδεδειγμένα πια, ουδόλως ασφαλές.

Τα καναλοποιημένα ποτάμια πετυχαίνουν το σκοπό για τον οποίο έχουν κατασκευαστεί μόνο σε περιορισμένο μήκος της διαδρομής τους. Τις περισσότερες φορές δημιουργούν νέα και μεγαλύτερα προβλήματα. Όπως όταν υπερχειλίζουν από ροή που τρέχει στο κανάλι με πολλαπλάσια ταχύτητα από αυτή που είχε όταν έτρεχε μέσα σε φυσική κοίτη. Και αυτό είναι κανόνας αφού στη φυσική κοίτη υπήρχε βλάστηση που ανέκοπτε την ταχύτητα ενώ στο κανάλι δεν υπάρχει κανένας ανασχετικός παράγοντας. Η ορμή λοιπόν του νερού δεν ανακόπτεται και η ποσότητα δεν μειώνεται αφού δεν υπάρχει κατείσδυση στο έδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα. Έτσι στα κατάντη τα προβλήματα πλημμυρών αντί να μειωθούν σε ένταση και εμφανίσεις όπως είναι ο ισχυρισμός, αυτά διογκώνονται περαιτέρω..

Ένα άλλο, αλλά από τα πιο μεγάλα προβλήματα (ειδικά σε καιρούς κλιματικής κρίσης)  είναι ότι με τη μετατροπή ρεμάτων και ποταμών σε κανάλια, μειώνονται τα φυσικά καταφύγια ζωντανών οργανισμών μέσα στο ποτάμι, ή στις όχθες του, μειώνοντας έτσι την ποικιλία των οργανισμών που ζουν σ’ αυτό. Μειώνεται δηλαδή η βιοποικιλότητα. Ταυτόχρονα μειώνεται η δυνατότητα αυτοκαθαρισμού του νερού (Karen Arms, 1994).

Η ομοιομορφία της διατομής του καναλιού που προκύπτει και η επιβεβλημένη τακτική διακοπή του νερού για λόγους συντήρησης και καθαρισμού των καναλοποιημένων ποταμών είναι πρόσθετες αιτίες για την εξαφάνιση των τοπικών ειδών. Η δομή της καναλοποιημένης κοίτης και το περιβάλλον μέσα στον πρώην ή τον εναπομείναντα ποταμό, μεταβάλλονται δραματικά. Επίσης οι παρακάμψεις και οι διάφορες συνοδές  εγκαταστάσεις κάνουν  τα κανάλια (τα καναλοποιημένα ποτάμια και ρέματα) πιο ρηχά, πιο ομοιόμορφα σε βάθος, πιο στερεά και αδιαπέραστα σε υπόστρωμα. Παράλληλα με τις τεχνικές παρεμβάσεις, η απουσία αιχμής πλημμυρών επηρεάζει έως αφανισμού πληθυσμούς ψαριών που αναπαράγονται στην εκβολή και χρειάζονται μία κανονικότητα στον πλημμυρισμό της, με δυσμενείς επιπτώσεις και στην αλιεία. Αυτά -για ανεξήγητους λόγους- δεν αναφέρονται στη σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το έργο της διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος. Αναφέρονται μόνο "πρόσκαιρες επιπτώσεις από την αύξηση της θολότητας στη φάση κατασκευής..... 

Με τη δημιουργία φραγμάτων, επιχωματώσεων, όπως το προτεινόμενο φράγμα στην περιοχή Πετρέζα, πάνω στον ρου του Μεγάλου Ρέματος,  η πλημμύρα απλά αναβάλλεται ή μετατοπίζεται προς τα κατάντη του ποταμού, με μεγαλύτερη ισχύ αυτή τη φορά, προκαλώντας μεγαλύτερα προβλήματα εκεί όπου δεν έχει ληφθεί η απαραίτητη μέριμνα. Όταν πλημμυρίζει το ποτάμι, μειώνεται η ορμή του. Όταν όμως το αναγκάζουμε να παραμείνει σε κάποια στενά όρια, τα νερά του επιταχύνονται, μεγαλώνει η ορμή του ποταμού και ξεσπά κάπου αλλού στο κατάντη και στην εκβολή του. Για την περίπτωση του εγκιβωτισμού του Μεγάλου Ρέματος, το αναμενόμενο ξέσπασμα προβλέπεται να αφορά την περιοχή της Ραφήνας

EkvoliΜεγάλο Ρέμα Ραφήνας, εκβολή μετά τα τελευταία έργα εγκιβωτισμού μικρού μέρους της πριν από μερικές δεκαετίες.

 

Το ελληνικό παράδειγμα, από το 1952

Το 1952 έγιναν αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα στην κοίτη του πεδινού Νέστου, που είχαν ως αποτέλεσμα τη συντόμευση της διαδρομής του και τις μεγαλύτερες κλίσεις (επιτάχυνση της ροής). Ταυτόχρονα εκχερσώθηκε το παραποτάμιο δάσος Κοτζά Ορμάν στο Δέλτα του ποταμού. Το νερό πια θα κατέβαινε ανενόχλητο προς τη θάλασσα, με μεγαλύτερη ορμή και επιπλέον δεν υπήρχε ο ανασχετικός παράγοντας, ο ρυθμιστής (buffer) του παραποτάμιου δάσους, το οποίο θα συγκρατούσε νερό και θα υποστήριζε την διήθηση και κατείσδυση του προς τον υδροφόρο ορίζοντα.

Nestos FloodsΤα αντιπλημμυρικά στο Δέλτα του Νέστου απέδωσαν 180.000 πλημμυρισμένα στρέματα το 2018 και το 2019

 

Πριν την ανθρώπινη επέμβαση – Τα πεδία εκτόνωσης του ποταμού

Στην πεδινή περιοχή κατάντη της λεκάνης απορροής, όπου οι κλίσεις του εδάφους είναι μικρές, η κεντρική κοίτη διακλαδιζόταν σε πολλούς βραχίονες, και όταν ο ποταμός πλημμύριζε, τα νερά του απλώνονταν στο Δέλτα, τροφοδοτώντας τα υπόγεια νερά και δημιουργώντας έλη. Είχε δημιουργηθεί έτσι ένας εκτεταμένος υγροβιότοπος με ιδιότυπη χλωρίδα και πανίδα. Τα υλικά του ποταμού που έφταναν στο Δέλτα, επέκτειναν συμμετρικά και ομοιόμορφα τις ακτές προς το εσωτερικό της θάλασσας. Η έκταση του δέλτα αυξανόταν και υπερυψωνόταν, ενώ οι αποθέσεις υλικών είχαν αρχίσει να εισέρχονται και στην περιοχή της λεκάνης απορροής.

Μετά τα έργα διευθέτησης

Με τα έργα διευθέτησης (τα εγγειοβελτιωτικά του πεδινού τμήματος) τα νερά δεν προλάβαιναν πλέον να διεισδύσουν και να διηθηθούν στο έδαφος, λόγω της μικρότερης εσωτερικής επιφάνειας της κοίτης και της μεγαλύτερης ταχύτητας. Το αποτέλεσμα ήταν να πέσει η στάθμη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα σ’ όλη την περιοχή, με επιπτώσεις στη φυσική βλάστησή της.

Πριν τη διευθέτηση, το 70% των φερτών υλικών παρέμεναν στην επιφάνεια του εδάφους του Δέλτα, και μόνο το πιο λεπτόκοκκο υλικό, (περίπου το 30% του συνόλου), εισερχόταν στη θάλασσα. Αυτή η ποσότητα, λόγω της ύπαρξης πολλών κλάδων του ποταμού (βραχιόνων), διασπειρόταν σε όλο το μήκος της ακτής του δέλτα, με αποτέλεσμα το φαινόμενο της πρόσχωσης να εξελίσσεται ομοιόμορφα.

Με την κατασκευή των έργων όμως, πάνω από το 80% των υλικών, χονδρών και λεπτών, εκφορτίζεται ταχύτατα και διασπείρεται στη θάλασσα, ενώ τα υπόλοιπα αποτίθενται στη θέση εκβολής της νέας κοίτης του ποταμού. Συνέπεια όλων αυτών είναι, στη θέση εκβολής της νέας κοίτης να εξελίσσεται ταχύτατα ένα νέο Δέλτα, που προωθείται περίπου 80m/έτος μέσα στη θάλασσα. Τα αιωρούμενα υλικά που εκχύνονται, εξαπλώνονται με τον κυματισμό και τα ρεύματα προς τις γύρω ακτές. Τα υλικά φτάνουν ακόμη και μέχρι το λιμάνι της Κεραμωτής της Καβάλας σε απόσταση 18-20 χιλιομέτρων από την εκβολή. Αυτά τα στερεά που εξαπλώνονται ακόμα και 20 χιλιόμετρα μακριά (για τον Νέστο μιλάμε) κατασκευάζουν προσχώσεις ταχύτατα. Ταυτόχρονα η νέα κοίτη του ποταμού προσχώνεται το ίδιο γρήγορα από αποθέσεις, μειώνεται το βάθος της και η περιοχή κινδυνεύει τώρα από περισσότερες και ισχυρότερες πλημμύρες.

Σήμερα επιδιώκεται (εδώ και 20 χρόνια και αυτό είναι απαράδεκτο) η αναδημιουργία της παλαιάς κατάστασης και ο επανασχηματισμός πολλών φυσικών βραχιόνων – φυσικών διακλαδώσεων στο Δέλτα.

Με λίγα λόγια, το παράδειγμα του Νέστου αποτελεί λόγο αποτροπής της επανάληψης του ίδιου λάθους στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, έστω και σε μικρότερη κλίμακα. Βέβαια στην περίπτωση του Μεγάλου Ρέματος δεν έχουμε παρέμβαση μόνο στο πεδινό τμήμα αλλά στο σύνολο του και αυτό μας προδιαθέτει για μεγαλύτερη ακόμα κλίμακα των δυσμενών επιπτώσεων της παρέμβασης Επίσης, η εμμονή στο λάθος, αποδεικνύει περίτρανα πως αφού υπάρχει ελληνική εμπειρία για τις αρνητικές επιπτώσεις της καναλοποίησης ποταμών και ρεμάτων, οι λόγοι που ωθούν προς την κατεύθυνση της υλοποίησης αυτού του εγκληματικού έργου δεν έχουν σχέση με την αντιπλημμυρική προστασία, δεν έχουν επιστημονικό έρεισμα αλλά ούτε και κάποιο υποστηρικτικό παράδειγμα. Φοβόμαστε πως η εγκληματική επιλογή γίνεται προς εξυπηρέτηση οικονομικών και μόνο συμφερόντων, όπως άλλωστε ανάφερε και ο νομικός, ειδικευμένος στο περιβαλλοντικό Δίκαιο και καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Γ, Μπάλιας στις 23/4/2023 στη σχετική του ομιλία  σε εκδήλωση με θέμα τις παρεμβάσεις αυτές.

Η τοποθέτηση του κ. Μπάλια στις 23/4/2023. Αξιοσημείωτο είναι το τέλος της τοποθέτησης του

 

Ποια είναι τα διαχειριστικά μέτρα που λαμβάνονται σήμερα στο εξωτερικό για την αποκατάσταση των ρεμάτων και ποταμών που έχουν υποστεί τεχνικές επεμβάσεις

Όπως αναφέρει η σχετική διεθνής βιβλιογραφία (Brookes, 1998, 1989) οι απαραίτητες παρεμβάσεις σε ποταμούς των οποίων οι κοίτες τροποποιήθηκαν στο παρελθόν με αποξήρανση, αφαίρεση εμποδίων και άλλα σχέδια καναλοποίησης, αποσκοπούν στην έμμεση μεταβολή της ροής. Για το σκοπό αυτό, γίνονται τεχνικές τροποποιήσεις του ποταμού έχοντας ως οδηγό γεωμορφολογικές και οικολογικές αρχές, ώστε το σχέδιο της κοίτης να γίνει όσο το δυνατόν περισσότερο φυσικό και να δημιουργηθεί μια ποικιλία μικρο-βιοτόπων.

PlainSpataΜεγάλο Ρέμα Ραφήνας - Φυσικό πλημμυρικό πεδίο. Οι βιότοποι υπάρχουν. Αν τους εξαφανίσουμε δεν θα μπορέσουμε να τους ανασυστήσουμε, τουλάχιστον σε ορίζοντα ανθρώπινης ζωής

 

Τα ίδια, αλλά με περισσότερες λεπτομέρειες και με πιο οικείο στο κοινό, τρόπο μεταφέρει και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Oklahoma Dr. Jason Vogel, ειδικός στη φυσική αποκατάσταση και διαχείριση ρεμάτων και ποταμών. Ο Dr. Jason Vogel μάλιστα είχε ασχοληθεί με την περίπτωση του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και είχε σκοπό να το εντάξει σε ακαδημαϊκό πρόγραμμα για τους φοιτητές του. Μία συνοπτική παρουσίαση από τον Dr. J. Vogel υπάρχει με ελληνικούς υπότιτλους εδώ

 Για την απαραίτητη δημιουργία ποικιλίας μικρο-βιοτόπων που θα προωθήσουν την επαναφυσικοποίηση διευθετημένων ρεμάτων και ποταμών ο Wesche 1985 μας λέει πως είναι απαραίτητος ένας αριθμός φυσικών δομών σχεδιασμένων να βελτιώσουν τα ενδιαιτήματα των ψαριών και των εντόμων με τα οποία τρέφονται τα ψάρια. Η καθοδηγητική αρχή όλων αυτών των προσπαθειών είναι να μεταβάλουμε τα ποτάμια ενδιαιτήματα με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη ξεφύγουν κατά το δυνατόν από τις λειτουργίες ενός φυσικού ρέματος, και αυτές οι προσπάθειες συνήθως έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της βιοποικιλότητας. Αυτό είναι εφικτό με την προϋπόθεση της φυσικής αποκατάστασης των ρεμάτων και των ποταμών όπως περιγράφεται από τον Vogel και αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο

Από όλον τον πλανήτη έρχεται το μήνυμα πως αυτό που πάει να γίνει στο Μεγάλο Ρέμα είναι ένα εγκληματικό λάθος. Η λογική και η σύνεση επιβάλλουν την αναστολή όλων των εργασιών και την επανεξέταση των απαιτούμενων επεμβάσεων υπό το πρίσμα της διεθνού εμπειρίας και πρακτικής, όπως έχουν διαμορφωθεί με τα σημερινά δεδομένα και όχι με αντιλήψεις του 1952 ή ακόμα και του 1980 για την πάντα τελευταία στη διαχείριση και τα περιβαλλοντικά ζητήματα, Ελλάδα

 

Πηγές:

-Κωτούλας Δ., αρθρογραφία 1991 Καθηγητής τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος

-Wesche, T.A. 1985. Stream channel modifications and reclamation structures to enhance fish habitat. Από το  J.A. Gore (ed.) The Restoration of Rivers and Streams. Butterworth Publishers, Boston MA

-Jason Vogel:  Natural Streams Restoration (Oklahoma State University 2010 ελληνικός υποτιτλισμός ΚΠΑΜΡ)

-Δημοσιεύματα σε εφημερίδες

Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας εξέδωσε το ακόλουθο δελτίο τύπου για τη μεγάλη συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας για την αντιεπιστημονική, αντιπεριβαλλοντική, αναχρονιστική και επικίνδυνη τσιμεντοποίηση του Μεγάλου Ρέματος, της 29ης Απριλίου 2023 στη Ραφήνα

ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ-ΠΟΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ

Δελτίο Τύπου 29/4/23

«Δε θα αφήσουμε το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας να γίνει οχετός. Άμεσο σταμάτημα του έργου που θα εγκιβωτίσει 17χλμ φυσικού ποταμού, θα αφανίσει το οικοσύστημα, θα υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής σε ολόκληρη την Αττική και εν τέλει θα πνίξει τη Ραφήνα».

Αυτό ήταν το μήνυμα εκατοντάδων πολιτών, που πήραν μέρος στη συγκέντρωση και πορεία που οργανώθηκε από την Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και κατοίκους της Ραφήνας.

Η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε στην κεντρική πλατεία της Ραφήνας. Παραβρέθηκαν εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων, συλλογικοτήτων και τοπικών φορέων (ΑΝΙΜΑ, Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, MedINA, ΡΟΗ, Ρεματτική, Δίκτυο Πολιτών και Φορέων από το Βαρνάβα έως τον Βουτζά, Εξωραϊστικός Σύλλογος Νηρέας, Δασαμάρι S.O.S., Ανεξάρτητη Πρωτοβουλία Πολιτών, Πρωτοβουλία Κατοίκων Πεντέλης-Μελισσίων, Μικρογεωγραφίες, Δυτικό Μέτωπο, ΕΟΣ Σπάτων, Πεζοπορικός Σύλλογος Αρτέμιδας, Οικολογική Συμμαχία), δημοτικών παρατάξεων (Λαϊκή Συσπείρωση και Δύναμη Ανάπτυξης), της περιφερειακής παράταξης Αντικαπιταλιστική Ανατροπή για την Αττική-ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του ΚΚΕ μ-λ, κ.α.

Στην εκδήλωση μίλησαν οι καθηγητές Αντώνης Λαζαρής και Νίκος Δάρδαλης* από το ΓΕΛ Ραφήνας και οι σκηνοθέτες των ντοκιμαντέρ «Σταγόνες» και «Σχέδιο» Νέλλη Ψαρρού και Ιωάννης Λαζάρου.

Κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης, πραγματοποιήθηκαν δραστηριότητες ευαισθητοποίησης για παιδιά, ενώ στο σταντ της Κίνησης για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας συγκεντρώθηκαν υπογραφές για τη διάσωση του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (επισυνάπτεται το σχετικό κείμενο).

Ακολούθησε πορεία με πρωτοφανή συμμετοχή, που πέρασε από το Δημαρχείο και στη συνέχεια, βαδίζοντας δίπλα στο ποτάμι, κατέληξε στο εργοτάξιο της ΙΝΤΡΑΚΑΤ και στο σημείο επέμβασης στην κοίτη του ρέματος. Εκεί ο κόσμος είχε την ευκαιρία να δει την καταστροφή που επιτελέστηκε από τους εκσκαφείς και τα ερπυστριοφόρα. Η πορεία τελείωσε στην κεντρική πλατεία της Ραφήνας.

ΚΑΛΟΥΜΕ ΣΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΤΗΣ ΙΝΤΡΑΚΑΤ
ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ 2/5 ΣΤΙΣ 08.00 Π.Μ. ΚΑΙ ΚΑΘΕ ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ
ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΓΙΑ ΝΑ ΕΜΠΟΔΙΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΠΟΥΛΝΤΟΖΕΣ.

 

ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΝΤΑΙ:


Α) η ανακοίνωση της Κίνησης για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας στη συγκέντρωση

.

Β) Το κείμενο συγκέντρωσης υπογραφών

 

Σύνδεσμος για εικόνες και άλλα από τη διαμαρτυρία

 

*Δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης στον δήμο Σπάτων Αρτέμιδας αι στέλεχος του ΚΚΕ

Πάνω από 400 άτομα και πολλά παιδιά, μαθητές-μαθήτριες δήλωσαν ξεκάθαρα και δυνατά την αντίθεση τους στο έγκλημα που συντελείται στη Ραφήνα. Μία κραυγαλέα παράνομη επέμβαση στο Μεγάλο Ρέμα από υπουργείο. περιφέρεια και δυστυχώς και από τον δήμο. Μία επέμβαση που όπως αποδείχθηκε προωθήθηκε από ξένα προς το κοινό καλό, συμφέροντα και που θα εγκαταστήσει μία μεγάλη απειλή πάνω από την ανατολική Αττική εξαφανίζοντας παράλληλα ένα πολύτιμο και σε καιρούς κλιματικής κρίσης, αναγκαίο για τη ζωή, οικοσύστημα.

Ο κόσμος μαζεύτηκε και φώναξε ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠ' ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΡΕΜΑ και ΚΑΤΩ  ΑΧΕΡΙΑ ΑΠ' ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΜΑΣ προς κάθε εξουσία που προωθεί οικονομικά και άλλα συμφέροντα υπονομεύοντας την ίδια την κοινωνία και το μέλλον της.

Ακολουθούν φωτογραφίες και βίντεο με πλάνα από την συγκέντρωση και την πορεία, που αποδεικνύουν το πρωτοφανές για ην περιοχή, μέγεθος της, τον παλμό της και την ένταση των διεκδικήσεων της. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και μίλησαν στελέχη του ΚΚΕ, της περιφερειακής παράταξης Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αττική, του ΚΚΕ (μ-λ), της ΑΝΙΜΑ - Σύλλογος περίθαλψης Άγριας Πανίδας, μέλη του Συλλόγου ΡΟΗ - Πολίτες υπέρ των ρεμάτων, καλλιτέχνες όπως η Νέλλη Ψαρρού, σκηνοθέτιδα των ντοκιμαντέρ ΣΤΑΓΩΝΕΣ και ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ και πλήθος εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων και ΜΚΟ.

Παρατήρηση: Θλιβερό γεγονός που γεννάει και πολλές απορίες μαζί, ήταν η περιγραφή της μεγάλης κινητοποίησης από τοπικό μέσο που δηλώνει και "ενημερωτικό". Αφενός το "μέσο" αυτό "είδε" 100 άτομα να διαμαρτύρονται, πράγμα που προκαλεί θλίψη για το πόσο χαμηλά έχει πέσει η αποκαλούμενη "ενημέρωση" στον τόπο. Αφετέρου απορούμε γιατί με τη στάση αυτή του συγκεκριμένου μέσου τεκμηριώνεται πως δεν το ενδιαφέρει ο τόπος και το μέλλον του αλλά η εξυπηρέτηση και προώθηση των σχεδίων της κάθε εξουσίας που επιβουλεύεται τον τόπο και τις τύχες των ανθρώπων του. Γιατί άραγε κάποιοι να προδίδουν με αυτόν το τρόπο, τον ίδιο τους τον τόπο;

Μερικές φωτογραφίες 

Panorama1

Panorama2

 DSCN0228

DSCN0286

Fthanontas sti gefyra

Termatismos

Πληρέστερο φωτογραφικό άλμπουμ θα σας προσφέρουμε σε επόμενη ανάρτηση

Ακολουθούν βιντεοσκοπημένα πλάνα από τη συγκέντρωση και κυρίως από την πορεία που αποδεικνύουν το πρωτοφανές για την περιοχή μέγεθος της και παράλληλα δείχνουν την αντίθεση στα σχέδια καταστροφής του ποταμού και του τόπου στον βωμό της εξυπηρέτησης συμφερόντων

 

 

 

 Επιπλέον πληροφορίες μπορείτε να βρείτε και σε μεγαλύτερους ιστοτόπους όπως 

902.gr

Ημεροδρόμος

και από τοπικά μέσα, στο Kirkinews.gr

 

Επαναλαμβάνουμε πως είναι θλιβερή και γεννά απορίες η στάση άλλων τοπικών ιστοσελίδων

Κυκλοφόρησε το 5ο φύλλο της RAF-WEST Journal με σημαντικές ειδήσεις

 

Διαβάστε:

  • Παγκόσμια πρωτοτυπία. Ο Σερίφης με τον οικολογικό του διάδρομο καθάρισε και τις επιπτώσεις του έργου στο ποτάμι και το περιβάλλον
    • Οικολογικός διάδρομος με ηλιοτρόπια και δελφίνια εξασφαλίζει την υγεία στην πόλη και τους χειριστές των μπουλντοζών που χορεύουνε στο μεγάλο ρέμα

 

  • Στην τοπική οργάνωση μελών του ΣΥΡΙΖΑ Π(ιστοί) Σ(ερίφη) Ραφ Τάουν απαγορεύτηκε η ανάγνωση της κομματικής εφημερίδας
    • Τα μέλη τραγουδάνε OMG. Ο Εμ Τζι του Σερίφη οι πιστοί. -- Baby, baby δεν διαβάζουμε ΑΥΓΗ

 

  • Γιατί είναι άδειο ακόμη το γατόσπιτο;
    • Το landmark της Ραφ Τάουν είναι ακόμα άδειο από κατοίκους. Ο Αρ. Μπακιρτής αναζητά τους λόγους και τα πρόσωπα πίσω από αυτό

Η Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας απευθύνει κάλεσμα σε όλους τους πολίτες που αντιτίθενται στις βάρβαρες, ανωφελείς, επικίνδυνες και λίαν επιζήμιες και για τον άνθρωπο, επιθέσεις στο περιβάλλον. Επιθέσεις που δέχεται το φυσικό περιβάλλον από κυβέρνηση, περιφέρεια και δήμο, μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν ξένα προς το κοινό καλό, οικονομικά συμφέροντα, Η επίθεση  αυτή τη φορά έχει στόχο το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας και πρόσχημα την δήθεν "αντιπλημμυρική θωράκιση" του τόπου με απαράδεκτους και επιζήμιους τρόπους, όπως αποδεικνύεται από τα διεθνή δεδομένα της επιστήμης, της εμπειρίας και της πρακτικής. Αναδημοσιεύουμε το κάλεσμα και καλούμε κι εμείς, από την Attica Voice, όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμμετοχή στη δημιουργία μίας μεγάλης ασπίδας προστασίας του περιβάλλοντος, του μέλλοντος και των επόμενων γενεών.

 Kalesma1250

Η Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας καταγγέλλει την παράνομη έναρξη του βάρβαρου έργου διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας. Οι μπουλντόζες της αναδόχου εταιρείας ΙΝΤΡΑΚΑΤ εισέβαλαν στην κοίτη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας στις 24/4/2023 και αποψίλωσαν την περιοχή της εκβολής στο πλαίσιο του έργου διευθέτησής του με φορέα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Οι εργασίες επιλέχθηκε ν’ αρχίσουν εν μέσω αναπαραγωγικής περιόδου. Τα πουλιά φεύγουν πανικόβλητα από τις φωλιές τους, τα αυγά, τα νεογνά και οι φωλιές καταστρέφονται. Κι αυτό, παρότι η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (2009/147) για τη διατήρηση των άγριων πουλιών, ορίζει ότι απαγορεύεται κάθε καταστροφή ή βλάβη των φωλιών και των αυγών των πουλιών. Ως εκ τούτου, η ζημιογόνος επέμβαση στην κοίτη κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου των πουλιών, δεν είναι απλώς μία απαράδεκτη πράξη αλλά επιπλέον είναι και παράνομη. Τα χέλια, ένα κρισίμως κινδυνεύον παγκοσμίως, απομακρύνονται προς τη θάλασσα. Το έργο εκτελείται σε περιοχή που έχει καταγραφεί το Αττικόψαρο, ενδημικό προστατευόμενο είδος.

Το δεύτερο μεγαλύτερο ποτάμι της Αττικής απειλείται να μετατραπεί με τσιμεντοποίηση στον «Κηφισό» της Ανατολικής Αττικής, έναν οχετό ομβρίων. Σήμερα είναι ένα πλούσιο οικοσύστημα, μοναδικό για την ταλαιπωρημένη περιβαλλοντικά περιφέρεια Αττικής. Με πλούσιους υγροτόπους και πλημμυρικά πεδία, με πάνω από 150 είδη πουλιών (πολλά από αυτά απειλούμενα) να ζουν ή να το επισκέπτονται, με ψάρια που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, με βλάστηση που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει πάνω από 2500 δέντρα, το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας έχει δίκαια χαρακτηριστεί από το κράτος υδατόρεμα Α προτεραιότητας, ρέμα «Ιδιαίτερου Περιβαλλοντικού Ενδιαφέροντος» με Προεδρικό Διάταγμα και δίκαια έχει ενταχθεί στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα νερά, ως «περιοχή που προορίζεται για την προστασία οικοτόπων και ειδών».

Παρόλες τις καταπατήσεις, τα κατά τόπους μπαζώματα και τα απαρχαιωμένα και ανεπαρκή έργα διέλευσης (γέφυρες), το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας έχει σώσει μέχρι σήμερα τη Ραφήνα από καταστροφικές πλημμύρες τύπου «Μάνδρας» γιατί έχει παραμείνει φυσικό (με εξαίρεση κάποιες τοπικές παρεμβάσεις πχ .στην εκβολή του) και οι πλημμυρικές του ζώνες στην πεδιάδα των Σπάτων που απορροφούν τα πλεονάζοντα νερά είναι ακόμη άχτιστες. Το έργο διευθέτησης θα αποκόψει το ρέμα από αυτές τις υγροτοπικές εκτάσεις και θα επιτρέψει την … αξιοποίηση και εκμετάλλευση όλων αυτών των άχτιστων εκτάσεων.

Το έργο διευθέτησης του ρέματος προϋπολογισμού 101 εκ. Ευρώ με ενωσιακή συγχρηματοδότηση και δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ακολουθεί απαρχαιωμένες και επικίνδυνες μεθόδους τσιμεντοποίησης, που στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο έχουν αποδειχθεί καταστροφικές για τη φύση (και τον άνθρωπο ως μέρος της) και έχουν εδώ και χρόνια εγκαταλειφθεί. Τουναντίον, ενόψει της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη δαπανώνται εκατομμύρια Ευρώ για την επαναφορά των ποταμών στη φυσική τους κοίτη (renaturalization) και έχει τεθεί ως στόχος μέχρι το 2030 η επαναφορά της φυσικής ροής σε 25.000 χιλιόμετρα των ποταμών της Ευρώπης.

Το έργο ξεκίνησε, ενώ επιμελώς αποκρύπτεται το γεγονός ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν έχει αποφανθεί για τη νομιμότητα της οριοθέτησης του ποταμού, η οποία από το 2019 έχει προσβληθεί από κατοίκους και φορείς της Ραφήνας, που επικαλούνται κατάφωρη παραβίαση του ενωσιακού και εθνικού μας περιβαλλοντικού δικαίου. Η συζήτηση της υπόθεσης στο ΣτΕ έχει προσδιοριστεί για τις 4.10.2023.

Εφαλτήριο της επέμβασης ήταν δημοτικός χώρος 12 στρεμμάτων Ζώνης Πρασίνου Α και μέσα στην οριογραμμή του ρέματος, που ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου σκανδαλωδώς παραχώρησε/μίσθωσε στην εταιρεία ΙΝΤΡΑΚΑΤ για απαγορευόμενη χρήση εργοταξίου για (5+2=) 7 χρόνια. Σύσσωμη η αντιπολίτευση του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου και κάτοικοι-μέλη της Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας έχουν προσφύγει διοικητικά και ήδη και δικαστικά κατά της παραχώρησης αυτής.

Σας καλούμε σε διαμαρτυρία κάθε μέρα, από ώρα 8:00 το πρωί στην οδό Αύρας, έναντι του εργοταξίου της ΙΝΤΡΑΚΑΤ, για να εμποδιστεί το έγκλημα και σε ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ και ΠΟΡΕΙΑ το ΣΑΒΒΑΤΟ 29 Απριλίου και ώρα 11:00 στην Κεντρική Πλατεία της Ραφήνας (Πλατεία Πλαστήρα)

black

Η καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, που ξεκίνησε στις 24 Απριλίου δεν αποτελεί μια ακόμη άστοχη ενέργεια, αλλά προσχεδιασμένο οικολογικό έγκλημα…

Ας μη το επιτρέψουμε.

Θα είναι το φετινό «το πιο θερμό καλοκαίρι» για την Αθήνα; Αυτός είναι ο τίτλος ανάρτησης του Newsroom του ελληνικού CNN, με ημερομηνία 26 Απριλίου 2023. 

Που απευθύνεται αυτή η ερώτηση; Μα που αλλού, παρά στους ειδικούς, οι οποίοι στη συνέχεια της ανάρτησης δίνουν και την απάντηση:

«Με βάση τα έως τώρα δεδομένα και τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη ήδη από τον χειμώνα, αλλά ειδικά το τελευταίο διάστημα, φαίνεται πως οι πιο δυσοίωνες προβλέψεις θα επιβεβαιωθούν», όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στο Mega ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας. Με το ρεκόρ θερμοκρασίας στην Αθήνα να είναι οι 44,8°C, πόσο πιθανό είναι να δούμε θερμοκρασίες Αφρικής και πιο συγκεκριμένα, θερμοκρασίες Σαχάρας, στη χώρα μας; Ο λογικός άνθρωπος αναρωτιέται αν αυτή η αναμενόμενη κόλαση είναι ένα φυσικό φαινόμενο, ένα μεταφυσικό φαινόμενο ή αν έχουμε βάλει το χεράκι μας και εμείς οι άνθρωποι για την εμφάνιση του. Ας το σκεφτούμε λίγο σοβαρά.

Ακόμα και οι πέτρες γνωρίζουν πως ο φυσικός κλιματισμός της επιφάνειας της γης είναι οι δίοδοι των ρευμάτων αέρα, τα κανάλια που δημιουργούνται φυσικά από το ανάγλυφο της γήινης επιφάνειας. Ο ήλιος και η θάλασσα δημιουργούν μία διαφορά δυναμικού, όσον αφορά στην ατμοσφαιρική θερμοκρασία και η κίνηση του θερμού αέρα προς τα πάνω (αφού είναι ελαφρύτερος) με την ταυτόχρονη υποκατάσταση του στον χώρο που καταλάμβανε, με ψυχρές αέριες μάζες, γεννά τα αέρια ρεύματα. Τα ρεύματα αυτά, κατά τη διέλευση τους πάνω από τη θάλασσα, μέσα από δάση, μέσα απο ποτάμια ή μέσα από τις πόλεις, θερμαίνονται ή ψύχονται ανάλογα. Όταν το ρεύμα θερμαίνεται κατά τη διέλευση του από το μέρος μας, σημαίνει πως απορροφά τη ζέστη, όπως θα λέγαμε «λαϊκά». Άρα η περιοχή από την οποία διέρχεται δροσίζεται. Αν έρθει ένα θερμό ρεύμα, ένας λίβας όπως συνηθίζουμε να λέμε δεν μπορεί να «τραβήξει τη ζέστη» που έχει φορτώσει ο ήλιος την επιφάνεια της γης και έτσι αυτή παραμένει ζεστή ή γίνεται ακόμα θερμότερη. 

Η αύξηση των δομημένων επιφανειών στις πόλεις, με την μεγάλη θερμοχωρητικότητα των οικοδομικών υλικών, αλλά και η αποβολή θερμότητας από τις εξωτερικές μονάδες των κλιματιστικών και τις μηχανές εσωτερικής καύσης, προστίθενται στην επίδραση του ήλιου και δημιουργεί μία τεράστια εστία θέρμανσης του αέρα, ο οποίος ανυψώνεται και εφόσον υπάρχει ψυχρός αέρας που θα αναπληρώσει το κενό, θα γεννηθεί ένα δροσερό ρεύμα. Με την καταστροφή των περιαστικών δασών, αυτός ο αέρας που θα αναπληρώσει το κενό όμως δεν έχει ψυχθεί παρά ελάχιστα. Έτσι η μέση θερμοκρασία μέσα στην πόλη διαρκώς θα ανεβαίνει, χειμώνα - καλοκαίρι. Ακόμα και οι αγωγοί των αερίων ρευμάτων, δηλαδή τα ρέματα, τα ποτάμια και οι άλλες πτυχώσεις του ανάγλυφου, έχουν πάψει να υφίστανται και έχουν αντικατασταθεί με σκυροδετημένες επιφάνειες υψηλής θερμοχωρητικότητας ή έχουν σκεπαστεί και είναι πια επίπεδες, με αποτέλεσμα να μην ρέει πια το αέριο ρεύμα που θα έψυχε, έστω και αργά την πόλη. Και όσο η αστικοποίηση προχωρά και εκτείνεται, τόσο οι συνθήκες θα σκληραίνουν και θα γίνονται ακόμα πιο αβίωτες.

mean yearly temperature

Η ετήσια αύξηση της μέσης θερμοκρασίας (πηγή: meteoblue)

 

Αυτά με απλά λόγια, είναι όσα διδάσκει η κλιματολογία, τουλάχιστον σε ένα μικρό της μέρος.

Γνωρίζοντας το που ζούμε, είναι να απορούμε για το τι συνθήκες θα επικρατούν το κάθε καλοκαίρι που θα πλησιάζει; Και -ειδικά για την ανατολική Αττική- είναι δυνατόν να προσδοκάμε καλύτερες συνθήκες όταν μπροστά στα μάτια μας αχρηστεύουν τα σπουδαιότερα συστήματα φυσικού κλιματισμού των ανατολικών εκθέσεων της Αττικής, που είναι ο Ερασίνος ποταμός και το Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας; Όσοι δυσανασχετούν για τη ζέστη αλλά κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν όταν συντελούνται αυτά τα εγκλήματα, είναι ή αδαείς ή συνένοχοι.

Είναι τουλάχιστον προσβλητικό για τη νοημοσύνη μας το να ακούμε τους φερόμενους ως "σοφοί" να μας περιγράφουν τις δυσοίωνες προβλέψεις τους όταν δεν έχουν κάνει το παραμικρό για να εμποδίσουν, στο μέτρο που μπορούν, τα τεράστια εγκλήματα που μας έχουν οδηγήσει εδώ αλλά και όσα συντελούνται στις μέρες μας. Πρόκειται για ακόμα μία πιστή εφαρμογή του αφορισμού του Λίνκολν πως «Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου»  και δυστυχώς, ακόμα και αυτό το δικαίωμα της ψήφου, μας το έχουν καταργήσει στην πράξη οι δημοκρατικές τους -υποτίθεται- διαδικασίες.

Αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί ποτέ ως άνθρωποι που έτυχε να ζήσουμε μέσα σε περιβάλλον που το δημιούργημα μας, ο αστικός πολεοδομικός ιστός, συναντάει τους ιθαγενείς πληθυσμούς ποιος είναι ο  δικαιωματικός χρήστης της γης που βαφτίσαμε δική μας; Μάλλον όχι αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να αισθανόμαστε άσχημα που ζούμε εδώ που ζούμε. Είτε αυτόχθονες είτε ετερόχθονες, κάπου θα έπρπε να μείνουμε. Να κατοικήσουμε και να μεγαλώσουμε. Μπορεί εμείς οι ίδιοι, μπορεί και τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και σε κάθε περίπτωση, οι επόμενες γενιές. Άλλωστε -όπως λέει και ο μέγας Νίκος Τσιφόρος- "Λες έχω αμπέλια και χωράφια και σπίτια και γης. Κουράδες έχεις. Κανένας άνθρωπος δεν έχει γη. Η γης έχει εμάς και σπάει κέφι μαζί μας, άσε που την ενοχλάμε κάθε λίγο σαν κοτόψειρες"* και με αυτόν τον λόγο του θέλει να μας διδάξει πως αφού η γη δεν ανήκει σε κανέναν, οφείλουμε να τη σεβόμαστε. Να την αντικρύζουμε με δέος και να της φερόμαστε με τον απαραίτητο σεβασμό.

Όταν ο Τσιφόρος γράφει τη λέξη "γη" στο συγκεκριμένο διήγημα, αναφέρεται στον τόπο, τον "σταθμό" που ζει το υποκείμενο του, θα λέγαμε με άλλα λόγια. Δηλαδή η γη είναι το σύνολο των βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων που ισορροπούν, αλληλοεπιδρώντας μεταξύ τους και έτσι εξασφαλίζουν την ύπαρξη μας. Το υπέδαφος, το έδαφος, το νερό, ο αέρας ως αβιοτικοί παράγοντες και τα φυτά και τα ζώα όλων των βασιλείων, των συνομοταξιών, των ομοταξιών, των τάξεων, των οικογενειών, των γενών και των ειδών.

Τι ωραία ερμηνεία που αποδώσαμε στον Νίκο Τσιφόρο! Μία ερμηνεία που ενδεχομένως δεν θα την είχε ποτέ σκεφτεί ο ίδιος ή -λογικότερα- δεν θα την έγραφε ποτέ. Και όμως. Αυτή είναι η σωστή απόδοση της έννοιας που θέλει να εκφράσει ο συγγραφέας αφού αυτή είναι και η περιγραφή της ταιριαστής στη γη, λέξης "οικοσύστημα". Μόνο που επειδή στην περίπτωση του Τσιφόρου αλλά και τη δική μας, υπάρχει άλλος ένας βιοτικός παράγοντας, ο θεωρούμενος και πιο σημαντικός, που δεν αναφέρεται. Δεν αναφέρεται (λόγω εγγενούς υπεροψίας) αλλά περιλαμβάνεται και είναι ο άνθρωπος. Αυτός που άτομα του είδους του πιστεύουν πως τους ανήκει η γη. Άλλοι πιστεύουν πως τους ανήκει ολόκληρη και άλλοι αρκούνται σε μέρος της. Είναι θέμα πολιτισμικό. Σε αυτούς αναφέρεται ο συγγραφέας και αυτούς προσπαθεί να συνετίσει με το εύστοχο αλλά αηδιαστικό "κουράδες έχεις".

Με τη μαύρη περίσταση της εγκληματικής παρέμβασης στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, θυμηθήκαμε τον συγγραφέα. Ειδικά στην περίπτωση εκείνων που θεωρούν εφικτό το να θέσουν τη γη υπό τη δεσποτεία τους και να τη χρησιμοποιήσουν για να επιτύχουν οικονομικό όφελος. Κανείς δεν ισχυρίζεται πως η γη δεν είναι από τους θεμελιώδεις συντελεστές παραγωγής, Είναι και παραείναι. Όμως πως αντιλαμβάνεται την αξία της ο σημερινός άνθρωπος (ο Homo economicus); Η αστικοποίηση γεννά αύξηση αξιών. Αξιών που δεν έχουν σχέση με την παραγωγή αλλά με την κατανάλωση του ίδιου του συντελεστή παραγωγής. Δεν είναι η γη που θα καλλιεργηθεί και θα αποδώσει, δεν είναι η γη που θα κατοικηθεί. Είναι η χρηματιστηριακή γη που θα γεννά πλασματικές αξίες στις διαδοχικές μεταβιβάσεις της μέχρι να εξαντληθούν τα στοιχεία που την καθιστούν ελκυστική, οπότε θα αρχίσει η απαξίωση της. Έτσι καταναλώνουν σήμερα οι άνθρωποι του λεγόμενου "πολιτισμένου" κόσμου. Στη διάρκεια της μακάβριας (αλλά και σύντομης σε πλανητικό χρόνο) ιστορίας, θα εμφανιστούν επενδυτές, αξιοποιητές - εκμεταλλευτές, μεσίτες και πελάτες. Όλοι για να κερδοσκοπήσουν πάνω στο κοινό μας αγαθό. Και όταν λήξει η ιστορία με την απαξίωση του, τότε θα φύγουν και θα αφήσουν πίσω τους ερείπια από Mall, πάρκα αναψυχής, δρόμους και υποδομές. Στο σύντομο δηλαδή πέρασμα μας διαλύουμε ό,τι γέννησε η μακροχρόνια διαδικασία της φυσικής επιλογής και εξέλιξης**

Και όμως. Έχουμε αποδείξει πως και μυαλό έχουμε και όταν θέλουμε, μπορούμε να επιλέξουμε το να ζήσουμε αρμονικά με το περιβάλλον γύρω μας, χωρίς να το καταναλώσουμε σαν να μην υπάρχει αύριο. Η έννοια κλειδί για την επιλογή μας αυτή δεν είναι άλλη από το οικονομικό σύστημα που προκρίνουμε με τις επιλογές μας, να επικρατήσει. Ναι, "είναι ο καπιταλισμός" που με την ανάγκη του για διαρκή μεγέθυνση καταναλώνει ασύστολα. Από τη γη και το νερό, μέχρι την ανθρώπινη ζωή όπως μαρτυρούν τα δυστυχήματα σε χώρους με μεγάλη ένταση εργασίας ή με παράκαμψη των μέτρων ασφαλείας για την επιτάχυνση της παραγωγής. Ή με την εκμετάλλευση μικρών παιδιών για την εξόρυξη σπανίων γαιών που χρειάζονται τα κινητά μας τηλέφωνα ή ο υπολογιστής στον οποίο γράφεται το παρόν κείμενο.

Η μύγα (ή η πεταλούδα αν θέλετε) που πέταξε στην Κίνα ήρθε μέχρι τον Πειραιά για να στήσει σταθμό μεταφόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων, αξίωσε την απομάκρυνση των επιβατικών πλοίων και οι αδέσμευτες κυβερνήσεις μας έσπευσαν να την εξυπηρετήσουν.  Η επιβατική κίνηση όμως κάπου έπρεπε να πάει και εφόσον επιλέχθηκε η Ραφήνα ως προορισμός, έπρεπε να γίνουν οι απαραίτητες υπερ-υποδομές υποδοχής και ο χώρος στον οποίο θα εγκαθίσταντο δεν ήταν άλλος από τον ελεύθερο, δημόσιο και φυσικό χώρο του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας. Όπως και ο χώρος του λιμανιού που το αποκαλούμενο "Monster" Plan βρίσκεται επί θύραις, Ζούμε στην πράξη μία επιθετική παραλλαγή της θεωρίας του χάους που εδώ καταλήγει πάλι σε χάος και υποβάθμιση. Καταλήγει στο χάος που θέλουν να δημιουργήσουν οι κάθε λογής ακαλλιέργητοι "πολιτισμένοι'  που η φιλοδοξία τους είναι να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των αφεντικών τους με αντάλλαγμα τον τίτλο "αντιδήμαρχος" στην πόρτα τους ή στο προφίλ τους στο facebook.

Ούτε "κοινωνικοί λόγοι" ούτε συγκοινωνιακοί - για την εξυπηρέτηση του κοινού, λόγοι ούτε "αναπτυξιακοί λόγοι" επιβάλλουν την καταστροφή, που οι ύποπτοι "οραματιστές" αποκαλούν πρόοδο και τη συνοψίζουν στην εμετική φράση "Μα για πόσο θα μείνει η Ραφήνα ένα ψαροχώρι;" εννοώντας πως τώρα είναι ψαροχώρι που δεν τους χωράει και η καταστροφή της θα την αναγορεύσει σε "μητρόπολη". Μητρόπολη αφιλόξενη με οσμή ψαροχωρίου. Σαν τον Καραγκιόζη με λουστρίνια.

Και ποιος θα θυσιαστεί στο όνομα της "προόδου";

Πρώτα πρώτα οι ίδιοι οι κάτοικοι, αφού όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, τα μεγάλα αντιπλημμυρικά δεν είναι τίποτα άλλο από πεπαλαιωμένης αντίληψης παρεμβάσεις που στις προηγμένες χώρες θεωρούνται ξεπερασμένα και επικίνδυνα. Το είχε εξηγήσει και πριν από 3 χρόνια ο καθηγητής του University of Oklahoma (Oklahoma State τότε) Jason Vogel αλλά ενώ "αρμόδιος" διοικητικός υπήρχε στο χώρο, προτίμησε να στρέψει τα νώτα του στην εκδήλωση με μία μωρουδίστικη και αγενέστατη κίνηση. Κανονικά  δεν αξίζει να ασχολείται κανείς με όσους κάνουν σα μωρά όταν η αλήθεια τους ξεβολεύει από αυτό που βολικά έχουν ετοιμάσει, αλλά τα μωρά δεν μπορούν να κρίνουν. Έτσι και οι μωροί είναι ακατάλληλοι για να κρίνουν και αυτό τους καθιστά επικίνδυνους όταν τους δίνεται εξουσιοδότηση λήψης απόφασης για τα κοινά. Έτσι, όπως η Μάνδρα πνίγηκε από ένα εγκιβωτισμένο ρέμα, έτσι και στη Ραφήνα το ίδιο σενάριο χτίζεται. Από μωρά.

Ακόμα και αν οι άνθρωποι βρουν λύση, με βάρκες, φουσκωτά, σχεδίες ή ό,τι άλλο μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους, υπάρχουν και εκείνοι που δεν ανησυχούν για αυτά. Γιατί δεν τα έχουν υπόψη τους ως κάτι ασυνήθιστο αλλά ως κάτι ενταγμένο στον κύκλο της ζωής. Κυρίως όμως γιατί εφόσον συμβούν όλα αυτά τα άσχημα, αυτοί  θα είναι ήδη εξαφανισμένοι. Νεκροί ή μετανάστες σε άλλα μέρη, δεν θα είναι εδώ αν και όταν υλοποιηθούν τα σχέδια καταστροφής του υπουργείου και της περιφέρειας, με φανατικό χειροκροτητή τον δήμο. Λίγοι από τους προαιώνιους κατοίκους του τόπου που θέλουμε να τους κλέψουμε, απεικονίζονται παρακάτω. Κάποιες από αυτές τις υπάρξεις δεινοπαθούν τις τελευταίες μέρες. Η μέρα τους ξεκινάει νωρίς, με ήχους και τραγούδια αλλά πολύ γρήγορα ξεκινάει ο τρόμος των μηχανών. Ο τρόμος του Homo economicus που δεν εννοεί να καταλάβει πως "Κουράδες έχει"

 Megalo Rema

 Τα παιδιά ακόμα αγωνίζονται να καλύψουν τα κενά που γεννάμε οι μεγάλοι

 

 

Τα παιδιά της πιάτσας - Το απόλυτο μηδέν, Εκδόσεις ΕΡΜΗΣ 1978.

**Διαδικασία η οποία απέτυχε τελικά και απόδειξη είναι η παρουσία του "homo economicus"

Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας εξέδωσε κάλεσμα στις κινητοποιήσεις εναντίον της βάρβαρης, ανώφελης, καταστροφικής παρέμβασης στο Μεγάλο Ρέμα από τον ανάδοχο του αμφιλεγόμενου έργου, ανεπαρκούς σχεδιασμού και πεπαλαιωμένης αντίληψης. Έργου που όπως έχει σχεδιαστεί καταστρέφει τον τόπο και εξυπηρετεί μονάχα ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα. Η ανακοίνωση της ΚΠΑΜΡΡ δημοσιεύεται παρακάτω και ως συνημμένο PDF αρχείο για ανεξάρτητη διανομή και κυκλοφορία

 

Έξω οι μπουλντόζες από το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας. Σώστε το οικοσύστημα του 2ου μεγαλύτερου ποταμού της Αττικής

Η Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας καταγγέλλει τη σημερινή βάρβαρη έναρξη του έργου διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας. Οι μπουλντόζες της αναδόχου εταιρείας ΙΝΤΡΑΚΑΤ εισέβαλαν στην κοίτη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και αποψίλωσαν την περιοχή της εκβολής στο πλαίσιο του έργου διευθέτησής του με φορέα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Οι εργασίες επιλέχθηκε ν’ αρχίσουν εν μέσω αναπαραγωγικής περιόδου. Τα πουλιά φεύγουν πανικόβλητα από τις φωλιές τους, τα αυγά, τα νεογνά και οι φωλιές καταστρέφονται. Κι αυτό,παρότι η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (2009/147) για τη διατήρηση των άγριων πουλιών, ορίζει ότι απαγορεύεται κάθε καταστροφή ή βλάβη των φωλιών και των αυγών των πουλιών. Ως εκ τούτου, η ζημιογόνος επέμβαση στην κοίτη κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου των πουλιών, δεν είναι απλώς μία απαράδεκτη πράξη αλλά επιπλέον είναι και παράνομη. Τα χέλια, ένα κρισίμως κινδυνεύον παγκοσμίως, απομακρύνονται προς τη θάλασσα. Το έργο εκτελείται σε περιοχή που έχει καταγραφεί το Αττικόψαρο, ενδημικό προστατευόμενο είδος.

Το δεύτερο μεγαλύτερο ποτάμι της Αττικής απειλείται να μετατραπεί με τσιμεντοποίηση στον «Κηφισό» της Ανατολικής Αττικής, έναν οχετό ομβρίων. Σήμερα είναι ένα πλούσιο οικοσύστημα, μοναδικό για την ταλαιπωρημένη περιβαλλοντικά περιφέρεια Αττικής. Με πλούσιους υγροτόπους και πλημμυρικά πεδία, με πάνω από 150 είδη πουλιών (πολλά από αυτά απειλούμενα) να ζουν ή να το επισκέπτονται, με ψάρια που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, με βλάστηση που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει πάνω από 2500 δέντρα, το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας έχει δίκαια  χαρακτηριστεί από το κράτος υδατόρεμα Α προτεραιότητας, ρέμα «Ιδιαίτερου Περιβαλλοντικού Ενδιαφέροντος» με Προεδρικό Διάταγμα και δίκαια έχει ενταχθεί στο Μητρώο  Προστατευόμενων Περιοχών της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα νερά, ως «περιοχή που προορίζεται για την προστασία οικοτόπων και ειδών».

Παρόλες τις καταπατήσεις, τα κατά τόπους μπαζώματα και τα απαρχαιωμένα έργα διέλευσης (γέφυρες), το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας έχει σώσει μέχρι σήμερα τη Ραφήνα από καταστροφικές πλημμύρες τύπου «Μάνδρας» γιατί έχει παραμείνει φυσικό (με εξαίρεση κάποιες τοπικές παρεμβάσεις πχ .στην εκβολή του) και οι πλημμυρικές του ζώνες στην πεδιάδα των Σπάτων που απορροφούν τα πλεονάζοντα νερά είναι ακόμη άχτιστες. Το έργο διευθέτησης θα αποκόψει το ρέμα από αυτές τις υγροτοπικές εκτάσεις και θα επιτρέψει την … εκμετάλλευση όλων αυτών των άχτιστων εκτάσεων.

Το έργο διευθέτησης του ρέματος προϋπολογισμού 101 εκ. Ευρώ με ενωσιακή συγχρηματοδότηση και δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ακολουθεί απαρχαιωμένες και επικίνδυνες μεθόδους τσιμεντοποίησης, που στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο έχουν αποδειχθεί καταστροφικές για τη φύση (και τον άνθρωπο ως μέρος της) και έχουν εδώ και χρόνια εγκαταλειφθεί. Τουναντίον, ενόψει της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη δαπανώνται εκατομμύρια Ευρώ για την επαναφορά των ποταμών στη φυσική τους κοίτη (renaturalisation) και έχει τεθεί ως στόχος μέχρι το 2030 η επαναφορά της φυσικής ροής σε 25.000 χιλιόμετρα των ποταμών της Ευρώπης.

Το έργο ξεκίνησε, ενώ επιμελώς αποκρύπτεται ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν έχει αποφανθεί για τη νομιμότητα της οριοθέτησης του ποταμού, η οποία από το 2019 έχει προσβληθεί από κατοίκους και φορείς της Ραφήνας, που επικαλούνται κατάφωρη παραβίαση του ενωσιακού και εθνικού μας περιβαλλοντικού δικαίου. Η συζήτηση της υπόθεσης στο ΣτΕ έχει προσδιοριστεί για τις 4.10.2023. 

Εφαλτήριο της επέμβασης ήταν δημοτικός χώρος 12 στρεμμάτων Ζώνης Πρασίνου Α και μέσα στην οριογραμμή του ρέματος, που ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου σκανδαλωδώς παραχώρησε/μίσθωσε στην εταιρεία ΙΝΤΡΑΚΑΤ για απαγορευόμενη χρήση εργοταξίου για (5+2=) 7 χρόνια. Σύσσωμη η αντιπολίτευση του Δήμου Ραφήνας- Πικερμίου και κάτοικοι-μέλη της Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας έχουν προσφύγει διοικητικά και ήδη και δικαστικά κατά της παραχώρησης αυτής.

Συγκέντρωση-πορεία Σάββατο 29/4 ώρα 11:00, Κεντρική πλατεία Ραφήνας
Μέχρι την απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων που έχουν κατατεθεί
στο Συμβούλιο της Επικρατείας από Συλλόγους και Πολίτες:

Κάθε πρωί στις 8:00 στην είσοδο εργοταξίου επί της οδού Αύρας


Η καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας δεν αποτελεί μια ακόμη άστοχη ενέργεια, αλλά
προσχεδιασμένο οικολογικό έγκλημα… Ας μη το επιτρέψουμε!


Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. , hJps://megalo-rema.blogspot.com, hJps://www.facebook.com/KPAMRR


Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /srv/disk3/2763186/www/atticavoice.gr/templates/ts_news247/html/com_k2/templates/default/user.php on line 269

Youtube Playlists

youtube logo new

youtube logo new

© 2022 Atticavoice All Rights Reserved.