"Μελαγχολία" (1894), Έντβαρντ Μουνκ

 

"Έχει δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που κάνει κάθε άνθρωπο που νιώθει αισθήματα θλίψης να αρχίσει να αναρωτιέται και να θέλει να μάθει μήπως πρόκειται για την αρχή μιας κατάθλιψης."
(Philippe Pignarre, "Πώς η κατάθλιψη έγινε επιδημία")

 

Ο Φιλίπ Πινιάρ (Philippe Pignarre) είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Σαίντ Ντενί (πρώην Πανεπιστήμιο της Βενσέν -Université Paris VIII), όπου διδάσκει φαρμακολογία των ψυχοτρόπων ουσιών, και διευθυντής του εκδοτικού οίκου Les Empêcheurs de penser en rond -ο οποίος εκδίδει βιβλία φιλοσοφίας και κοινωνικών επιστημών στοχεύοντας στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και του πλουραλισμού. Παλαιότερα είχε εργασθεί στη φαρμακευτική εταιρεία Syntelabo και κατά τη δεκαετία του 1970 υπήρξε μέλος της γαλλικής τροτσκιστικής λίγκας (LCR). Στα βιβλία του καταφέρεται τόσο εναντίον της ψυχανάλυσης όσο και εναντίον της βιολογικής ή ψευδο-βιολογικής, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, ψυχιατρικής

Στο βιβλίο του "Πώς η κατάθλιψη έγινε επιδημία",  ο Φιλίπ Πινιάρ υποστηρίζει πως  "η επιδημία της κατάθλιψης" είναι κυρίως δημιούργημα της ψευδο-βιολογικής ψυχιατρικής και της φαρμακοβιομηχανίας - με την απαραίτητη βέβαια "συνενοχή" των πασχόντων και της κοινωνίας γενικότερα.

Το άρθρο που ακολουθεί είναι αναδημοσίευση από τον ιστότοπο belopoulos.blogspot.com 

 

Μέχρι τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1960 ο αριθμός των ανθρώπων που έπασχαν από κατάθλιψη ήταν ιδιαίτερα μικρός συγκρινόμενος με τα σημερινά δεδομένα. Το 1970, όπως γράφει ο Φιλίπ Πινιάρ (Philippe Pignarre), υπήρχαν σ' όλο τον κόσμο εκατό εκατομμύρια άνθρωποι με κατάθλιψη. Τριάντα χρόνια μετά ήταν πάνω από ένα δισεκατομμύριο, και σήμερα σίγουρα πολύ περισσότεροι. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) η κατάθλιψη είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της δημόσια υγείας, σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με τις καρδιοαγγειακές παθήσεις. Πρόκειται δηλαδή για μια αληθινή "επιδημία", μόνο που η κατάθλιψη δεν είναι μεταδοτικό νόσημα

Για την ερμηνεία του φαινομένου έχουν προταθεί διάφορες θέσεις, τις οποίες ο Φιλίπ Πινιάρ στο βιβλίο του "Πώς η κατάθλιψη έγινε επιδημία" θεωρεί ανεπαρκείς ή απορριπτέες. Η "επιδημία", υποστηρίζει ο ίδιος, είναι κυρίως δημιούργημα της ψευδο-βιολογικής ψυχιατρικής και της φαρμακοβιομηχανίας -με την απαραίτητη βέβαια "συνενοχή" των πασχόντων και της κοινωνίας γενικότερα

 

"Γυναίκα Μελαγχολία" (1902), Πάμπλο Πικάσσο

Βιολογική θέση

Σύμφωνα με αυτήν, η επιδημία της κατάθλιψης είναι στην πραγματικότητα μια ψευδαίσθηση. Αιτία της κατάθλιψης είναι κάποια βιολογική ή γενετική προδιάθεση που καθιστά ορισμένους ανθρώπους περισσότερο ευάλωτους στις πιέσεις και της αντιξοότητες της ζωής. Κατά συνέπεια, το ποσοστό των ανθρώπων με κατάθλιψη ήταν πάντοτε περίπου το ίδιο σε όλες τις εποχές και σε όλες τις κοινωνίες. Αυτό που έχει αλλάξει στην σημερινή εποχή (στο δυτικό κόσμο) είναι ότι οι γιατροί διαθέτουν πλέον βελτιωμένα διαγνωστικά εργαλεία και έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα για να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης που άλλοτε περνούσαν απαρατήρητα. Η παραπάνω άποψη είναι στην πραγματικότητα ένας ψευδο-επιστημονικός μύθος: ουδέποτε μέχρι σήμερα έχει βρεθεί κάποιος βιολογικός ή γενετικός δείκτης της κατάθλιψης (ή οποιασδήποτε άλλης ψυχικής ασθένειας). Γι' αυτό άλλωστε και δεν υπάρχει καμιά βιολογική εξέταση, κανένα βιολογικό τεστ που να επιτρέπει τη διάγνωση της κατάθλιψης, και αυτή βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στην εξωτερική παρατήρηση του πάσχοντος και στα λεγόμενά του

 

Ψυχολογική θέση

Η ψυχολογική (ψυχαναλυτική) θέση συσχετίζει την κατάθλιψη με την προσωπική οικογενειακή ιστορία των πασχόντων: Πρόωρες ή επαναλαμβανόμενες τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας δεν επέτρεψαν σε ορισμένους ανθρώπους να δομήσουν μια ισχυρή προσωπικότητα ικανή να αντιμετωπίζει τις πιθανές απώλειες και τα πλήγματα της ενήλικη ζωής

Η άποψη αυτή (που φαινόταν κυρίαρχη στο χώρο της ψυχιατρικής μέχρι τις αρχές περίπου της δεκαετίας του 1970, πριν παραγκωνισθεί οριστικά από βιολογίζουσες ή ψευδοβιολογικές απόψεις) δεν μπορεί πάντως, όπως επισημαίνει ο Φιλίπ Πινιάρ, να εξηγήσει τη μεγάλη αύξηση του ποσοστού των καταθλιπτικών, εκτός και αν δεχθούμε ότι έχει επίσης αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των παιδιών που βιώνουν μια διαταραγμένη οικογενειακή ζωή - πράγμα που θα έπρεπε επίσης να αποδειχθεί. Η κατά τον Πινιάρ "ψυχαναλυτική" θέση, ακόμη και αν εντοπίζει την αιτία της κατάθλιψης, δεν μπορεί να εξηγήσει την επιδημία της κατάθλιψης ή, πιο συγκεκριμένα, την επιδημία των διαγνώσεων της κατάθλιψης στη σύγχρονη εποχή

 

Κοινωνιολογική θέση

Η κοινωνιολογική θέση θεωρεί ότι η αύξηση των ποσοστών της κατάθλιψης είναι συνέπεια των συνεχώς επιδεινούμενων ψυχοπιεστικών συνθηκών διαβίωσης στις σύγχρονες κοινωνίες. Το ποσοστό των καταθλιπτικών αυξάνει επειδή αυξάνεται η δυστυχία και το στρες. Για τον Πινιάρ ούτε αυτή η άποψη είναι απόλυτα ικανοποιητική, τουλάχιστον έτσι απλά διατυπωμένη. Αποτελεί περισσότερο μια καταγγελία της κοινωνίας παρά μια εξήγηση της κατάθλιψης. Σίγουρα η αβεβαιότητα για το μέλλον, η οικονομική επισφάλεια, οι πιεστικές εργασιακές συνθήκες ή η ανεργία, η συρρίκνωση των οικογενειακών και των φιλικών δεσμών, η απώλεια σταθερών αναφορών επαυξάνουν την πίκρα, τη δυσφορία και τους φόβους των ανθρώπων. Δεν εξηγούν όμως άμεσα γιατί οι άνθρωποι στις δυτικές κοινωνίες έχουν την τάση να "ψυχολογιοποιούν" την οδύνη τους, να την αντιλαμβάνονται και την εκφράζουν με τη συμπτωματολογία της κατάθλιψης και όχι π.χ. με σωματοποίηση, όπως συμβαίνει σε προκαπιταλιστικές κοινωνίες ή ακόμη και σε αγροτικές κοινότητες του δυτικού κόσμου που εξακολουθούν όμως να διατηρούν μια στενή σχέση με τη θρησκεία.

Επιπλέον, η κοινωνιολογική θέση για να εξηγήσει γιατί δεν εμφανίζουν κατάθλιψη όλοι οι άνθρωποι πού βιώνουν τις ίδιες ακραίες στρεσογόνες καταστάσεις είναι υποχρεωμένη να επανεισαγάγει την ιδέα της ευαλωτότητας, δηλαδή της ψυχολογικής ή / και βιολογικής προδιάθεσης. Οι κοινωνικοί παράγοντες κινδυνεύουν έτσι να περιοριστούν στο ρόλο μάλλον του εκλυτικού αιτίου παρά της αιτιολογίας

 

"Μελαγχολική" (1891), Πωλ Γκωγκέν

 

Για τον Φιλίπ Πινιάρ, αντίθετα, η αιτία της κατάθλιψη δεν είναι ενδογενής, δεν οφείλεται ούτε άμεσα ούτε έμμεσα σε εσωτερικούς παράγοντες, ψυχολογικούς ή βιολογικούς. Οι αιτίες τις κατάθλιψης είναι αποκλειστικά εξωτερικές. Αλλά, για να κατανοήσουμε την συνεχή αύξηση των ποσοστών της κατάθλιψης στις τελευταίες δεκαετίες, δεν αρκεί η αναφορά στο "στρεσογόνο" σημερινό κοινωνικό περιβάλλον. Χρειάζεται ένας επιπλέον παράγοντας, και αυτός δεν είναι άλλος από την ανακάλυψη των αντικαταθλιπτικών: Κάθε φορά που η φαρμακευτική βιομηχανία θέτει σε κυκλοφορία ένα καινούργιο αντικαταθλιπτικό που έχει λιγότερες παρενέργειες, ώστε να συνταγογραφείται με μεγαλύτερη ευκολία όχι μόνον από τους ψυχιάτρους αλλά και από τους γενικούς γιατρούς ή τους γυναικολόγους, οι διαγνώσεις της κατάθλιψης πολλαπλασιάζονται εκρηκτικά. Η επιδημία της κατάθλιψης είναι ένα δημιούργημα της φαρμακολογικής ή ψευδο-βιολογικής, όπως την αποκαλεί ο Πινιάρ, ψυχιατρικής

 

Πώς τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα δημιούργησαν την επιδημία της κατάθλιψης

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 ανακαλύφθηκε μια  νέα κατηγορία φαρμάκων, ένα είδος "ψυχικών ενεργοποιητών". Τα φάρμακα αυτά (που έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν τα επίπεδα ενέργειας, την όρεξη, την αντίδραση στα ερεθίσματα και να δημιουργούν ένα αίσθημα αισιοδοξίας) ονομάσθηκαν καταχρηστικά, όπως υποστηρίζει ο  Βρετανός καθηγητής ψυχιατρικής και ψυχοφαρμακολογίας Ντέιβιντ Χήλυ (David Healy), αντικαταθλιπτικά.

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν ψυχοτρόπα φάρμακα εξειδικευμένα στην αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης ψυχικής ασθένειας. Η φαρμακευτική βιομηχανία, γράφει ο Πινιάρ, γνωρίζει να φτιάχνει δύο μόνο τύπους ψυχοτρόπων φαρμάκων: τους ψυχικούς ενεργοποιητές και τα ηρεμιστικά τα οποία αντίθετα έχουν την ιδιότητα να ρίχνουν τα επίπεδα ζωτικότητας, και στα οποία περιλαμβάνονται οι βενζοδιαζεπίνες και τα νευροληπτικά (που επίσης καταχρηστικά έχουν ονομασθεί και αντιψυχωτικά).

Από τη στιγμή που οι ψυχικοί ενεργοποιητές χαρακτηρίσθηκαν ως αντικαταθλιπτικά, κάθε άνθρωπος που θα μπορούσε να νιώσει καλύτερα παίρνοντας ένα τέτοιο φάρμακο κατηγοριοποιήθηκε "καταθλιπτικός". Σταδιακά ένας όλο και μεγαλύτερος αριθμός παλαιότερων ψυχοπαθολογικών κατηγοριών ενσωματώθηκε στην κατάθλιψη: ψυχοσωματικές διαταραχές, αγχώδεις καταστάσεις, κοινωνικές φοβίες, μετατραυματικό στρες, το σύνολο σχεδόν των νευρώσεων απορροφήθηκε από την κατάθλιψη. Παράλληλα, από τη δεκαετία του 1980 και μετά,  άρχισαν να χαρακτηρίζονται ως καταθλίψεις και να αντιμετωπίζονται με αντικαταθλιπτικά ακόμη και οι απλές μεταπτώσεις της διάθεσης ή οι υπαρξιακές αγωνίες που μέχρι τότε ουδέποτε είχαν γίνει αντιληπτές ως παθολογικές καταστάσεις, διευρύνοντας έτσι απεριόριστα το φάσμα των θεωρούμενων καταθλιπτικών διαταραχών. Η "επιδημία" κατάθλιψης δεν θα είχε υπάρξει αν οι ψυχίατροι και -κυρίως- οι γιατροί άλλων ειδικοτήτων (το μεγαλύτερο ποσοστό των αντικαταθλιπτικών συνταγογραφείται διεθνώς από γενικούς γιατρούς και γυναικολόγους) δεν είχαν "μάθει" να αναγνωρίζουν την κατάθλιψη εκεί που άλλοτε έβλεπαν άλλες ψυχοπαθολογικές καταστάσεις ή δεν έβλεπαν τίποτα το ιδιαίτερα παθολογικό, και αν ένα σχετικά υψηλό ποσοστό ασθενών (ένα 60% σύμφωνα με τις στατιστικές) δεν ένιωθε καλύτερα λαμβάνοντας αντικαταθλιπτικά.

 

Πώς οι γιατροί έμαθαν να βλέπουν την κατάθλιψη εκεί που άλλοτε δεν υπήρχε

Τα τμήματα πωλήσεων των φαρμακευτικών εταιρειών αφιερώνουν πολύ χρόνο και άφθονο χρήμα (που υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος έρευνας και παρασκευής του φαρμάκου) για να "μάθουν" στους γιατρούς να εντοπίζουν τους ασθενείς με κατάθλιψη, σημειώνει ο Φιλίπ Πινιάρ γνωρίζοντας τα πράγματα εκ των έσω, αφού για δεκαεπτά χρόνια υπήρξε στέλεχος της φαρμακοβιομηχανίας

Συνέδρια και σεμινάρια χρηματοδοτούμενα από τις φαρμακευτικές εταιρείες οργανώνονται συνεχώς σε όλες τις χώρες υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας ή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), συνεπικουρούμενα από καθοδηγούμενες δημοσιεύσεις σε ελεγχόμενα ιατρικά περιοδικά, με στόχο να πεισθούν οι γιατροί ότι πίσω από τις φαινομενολογικές διαφορές με τις οποίες οι άνθρωποι εκδηλώνουν την ψυχική τους δυσφορία κρύβεται η ίδια πάντα "αληθινή" ασθένεια: η κατάθλιψη, της οποίας η αιτία δεν μπορεί παρά να είναι βιολογική

Δεν χρειάζεται να σπαταλιέται χρόνος ακούγοντας τη διήγηση του πάσχοντος, τα παράπονα και τις αιτιάσεις του. Η αιτία της κατάθλιψης δεν είναι εξωτερική. Βρίσκεται στο εσωτερικό του ασθενούς, στη χημεία του εγκεφάλου του, ίσως και σε κάποια γενετική προδιάθεση. Τα λόγια του δεν έχουν σημασία· είναι απλώς δικαιολογίες που εφευρίσκει στην προσπάθεια του να εξηγήσει αυτό που του συμβαίνει. Ο γιατρός οφείλει να κατευθύνει τη συζήτηση με τις κατάλληλες ερωτήσεις (πάντα τις ίδιες) που θα τον βοηθήσουν να ανιχνεύσει συμπτώματα της κατάθλιψης: Κοιμάστε καλά; Έχετε όρεξη; Νιώθετε κουρασμένος; Αισθάνεστε λύπη ή ανία κ.τ.λ. Δύο ή τρία συμπτώματα από μια λίστα εννιά τέτοιων συμπτωμάτων αρκεί για δοθεί η διάγνωση μιας ήπιας κατάθλιψης, χωρίς να συνεκτιμάται το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτά τα συμπτώματα αναπτύχθηκαν. Με αυτόν τον τρόπο ένας "έμπειρος" γιατρός χρειάζεται μόνο πέντε έως δεκαπέντε λεπτά για βάλει τη διάγνωση της κατάθλιψης σε έναν ασθενή που βλέπει για πρώτη φορά. Έτσι και αλλιώς, η ορθότητα της διάγνωσης θα επιβεβαιωθεί εκ των υστέρων από την επιτυχία του αντικαταθλιπτικού που θα χορηγήσει!

Είναι σίγουρα πολύ δύσκολο ο κάθε γιατρός να αντισταθεί στον προωθούμενο από τις φαρμακευτικές εταιρείες ορυμαγδό της ψευδο-βιολογικής ρητορείας. Αλλά, υιοθετώντας την παραπάνω στάση οι γιατροί (ή και οι ψυχολόγοι) κινδυνεύουν πολλές φορές να γίνουν, άθελα τους, συνένοχοι και συνεργοί στην εμπρόθετη επίθεση που υφίσταται ένα άτομο στο χώρο της εργασίας του, στην οικογένεια ή στο σχολείο. Ο κίνδυνος αυτός δεν μπορεί να αγνοείται σήμερα έπειτα από την πληθώρα των επιστημονικών δημοσιεύσεων σχετικά με τις ολέθριες επιπτώσεις που έχει η "ηθική παρενόχληση"στην ψυχική ισορροπία των θυμάτων. Στις περιπτώσεις αυτές, λέει ο Πινιάρ, θα ήταν θεραπευτικά (αλλά και ως πολιτικοποιημένη παρέμβαση) σημαντικότερο, αντί να ψάχνει ο γιατρός για συμπτώματα κατάθλιψης, να ακούσει με τη δέουσα προσοχή την αφήγηση του πάσχοντος και, χορηγώντας του εν ανάγκη για λίγες ημέρες ένα υπνωτικό ή ένα ήπιο αγχολυτικό, να τον βοηθήσει έτσι ώστε αυτός να απευθυνθεί σε κάποιο δικηγόρο, ή σε μια συνδικαλιστική οργάνωση ή δομή αλληλεγγύης που θα του παρέχουν την απαραίτητη στήριξη για να αντιπαλέψει την πραγματική γενεσιουργό αιτία των συμπτωμάτων του και της ψυχικής του οδύνης.

Τα τελευταία χρόνια η "επιδημία" της κατάθλιψης αρχίζει να χτυπά και μη-δυτικές χώρες στις οποίες τα πολιτισμικά πρότυπα των καπιταλιστικών δυτικών χωρών δεν ήταν μέχρι τώρα κυρίαρχα. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. αρκεί ένα μόνο σεμινάριο μισής ημέρας, οργανωμένο από ενημερωμένους δυτικούς ψυχιάτρους, για να μάθουν και οι γιατροί των χωρών αυτών να διαγνώσκουν επιτυχώς την κατάθλιψη με την ίδια αποτελεσματικότητα και ευκολία όπως και οι γιατροί της Δύσης: Φορέας του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού δεν είναι πλέον η εκκλησία και οι ιεραπόστολοι αλλά οι ψυχίατροι και η αμερικανική διαπολιτισμική ψυχιατρική, παρατηρεί εύστοχα ο Ίαν Χάκινγκ (Ian Hacking) στο βιβλίο που αφιέρωσε σε μια άλλη "επιδημία" ψυχικής ασθένειας, στην αμερικανική επιδημία της πολλαπλής προσωπικότητας

 

"Στο κατώφλι της αιωνιότητας"(1890), Βενσάν Βαν Γκογκ

 

Γιατί με τα αντικαταθλιπτικά οι ασθενείς αισθάνονται καλύτερα

"Η νέα ψυχιατρική δεν θα είχε επικρατήσει τόσο γρήγορα χωρίς τη συγκατάθεση και τη βουβή προσχώρηση των ασθενών."

Για να εγκατασταθεί η επιδημία της κατάθλιψης χρειάζεται, εκτός από τους γιατρούς, και οι υποψήφιοι ασθενείς να μάθουν να αναγνωρίζουν τα "συμπτώματα" της πάθησής τους. Πρέπει να πεισθούν δηλαδή ότι τα προβλήματά τους -οι διαταραχές ύπνου ή όρεξης που έχουν, η κούραση που νιώθουν, τα αισθήματα ενοχής- έχουν σχέση με την ιατρική (με την ανεπάρκεια σεροτονίνης στις νευρικές συνάψεις του εγκεφάλου τους), και όχι με το άμεσο κοινωνικό τους περιβάλλον ή με τις μίζερες συνθήκες που βιώνουν. "Είμαστε μάρτυρες", σημειώνει ο Φιλίπ Πινιάρ, "αληθινών εκστρατειών εκπαίδευσης των ασθενών που διεξάγονται σαν κλασσικές διαφημιστικές καμπάνιες". Έτσι, στη Μεγάλη Βρετανία από το 1991 έως το 1995 διεξαγόταν μια μεγάλη καμπάνια καταπολέμησης της κατάθλιψης που απευθυνόταν ταυτόχρονα προς τους γενικούς γιατρούς και προς το ευρύ κοινό, στο τέλος της οποίας η κατανάλωση των αντικαταθλιπτικών αυξήθηκε κατά 33%"

Ο ρόλος της τηλεόρασης και του γυναικείου τύπου αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμος και αποτελεσματικός σ' αυτές τις εκστρατείες (παρα)πληροφόρησης του κοινού. Δεν υπάρχει γυναικείο περιοδικό που να μην δημοσιεύει σε τακτά χρονικά διαστήματα άρθρα για την κατάθλιψη στα οποία πάντα κάποιος "ειδικός" προσκαλείται για να παρουσιάσει το βιολογικό επεξηγηματικό μοντέλο της κατάθλιψης και να εγκωμιάσει την αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών. (Ίσως το γεγονός αυτό να εξηγεί κατά ένα μεγάλο μέρος και γιατί το ποσοστό των γυναικών με κατάθλιψη σχεδόν σε όλες τις χώρες είναι διπλάσιο από το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών.)

Όλα τα κείμενα που μιλούν για την κατάθλιψη, και αυτά που κατασκευάζονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες και αυτά που γράφονται από δημοσιογράφους με καλές προθέσεις ακολουθούν το ίδιο σχήμα και την ίδια λογική: "Προσκαλούν τους ασθενείς να υιοθετήσουν τον παρακάτω συλλογισμό: Νιώθω πράγματι τα συναισθήματα αυτά που το άρθρο περιγράφει. Άρα, υποφέρω και εγώ από την ασθένεια της κατάθλιψης. Για να το ξεπεράσω θα πρέπει να επισκεφτώ έναν γιατρό για να μου γράψει αντικαταθλιπτικά."

Έτσι, τις περισσότερες φορές όταν ένας ασθενής επισκέπτεται το γιατρό του είναι ήδη σχεδόν πεπεισμένος ότι πάσχει από κατάθλιψη και ότι πρέπει να πάρει αντικαταθλιπτικά. Αυτό κάνει πιο εύκολο το έργο του γιατρού και αποτελεσματική τη λήψη αντικαταθλιπτικών στο 60% των περιπτώσεων.

Όπως όμως έχουν αποδείξει ο ειδικός στο φαινόμενο πλασέμπο Ίρβινγκ Κιρς (Irving Kirsch) και η εκπρόσωπος της βρετανικής κριτικής ψυχιατρικής Τζοάννα Μόνκριφ (Joanna Moncrieff), τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι περισσότερο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης από οποιοδήποτε εικονικό φάρμακο (πλασέμπο). Η πολυδιαφημισμένη αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών δεν οφείλεται στην όποια φαρμακευτική ουσία που αυτά περιέχουν (γεγονός που θα αποδείκνυε την βιολογική υπόθεση της κατάθλιψης), αλλά αποκλειστικά και μόνο στο φαινόμενο πλασέμπο, (δηλαδή στον ψυχολογικό παράγοντα). Όταν ένας ασθενής λαμβάνει αντικαταθλιπτικά (ή οποιαδήποτε άλλη ουσία για την αντικαταθλιπτική δράση της οποίας είναι εκ των προτέρων πεπεισμένος), επεξηγεί ο Ίρβινγκ Κιρς, γεννιέται μέσα του η ελπίδα ότι η κατάστασή του θα βελτιωθεί, και αυτή η πίστη κινητοποιεί με τη σειρά της τους απαραίτητους φυσιολογικούς μηχανισμούς που συνδέονται με την άμβλυνση ή εξάλειψη των συμπτωμάτων.

Θα πρέπει πάντως, επισημαίνει ο Φιλίπ Πινιάρ, να αποφύγουμε να ξαναπέσουμε στην παγίδα του στείρου καταγγελτικού λόγου. Οι φαρμακευτικές εταιρείες, όπως και κάθε άλλη καπιταλιστική επιχείρηση, ενδιαφέρεται και προσπαθεί συνεχώς να επεκτείνει το εύρος της δυνητικής αγοράς στην οποία απευθύνεται. Όμως η επιδημία της κατάθλιψης δεν θα είχε δημιουργηθεί αν οι άνθρωποι των δυτικών κοινωνιών, οι δυτικές κοινωνίες συνολικά δεν ήταν έτοιμες να υποδεχθούν και να αφομοιώσουν τον εκπορευόμενο από την φαρμακοβιομηχανία και του θεσμούς της βιολογικής ψυχιατρικής λόγο

Δεν είναι μοιραίο οι γιατροί και οι ασθενείς να υποταχθούν στην προπαγάνδα των φαρμακευτικών εταιρειών. Υπάρχει πάντα η δυνατότητα επιλογής και διαφορετικής αντίδρασης …

Έγραψα το βιβλίο αυτό, σημειώνει ο Φιλίπ Πινιάρ στον πρόλογό του, όχι σαν μια ακόμη διατριβή για την κατάθλιψη, αλλά σαν ένα βιβλίο πολιτικής παρέμβασης. "Στόχος μου ήταν να επαναφέρω την πολλαπλότητα εκεί που όλα μοιάζουν να έχουν λυθεί σε ό,τι αφορά την κατάθλιψη και τη θεραπεία της μέσω αντικαταθλιπτικών."

Χρήστος Μπελόπουλος  

Έμβλημα της εβραϊκής παραστρατιωτικής οργάνωσης Irgun. Ο χάρτης δείχνει τόσο την περιοχή της Παλαιστίνης όσο και το Εμιράτο της Υπεριορδανίας, το οποίο η Ιργκούν  διεκδίκησε στο σύνολό του για ένα μελλοντικό εβραϊκό κράτος

 

- «Θα κάνουμε ανταρτοπόλεμο. Είναι το μόνο όπλο των αδύναμων απέναντι στους δυνατούς. Ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί ισορροπία δυνάμεων...».

- «Τι είδους επιχειρήσεις μπορούμε να πραγματοποιήσουμε;»

- «Ατομική τρομοκρατία. Τρομοκρατικές ενέργειες με ατομική δράση και στόχο υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της κατοχικής διοίκησης (...)»

Όχι, αυτά δεν είναι τα λόγια κάποιου Παλαιστίνιου τρομοκράτη της Χαμάς. Αυτός ο διάλογος πραγματοποιήθηκε το 1942 και καταγράφεται στο βιβλίο του Αμερικανού συγγραφέα Gerold Frank με τίτλο «The Deed» που κυκλοφόρησε το 1963. Ο υπερασπιστής  της ατομικής τρομοκρατίας και του ανταρτοπόλεμου δεν είναι άλλος από τον  Γιτζάκ Σαμίρ (Yitzhak Shamir) που διετέλεσε δύο φορές πρωθυπουργός του Ισραήλ  (1983–1984, 1986–1992). Ο συνομιλητής του είναι ο Ελιαχού Μπέιτ Τσουρί, ο οποίος είχε μόλις στρατολογηθεί από τον Σαμίρ. Δύο χρόνια αργότερα, το Νοέμβριο του 1944,υπό τις εντολές του Σαμίρ, ο Μπέιτ Τσουρί και ο Ελιαχού Χακίμ θα δολοφονήσουν στο Κάιρο τον λόρδο Μόιν, τον Βρετανό υπουργό αποικιών. Θα συλληφθούν, θα καταδικαστούν σε θάνατο και θα απαγχονιστούν

«Η διάκριση μεταξύ ατόμων δεν είναι πλέον δυνατή, προς το παρόν – είναι πόλεμος, ακόμη και  ο αθώος δεν θα αθωωθεί». Ούτε αυτά είναι λόγια της Χαμάς για να δικαιολογήσει τα τυφλά χτυπήματα της 7^ης Οκτωβρίου. Είναι λόγια της εβραϊκής παραστρατιωτικής  οργάνωσης Χαγκάνα (Haganah) που για μεγάλα διαστήματα κρατούσε μια πιο μετριοπαθή στάση σε σχέση με τις πιο ριζοσπαστικές οργανώσεις Ιργκούν (Irgun) και Λεχί (Lehi). Όταν εγκατέλειψε την πολιτική της συγκράτησης, ξεκίνησε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, στον οποίο, όπως επιχειρηματολόγησε,  δεν θα υπήρχε χώρος για αθώους, που θα ήταν απλά παράπλευρες απώλειες ενός δίκαιου γι' αυτούς αγώνα

Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε πως το Ισραήλ είναι αυτό που εισήγαγε τη σύγχρονη μορφή αυτού που σήμερα ονομάζεται τρομοκρατία. Απαγωγές και εκτελέσεις επιλεγμένων προσώπων, τοποθετήσεις βομβών σε πολυσύχναστα μέρη με δεκάδες άμαχους νεκρούς, τυφλοί πυροβολισμοί σε συγκεντρωμένα πλήθη, δολιοφθορές σε δημόσιες εγκαταστάσεις, είναι λίγα μόνο από τα μέσα που χρησιμοποίησαν οι Εβραίοι στην προσπάθειά τους να ιδρύσουν ένα ανεξάρτητο κράτος στην Παλαιστίνη. Με αποκορύφωμα τη σφαγή του Ντερ Γιασίν, όπου σκοτώθηκαν όλοι οι κάτοικοι του χωριού από τις εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις

Βέβαια, όπως κάθε ελεύθερο μυαλό μπορεί να φανταστεί, η απόδοση του όρου τρομοκρατία σε μια ενέργεια, έχει να κάνει με ποια πλευρά της Ιστορίας βρίσκεσαι τη δεδομένη στιγμή. Οι Ισραηλινοί, για παράδειγμα, θεωρούν τις παραπάνω ενέργειες ως αναγκαία μέσα ενός πάλαι ποτέ εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Αντίθετα, τις ίδιες ενέργειες από την πλευρά της Χαμάς και των Παλαιστινίων, το Ισραήλ τις θεωρεί τρομοκρατικές ενέργειες και ζητά την καταδίκη τους από όλο τον υπόλοιπο κόσμο

Δε χωράει αμφιβολία λοιπόν, πως παρά το γεγονός ότι η Ιστορία είναι μια σειρά από αληθινά γεγονότα, εν τούτοις η ερμηνεία και ο χρωματισμός τους έγκειται στο ποια πλευρά βρίσκεται αυτός που την γράφει

Είναι αδιαμφισβήτητη αλήθεια πως η ανθρωπότητα όφειλε στους Εβραίους ένα ανεξάρτητο κράτος, ώστε να μπορούν να ζουν ελεύθεροι και αυτοδιάθετοι, όχι μόνο λόγω των φρικαλεοτήτων του ναζιστικού ολοκαυτώματος, αλλά για όλους τους προηγούμενους  αιώνες διωγμών και κατατρεγμών, όπου οι Εβραίοι γίνονταν το εύκολο θύμα των δεισιδαιμονιών και της αρπακτικότητας των χριστιανικών πληθυσμών της Ευρώπης

Από την άλλη μεριά, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε πως αυτό το κράτος επιλέχθηκε να δημιουργηθεί σε μια περιοχή όπου κατοικούσαν ελάχιστοι Εβραίοι, ενώ εκείνη τη στιγμή ζούσε εκεί επί σειρά αιώνων ένας άλλος λαός που έπρεπε πλέον να διωχθεί κι αυτός με τη σειρά του για να δοθεί χώρος στους Εβραίους

Δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε το γεγονός πως στην ουσία το Εβραϊκό κράτος προήλθε από έναν μαζικό και οργανωμένο εποικισμό της Παλαιστίνης από Εβραίους από όλο τον κόσμο

Δεν μπορούμε επίσης να παραβλέψουμε πως οι Εβραίοι χρησιμοποίησαν για να πετύχουν τους σκοπούς τους κάθε μέσο από αυτά για τους οποίους τώρα καταγγέλλουν τους Παλαιστινίους. Και ίσως με σκληρότερο τρόπο από αυτούς

Για να επιστρέψουμε τώρα στον Γιτζάκ Σαμίρ, ο Σαμίρ εκείνη την περίοδο ήταν ο ηγέτης της παραστρατιωτικής οργάνωσης Λεχί. Το 1943, σε ένα άρθρο του με τον τίτλο «Τρομοκρατία»  για το έντυπο της Lehi “He Khazit” (Το Μέτωπο), ο Σαμίρ προτείνει … «να διαλύσουμε όλες τις φοβίες και τις ανοησίες εναντίον της τρομοκρατίας με απλά, προφανή επιχειρήματα … Ούτε η εβραϊκή ηθική ούτε η εβραϊκή παράδοση μπορούν να αποκλείσουν την τρομοκρατία ως μέσο μάχης. Απέχουμε πολύ από το να έχουμε ηθικούς ενδοιασμούς όσον αφορά τον εθνικό μας πόλεμο. Έχουμε μπροστά μας την εντολή της Τορά, της οποίας η ηθική ξεπερνά αυτή οποιουδήποτε άλλου σώματος νόμων στον κόσμο: “Θα τους σβήσετε μέχρι τον τελευταίο άνθρωπο”.

Πρώτα και κύρια, η τρομοκρατία είναι για εμάς ένα κομμάτι του πολιτικού πολέμου που ενδείκνυται στις σημερινές συνθήκες και το έργο της είναι μείζονος σημασίας: Δείχνει με την πιο σαφή γλώσσα, που ακούγεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο, και από τους αδελφούς μας που βρίσκονται έξω από τις πύλες αυτής της χώρας, τον πόλεμό μας εναντίον των δυνάμεων κατοχής»

Και η επιχειρηματολογία του Σαμίρ συνεχίζεται:

«Υπάρχουν εκείνοι που λένε ότι το να σκοτώσεις τον  Martin [έναν Βρετανό λοχία] είναι τρομοκρατία, αλλά το να επιτεθείς σε στρατόπεδο είναι ανταρτοπόλεμος και το να βομβαρδίσεις αμάχους είναι επαγγελματικός πόλεμος. Αλλά νομίζω ότι είναι το ίδιο από ηθική άποψη. Είναι καλύτερο να ρίξεις μια ατομική βόμβα σε μια πόλη παρά να σκοτώσεις μια χούφτα ανθρώπων; Δεν νομίζω. Κανείς όμως δεν λέει ότι ο Πρόεδρος Τρούμαν ήταν τρομοκράτης.

Όλοι οι άνδρες για τους οποίους πήγαμε ξεχωριστά – Wilkin, Martin, MacMichael και άλλοι – ενδιαφέρθηκαν προσωπικά να πετύχουν στον αγώνα εναντίον μας. Έτσι, ήταν πιο αποτελεσματικό και πιο ηθικό να πάμε για επιλεγμένους στόχους. Σε κάθε περίπτωση, ήταν ο μόνος τρόπος που μπορούσαμε να λειτουργήσουμε, γιατί ήμασταν τόσο μικροί»

Η τρομοκρατία που ασκούσαν οι εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις επεκτεινόταν και στον εβραϊκό πληθυσμό της Παλαιστίνης. Χαρακτηριστική είναι η επιστολή που δημοσίευσαν το 1948 οι New York Times υπογεγραμμένη από μια σειρά από εξέχουσες εβραϊκές προσωπικότητες, όπως η Χάνα Άρεντ (Hannah Arendt), ο Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein) , ο Sidney Hook και ο ραβίνος Jessurun Cardozo, η οποία περιέγραφε την εβραϊκή παραστρατιωτική οργάνωση Ιργκούν ως «τρομοκρατική, δεξιά, σοβινιστική οργάνωση στην Παλαιστίνη». Η επιστολή ανέφερε στη συνέχεια ότι η Ιργκούν και η Λεχί  "εγκαινίασαν μια βασιλεία τρόμου στην εβραϊκή κοινότητα της Παλαιστίνης. Δάσκαλοι ξυλοκοπήθηκαν επειδή μίλησαν εναντίον τους, ενήλικες πυροβολήθηκαν επειδή δεν άφησαν τα παιδιά τους να ενωθούν μαζί τους. Με γκάνγκστερ μεθόδους, ξυλοδαρμούς, σπασίματα παραθύρων και εκτεταμένες ληστείες, οι τρομοκράτες εκφοβίζουν τον πληθυσμό και επέβαλαν βαρύ φόρο τιμής»

Αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είπε ότι τα μέλη της Ιργκούν ήταν «οι πιο άθλιοι γκάνγκστερ» και ότι «δεν θα συγχωρούσε ποτέ τους τρομοκράτες της Ιργκούν»

Η Clare Hollingworth, η ανταποκρίτρια της Daily Telegraph και του The Scotsman στην Ιερουσαλήμ το 1948 έγραψε αρκετές αναφορές, αφού πέρασε αρκετές εβδομάδες στη Δυτική Ιερουσαλήμ. Σε ανταπόκρισή της από τις 2 Ιουνίου του 1948 γράφει:

«Η  Ιργκούν στην πραγματικότητα γίνεται γρήγορα τα «SS» του νέου κράτους. Υπάρχει επίσης μια ισχυρή «Γκεστάπο» – αλλά κανείς δεν ξέρει ποιος είναι σε αυτήν. Οι καταστηματάρχες δεν φοβούνται τόσο τις οβίδες, όσο τις επιδρομές του Ιργκούν  και της συμμορίας Stern [σ.σ εννοεί την οργάνωση  Lehi]. Αυτοί οι νέοι σκληροί, που ξεπερνούν κάθε νόμο που υπάρχει, έχουν καθαρίσει τα περισσότερα ιδιωτικά σπίτια των πλουσιότερων τάξεων και άρχισαν να θηρεύουν τους καταστηματάρχες».

Τα μέλη της Λεχί (που ονομαζόταν και ομάδα Stern από το όνομα του ιδρυτή της) δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αυτοπροσδιορίζονται ως τρομοκράτες, κάτι που κράτησε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60. Όπως γράφει ο Charles Enderlin, επί πολλά χρόνια ανταποκριτής του γαλλικού τηλεοπτικού σταθμού France 2 στο Ισραήλ:

«Ξαναδιαβάζοντας τις δημοσιευμένες αυτοβιογραφίες των πρώην μελών του Stern, διαπιστώνω ότι, έως τις αρχές της δεκαετίας του 1960, κάποια από τα μέλη καυχιούνταν για τη στράτευσή τους στην τρομοκρατία. Ο όρος αυτός εξαφανίστηκε στις επόμενες εκδόσεις, με τους συγγραφείς τους να παρουσιάζονται περισσότερο ως «μαχητές για την ελευθερία». Η αίσθησή μου ότι βρίσκομαι μπροστά σε ένα ξαναγράψιμο της Ιστορίας θα ενισχυθεί κατά το διάστημα που πέρασα στα αρχεία του μουσείου του Stern στο Τελ Αβίβ. Έβλεπα ηλικιωμένους, άντρες και μερικές γυναίκες, να περνούν πολλές ώρες καταγράφοντας τις μαρτυρίες τους. Ζητώ εξηγήσεις: “Μετά από τόσα και τόσα χρόνια, τώρα έρχονται να καταθέσουν;”. Απάντηση: “Καθόλου! Ξανακαταγράφουν τις μαρτυρίες τους. Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να ειπωθούν σήμερα!”

Ας δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά τις εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις, τα χρονικά σημεία-κλειδιά  και τα πιο εμβληματικά χτυπήματά τους  

 

1920 : H ίδρυση της Χαγκάνα  

 

Η Χαγκάνα (η Άμυνα) ήταν η κύρια σιωνιστική παραστρατιωτική οργάνωση που έδρασε για τους Yishuv (Εβραίοι της Παλαιστίνης) στην υπό Βρετανική Διοίκηση Παλαιστίνη. Ιδρύθηκε το 1920 για να υπερασπιστεί την παρουσία των Yishuv στην περιοχή και διαλύθηκε επίσημα το 1948, όταν ενσωματώθηκε στον εθνικό στρατό του Ισραήλ λίγο μετά τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του Ισραήλ.

Την περίοδο μεταξύ 1920 και 1929, η Χαγκάνα δεν είχε ισχυρή κεντρική εξουσία ή συντονισμό. Μετά τις ταραχές του 1929 όμως, ο ρόλος της Χαγκάνα άλλαξε δραματικά, καθώς έγινε μια πολύ μεγαλύτερη οργάνωση που περιλάμβανε σχεδόν όλους τους νέους και τους ενήλικες στους εβραϊκούς οικισμούς, καθώς και χιλιάδες μέλη από τις πόλεις. Απέκτησε επίσης ξένα όπλα και άρχισε να αναπτύσσει εργαστήρια για τη δημιουργία χειροβομβίδων και απλού στρατιωτικού εξοπλισμού, εξελισσόμενη από μια ανεκπαίδευτη πολιτοφυλακή σε έναν αξιόμαχο υπόγειο στρατό.

 

1931: H Haganah διασπάται – Ίδρυση της Irgun

Πολλοί μαχητές της Χαγκάνα αντιτάχθηκαν στην επίσημη πολιτική της συγκράτησης (Havlagah). Οι μαχητές είχαν λάβει οδηγίες να υπερασπίζονται μόνο τις κοινότητες και να μην ξεκινούν αντεπιθέσεις εναντίον των Αράβων. Αυτή η πολιτική φάνηκε ηττοπαθής σε πολλούς, που πίστευαν ότι η καλύτερη άμυνα είναι μια καλή επίθεση. Έτσι, το 1931, τα πιο μαχητικά στοιχεία της Χαγκάνα διασπάστηκαν και σχημάτισαν την Ιργκούν Tsva'i-Leumi (Εθνική Στρατιωτική Οργάνωση), πιο γνωστή ως Ιργκούν (ή με το εβραϊκό ακρωνύμιό της, προφέρεται "Etzel")

 

 

Έμβλημα Irgun. Ο χάρτης δείχνει τόσο την περιοχή της Παλαιστίνης όσο και το Εμιράτο της Υπεριορδανίας, το οποίο η Ιργκούν  διεκδίκησε στο σύνολό του για ένα μελλοντικό εβραϊκό κράτος. [Η Υπεριορδανία είναι η σημερινή Ιορδανία. Το 1922 αποσπάστηκε από την Παλαιστίνη, παραμένοντας όμως υπό βρετανική Εντολή και το 1946 έγινε ανεξάρτητο κράτος]

 

Ηγέτης του νέου υπόγειου κινήματος ήταν ο Avraham Tehomi, μαζί με άλλα ιδρυτικά μέλη που ήταν όλοι ανώτεροι διοικητές στη Χαγκάνα. Αυτή η ομάδα ήταν γνωστή ως «Συμμορία της Οδησσού», επειδή προηγουμένως ήταν μέλη της Χαγκάνα της εβραϊκής Οδησσού.

Η Ιργκούν ιδρύθηκε με την επιθυμία να γίνει μια αληθινή στρατιωτική οργάνωση και όχι απλώς μια πολιτοφυλακή, όπως ήταν μέχρι τότε η Χαγκάνα. Η πολιτική της Ιργκούν  βασίστηκε σε αυτό που τότε ονομάστηκε ρεβιζιονιστικός Σιωνισμός που ίδρυσε ο Ze'ev Jabotinsky. Σύμφωνα με τον Howard Sachar, «η πολιτική της νέας οργάνωσης βασιζόταν ακριβώς στις διδασκαλίες του Jabotinsky: κάθε Εβραίος είχε το δικαίωμα να εισέλθει στην Παλαιστίνη· μόνο τα ενεργά αντίποινα θα απέτρεπαν τους Άραβες· μόνο η εβραϊκή ένοπλη δύναμη θα εξασφάλιζε το εβραϊκό κράτος»

Η Ιργκούν ανέπτυξε μια ιεραρχία, εφάρμοζε αυστηρή στρατιωτική εκπαίδευση και απαιτούσε αυστηρή πειθαρχία από τα μέλη της. Μια βρετανική ανάλυση σημείωνε ότι η πειθαρχία της Ιργκούν ήταν «τόσο αυστηρή όσο σε κάθε στρατό στον κόσμο». Η Ιργκούν  ανέπτυξε μυστικά εργαστήρια παραγωγής και δίκτυα όπλων, μυστικά στρατόπεδα εκπαίδευσης και μυστικό τυπογραφείο για αφίσες προπαγάνδας.

Πολλά μέλη της Ιργκούν ήταν βετεράνοι της Χαγκάνα , των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων και εβραϊκών παρτιζάνικων ομάδων που είχαν διεξάγει ανταρτοπόλεμο στην κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη, φέρνοντας έτσι σημαντική στρατιωτική εκπαίδευση και εμπειρία μάχης στην οργάνωση. Η Ιργκούν δημιούργησε επίσης σχολή εκπαίδευσης για πράκτορες πληροφοριών, στην οποία οι νεοσύλλεκτοι διδάσκονταν τεχνικές κατασκοπείας, κρυπτογραφίας και ανάλυσης πληροφοριών

Η μυστικότητα, η πειθαρχία, η εξαιρετική στρατιωτική εκπαίδευση και η αυστηρή επιλογή των μελών της καθιστούσαν την Ιργκούν ένα ιδιαίτερα αξιόμαχο σώμα που δεν μπορούμε να το θεωρήσουμε στρατιωτικό, αλλά παραστρατιωτικό, καθώς επιδόθηκε σε πράξεις που θεωρούνται είτε τρομοκρατικές είτε εμπίπτουν στα εγκλήματα πολέμου

Δύο τέτοιες επιχειρήσεις της Ιργκούν ήταν ο βομβαρδισμός του ξενοδοχείου King David στην Ιερουσαλήμ στις 22 Ιουλίου 1946 με 91 νεκρούς, Βρετανούς, Άραβες και Εβραίους και η σφαγή του Deir Yassin που πραγματοποιήθηκε μαζί με την οργάνωση της Λεχί την 9η Απριλίου 1948, κατά την οποία σκοτώθηκαν σύμφωνα με τους Ισραηλινούς 120 Παλαιστίνιοι χωρικοί, από τους οποίους πολλά γυναικόπαιδα, ενώ σύμφωνα με τον  Αραβικό Σύνδεσμο οι νεκροί ήταν υπερδιπλάσιοι

Η Ιργκούν  περιγράφηκε ως τρομοκρατική οργάνωση από τα Ηνωμένα Έθνη, τις κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μέσα όπως η εφημερίδα The New York Times, καθώς και από την Αγγλοαμερικανική Επιτροπή Ερευνών

 

1936 – To τέλος της Συγκράτησης

Με την έναρξη της Αραβικής Εξέγερσης, οι εβραϊκές οργανώσεις  ξεκίνησαν επιθέσεις σε αραβικά χωριά. Το Μάρτιο του 1938, ο David Raziel , ηγετικό στέλεχος της Ιργκούν, έγραψε στην παράνομη εφημερίδα "By the Sword" ένα άρθρο, στο οποίο επινόησε τον όρο "Ενεργητική Άμυνα", κριτικάροντας την πολιτική της Συγκράτησης που προέτασσε μέχρι τότε η Χαγκάνα:

«Οι ενέργειες της Χαγκάνα από μόνες τους δεν θα είναι ποτέ αληθινή νίκη. Αν ο στόχος του πολέμου είναι να σπάσει τη θέληση του εχθρού – και αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς να καταστραφεί το πνεύμα του  – είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με αποκλειστικά αμυντικές επιχειρήσεις… Μια τέτοια μέθοδος άμυνας, που επιτρέπει στον εχθρό να επιτεθεί κατά βούληση, να αναδιοργανωθεί και να επιτεθεί ξανά ... και δεν σκοπεύει να αφαιρέσει την ικανότητα του εχθρού να επιτεθεί για δεύτερη φορά ονομάζεται παθητική άμυνα  και καταλήγει σε πτώση και καταστροφή ... Όποιος δεν θέλει να νικηθεί δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιτεθεί. Η πλευρά που δεν σκοπεύει να καταπιέσει αλλά να σώσει την ελευθερία και την τιμή της, έχει και αυτή μόνο έναν τρόπο διαθέσιμο – τον ​​τρόπο της επίθεσης. Η άμυνα μέσω επιθετικότητας, για να στερηθεί από τον εχθρό η δυνατότητα επίθεσης, ονομάζεται ενεργητική άμυνα»

Η 14η Νοεμβρίου 1937 θεωρείται ορόσημο στη δραστηριότητα της Ιργκούν, καθώς είναι η μέρα που έληξε επίσημα η πολιτική της Συγκράτησης και η Ιργκούν πέρασε στην πολιτική της «ενεργητικής άμυνας». Είναι επίσης γνωστή ως Μαύρη Κυριακή όταν οι επιχειρήσεις της Ιργκούν κατέληξαν στη δολοφονία 10 Αράβων. Από εκείνη την ημέρα, η Ιργκούν αύξησε τις επιθέσεις της εναντίον των Αράβων. Οι επιθέσεις ήταν κυρίως βομβιστικές με πιο χαρακτηριστική αυτήν στην αραβική αγορά της Χάιφα, κατά την οποία σκοτώθηκαν 70 Άραβες

 

1939 - Λευκή Βίβλος  

Το 1939, στα πλαίσια μιας πολιτικής προσέγγισης με τους Άραβες,  εκπορευόμενη προφανώς από τα βρετανικά συμφέροντα, εκδόθηκε από τους Βρετανούς η «Λευκή Βίβλος», η οποία απαγόρευε την πώλησης γης στους Εβραίους και περιόριζε αυστηρά την εβραϊκή μετανάστευση στην Παλαιστίνη. Επιπλέον ανακοινώθηκε πως, έπειτα από μια δεκαετή «μεταβατική περίοδο» κατά την οποία η Βρετανία «θα διατηρούσε τη διακυβέρνηση της χώρας», η Παλαιστίνη θα αποκτούσε την ανεξαρτησία της ως ένα ενιαίο κράτος, όπου «Άραβες και Εβραίοι θα μοιράζονταν τη διακυβέρνηση κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να διασφαλίζονται τα βασικά δικαιώματα και των δύο κοινοτήτων»

Η Λευκή Βίβλος εξόργισε τους Εβραίους και ανάγκασε τον  Ντέιβιντ Μπεν-Γκουριόν (David Ben-Gurion), τον μετέπειτα πρώτο πρωθυπουργό του Ισραήλ, να δηλώσει: «Θα πολεμήσουμε τον πόλεμο εναντίον του Χίτλερ σαν να μην υπήρχε Λευκή Βίβλος και θα πολεμήσουμε τη Λευκή Βίβλο σαν να μην υπήρχε πόλεμος»

Ως αντίδραση στη Λευκή Βίβλο, η Ιργκούν άρχισε να σαμποτάρει στρατηγικές υποδομές, όπως εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας, ραδιοφωνικές και τηλεφωνικές γραμμές. Ταυτόχρονα άρχισαν και οι επιθέσεις εναντίον Βρετανών. Τον Αύγουστο του 1939, η Ιργκούν σκότωσε τον Ralph Cairns, έναν Βρετανό αστυνομικό που, ως επικεφαλής του Εβραϊκού Τμήματος στην Παλαιστινιακή Αστυνομία, είχε κατηγορηθεί από την Ιργκούν για βασανιστήρια μελών του. Ο Cairns και ο Ronald Barker, ένας άλλος Βρετανός αστυνομικός, σκοτώθηκαν από μια εξ αποστάσεως πυροδοτημένη νάρκη.

 

1940 : Βομβαρδισμός του SS Patria στη Χάιφα

Το 1940 η Χαγκάνα σαμποτάρει το SS Patria, ένα υπερωκεάνιο που χρησιμοποιήθηκε από τους Βρετανούς για να απελάσει 1.800 Εβραίους στον Μαυρίκιο, με μια βόμβα που προοριζόταν απλώς να απενεργοποιήσει το πλοίο και να αποτρέψει την απέλαση των Εβραίων.  Ωστόσο, από κακούς υπολογισμούς, το πλοίο βυθίστηκε, σκοτώνοντας 260 – 300 άτομα και τραυματίζοντας 172. Η πλειοψηφία των θυμάτων ήταν Εβραίοι πρόσφυγες, αλλά περίπου 50 ήταν πλήρωμα και βρετανοί φρουροί.

 

Το SS Patria, βυθιζόμενο στο λιμάνι της Χάιφα, Νοέμβριος 1940

 

 1940: H Ιργκούν διασπάται -  Ίδρυση της Λεχί

Σε όλη αυτή την περίοδο, οι Βρετανοί συνέχισαν να επιβάλλουν τις διατάξεις της Λευκής Βίβλου και μέσα στις τάξεις της Ιργκούν,  αυτό προκαλούσε  μεγάλη απογοήτευση και αναταραχή.  Η καχυποψία και η δυσπιστία ήταν διάχυτη μεταξύ των μελών της, καθώς η οργάνωση, λόγω του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, είχε πάρει την απόφαση να σταματήσει την ένοπλη δράση εναντίον των Βρετανών

Έτσι, τον Ιούλιο του 1940 μια νέα οργάνωση δημιουργήθηκε η οποία αρχικά ονομάστηκε «Η Εθνική Στρατιωτική Οργάνωση στο Ισραήλ» και αργότερα άλλαξε το όνομά της σε Λεχί (Lehi). Ιδρυτής της Λεχί ήταν ο Avraham Stern και γι’ αυτό είναι γνωστή επίσης και ως Stern Gang. Ο Stern μέχρι τότε ήταν μέλος της ανώτατης διοίκησης της Ιργκούν

 

Το χέρι αντιπροσωπεύει τον χαιρετισμό του Λεχί, με μόνο δύο ανασηκωμένα δάχτυλα στο δεξί χέρι που αντιπροσωπεύουν την υπόσχεση

«Αν σε λησμονήσω, Ιερουσαλήμ, ας ξεχαστεί λησμονήσει το δεξί μου χέρι! (Ψαλμός Δαβίδ 137:5). Κάτω από το χέρι αναγράφεται το αρκτικόλεξο «Λεχί»

 

Ο Στερν και τα υπόλοιπα μέλη της Λεχί διαφωνούσαν με την απόφαση της Ιργκούν να σταματήσουν την ένοπλη δράση εναντίον των Βρετανών και καλούσαν αντίσταση ενάντια στη Λευκή Βίβλο και στους Βρετανούς, ανεξάρτητα από τον πόλεμο τους εναντίον της Γερμανίας. Ο Στερν ήθελε να ανοίξει την Παλαιστίνη σε όλους τους Εβραίους πρόσφυγες από την Ευρώπη και ήξερε πως η Βρετανία δεν θα το επέτρεπε αυτό. Πίστευε λοιπόν πως οι Εβραίοι της Παλαιστίνης πρέπει να πολεμήσουν τους Βρετανούς, αντί να τους υποστηρίξουν στον πόλεμο. Έτσι, όταν η Ιργκούν έκανε ανακωχή με τους Βρετανούς, ο Στερν την εγκατέλειψε και ίδρυσε την Λεχί

Αφίσα της Αστυνομίας της Παλαιστίνης που προσφέρει αμοιβές για τη σύλληψη των μελών της συμμορίας Stern:

Jaacov Levstein (Eliav), Yitzhak Yezernitzky (Shamir) και Natan Friedman-Yelin

 

Ο Στερν και οι οπαδοί του έκαναν διάκριση ανάμεσα στους «εχθρούς του εβραϊκού λαού» (τους Βρετανούς) και στους «Εβραίους μισητές» (τους Ναζί), πιστεύοντας ότι οι πρώτοι έπρεπε να νικηθούν και οι δεύτεροι να χειραγωγηθούν

Το 1940, η ιδέα της «Τελικής Λύσης» ήταν ακόμα αδιανόητη και ο Στερν πίστευε ότι ο Χίτλερ ήθελε να κάνει τη Γερμανία να «καθαρίσει» από τους Εβραίους μέσω της μετανάστευσης και όχι με την εξόντωσή τους. Έτσι, όσο και αν σήμερα φαίνεται απίστευτο, το Δεκέμβριο του 1940, η Λεχί επικοινώνησε με τους Γερμανούς Ναζί με μια πρόταση να βοηθήσει τις γερμανικές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή, σε αντάλλαγμα για την αναγνώριση ενός εβραϊκού κράτους

 

1944, Φεβρουάριος: Εβραϊκή εξέγερση στην Παλαιστίνη

Την 1η Φεβρουαρίου 1944, η Ιργκούν ανάρτησε αφίσες σε όλη την Παλαιστίνη, κηρύσσοντας εξέγερση ενάντια στη βρετανική διοίκηση. Οι αφίσες ανέφεραν ότι όλα τα σιωνιστικά κινήματα στάθηκαν στο πλευρό των Συμμαχικών Δυνάμεων και πάνω από 25.000 Εβραίοι είχαν καταταγεί στον βρετανικό στρατό. Η ελπίδα να δημιουργηθεί ένας εβραϊκός στρατός είχε πεθάνει. Οι Εβραίοι της Ευρώπης είχαν παγιδευτεί, ωστόσο η Βρετανία, από την πλευρά της, δεν επέτρεπε καμία αποστολή διάσωσης.

Οι αφίσες τελείωναν με τις ακόλουθες λέξεις:

Η Λευκή Βίβλος εξακολουθεί να ισχύει. Επιβάλλεται, παρά την προδοσία των Αράβων και την πίστη των Εβραίων, παρά τη μαζική κατάταξη στον βρετανικό στρατό, παρά την κατάπαυση του πυρός στη Γη του Ισραήλ, παρά τη σφαγή του εβραϊκού λαού στην Ευρώπη...

Τα γεγονότα είναι απλά και φρικτά. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια του πολέμου έχουμε χάσει εκατομμύρια από τους καλύτερους του λαού μας. Εκατομμύρια ακόμη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Και η Γη του Ισραήλ είναι κλειστή και σε καραντίνα επειδή οι Βρετανοί την κυβερνούν, εφαρμόζοντας τη Λευκή Βίβλο, και καταστρέφοντας την τελευταία ελπίδα του λαού μας.

Η Ιργκούν δήλωσε τότε ότι, από την πλευρά της, η κατάπαυση του πυρός είχε τελειώσει και πως τώρα βρίσκονταν σε πόλεμο με τους Βρετανούς. Απαίτησε τη μεταβίβαση της κυριαρχίας σε μια εβραϊκή κυβέρνηση, για να εφαρμόσει δέκα πολιτικές. Μεταξύ αυτών ήταν η μαζική εκκένωση των Εβραίων από την Ευρώπη, η υπογραφή συνθηκών με οποιοδήποτε κράτος που θα αναγνώριζε την κυριαρχία του εβραϊκού κράτους, η παροχή κοινωνικής δικαιοσύνης στους κατοίκους του κράτους και η πλήρης ισότητα στον αραβικό πληθυσμό.

Η προκήρυξη έκλεινε με:

Ο Θεός του Ισραήλ, ο Θεός των Δυνάμεων, θα είναι δίπλα μας. Δεν υπάρχει υποχώρηση. Ελευθερία ή θάνατος... Η μαχόμενη νεολαία δεν θα οπισθοχωρήσει μπροστά στις θυσίες και τα βάσανα, το αίμα και τα μαρτύρια. Δεν θα παραδοθούν […] όσο για το έθνος μας δεν έχει εξασφαλιστεί πατρίδα, ελευθερία, τιμή, ψωμί, δικαιοσύνη και νόμος.

Η Ιργκούν ξεκίνησε αυτή την εκστρατεία μάλλον αδύναμα. Την εποχή της έναρξης της εξέγερσης, συμμετείχαν μόνο περίπου 1.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων περίπου 200 μαχητών. Διέθετε περίπου 4 υποπολυβόλα, 40 τουφέκια, 60 πιστόλια, 150 χειροβομβίδες και 2.000 κιλά εκρηκτικής ύλης

Η πρώτη επίθεση της Ιργκούν έγινε στις 12 Φεβρουαρίου 1944 στα κυβερνητικά γραφεία μετανάστευσης, σύμβολα των μεταναστευτικών νόμων, στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις: Ιερουσαλήμ, Τελ Αβίβ και Χάιφα. Στις 27 Φεβρουαρίου βομβαρδίστηκαν οι εφορίες εισοδήματος και ανατινάχτηκαν τμήματα των ίδιων πόλεων. Στις 23 Μαρτίου ανατινάχθηκε το κτίριο του εθνικού αρχηγείου της βρετανικής αστυνομίας στο Ρωσικό Συγκρότημα στην Ιερουσαλήμ, ενώ συνεχίζονταν οι επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα και αρχηγεία

 

Η βρετανική κυβέρνηση κατηγορεί τους Εβραίους τρομοκράτες ότι βοήθησαν τους Ναζί με τις επιθέσεις τους στην Παλαιστίνη, ενώ ο πόλεμος στην Ευρώπη συνεχιζόταν.

 

Ο Μεναχέμ Μπέγκιν (Μenachem Begin), που εν τω μεταξύ είχε έρθει στην Παλαιστίνη με το Πολωνικό τάγμα ΙΙ το 1942 και το είχε εγκαταλείψει για να γίνει διοικητής της Ιργκούν, έγραψε στα απομνημονεύματά του, The Revolt:

«Η ιστορία και η εμπειρία μας δίδαξαν ότι αν καταφέρουμε να καταστρέψουμε το κύρος των Βρετανών στην Παλαιστίνη, το καθεστώς θα σπάσει. Αφού βρήκαμε το αδύνατο σημείο της σκλαβωτικής κυβέρνησης, δεν το αφήσαμε»

 

1944, Νοέμβριος: Η δολοφονία του Λόρδου Moyne και η εποχή του κυνηγιού

Στις 6 Νοεμβρίου του 1944, ο Λόρδος Μόιν (Μoyne), δολοφονείται από μέλη της Λεχί. Ο Μόιν ήταν ο πρώτος υψηλός Βρετανός αξιωματούχος που δολοφονήθηκε από τους Εβραίους, αν και είχαν γίνει προηγουμένως αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες να δολοφονηθεί ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής στην Παλαιστίνη, Sir Harold McMichael.

 

 

Ο  Λόρδος Μόιν είχε έρθει να προεδρεύσει στην Παλαιστίνη ως μόνιμος υπουργός επικρατείας το 1942 και ως Βρετανός «υπουργός-κάτοικος» στη Μέση Ανατολή το 1944. Πίστευε στο συμβιβασμό μεταξύ Εβραίων και Αράβων και, όπως όλα δείχνουν, αυτό ήταν που οδήγησε στη δολοφονία του από τους Εβραίους

Οι απόψεις του Μόιν αποτυπώθηκαν εν μέρει σε μια ομιλία σχετικά με τη στρατολόγηση Εβραίων στον Βρετανικό Στρατό στη Βουλή των Λόρδων στις 9 Ιουνίου 1942, όπου αντιτάχθηκε στην ίδρυση μονάδων ειδικά εβραϊκού στρατού στη Μέση Ανατολή, «εν μέρει για να αποφευχθεί η προσβολή των αραβικών ευαισθησιών»

Για τα προβλήματα δε που δημιουργούσε ο εβραϊκός εποικισμός, ο Λόρδος Μόιν  χρησιμοποίησε ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα:

«Πρέπει σίγουρα να έχει θλιβερή επίδραση στους Συμμάχους μας το να μας πει ένας πρώην Υπουργός ότι η Παλαιστινιακή Διοίκηση δεν συμπαθεί τους Εβραίους και ότι υπάρχουν αρκετοί αντισημίτες στη Μεγάλη Βρετανία για να υποστηρίξουν την πολιτική και το πνεύμα του Χίτλερ. Αυτή η πρόταση είναι μια πλήρης ανατροπή της αλήθειας. Αν πρέπει να γίνει σύγκριση με τους Ναζί, είναι σίγουρα με εκείνους που θέλουν να επιβάλουν ένα εισαγόμενο καθεστώς στον αραβικό πληθυσμό και που είναι ένοχοι για το πνεύμα της επιθετικότητας και της κυριαρχίας.

Η πρόταση του Λόρδου Wedgwood ότι οι Άραβες πρέπει να υποταχθούν με τη βία σε ένα εβραϊκό καθεστώς δεν συνάδει με τον Χάρτη του Ατλαντικού και αυτό θα έπρεπε να το πει στην Αμερική»

Οι εβραϊκές αρχές στην Παλαιστίνη, φοβισμένες για βρετανικά αντίποινα, έσπευσαν να αποστασιοποιηθούν από τις ενέργειες της Λεχί,  ενώ οι σιωνιστικές οργανώσεις, διχασμένες για τη στάση που έπρεπε να κρατήσουν απέναντι στις βρετανικές αρχές στην Παλαιστίνη, ήρθαν σε σύγκρουση μεταξύ τους φέρνοντας τη Χαγκάνα και την Ιργκούν σχεδόν στο σημείο του εμφυλίου πολέμου, όταν η Χαγκάνα αποφάσισε να συνεργαστεί με τις βρετανικές αρχές και να παραδίδει μέλη της Irgun στην αστυνομία.

Αυτή ήταν η εποχή της περιβόητης «σαιζόν» ή «εποχής κυνηγιού» ​, η οποία διήρκεσε από τον Νοέμβριο του 1944 έως τον Φεβρουάριο του 1945 και κατά την οποία πάνω από 1.000 μέλη της Ιργκούν και της Λεχί συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν σε βρετανικά στρατόπεδα

 

1946: Ανατίναξη του ξενοδοχείου King David

Μία από τις πιο αιματηρές τρομοκρατικές βομβιστικές επιθέσεις των Εβραίων, ήταν η ανατίναξη του ξενοδοχείου King David τον Ιούλιο του 1946. Το ξενοδοχείο ήταν η βάση για τη βρετανική γραμματεία, τη στρατιωτική διοίκηση και το τμήμα εγκληματικών ερευνών της αστυνομίας. Στην επίθεση αυτή χρησιμοποιήθηκε μια βόμβα που τοποθετήθηκε στο υπόγειο του ξενοδοχείου και προκάλεσε το θάνατο 91 ανθρώπων και τον τραυματισμό 46, διαφόρων εθνικοτήτων, από τους οποίους μόνο οι 13 ήταν Βρετανοί στρατιώτες

 

 

Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1946, η Ιργκούν ανανέωσε τις επιθέσεις της εναντίον πολιτικών δομών, σιδηροδρομικών γραμμών, γραμμών επικοινωνίας και γεφυρών όπως επίσης εναντίον τρένων και σιδηροδρομικών σταθμών. Πραγματοποίησε επίσης επιθέσεις κατά στρατιωτικών και αστυνομικών οχημάτων χρησιμοποιώντας νάρκες, ηλεκτρονικά πυροδοτημένες από χειριστή που κρυβόταν εκεί κοντά καθώς περνούσε ένα όχημα. Πραγματοποίησε ακόμη  επιδρομές εναντίον στρατιωτικών βάσεων και αστυνομικών τμημάτων καθώς και ληστείες τραπεζών

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η απαγωγή και ο απαγχονισμός δύο Βρετανών λοχίων και τα σώματά τους βρέθηκαν κρεμασμένα από δέντρα

 

Οι απαγχονισμένοι από την Ιργκούν Βρετανοί λοχίες 

 

Το φθινόπωρο του 1947, η Ιργκούν είχε περίπου 4.000 μέλη. Ο στόχος της οργάνωσης σε εκείνο το σημείο ήταν η κατάκτηση της γης μεταξύ του Ιορδάνη ποταμού και της Μεσογείου Θάλασσας για το μελλοντικό εβραϊκό κράτος. Η Ιργκούν έγινε σχεδόν μια φανερή οργάνωση, δημιουργώντας στρατιωτικές βάσεις στο Ramat Gan και στο Petah Tikva και άρχισε να στρατολογεί ανοιχτά, αυξάνοντας έτσι σημαντικά τη δύναμή της.

Ακόμη και η  Χαγκάνα που διατηρούσε μια πιο μετριοπαθή πολιτική, εγκατέλειψε εντελώς την πολιτική της συγκράτησης με τη δήλωση: «Η διάκριση μεταξύ ατόμων δεν είναι πλέον δυνατή, προς το παρόν – είναι πόλεμος, ακόμη και  ο αθώος δεν θα αθωωθεί»

Τους επόμενους μήνες η Ιργκούν επιτέθηκε στα αραβικά χωριά Tira κοντά στη Χάιφα, Yehudiya ('Abassiya) στο κέντρο και Shuafat από την Ιερουσαλήμ. Επιτέθηκε επίσης στη γειτονιά Wadi Rushmiya στη Χάιφα και στο Abu Kabir στη Γιάφα. Στις 29 Δεκεμβρίου μονάδες της Ιργκούν έφτασαν με βάρκα στην ακτή της Γιάφα, όπου ακολούθησε συμπλοκή μεταξύ αυτών και Αράβων.  Την επόμενη μέρα, μια βόμβα εκτοξεύτηκε από ένα αυτοκίνητο της  Ιργκούν που έτρεχε με ταχύτητα εναντίον μιας ομάδας Αράβων που περίμεναν να προσληφθούν στο διυλιστήριο πετρελαίου της Χάιφα, με αποτέλεσμα επτά Άραβες να σκοτωθούν και δεκάδες να τραυματιστούν. Σε απάντηση, ορισμένοι Άραβες εργάτες επιτέθηκαν σε Εβραίους στην περιοχή, σκοτώνοντας 41. Αυτό πυροδότησε μια απάντηση της Χαγκάνα στο Balad al-Sheykh, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 60 αμάχων.

Ο στόχος της Ιργκούν ήταν να μεταφέρει τις μάχες από εβραιοκατοικημένες περιοχές σε αραβοκατοικημένες. Την 1η Ιανουαρίου 1948, η Ιργκούν επιτέθηκε ξανά στη Γιάφα, με τους άντρες της να φορούν βρετανικές στολές. Αργότερα τον ίδιο μήνα επιτέθηκε στο Beit Nabala, μια βάση Αράβων μαχητών. Στις 5 Ιανουαρίου 1948 η Ιργκούν πυροδότησε ένα φορτηγό-βόμβα έξω από το Οθωμανικό Δημαρχείο της Γιάφα, σκοτώνοντας 14 και τραυματίζοντας 19. Στην Ιερουσαλήμ, δύο ημέρες αργότερα, μέλη της Ιργκούν που οδηγούσαν  ένα κλεμμένο αστυνομικό βαν, έριξαν μια βόμβα σε βαρέλι σε μια μεγάλη ομάδα πολιτών που περίμεναν ένα λεωφορείο δίπλα στην Πύλη της Γιάφα, σκοτώνοντας περίπου δεκαέξι

Στις 6 Απριλίου 1948, μέλη της Ιργκούν επιτέθηκαν στο στρατόπεδο του Βρετανικού Στρατού στο Pardes Hanna σκοτώνοντας έξι Βρετανούς στρατιώτες και τον διοικητή τους

 

Τρομοκρατικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη

Στις 31 Οκτωβρίου 1946, η Ιργκούν ανατίναξε τη βρετανική πρεσβεία στη Ρώμη εγκαινιάζοντας μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων στη Δυτική Ευρώπη, αλλά και στο έδαφος της Μεγάλης Βρετανίας.

Στις 7 Μαρτίου 1947, μια βόμβα της Λεχί κατέστρεψε το British Colonial Club, μια εγκατάσταση αναψυχής του Λονδίνου για στρατιώτες και φοιτητές από τις βρετανικές αποικίες στην Αφρική και τις Δυτικές Ινδίες. Στις 15 Απριλίου 1947 μια βόμβα τοποθετήθηκε στο Αποικιακό Γραφείο στο Γουάιτχολ, όμως δεν κατάφερε να εκραγεί λόγω βλάβης στο χρονόμετρο.

Ακολούθησε μια επίθεση σε λέσχη βρετανών αξιωματικών στη Βιέννη το 1947, μια επίθεση σε μια άλλη λέσχη βρετανών αξιωματικών στην ίδια πόλη το 1948 και σε μια λέσχη λοχιών στη Γερμανία επίσης το 1948

Στις 2 Ιουνίου του 1947, δύο μέλη της Λεχί συνελήφθησαν περνώντας από το Βέλγιο στη Γαλλία και στις βαλίτσες τους βρέθηκαν φάκελοι που απευθύνονταν σε Βρετανούς αξιωματούχους, με πυροκροτητές, μπαταρίες και χρονόμετρο. Οι  υπηρεσίες ασφαλείας αναγνώρισαν έναν από αυτούς ως το άτομο που τοποθέτησε τη βόμβα στο Αποικιακό Γραφείο

 

1948, Απρίλιος: Η σφαγή του Ντέιρ Γιασίν

Το Ντέιρ Γιασίν είναι ένα χωριό δυτικά της Ιερουσαλήμ. Στις 9 Απριλίου του 1948, περίπου 120 μέλη της Ιργκούν και της Λεχί επιτέθηκαν στο χωριό που κατοικούνταν από Παλαιστίνιους. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης, οι κάτοικοι του χωριού αντιστάθηκαν και το χωριό καταλήφθηκε μόνο αφού οι Εβραίοι άρχισαν να δυναμιτίζουν συστηματικά σπίτια. Καθοριστικό ρόλο στην επιχείρηση έπαιξε ο μετέπειτα πρωθυπουργός του Ισραήλ Μεναχέμ Μπέγκιν, ιδρυτής του κόμματος του σημερινού πρωθυπουργού Νετανιάχου, του Λικούντ

 

Μαχητές της Ιργκούν και της Λεχί που καταλαμβάνουν το χωριό Deir Yassin, Απρίλιος 1948.

 

Ο Αραβικός Σύνδεσμος ανέφερε μια μεγάλη σφαγή: 254 νεκροί, με βιασμούς και ακρωτηριασμούς. Οι Ισραηλινοί από την πλευρά τους υποστήριξαν ότι ο πραγματικός αριθμός των νεκρών ήταν μεταξύ 100 και 120 και δεν υπήρξαν μαζικοί βιασμοί

Υπάρχουν μαρτυρίες ότι οι δυνάμεις των Εβραίων διέπραξαν εγκλήματα πολέμου κατά τη διάρκεια και μετά την κατάληψη του χωριού. Αυτές οι μαρτυρίες περιλαμβάνουν αναφορές ότι άτομα και οικογένειες που διέφυγαν πυροβολήθηκαν και αιχμάλωτοι πολέμου σκοτώθηκαν μετά τη σύλληψή τους. Τις μαρτυρίες αυτές επιβεβαιώνει μια έκθεση της Χαγκάνα που αναφέρει:

“Η κατάκτηση του χωριού έγινε με μεγάλη σκληρότητα. Ολόκληρες οικογένειες –γυναίκες, γέροι, παιδιά– σκοτώθηκαν. ... Μερικοί από τους κρατούμενους που μετακόμισαν σε χώρους κράτησης, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, δολοφονήθηκαν άγρια ​​από τους απαγωγείς τους”

Η Ισραηλινή σκηνοθέτις Neta Shoshani αφιέρωσε τα τελευταία χρόνια σε μια ολοκληρωμένη ιστορική έρευνα για τη σφαγή του Ντρε Γιασίν. Στην ταινία-ντοκιμαντέρ που γύρισε με τίτλο «Born in Deir Yassin», αποκαλύπτονται πολλά ιστορικά ντοκουμέντα για τη σφαγή στο Ντερ Γιασίν, όπως η επιστολή που έγραψε ο Yehuda Feder, του οποίου το όνομα στη Λεχί ήταν «Giora»

«Την περασμένη Παρασκευή μαζί με τον Etzel [σ.σ το ακρωνύμιο για την Ιργκούν] «το κίνημά μας πραγματοποίησε μια τρομερή επιχείρηση για την κατάληψη του αραβικού χωριού Ντέιρ Γιασίν που βρίσκεται στο δρόμο  Ιερουσαλήμ . Συμμετείχα σε αυτή την επιχείρηση με τον πιο ενεργό τρόπο

… Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που στα χέρια μου και μπροστά στα μάτια μου έπεφταν Άραβες. Στο χωριό σκότωσα έναν ένοπλο Άραβα και δύο κορίτσια 16 ή 17 ετών που βοηθούσαν τον Άραβα που πυροβολούσε. Τους έστησα σε έναν τοίχο και τους ανατίναξα με δύο φυσίγγια από το όπλο Tommy»

… Κατασχέσαμε πολλά χρήματα και έπεσαν στα χέρια μας ασημένια και χρυσά κοσμήματα», έγραψε.

Μία άλλη σκληρή μαρτυρία δόθηκε από τον καθηγητή Mordechai Gichon, έναν αντισυνταγματάρχη στις εφεδρικές δυνάμεις του Ισραήλ, ο οποίος ήταν αξιωματικός πληροφοριών της Χαγκάνα που στάλθηκε στο Ντέιρ Γιασίν όταν τελείωσε η μάχη. «Για μένα έμοιαζε λίγο με πογκρόμ», είπε ο Γκιχόν. «Αν καταλαμβάνεις μία στρατιωτική θέση δεν είναι πογκρόμ, ακόμα κι αν σκοτωθούν εκατό άνθρωποι. Αλλά αν έρχεσαι σε μια αστική περιοχή και νεκροί είναι διάσπαρτοι σε αυτήν, τότε μοιάζει με πογκρόμ. Όταν οι Κοζάκοι εισέβαλαν σε εβραϊκές γειτονιές, τότε αυτό θα έπρεπε να μοιάζει κάπως έτσι»

Ο Yair Tsaban, πρώην υπουργός της κυβέρνησης, ανέφερε στη συνέντευξή του στη Shosani ότι μετά τη σφαγή, στην οποία δεν συμμετείχε, στάλθηκε μαζί με άλλα μέλη των Ταξιαρχιών Νέων για να θάψουν τα πτώματα των νεκρών.

«Το σκεπτικό ήταν ότι ο Ερυθρός Σταυρός μπορούσε να εμφανιστεί ανά πάσα στιγμή και ήταν απαραίτητο να θολωθούν τα ίχνη [των δολοφονιών] γιατί η δημοσίευση εικόνων και μαρτυριών για το τι είχε συμβεί στο χωριό θα ήταν πολύ επιζήμια για την εικόνα του πολέμου της Ανεξαρτησίας μας

… Είδα αρκετό αριθμό πτωμάτων. Δεν θυμάμαι να έχω συναντήσει το πτώμα ενός μαχόμενου. Καθόλου. Θυμάμαι κυρίως γυναίκες και ηλικιωμένους

… Ένας γέρος και μια γυναίκα, κάθονται στη γωνία ενός δωματίου με τα πρόσωπά τους στον τοίχο, και πυροβολημένοι στην πλάτη. Αυτό δεν μπορεί να ήταν στον πυρετό της μάχης. Με τίποτα"

Όπως σημειώνει ο ιστορικός Benny Morris στο βιβλίο του «Righteous Victims», «Το Ντέιρ Γιασίν είχε μια βαθιά δημογραφική και πολιτική επίδραση: Ακολούθησε μαζική φυγή Αράβων από τις τοποθεσίες τους».

Ο ηγέτης της Λεχί,  Israel Eldad , έγραψε αργότερα στα απομνημονεύματά του ότι «χωρίς τον Ντέιρ Γιασίν το κράτος του Ισραήλ δεν θα μπορούσε ποτέ να δημιουργηθεί»

Η σφαγή του Ντέιρ Γιασίν προκάλεσε πολλές αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο. Έτσι, λίγες μέρες μετά τη σφαγή, οι άνθρωποι που εκπροσωπούσαν στις ΗΠΑ τις οργανώσεις που τη διέπραξαν, είχαν τη φαεινή ιδέα να απευθυνθούν στον Αϊνστάιν ζητώντας τη στήριξή του. Η απάντηση του Αϊνστάιν ήταν όλες κι όλες 50 λέξεις:

 

 

«Αγαπητέ κύριε,

Όταν θα μας έρθει στην Παλαιστίνη η πραγματική και τελική καταστροφή ο πρώτος υπεύθυνος θα είναι οι Βρετανοί και ο δεύτερος υπεύθυνος για αυτό οι τρομοκρατικές οργανώσεις που δημιουργήθηκαν μέσα από τις δικές μας γραμμές. Δεν είμαι διατεθειμένος να δω οποιονδήποτε να συνεργάζεται με αυτούς τους παραπλανημένους και εγκληματίες ανθρώπους.

Ειλικρινά δικός σας,

Άλμπερτ Αϊνστάιν»

 

1948, Σεπτέμβριος: Δολοφονία του κόμη Φολκ Μπερναντότ

Στις 17 Σεπτεμβρίου 1948, η Λεχί δολοφόνησε τον μεσολαβητή του ΟΗΕ κόμη Φολκ Μπερναντότ (Folke Bernadotte). Το Συμβούλιο Ασφαλείας περιέγραψε τη δολοφονία ως «άνανδρη πράξη που φαίνεται να διαπράχθηκε από εγκληματική ομάδα τρομοκρατών»

 

 

Λίγους μήνες πριν, στις 20 Μαΐου 1948, ο Μπερναντότ είχε διοριστεί «Μεσολαβητής των Ηνωμένων Εθνών στην Παλαιστίνη».  Ήταν η πρώτη επίσημη μεσολάβηση στην ιστορία του ΟΗΕ. Αυτό είχε κριθεί απαραίτητο, λόγω της άμεσης βίας που ακολούθησε το Σχέδιο Διχοτόμησης των Ηνωμένων Εθνών για την Παλαιστίνη και την επακόλουθη μονομερή Διακήρυξη Ανεξαρτησίας του Ισραήλ. Υπό αυτή την ιδιότητα, ο Μπερναντότ κατάφερε να επιτύχει μια αρχική εκεχειρία κατά τον επόμενο Αραβο-Ισραηλινό Πόλεμο του 1948 και έθεσε τις βάσεις για την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή.

Η συμμορία του Στερν έβλεπε τον Μπερναντότ ως μαριονέτα των Βρετανών και των Αράβων και φοβήθηκε ότι η ισραηλινή ηγεσία θα συμφωνούσε με τις ειρηνευτικές προτάσεις του Μπερναντότ. Η ομάδα του Στερν δεν γνώριζε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση είχε ήδη αποφασίσει να απορρίψει το σχέδιο του Μπερναντότ και να επιλέξει τη στρατιωτική δράση

Τρεις ημέρες μετά τη δολοφονία, η ισραηλινή κυβέρνηση εξέδωσε το Διάταγμα για την Πρόληψη της Τρομοκρατίας και κήρυξε την Λεχί τρομοκρατική οργάνωση. Πολλά μέλη της Λεχί συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση. Ωστόσο, το Κρατικό Συμβούλιο ανακοίνωσε σύντομα γενική αμνηστία για τα μέλη της Λεχί και αφέθηκαν τελικά ελεύθεροι

Την επομένη της δολοφονίας,  το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών καταδίκασε τη δολοφονία του Μπερναντότ ως «μια άνανδρη πράξη που φαίνεται να διαπράχθηκε από μια εγκληματική ομάδα τρομοκρατών στην Ιερουσαλήμ ενώ ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών εκπλήρωνε την ειρηνευτική του αποστολή στους Αγίους Τόπους».

Η σουηδική κυβέρνηση πίστευε ότι ο Μπερναντότ είχε δολοφονηθεί από ισραηλινούς κυβερνητικούς πράκτορες, επιτέθηκε δημόσια στην ανεπάρκεια της ισραηλινής έρευνας και έκανε εκστρατείες ανεπιτυχώς για να καθυστερήσει την ένταξη του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη.Το 1950, η Σουηδία αναγνώρισε το Ισραήλ, αλλά οι σχέσεις παρέμειναν παγερές

Η ανεξέλεγκτη δράση των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων, έπρεπε να λήξει, καθώς ήδη από τις 14 Μαΐου 1948 είχε ανακηρυχθεί η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και η ισραηλινή κυβέρνηση είχε αποφασίσει να διαλύσει αμέσως τις υπόγειες οργανώσεις. Δεν ήταν μια εύκολη διαδικασία, καθώς υπήρχαν ανιστάσεις, η δολοφονία όμως του Μπερναντότ επιτάχυνε τις διαδικασίες. Έτσι, εκδόθηκε τελεσίγραφο στην Ιργκούν  ή να ενσωματωθεί στο IDF ή να καταστραφεί, ενώ τα ισραηλινά στρατεύματα περικύκλωσαν το στρατόπεδο της Ιργκούν στην Ιερουσαλήμ. Η  Ιργκούν αναγκάστηκε να αποδεχτεί το τελεσίγραφο στις 22 Σεπτεμβρίου του 1948, και λίγο αργότερα οι εναπομείναντες μαχητές της Ιργκούν στην Ιερουσαλήμ, άρχισαν να κατατάσσονται στην IDF και να παραδίδουν τα όπλα τους. Με εντολή του Μπέγκιν, η οργάνωση της Ιργκούν διαλύθηκε επίσημα στις 12 Ιανουαρίου 1949

Από εκεί και μετά, οι εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις δρούσαν στα πλαίσια ενός εθνικού στρατού. Η τρομοκρατική όμως δράση του Ισραήλ δε θα σταματούσε και θα συνεχιζόταν. Και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Τρομοκρατικό και εκδικητικό μαζί. Περισσότερα για την τρομοκρατική δράση του κράτους του Ισραήλ και για το πώς αυτό το φυτευτό κράτος κατέκτησε αυτοδίκαια τον τίτλο του κράτους-τρομοκράτη σε επόμενη ανάρτηση

 

Πηγές

https://www.avgi.gr/entheta/monde-diplomatique/392650_paratirontas-epi-peninta-hronia-tin-israilini-dexia

https://eranistis.net/wordpress/2017/01/05/%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%bc%ce%b5%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%80%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%af%ce%bd%ce%b7%cf%82/

https://info-war.gr/otan-o-ainstain-apokaloyse-fasistes/

https://en.wikipedia.org/wiki/Lehi_(militant_group)#cite_note-khazit-23

https://en.wikipedia.org/wiki/Irgun

https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Irgun_attacks

https://en.wikipedia.org/wiki/Haganah

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%AE%CE%BB

https://en.wikipedia.org/wiki/SS_Patria_(1913)

https://en.wikipedia.org/wiki/Walter_Guinness,_1st_Baron_Moyne

https://www.theirishstory.com/2021/06/03/the-assassination-of-walter-edward-guinness-lord-moyne-1944/

https://www.haaretz.com/israel-news/2017-07-16/ty-article-magazine/testimonies-from-the-censored-massacre-at-deir-yassin/0000017f-e364-d38f-a57f-e77689930000

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-1o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-2o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-3o/

https://www.kathimerini.gr/world/449654/i-idrysi-toy-kratoys-toy-israil/

https://left.gr/news/mia-syntomi-istoriki-anadromi-sti-syghroni-istoria-toy-palaistiniakoy-zitimatos

https://www.literature.gr/to-teichos-poy-chorizei-israilinoys-kai-palaistinioys/

https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE-%CE%B2%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE/7429-%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CE%BE%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-1936

 

 

Την ώρα που θα έπρεπε να συζητάμε γιατί συνεχίζουν να παίζουν ποδόσφαιρο οι ευρωπαϊκές ομάδες με τις ισραηλινές παρέχοντάς τους κιόλας φιλοξενία για τα ματς που θα έπρεπε να δοθούν στο Ισράήλ, συζητάμε γιατί έφαγε τέσσερα γκολ χθες ο Ολυμπιακός από τη Μακάμπι του Τελ Αβίβ

Παρεμπιμπτόντως πώς να μη φάει τέσσερα γκολ μια ομάδα αναλώσιμων μισθοφόρων που αλλάζει προπονητή σαν τα πουκάμισα προσπαθώντας να αποκοιμίσει τους οπαδούς της βάζοντας τον Κούγια να φέρει την κάθαρση στο ελληνικό ποδόσφαιρο;

Την ώρα που θα έπρεπε να συζητάμε γιατί συμμετέχει η υποτιθέμενη σοβαρή ΕΡΤ στο άθλιο πανηγυράκι της Eurovision και γιατί δεν αποκλείστηκε το Ισραήλ από τη φετινή τουλάχιστον διοργάνωση, συζητάμε για το αν ήταν ωραίο ή όχι το τραγούδι της Μαρίνας Σάττι

Παρεμπιμπτόντως, το τραγούδι αυτό είναι ένας άθλιος αχταρμάς από κάποιον μουσικό δρα Φρανκενστάιν, σε μια προφανή προσπάθεια να κερδίσει τις ψήφους της βαλκανικής χερσονήσου και άλλων βορειοανατολικών γειτόνων. Και μάλλον θα το καταφέρει, γιατί αυτό ενδιαφέρει άλλωστε μόνο. Τι να πει κανείς όταν μαθαίνει ότι τη μουσική αυτού του διαβαλκανικού trash δημιουργήματος πασπαλισμένου με ολίγη trap έτσι για να γουστάρουν και οι πιτσιρικάδες, την υπογράφουν επτά (7!) μουσικοί και τους στίχους τέσσερεις (4!).  Ας μη μιλήσουμε δε για τα γυρίσματα στον Παρθενώνα και στο Ηρώδειο. Από όπου και να το πιάσεις, βρωμάει. Άστο. Κι εγώ που ακούω μόνο Δεύτερο Πρόγραμμα με πιάνει σύγκρυο που σε ανύποπτο χρόνο θα μου πετάει απότομα αυτό το τραγούδι. Κρίμα για τη Μαρίνα Σάττι που ξοδεύει έτσι το ταλέντο της, αν και έχει αρχίσει ήδη να το κάνει από καιρό. Καιρό τώρα ακροβατούσε επικίνδυνα ανάμεσα στο ethnic και στο κιτς. Με το Ζάρι πέρασε τα σύνορα

Τελικά κι εμείς γι αυτά καταλήξαμε να μιλάμε. Είναι φαίνεται αναπόδραστο. Ας ακούσουμε όμως τη Μαρίνα Σάττι, έτσι όπως όμορφα τη γνωρίσαμε, μήπως και ξεχάσουμε το Ζάρι

Ζώνη Ενδιαφέροντος ονόμαζαν οι Ναζί μια περιοχή ακτίνας κάποιων χιλιομέτρων γύρω από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης/εξόντωσης, μέσα στην οποία ίσχυαν ιδιαίτερες συνθήκες στην προσπάθειά τους να διαφυλάξουν το απόρρητο των επιχειρήσεων εξόντωσης των Εβραίων, Ρομά, ομοφυλόφιλων και όσων άλλων οι Ναζί είχαν αποφασίσει πως είναι υπάνθρωποι

Ζώνη ενδιαφέροντος ονομάζεται και η νέα ταινία του Τζόναθαν Γκλέιζερ, που αποτελεί μια ελεύθερη απόδοση του ομώνυμου μυθιστορήματος του Μάρτιν Έιμις  και διαδραματίζεται δίπλα στην περίφραξη του διαβόητου στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Άουσβιτς, εκεί όπου ο διοικητής του στρατοπέδου,  Ρούντολφ Ες, μαζί με τη σύζυγό του, έχουν στήσει έναν παράδεισο ακριβώς δίπλα από την κόλαση.

Στη Ζώνη Ενδιαφέροντος, ο Γκλέιζερ θέτει δύο ερωτήματα. Το πρώτο είναι το πόσο εύκολα μπορεί το Κακό να πάρει τη μορφή μιας κανονικότητας, εκτελούμενης από κανονικούς ανθρώπους. Το δεύτερο είναι πώς μπορούν, όσοι δεν συμμετέχουν στο Κακό, να το ανέχονται και να προσποιούνται πώς δεν υπάρχει.

Στο πρώτο ερώτημα έχει απαντήσει, καλύπτοντας για λογαριασμό του περιοδικού "New Yorker" τη δίκη του Άντολφ Άιχμαν στο Ισραήλ, η Γερμανοεβραία φιλόσοφος Χάνα Άρεντ, η οποία παρουσίασε  τον διαβόητο εγκληματία όχι σαν ένα ιδιαίτερο απάνθρωπο κτήνος, αλλά σαν έναν  απλό γραφειοκράτη, ανίκανο να σκεφτεί και να αμφισβητήσει το σύστημα που τον μετατρέπει σε τέρας. «Όσο πιο πολύ τον άκουγες να μιλάει, τόσο πιο εμφανές γινόταν ότι η αδυναμία του να μιλήσει συνδεόταν στενά με την αδυναμία του να σκεφτεί, και πιο συγκεκριμένα να σκεφτεί από τη σκοπιά ενός άλλου», γράφει η Άρεντ για τον Άιχμαν … « Το πρόβλημα ήταν ότι υπήρχαν πολλοί σαν κι αυτόν και ότι οι περισσότεροι τους δεν ήταν διεστραμμένοι ούτε σαδιστές, αλλά ήταν, και εξακολουθούν να είναι, φοβερά και τρομερά φυσιολογικοί. Απ’ αυτήν την άποψη αυτό που είναι ακόμη πιο τρομακτικό από όλες τις θηριωδίες είναι ότι αυτός ο εγκληματίας νέου τύπου διαπράττει τα εγκλήματά του σε συνθήκες όπου αδυνατεί να ξέρει και να νοιώθει πως κάνει κάτι κακό» 

Επιστρέφοντας στην ταινία, η κάμερα του σκηνοθέτη δεν μπαίνει καθόλου στο στρατόπεδο και περιστρέφεται κυρίως μέσα στο σπίτι του διοικητή και της οικογένειάς του, παρακολουθώντας την ατάραχη και «ειδυλλιακή» καθημερινότητα της επταμελούς οικογένειας. Με αργά και ακίνητα πλάνα μας μεταφέρει εικόνες αποστειρωμένης ευτυχίας. Βόλτες για μπάνιο, παιχνίδι στον κήπο, απογευματινό τσάι και ανάλαφρες κουβεντούλες, διάβασμα παραμυθιών στα παιδιά, εντολές στις υπηρέτριες

 

 

Και όλα αυτά τη στιγμή που, ακριβώς δίπλα, βασιλεύει η βία και η φρίκη, που ο σκηνοθέτης επιλέγει να μη μας τις δείχνει, αλλά μόνο να τις υπονοεί. Με τους στρατιώτες που τους βλέπουμε να περιπολούν στα άκρα των πλάνων, από τον πυργίσκο του στρατοπέδου που φαίνεται από την αυλή του σπιτιού. Με ανακοινώσεις μεγαφώνων, παραγγέλματα, φωνές, κραυγές πόνου, πυροβολισμούς. Με τον καπνό που καλύπτει μόνιμα τον ουρανό, που βγαίνει από τις καμινάδες των κρεματορίων και σκεπάζει τη γη ολόγυρα με στάχτες. Με  το μονότονο βουητό της μηχανής του θανάτου. Με τα ρούχα που μοιράζει η κυρία στις υπηρέτριες. Με τη γούνα που διαλέγει για τον εαυτό της. Με ένα διαμάντι που βρήκε η κυρία, κρυμμένο σε μια οδοντόβουρτσα. Με τις χρυσές οδοντοστοιχίες με τις οποίες παίζουν τα παιδιά της οικογένειας στο σπίτι. Με το λίπασμα που κουβαλούν εργάτες στον κήπο

Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Christian Friedel, υποδύεται με πειστικότητα τον διοικητή που προκαλεί με την αταραξία και την απάθειά του, την ώρα που ακροβατεί ανάμεσα σε δύο ζωές που δεν θέλει και δεν μπορεί να τις εμπλέξει. Είναι εντυπωσιακό πως, παρά το ότι πληρεί το  πρότυπο ενός καλού οικογενειάρχη, η μόνη στιγμή που βγάζει κάποιο συναίσθημα στην ταινία είναι όταν αποχαιρετά το άλογό του

 

 

Η Zώνη Ενδιαφέροντος είναι μια κινηματογραφική αποτύπωση της θεωρίας της «κοινοτοπίας του κακού». Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στο οργανωμένο Κακό δεν είναι απαραίτητα κάποιοι στυγεροί, διεστραμμένοι ή ψυχοπαθείς δολοφόνοι. Αντιθέτως, μπορεί να είναι άνθρωποι κανονικοί που έχουν πειστεί πως υπηρετούν είτε το Καλό είτε μια ιδεολογία. Και αυτό τους κάνει να απαλλάσσουν τον εαυτό τους από αμφιβολίες και τύψεις. Πόσο μάλλον όταν έχουν πειστεί πως οι άνθρωποι που στοχεύουν δεν είναι άνθρωποι της ίδιας αξίας. Το είδαμε στην Ελλάδα με τη Χρυσή Αυγή και τα χρυσαυγίτικα τάγματα θανάτου, για τα οποία ο πρόσφυγας και ο μετανάστης δεν ήταν άνθρωπος. Το βλέπουμε στη Γάζα, όπου οι Παλαιστίνιοι για τους Ισραηλινούς θεωρούνται κατώτερα όντα και επομένως η ζωή τους δεν αξίζει το ίδιο

Το Κακό σέρνεται δίπλα μας και εμείς κάνουμε πως δεν το βλέπουμε, ενώ δίπλα μας άνθρωποι υποφέρουν, βασανίζονται και εξοντώνονται συστηματικά. Ίσως μάλιστα να κερδίζουμε από αυτό, όπως η οικογένεια του Ρούντολφ Ες, που απολάμβανε τα αγαθά και την χλιδή που της πρόσφερε η λεηλασία των περιουσιών των θυμάτων. Δεν ασχολούμαστε με το Κακό μέχρι αυτό να ασχοληθεί με μας. Μόνο που τότε θα είναι πλέον αργά

Τα Ολοκαυτώματα δε θα πάψουν να συμβαίνουν, όσο υπάρχουν τα πρόθυμα χέρια να τα εκτελέσουν και ακόμη πιο πολύ όσο οι υπόλοιποι αδιαφορούν και συνεχίζουν τις ζωές τους σαν να μην συμβαίνει τίποτα

Η ταινία του Τζόναθαν Γκλέιζερ δεν είναι εύκολη στην παρακολούθησή της. Είναι όμως μια γροθιά στην ευκολία της αταραξίας μας και μια ταινία που σίγουρα δεν θα την ξεχάσει όποιος τη δει

Η ταινία κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες και το Βραβείο Κριτικών στο ίδιο Φεστιβάλ, αλλά και μια περίοπτη θέση ανάμεσα στις ταινίες που ασχολήθηκαν με τη φρίκη του Ολοκαυτώματος

 

 

Η.Π.Α., Ηνωμένο Βασίλειο, Πολωνία, 2023

• Παραγωγή:Τζέιμς Γουίλσον, Εβα Πουζίνσκα
• Σκηνοθεσία:Τζόναθαν Γκλέιζερ
• Σενάριο:Τζόναθαν Γκλέιζερ
• Φωτογραφία:Λούκας Ζαλ
• Μοντάζ:Πολ Γουάτς
• Μουσική:Μίκα Λέβι
• Πρωταγωνιστούν:Κρίστιαν Φρίντελ, Σάντρα Ούλερ, Ραλφ Χέρφορθ, Γιόχαν Καρτχάους
• Διάρκεια:105 λεπτά

 

 

 

Λίγα λόγια για τον διοικητή του Άουσβιτς, Ρούντολφ Ες (με πληροφορίες από ethnos.gr)

Τον Μάιο του 1940, ο Ρούντολφ Ες (όχι ο συνονόματος, διαβόητος υπαρχηγός του Χίτλερ, ο οποίος πέθανε στη φυλακή το 1987) διορίστηκε διοικητής του Στρατοπέδου του Άουσβιτς. Συνεπής "επαγγελματίας", ήταν ο πρώτος που αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το εντομοκτόνο αέριο Zyklon B για τη μαζική εξόντωση κρατουμένων, ως περισσότερο αποτελεσματική και οικονομική μέθοδο. Συνελήφθη το 1946 από τους Βρετανούς και στη δίκη του, όταν ο εισαγγελέας αποφάνθηκε πως ήταν υπεύθυνος για τον θάνατο περίπου 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων, αυτός απάντησε με αφοπλιστική αταραξία : "Όχι, ήταν μόνο δυόμισι. Οι υπόλοιποι πέθαναν από αρρώστιες και ασιτία".

«Όταν το καλοκαίρι του 1941, ο Χίτλερ με διέταξε να ετοιμάσω τις εγκαταστάσεις στο Άουσβιτς όπου θα μπορούσαν να γίνουν μαζικές εξοντώσεις τις οποίες εγώ προσωπικά να επιβλέπω, δεν είχα την παραμικρή ιδέα για το μέγεθος του εγχειρήματος ή τις συνέπειές του. Ήταν πράγματι μια υπερβολική και τερατώδης διαταγή. Ωστόσο, οι λόγοι που επέβαλλαν το πρόγραμμα εξόντωσης μου φάνηκαν σωστοί. Δεν το σκέφτηκα τότε· μου είχε δοθεί διαταγή και έπρεπε να την εκτελέσω. Το αν η μαζική εξόντωση των Εβραίων ήταν αναγκαία ή όχι είναι κάτι για το οποίο δεν μπορούσα να έχω άποψη, γιατί δεν είχα τη γνώση επί του θέματος» γράφει από τη φυλακή ο Ρούντολφ Ες στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του «Commandant of Auschwitz: The Autobiography of Rudolf Hoess

Οι κρατούμενοι του στρατοπέδου συγκέντρωσης που εργάζονταν στο σπίτι του ως κηπουροί, μάγειρες ή νοσοκόμες περιέγραφαν έναν ήρεμο και τρυφερό με την οικογένειά του άνθρωπο:  «Αγαπούσε τα παιδιά», κατέθεσε στη δίκη του η Danuta Rzempiel, κρατούμενη στο Άουσβιτς. «Του άρεσε να ξαπλώνει στον καναπέ μαζί τους, τα φιλούσε, τα αγκάλιαζε και τους μιλούσε τρυφερά».

«Ο μπαμπάς ήταν δύο άνθρωποι», αποκάλυψε η κόρη του, Ινγκεμπριγκίτ Ες, πολλά χρόνια αργότερα. «Στο σπίτι, ήταν ένας στοργικός πατέρας και σύζυγος, όμως μόλις πέρναγε το κατώφλι του σπιτιού μας μεταμορφωνόταν στον ψυχρό διεκπεραιωτή, χωρίς συνείδηση».

 «Ήταν ένας κανονικός άνθρωπος, είχε την εικόνα ενός έντιμου, ήσυχου, μάλλον λιγομίλητου ανθρώπου· δεν χτύπησε ποτέ κανέναν», είπε ο Γιόζεφ Πατζίνσκι, επιζών του Άουσβιτς και κουρέας του Διοικητή, σε μια συνέντευξή του στη γερμανική NDR.

Ο Ρούντολφ Ες καταδικάστηκε σε θάνατο και απαγχονίστηκε. Καθώς στεκόταν πάνω στο ικρίωμα, δεν είπε λέξη · αντιμετώπισε τον θάνατό του με την ίδια παγερή απάθεια που είχε προστάξει το θάνατο εκατομμυρίων άλλων. Η τοποθεσία όπου απαγχονίστηκε ο διοικητής του Άουσβιτς φέρει την ακόλουθη επιγραφή: «Εδώ βρισκόταν το στρατόπεδο της Γκεστάπο. Εδώ ανακρίνονταν κρατούμενοι που ήταν ύποπτοι για συμμετοχή στην Αντίσταση. Πολλοί κρατούμενοι πέθαναν από ξυλοδαρμό ή βασανιστήρια. Ο πρώτος διοικητής του Άουσβιτς, ο SS-Obersturmbannfuhrer Rudolf Hoess, ο οποίος δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο μετά τον πόλεμο από το Ανώτατο Εθνικό Δικαστήριο της Πολωνίας, κρεμάστηκε εδώ στις 16 Απριλίου 1947»

 

Μας αρέσει να λέμε πως η λέξη φιλότιμο δεν έχει αντίστοιχη λέξη σε άλλη γλώσσα, θέλοντας μάλλον να πούμε πως μόνο εμείς, οι Έλληνες, είμαστε ένας λαός με φιλότιμο. Προφανώς, πρόκειται για άλλον έναν αστικό μύθο από αυτούς που μας αρέσει ως λαός να αναπαράγουμε, προκειμένου να αυτοθαυμαζόμαστε. Δυστυχώς όμως για εμάς, τα γεγονότα, για πολλοστή φορά, δεν μας επιβεβαιώνουν.

Αν υπήρχε φιλότιμο, ο τότε υπουργός,   ο Καραμανλής ο τρίτος , θα έπρεπε να έχει αποσυρθεί από τιη πολιτική ζωή του τόπου δια παντός. Πόσο μάλλον όταν λίγες ημέρες πριν, από το βήμα της Βουλής, ειρωνευόταν όσους τον καλούσαν να πάρει μέτρα για την έλλειψη ασφαλείας στα σιδηροδρομικά δρομολόγια.

Αν υπήρχε φιλότιμο, οι πολίτες του νομού Σερρών δεν θα τον εξέλεγαν βουλευτή.

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα έβγαινε ο Άδωνις Γεωργιάδης να πει … «Σήμερα στην Ελλάδα πόσοι πιστεύετε από τους εκατό συμπολίτες μας, αν τους ρωτήσουμε, ενδιαφέρονται για εξεταστική ή για προανακριτική επιτροπή για τα Τέμπη;»

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα έβγαινε ο Άρης Πορτοσάλτε να πει …«Έχω την αίσθηση πως όταν έγινε το ναυάγιο του Εξπρές Σαμινα και χάθηκαν άνθρωποι έξω από την Πάρο εκσυγχρονίσαμε την ακτοπλοΐα. Μπήκαν καινούρια καράβια. Όταν έγιναν τρία δυστυχήματα, δύο στα Τέμπη με τους φίλους του ΠΑΟΚ και ένα με τα μαθητούδια από την Ημαθία και το τρίτο στον Άγιο Κωνσταντίνο πάλι με μαθητές, αποφασίσαμε να κάνουμε οδικό δίκτυο, φτιάξαμε σήραγγες και τρένου και δρόμων. Άρα, έπρεπε δυστυχώς να πεθάνουν… και εκεί παιδιά. Παιδιά σχολείου. Δυστυχώς. Αν μου επιτρέπετε, η θυσία είναι θυσία, έγινε, δυστυχώς. Έχω την αίσθηση ότι θα προχωρήσουμε εκτός και αν έχουμε αποφασίσει να κλείσουμε τον ΟΣΕ και πεθάνουμε το τρένο στην Ελλάδα».

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα έβγαινε ο Παύλος Τσίμας να πει  …. «κάποτε έγιναν τα δύο ατυχήματα στα Τέμπη με τα πούλμαν και δόθηκε η ευκαιρία να γίνει μια υπέροχη εθνική οδός. Ελπίζω τώρα με αυτό το ατύχημα να φτιάξουμε και ένα υπέροχο και σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο»

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα έβγαινε ο Γιάννης Πρετεντέρης από το δελτίο ειδήσεων του MEGA να απoρεί που κάποιοι ισχυρίζονται ότι είναι πολλά τα αίτια της τραγωδίας και όχι μόνο το ανθρώπινο λάθος, και να βγάλει ο ίδιος πόρισμα μόλις λίγες ημέρες μετά το δυστύχημα .... "Τι άλλο μπορεί να είναι;" (εννοούσε εκτός από το ανθρώπινο λάθος).

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα έβγαινε ο σχολιαστής του ΣΚΑΙ, Βασίλης Χιώτης, να δώσει συμβουλές στην κυβέρνηση  του Μητσοτάκη για το πώς θα διαχειριστεί επικοινωνιακά το δυστύχημα στα Τέμπη προκειμένου να μην έχει πολιτικό κόστος … «Αν η κυβέρνηση έχει μια πιθανότητα να αντισταθμίσει το πολιτικό κόστος, που οπωσδήποτε θα έχει μετά το δυστύχημα, είναι ακριβώς αυτό: Να συγκριθεί με προηγούμενες κυβερνήσεις. Να βάλει και αυτό το δίλημμα στις εκλογές ο πρωθυπουργός και να πει 'κοιτάξτε πως το διαχειριστήκαμε εμείς και πως το διαχειρίστηκαν οι άλλοι»

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα είχε μπαζωθεί ο τόπος του δυστυχήματος, λίγες ημέρες μετά, χωρίς να αντιδράσει κανείς

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα ψάχναμε ακόμη, ένα χρόνο μετά, τα βαγόνια που λείπουν.

Αν υπήρχε φιλότιμο, θα είχαμε μάθει τα φορτία που μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα έλεγε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου στη Μαρία Καρυστιανού … «Τι να κάνουμε; Αυτά συμβαίνουν. Πάτε στην εκκλησία να σας βοηθήσει. Κοιτάξτε μπροστά τη ζωή σας»

Αν υπήρχε φιλότιμο, δε θα έβγαινε ο Μητροπολίτης Λάρισας να ζητήσει από τους συγγενείς των  θυμάτων να μην κάνουν θόρυβο για τους νεκρούς  … «Να ξέρετε ότι έναν κεκοιμημένο τον τιμάς πολύ με τη σιωπή και την προσευχή, δεν τον τιμάς με τον θόρυβο … ακούγονται πολλά λόγια που απλά κουράζουν. Το πολλά λόγια είναι φτώχεια. Τόσα πολλά που δεν νομίζω ότι δικαιώνουν τις ψυχές που έφυγαν»

Αν υπήρχε φιλότιμο, θα υπήρχε και εμπιστοσύνη προς τις δικαστικές αρχές. Και δε εξαναγκαζόταν η Μαρία Καρυστιανού να πει … «δεν ελπίζω τίποτα από την ελληνική δικαιοσύνη. Το έλεγα από την πρώτη στιγμή και ήλπιζα μέσα μου να κάνω λάθος και να χρειαστεί να ζητήσω συγγνώμη για τις δημόσιες τοποθετήσεις μου. Πλέον όμως λέω ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη στη χώρα και το φωνάζω πιο δυνατά. Προκαλώ οποιονδήποτε εισαγγελέα να έρθει και να μου αποδείξει το αντίθετο. Οι μέχρι τώρα κινήσεις και πράξεις επιβεβαιώνουν τα λεγόμενά μου. Υπάρχει μία καθολική συμπαράσταση και συγκάλυψη προς την κυβέρνηση κι όχι προς την αλήθεια»

Αν υπήρχε φιλότιμο, θα υπήρχε και ελπίδα για να αλλάξει κάτι σ’ αυτό τον τόπο. Δυστυχώς, επτωχεύσαμεν

 

Χάρτης της Παλαιστίνης του 1947 από το περιοδικό National Geographic, όταν αυτή η γη λεγόταν ακόμη Παλαιστίνη

 

Ήρθαν αρχικά ως πρόσφυγες, κυνηγημένοι από τα πογκρόμ ή ως μετανάστες που διεκδικούσαν μια καλύτερη ζωή. Προωθήθηκαν στη συνέχεια ως έποικοι, στα πλαίσια του Σιωνιστικού σχεδίου για κατάληψη και εποικισμό της γης της Παλαιστίνης. Συμπεριφέρθηκαν για να το πετύχουν, ως στυγνοί κατακτητές. Πλέον, κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου και για γενοκτονία. Αυτή είναι η σταδιακή μετάλλαξη των Εβραίων που εγκαταστάθηκαν στη γη της Παλαιστίνης. Μια μετάλλαξη που τους αφαίρεσε σταδιακά όλη την παγκόσμια συμπάθεια προς αυτούς που είχε προκαλέσει το Ολοκαύτωμα.   

Το Ολοκαύτωμα που, σύμφωνα με τον Αμερικανοεβραίο πολιτικό επιστήμονα Νόρμαν Φίνκελσταϊν στο βιβλίο του «Η βιομηχανία του ολοκαυτώματος»,  χρησιμοποιήθηκε και αναγορεύτηκε σε μία παγκόσμια επιχείρηση που απέφερε και αποφέρει εξουσία και χρήμα (που υποτίθεται πως προοριζόταν για τους επιζήσαντες των στρατοπέδων, οι οποίοι τελικά πήραν ψίχουλα) στηρίζοντας τις εγκληματικές πολιτικές του Ισραήλ.

Στα βιβλία, τα άρθρα και τους λόγους του ο Νόρμαν Φινκελστάιν καταγγέλλει συνεχώς την πολιτική του κράτους του Ισραήλ, παρομοιάζοντάς το με το πάλαι ποτέ καθεστώς του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Δεν διστάζει να υποστηρίζει πως το Ισραήλ συμπεριφέρεται στους Παλαιστινίους, όπως οι Αμερικάνοι έποικοι συμπεριφέρθηκαν στους γηγενείς Ινδιάνους. Οι αναλογίες μεταξύ Αμερικάνων/Ισραηλινών και Ινδιάνων/Παλαιστινίων είναι πολύ έντονες σύμφωνα με τον καθηγητή και, ίσως γι’ αυτό, μεγάλη μερίδα του λαού των ΗΠΑ να αισθάνεται ταύτιση με τη μεριά των Εβραίων εποίκων.

Από την άλλη μεριά, η Γκόλντα Μέιρ, πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, προσπαθώντας κάποια στιγμή να δικαιολογήσει το δικαίωμα της παρουσίας Εβραίων στην περιοχή της Παλαιστίνης, υποστήριξε πως σ΄ αυτό τον τόπο « …Δεν υπήρχαν Παλαιστίνιοι. Δεν είναι ότι υπήρχε Παλαιστινιακός λαός στην Παλαιστίνη που να θεωρεί τον εαυτό του Παλαιστινιακό λαό και εμείς ήρθαμε και τους διώξαμε και τους πήραμε τη χώρα. Δεν υπήρχαν»

Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή και ας δούμε με ποιον τρόπο μέσα σε σαράντα μόλις χρόνια (από το 1900 έως το 1940), μεταβλήθηκε δραματικά η εθνολογική σύνθεση της Παλαιστίνης. Είναι χαρακτηριστικό πως οι Εβραίοι, από το ένα δέκατο του πληθυσμού της Παλαιστίνης το 1900, έφτασαν και ξεπέρασαν το ένα τρίτο το 1940, με τα αλλεπάλληλα κύματα μετανάστευσης που εξελίχθηκαν τελικά σε κύματα εποικισμού και κλοπής της γης ενός άλλου λαού που ζούσε στην περιοχή αυτή από την αρχαιότητα

 

 

Στην περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα το Ισραήλ, ζούσαν από την αρχαιότητα διάφορες Σημιτικές φυλές. Η φυλή με το όνομα Εβραίοι, συναντάται πρώτη φορά σε αιγυπτιακή επιγραφή το 1200 π.Χ. Εκείνη την περίοδο εγκαθίστανται στην νότια παραλιακή ζώνη και οι Φιλισταίοι, λαός που πιστεύεται ότι ήρθε από τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και που θεωρείται ο πρόγονος των σημερινών Παλαιστινίων

Στην περιοχή αυτή, ανέκαθεν συμβίωναν διάφοροι λαοί (Εβραίοι, Χαναναίοι, Φιλισταίοι κ.λπ.) μέχρι το 70 π.Χ, οπότε οι Εβραίοι εκδιώχθηκαν από τους Ρωμαίους καθώς οι Ρωμαίοι, κατακτητές τότε της Παλαιστίνης, έπειτα από μια σειρά πολέμων και επαναστάσεων των Εβραίων, διέλυσαν την Ιερουσαλήμ και κατέστρεψαν τον ναό του Σολομώντα. Χιλιάδες Εβραίοι πουλήθηκαν τότε ως σκλάβοι, ενώ πολύ περισσότεροι οδηγήθηκαν στην εξορία. Μόνο μια μικρή εβραϊκή κοινότητα απέμεινε στην περιοχή της Γαλιλαίας και στους λόφους της Χεβρώνας, ενώ παράλληλα οι Ρωμαίοι μετονόμασαν τη χώρα από Ιουδαία σε Παλαιστίνη

Οι σημερινοί Παλαιστίνιοι δεν είναι απόγονοι των μεταγενέστερων Αράβων κατακτητών, αλλά απόγονοι των εξαραβισμένων και εξισλαμισμένων ντόπιων πληθυσμών που παρέμειναν στην περιοχή της Παλαιστίνης μετά την εκδίωξη των Εβραίων. Οι εξισλαμισμένοι αυτοί πληθυσμοί αντιμετώπισαν τους Σταυροφόρους κατακτητές και στη συνέχεια έζησαν επί αιώνες υπό οθωμανική κυριαρχία, μέχρι τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το 1918, οπότε η χώρα τους βρέθηκε κάτω από  βρετανική κυριαρχία

 

Αλίγια

Αλίγια στα εβραϊκά (Aliya) σημαίνει ανάβαση. Έτσι ονόμαζαν διαχρονικά οι Εβραίοι την επιστροφή στην Ιερουσαλήμ, η οποία αναπτύχθηκε ως εθνική φιλοδοξία για τον εβραϊκό λαό που ζούσε στη διασπορά

Ο πρώτος μαζικός επαναπατρισμός Εβραίων στην Παλαιστίνη αναφέρεται κατά τον 14ο αιώνα κυρίως από την Ισπανία προς την Ιερουσαλήμ. Στα νεότερα χρόνια, ένα πρώτο σύγχρονο κύμα μετανάστευσης καταγράφεται μεταξύ του 1840 και του 1880, οπότε ο εβραϊκός πληθυσμός αυξάνεται από 9.000 σε 25.000

Το πρώτο όμως κύμα που εμπνέεται από τη σιωνιστική ιδεολογία καταγράφεται μεταξύ του 1881 και 1903 και ονομάζεται  πρώτη Αλιγιά. Οι Εβραίοι που μετανάστευσαν σε αυτό το κύμα, προέρχονταν κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη και την Υεμένη, υποκινούμενοι από διώξεις και βία κατά των εβραϊκών κοινοτήτων σε αυτές τις περιοχές. Υπολογίζεται ότι 25.000 Εβραίοι μετανάστευσαν σε αυτό το πρώτο κύμα.

Έτσι, ενώ στην αρχή της περιόδου αυτής, ο εβραϊκός πληθυσμός στην Οθωμανική Παλαιστίνη ήταν περίπου 25.000, μέχρι το τέλος της περιόδου, ο εβραϊκός πληθυσμός είχε αυξηθεί σε περίπου 50.000

Οι οθωμανικές αρχές, μόλις αντιλήφθηκαν ότι  το κύμα μετανάστευσης των Εβραίων στη γη της Παλαιστίνης ήταν μέρος ενός ευρύτερου εβραϊκού εθνικού σχεδίου, έλαβαν μέτρα για να περιορίσουν την είσοδο των Εβραίων στη χώρα και κατάφεραν έτσι να μειώσουν το εύρος της μετανάστευσης

To δεύτερο κύμα μετανάστευσης - η δεύτερη Αλίγια -  έλαβε χώρα μεταξύ του 1904 και του 1914, όπου περίπου 35.000 Εβραίοι κυρίως από τη Ρωσία, μετανάστευσαν στην Οθωμανική Παλαιστίνη. Υπολογίζεται ότι μέχρι την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, περισσότεροι από 40.000 Εβραίοι στην Παλαιστίνη είχαν ρωσική υπηκοότητα.

Το κύμα αυτό αποτέλεσε ένα μικρό μόνο μέρος της γενικευμένης μετανάστευσης Εβραίων από την Ανατολική Ευρώπη που διήρκεσε από τη δεκαετία του 1870 έως τη δεκαετία του 1920. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πάνω από δύο εκατομμύρια Εβραίοι μετανάστευσαν από την Ανατολική Ευρώπη. Η πλειοψηφία αυτών των μεταναστών εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ άλλοι εγκαταστάθηκαν στη Νότια Αμερική, την Αυστραλία και τη Νότια Αφρική

Αιτία αυτής της μαζικής μετανάστευσης ήταν ο συνεχώς αυξανόμενος αντισημιτισμός στην τσαρική Ρωσία αλλά και η οικονομική δυσπραγία, καθώς η πλειοψηφία του εβραϊκού πληθυσμού της Ανατολικής Ευρώπης ήταν φτωχή και έφυγε αναζητώντας μια καλύτερη ζωή.

Το τρίτο κύμα μετανάστευσης - η τρίτη Αλίγια - κράτησε από το 1919, αμέσως μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι το 1923. Κατά τη διάρκεια της τρίτης Αλιγιά, 35.000 με 40.000 Εβραίοι έφτασαν στην Παλαιστίνη. Οι μετανάστες της τρίτης Αλιγιά προέρχονταν και πάλι κυρίως από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης: 45% από τη Ρωσία και 30% από την Πολωνία

Η τρίτη Αλιγιά πυροδοτήθηκε κυρίως από την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία και το Ρωσικό εμφύλιο που την ακολούθησε, αλλά και τα αντισημιτικά πογκρόμ στην Ανατολική Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στη Ρωσία, δολοφονήθηκαν  100.000 έως 200.000 Εβραίοι. Η πλειονότητα πέθανε σε πογκρόμ που υποκινήθηκαν από τον λευκό στρατό του Ντενίκιν ή τους Ουκρανούς αυτονομιστές του Πετλιούρα. Για αυτές τις αντεπαναστατικές δυνάμεις, η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν έργο των «εβραιο-μπολσεβίκων», μια φράση που χρησιμοποίησε ο Χίτλερ στο μεταγενέστερο Ολοκαύτωμα. Είναι βέβαιο όμως ότι ο αντισημιτισμός διέτρεχε όλη τη μάζα του ρωσικού πληθυσμού και παρά το ότι οι ηγέτες των Μπολσεβίκων έδωσαν αγώνα εναντίον του,  δεν έλειψαν και τα εγκλήματα από την πλευρά των Μπολσεβίκων εναντίον των Εβραίων

Παράλληλα, το τέλος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου έφερε εθνικιστικές αφυπνίσεις και γέννησε εννέα χώρες. Σε αυτές τις νέες χώρες, προέκυψε  το «πρόβλημα των μειονοτήτων» και η αναζήτηση της «εθνικής καθαρότητας», κάτι που απέκλειε τους Εβραίους από τα μελλοντικά σχέδια των χωρών αυτών

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τρία πρώτα κύματα μετανάστευσης των Εβραίων συμπίπτουν χρονικά με τρία μεγάλα κύματα πογκρόμ που σημειώθηκαν στη Ρωσία: τη δεκαετία του 1880 μετά τη δολοφονία του τσάρου Αλέξανδρου, τις τσαρικές διώξεις μετά την επανάσταση του 1905 και - σε πολύ πιο μεγάλη κλίμακα -  κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου πολέμου μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917.

Ώθηση επίσης στην τρίτη Αλιγιά έδωσε και η Διακήρυξη του Arthur Balfour, ο οποίος ως υπουργός των Εξωτερικών της Βρετανίας στα 1917, επιδιώκοντας τη χρησιμοποίηση των Εβραίων της Ρωσίας ως μοχλό πίεσης για την παραμονή της Ρωσίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, προσέφερε ως αντάλλαγμα στους Εβραίους παλαιστινιακά εδάφη για τη δημιουργία «εθνικής εστίας για τον εβραϊκό λαό».

Αξίζει να αναφερθεί πως ένα μεγάλο μέρος των Εβραίων του τρίτου κύματος ήταν  σοσιαλιστές και κοσμικοί, ακόμη και αντιθρησκευτικοί και πρόθεσή τους ήταν να οικοδομήσουν όχι απλά ένα εβραϊκό κράτος, αλλά ένα σοσιαλιστικό κράτος.

Όμως, από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα πράγματα στην Παλαιστίνη είχαν αλλάξει  ριζικά. Οι Οθωμανοί είχαν αποσυρθεί και η Κοινωνία των Εθνών, που ιδρύθηκε στις αρχές του 1920, έδωσε στους Βρετανούς την εντολή να διοικήσουν την Παλαιστίνη.

Με το τέταρτο κύμα μετανάστευσης, μεταξύ 1924 και 1929, έφτασαν 80.000 ακόμη Εβραίοι. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των μεταναστών έφτασε από την Ευρώπη κυρίως από την Πολωνία, τη Σοβιετική Ένωση, τη Ρουμανία και τη Λιθουανία, αλλά περίπου το 12% προέρχονταν από την Ασία, κυρίως την Υεμένη και το Ιράκ. Αυτή η ομάδα περιείχε πολλές οικογένειες της μεσαίας τάξης που μετακόμισαν στις αναπτυσσόμενες πόλεις, ιδρύοντας μικρές επιχειρήσεις και ελαφριά βιομηχανία

Με το πέμπτο κύμα μετανάστευσης, μεταξύ 1929 και 1939, με την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία, έφτασε ένα νέο κύμα 250.000 μεταναστών. Το πέμπτο κύμα προήλθε και πάλι σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Ευρώπη, κυρίως από την Κεντρική Ευρώπη (ιδιαίτερα από την Πολωνία, τη Γερμανία, την Αυστρία και την Τσεχοσλοβακία), αλλά και από την Ελλάδα. Άλλοι, λιγότεροι, ήρθαν από χώρες της Ασίας όπως η Τουρκία, το Ιράν και η Υεμένη. Το πέμπτο κύμα περιείχε μεγάλο αριθμό επαγγελματιών, γιατρών, δικηγόρων και καθηγητών από τη Γερμανία.

Έρευνα που δείχνει τον τόπο καταγωγής των Εβραίων μεταναστών μεταξύ 1922 και 1944

 

Μετανάστες από τη Γερμανία που φθάνουν στο λιμάνι της Γιάφα το 1933

 

Εβραίοι πρόσφυγες έχουν σχηματίσει ανθρώπινη αλυσίδα για να φτάσουν στην ακτή από το πλοίο United Nations (πρώην Αρχιμήδης) που σκοπίμως προσάραξε ανοιχτά της Χάιφα μεταφέροντας περίπου 700 ανθρώπους από την κεντρική Ευρώπη

 

Όσο περνούσε ο χρόνος, τόσο πιο οργανωμένη και συστηματική γινόταν η μετανάστευση των Εβραίων, η οποία πραγματοποιούνταν πλέον με τη βοήθεια των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων και με πλοία  που ναυλώνονταν γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό. Οι δύσκολες συνθήκες στα πλοία απαιτούσαν υψηλό επίπεδο πειθαρχίας. Οι άνθρωποι που επέβαιναν στα πλοία συχνά χωρίζονταν σε μονάδες, με επικεφαλής τους διοικητές. Εκτός από την καθημερινή ονομαστική κλήση και τη διανομή φαγητού και νερού, πραγματοποιούνταν οργανωμένες ομιλίες για παροχές πληροφοριών σχετικά με την άφιξή τους στην Παλαιστίνη. Ένα από τα μεγαλύτερα πλοία ήταν το Sakaria, με 2.300 επιβάτες, που ισοδυναμούσε περίπου με το 0,5% του εβραϊκού πληθυσμού στην Παλαιστίνη.

Πλέον, μετά τα πέντε κύματα μετανάστευσης, ο εβραϊκός πληθυσμός στην Παλαιστίνη είχε αυξηθεί από τις 25.000 στις αρχές του 1900, στις 450.000 το 1940 φτάνοντας το ένα τρίτο του πληθυσμού στην περιοχή

 

 

Οι αντιδράσεις των Αράβων

Όπως ήταν φυσικό, οι Παλαιστίνιοι αντέδρασαν επανειλημμένα στα όσα σχεδιάζονταν και υλοποιούνταν στη γη τους χωρίς αυτούς: Το 1920 – 1921, το 1929, το 1933 και το 1936 – 1939.

Οι αντιδράσεις της πρώτης περιόδου (τη δεκαετία του 1920) ήταν μικρότερης κλίμακας, περιοριζόμενες σε βίαιες συγκρούσεις με τους Εβραίους εποίκους. Τα σοβαρότερα επεισόδια σημειώθηκαν τον Αύγουστο του 1929, όταν ο ξεσηκωμός των Αράβων εναντίον των Εβραίων εποίκων γενικεύτηκε, καταλήγοντας σε αιματηρές συμπλοκές, με αποτέλεσμα 220 νεκρούς και 520 τραυματίες (Εβραίους και Άραβες). Οι συγκρούσεις έληξαν μόνο έπειτα από κινητοποίηση ισχυρών δυνάμεων του βρετανικού στρατού.

Οι Επιτροπές Σο και Χόουπ Σίμπσον, που συστάθηκαν από τους Βρετανούς για να εξετάσουν τα γεγονότα του 1929, κατέληξαν στο ότι τα βαθύτερα αίτια πίσω από τις επιθέσεις των Αράβων κατά των Εβραίων δεν είχαν να κάνουν με θρησκευτικές ή  φυλετικές διαφορές, αλλά με την πολιτική των Βρετανών στην περιοχή και τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο αναπτυσσόταν ο εβραϊκός εποικισμός.

Συγκεκριμένα, τονιζόταν πως :

«Σε λιγότερα από 10 χρόνια είχαμε τρεις σοβαρές επιθέσεις Αράβων κατά Εβραίων. Για 80 χρόνια πριν από αυτές τις επιθέσεις δεν υπήρχε κανένα παρόμοιο καταγεγραμμένο γεγονός […] Πριν από τον Πόλεμο Εβραίοι και Άραβες ζούσαν ο ένας δίπλα στον άλλο, αν όχι με αγάπη, τουλάχιστον με ανοχή, κάτι που σήμερα είναι σχεδόν άγνωστο στην Παλαιστίνη […] Στους Άραβες υπάρχει διάχυτη αγανάκτηση για την αποτυχία της βρετανικής κυβέρνησης να τους παραχωρήσει κάποιο βαθμό αυτοδιάθεσης […] αυτή η αγανάκτηση εκφράζεται απέναντι στους Εβραίους, των οποίων η παρουσία στην Παλαιστίνη θεωρείται από τους Άραβες εμπόδιο για την πραγμάτωση των ελπίδων τους (για ανεξαρτησία)». Επομένως, μπορεί «οι αραβικές επιθέσεις να κατευθύνονταν μόνο εναντίον των Εβραίων, αλλά η αγανάκτηση που ώθησε τους Άραβες να ξεπεράσουν τα όρια οφειλόταν επί της ουσίας στις πολιτικές τους απογοητεύσεις […] από την Εντολή (σ.σ εννοούν εδώ τη βρετανική διοίκηση της Παλαιστίνης), και κυρίως από τη βρετανική κυβέρνηση»

Πέρα όμως από τις βρετανικές ευθύνες, οι Επιτροπές Σο και Χόουπ Σίμπσον καταλογίζουν ευθύνη και στις σιωνιστικές πολιτικές εποικισμού και αποκλεισμού των Αράβων από την εργασία. «Η αρχή του επίμονου και σκόπιμου αποκλεισμού των Αράβων εργατών στους σιωνιστικούς εποικισμούς, όχι μόνο έρχεται σε αντίθεση με τους όρους […] της Εντολής, αλλά αποτελεί επιπλέον και μια μόνιμη όσο και αυξανόμενη πηγή κινδύνου για τη χώρα».

Παρά τις όποιες διαπιστώσεις όμως, ελάχιστα αποφασίστηκαν και υλοποιήθηκαν προς μια ουσιαστική λύση του προβλήματος. Αντιθέτως, οι Βρετανοί, μέσω του υφυπουργού Αποικιών, λόρδου Πάσφιλντ, περιορίστηκαν σε εκκλήσεις και συστάσεις (1930): Προς τους μεν Άραβες «να αναγνωρίσουν τα δεδομένα της κατάστασης» και τους δε Εβραίους «να αναγνωρίσουν την αναγκαιότητα για ορισμένες παραχωρήσεις από τη μεριά τους» σε σχέση με την πολιτική φυλετικών αποκλεισμών στις κοινότητές τους

Ο Πάσφιλντ θα προτείνει επίσης τον περιορισμό του μεταναστευτικού ρεύματος των Εβραίων προς την Παλαιστίνη. Ωστόσο, η άνοδος των ναζί στη Γερμανία το 1933 και η όξυνση των διώξεων κατά των εβραϊκών πληθυσμών είχαν ως αποτέλεσμα τη διόγκωση των προσφυγικών ροών με αποτέλεσμα την τρομακτική αλλοίωση της πληθυσμιακής σύνθεσης της Παλαιστίνης, καθώς οι Εβραίοι από το 1/10 του πληθυσμού της είχαν φτάσει πλέον το 1/3. Αντίστοιχα, η γη υπό την ιδιοκτησία του Εβραϊκού Εθνικού Ταμείου (ΕΕΤ) εννιαπλασιάστηκε, καθιστώντας το Ε.Ε.Τ το μεγαλύτερο ιδιοκτήτη γης στην Παλαιστίνη

Όπως αναφέρει βρετανική έκθεση του 1937 (Έκθεση Επιτροπής Ρ. Πιλ), «η αντίδραση των Αράβων σε αυτήν την απότομη και εντυπωσιακή εξέλιξη ήταν απολύτως φυσική. Ό,τι αισθάνονταν οι ηγέτες των Αράβων το 1929 τώρα το αισθάνονταν με ακόμα μεγαλύτερη πικρία […] Όσο μεγαλύτερες οι εισροές των Εβραίων, τόσο μεγαλύτερα τα εμπόδια για απόκτηση της εθνικής τους ανεξαρτησίας». Γι’ αυτό και, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η επόμενη εξέγερση (του 1933) δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, ήταν ωστόσο δίχως προηγούμενο, γιατί  ενώ έως τότε (το 1920, το 1921 και το 1929) οι Άραβες επιτίθεντο στους Εβραίους, το 1933 επιτέθηκαν εναντίον της βρετανικής) κυβέρνησης

Το 1936 δε, είχαμε τη Μεγάλη Αραβική Εξέγερση. Όπως αναφέρεται σε έκθεση του ΟΗΕ, «η αντίσταση των Παλαιστινίων στην ξένη (βρετανική) κυριαρχία και τον ξένο (εβραϊκό) εποικισμό εκδηλώθηκε σε μια μεγάλη εξέγερση που διήρκεσε λίγο – πολύ έως την απαρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου». Σε αυτή την εξέγερση βοήθησε και η γενικότερη άνοδος των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στη γύρω περιοχή την ίδια περίοδο. Πράγματι, «οι διεκδικήσεις των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία άντλησαν ορμή από τις ταυτόχρονες εθνικιστικές εξάρσεις σε Αίγυπτο και Συρία, που είχαν αναγκάσει Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων»

 

Γυναίκες και άνδρες Άραβες μαχητές κατά την εξέγερση του 1936-1939

 

Η εξέγερση των Παλαιστινίων ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1936, όταν η Αραβική Ανώτατη Επιτροπή (που είχε συγκροτηθεί από  διάφορα κόμματα και οργανώσεις) προκήρυξε γενική απεργία με βασικό αίτημα το σχηματισμό εθνικής κυβέρνησης. Στην πορεία, η απεργία εξελίχθηκε σε εξέγερση με επιθέσεις σε Βρετανούς στρατιώτες, αστυνομικά τμήματα και εβραϊκούς εποικισμούς, δολιοφθορές σε σιδηροδρόμους, αγωγούς πετρελαίου, κ.ο.κ.

Οι Βρετανοί αναγκάστηκαν να μεταφέρουν στρατιωτικές ενισχύσεις από την Αίγυπτο, τη Μάλτα ακόμη και από την ίδια τη Βρετανία προκειμένου να αντιμετωπίσουν την εξέγερση. Είναι χαρακτηριστικό πως έως τον Οκτώβριο του 1938 οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Παλαιστίνη είχαν φτάσει τις 20.000

Για την καταστολή της Αραβικής Εξέγερσης, οι Βρετανικές δυνάμεις συνεργάστηκαν και με τις εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις της Χαγκάνα και της Ιργκούν. Η Χαγκάνα συνεργάστηκε με το βρετανικό στρατό, χρησιμοποιώντας 10.000 εν ενεργεία άνδρες μαζί με 40.000 εφέδρους, ενώ και η Ιργκούν πήρε μέρος, με τα μέλη της να περιπολούν και να δρουν σε περιοχές πέρα από τις θέσεις τους. Πολλά μέλη δε των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων (γύρω στους 2.800) εντάχθηκαν στις αστυνομικές δυνάμεις ως έκτακτοι

Για την καταστολή της Αραβικής Εξέγερσης, οι κατοχικές αρχές εφάρμοσαν πολύ σκληρά μέτρα, όπως συλλογικές τιμωρίες κατά του άμαχου πληθυσμού, καταστρέφοντας χωριά και υποχρεώνοντας τους κατοίκους τους σε καταναγκαστική εργασία. Οι διαπομπεύσεις, οι ξυλοδαρμοί και τα βασανιστήρια αποτελούσαν κοινή πρακτική της αστυνομίας και του στρατού, με τη συμμετοχή μάλιστα σε αυτές και μελών των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων.

Τα στοιχεία που παραθέτει ο M. Hughes στο έργο του «The Banality of Brutality: British armed forces and the repression of the Arab Revolt in Palestine, 1936-39» και που προέρχονται από στρατιωτικές και αστυνομικές εκθέσεις της περιόδου, μαρτυρίες Βρετανών και καταγγελίες βασανισθέντων Αράβων, είναι σοκαριστικά. Μεταξύ άλλων, διαβάζουμε για «βασανισμούς υπόπτων, για Άραβες να κομματιάζονται αναγκαζόμενοι να διαβούν δρόμους στους οποίους οι Βρετανοί είχαν τοποθετήσει νάρκες (…) για κρατούμενους να κλείνονται σε κλουβιά εκτεθειμένοι στον ήλιο και χωρίς τροφή, για ανθρώπους να μαστιγώνονται με βρεγμένα σχοινιά, να κλείνονται σε κουτιά, να τους σπάνε τα δόντια και να τους καίνε τα πόδια με πετρέλαιο (…) να δέρνονται μέχρι λιποθυμίας, να τρυπιούνται με βελόνες, να εξαπολύονται σκυλιά εναντίον τους (…) Βρετανικές και εβραϊκές δυνάμεις να κακομεταχειρίζονται τους Άραβες βάζοντάς τους να κουβαλούν βαριές πέτρες και να τους χτυπούν όταν τους πέφτουν. Φρουροί χρησιμοποίησαν ακόμα και τις ξιφολόγχες τους σε ανθρώπους που στερούνταν ύπνο, αναγκάζοντάς τους να φοράνε κουδούνια και να χορεύουν …»

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, κατά την Αραβική Εξέγερση, πάνω από 3.000 Άραβες Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στη μάχη ή από παρακρατικούς, 110 εκτελέστηκαν με απαγχονισμό, 6 – 8.000 τραυματίστηκαν και γύρω στους 6.000 κλείστηκαν σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης

 

1939 – Η Λευκή Βίβλος  

Επιστρέφοντας στους Εβραίους, ο μαζικός εποικισμός και η αγορά γης αποτελούσαν, σύμφωνα με έκθεση του  ΟΗΕ, τα δύο από τα τρία βασικά μέσα που επιστρατεύτηκαν από τον Σιωνιστικό Οργανισμό  για την επίτευξη των στόχων του. Το τρίτο ήταν η άρνηση εργασίας στους Παλαιστινίους εργαζομένους, καθώς μόνο Εβραίοι εργαζόμενοι μπορούσαν να εργαστούν σε εβραϊκά αγροκτήματα και κοινότητες

Αυστηροί όροι αποκλεισμού των Αράβων υπήρχαν επίσης στην αγοραπωλησία γης. Μεγάλες εκτάσεις γης αγοράστηκαν με χρήματα από εβραϊκές δωρεές. Χιλιάδες μη Εβραίοι αγρότες που είχαν μισθώσει παλαιότερα τις εκτάσεις αυτές, εκδιώχθηκαν μαζί με τις οικογένειές τους και αναγκάστηκαν να μετακομίσουν σε παραγκουπόλεις.

Όπως έγραψε ο πρώτος πρόεδρος του Σιωνιστικού Οργανισμού Τ. Χερστλ στο ημερολόγιό του ήδη από το 1895: «Θα επιχειρήσουμε να εκδιώξουμε τον φτωχό (σ.σ. αραβικό) πληθυσμό πέρα από τα σύνορα χωρίς να γίνουμε αντιληπτοί – η διαδικασία των απαλλοτριώσεων και απομάκρυνσης των φτωχών πρέπει να γίνει διακριτικά και προσεκτικά»

Πράγματι, την περίοδο του Μεσοπολέμου, η στρατηγική που επιδιώχθηκε – δημόσια τουλάχιστον – ήταν εκείνη της προοδευτικής, «ειρηνικής» επικράτησης του εβραϊκού στοιχείου στην Παλαιστίνη μέσω των εποικισμών, της αγοράς γης και της αυξανόμενης οικονομικής ισχύος της εβραϊκής κοινότητας

Γελοιογραφία της εφημερίδας των χριστιανών Αράβων «Falastin» (18.6.1936), που εμφάνιζε τον σιωνισμό ως έναν κροκόδειλο υπό την προστασία Βρετανού στρατιώτη να απευθύνεται στους Παλαιστινίους λέγοντας:«Μη φοβάστε!!! Θα σας καταπιώ ειρηνικά...»

 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η Χιστραντούτ, το σιωνιστικό «συνδικάτο» που ιδρύθηκε το 1920. Όπως γράφει ο Neil Rogall στο «The origins of the Iron Wall: Zionist settlers during the mandate», η Χιστραντούτ δεν ήταν ένα κανονικό συνδικάτο. Το σύνθημά του δεν ήταν «Εργάτες όλου του κόσμου ενωθείτε» αλλά «Εβραϊκή γη, εβραϊκή εργασία, εβραϊκή παραγωγή». Ο ίδιος ο Νταβίντ Χακοέν, ηγέτης της Χιστραντούτ τη δεκαετία του 1930 και του ‘40, θυμάται

«Όταν μπήκα στη σοσιαλιστική φοιτητική λέσχη (στο Λονδίνο) υπήρχαν Άγγλοι, Ιρλανδοί, Εβραίοι, Κινέζοι, Ινδοί και Αφρικανοί – όλοι υπό αγγλική κυριαρχία. Ήδη από τότε έπρεπε να συγκρουστώ με τους κοντινούς μου συντρόφους γύρω από το θέμα του εβραϊκού σοσιαλισμού, για να δικαιολογήσω το γεγονός ότι δεν δεχόμουν Άραβες στο σωματείο μου, την Χιστραντούτ, ότι προτρέπαμε τα εβραϊκά νοικοκυριά να μην αγοράζουν τίποτα από αραβικά καταστήματα, ότι οργανώναμε φρουρές γύρω από τους οπωρώνες για να μην εργάζονται εκεί Άραβες εργάτες, ότι ρίχναμε βενζίνη στις αραβικές ντομάτες και σπάγαμε τα αραβικά αυγά στα καλάθια των Εβραίων γυναικών που τα αγόραζαν»

Από κάποιους Εβραίους υπήρξαν αντιστάσεις που έμειναν μόνο ως αποδεικτικά στοιχεία του βίαιου επεκτατισμού των Εβραίων εποίκων. Ο Ρωσοεβραίος Σιωνιστής Α. Χά’αμ, που επισκέφτηκε την Παλαιστίνη κατά τα πρώτα χρόνια του εβραϊκού εποικισμού, υπήρξε ιδιαίτερα επικριτικός αναφορικά με τη στάση των εποίκων έναντι των ντόπιων πληθυσμών: «Τι κάνουν τα αδέρφια μας στην Παλαιστίνη; (…) Συμπεριφέρονται στους Άραβες με εχθρότητα και σκληρότητα, τους στερούν τα δικαιώματά τους, τους προσβάλλουν χωρίς λόγο και καυχιόνται κιόλας για τα έργα τους, και κανείς ανάμεσά μας δεν αντιτίθεται σε αυτή την αξιοκαταφρόνητη αλλά και επικίνδυνη τάση»

Οι Βρετανοί , μεσούσης της Μεγάλης Αραβικής Εξέγερσης, προσπάθησαν να προωθήσουν μια σολομώντεια λύση και στα 1937 πρότειναν την ίδρυση δυο κρατών, ενός Eβραϊκού και ενός Παλαιστινιακού,  ενώ οι ίδιοι θα αναλάμβαναν τον έλεγχο των ιερών πόλεων Ιερουσαλήμ και Βηθλεέμ

Το ξέσπασμα όμως του Β’ Παγκοσμίου πολέμου άλλαξε προς στιγμή τις ισορροπίες και οι Βρετανοί στράφηκαν προς τους Άραβες. Ο λόγος αυτής της στροφής ήταν το πετρέλαιο. Με το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου οι Βρετανοί απέκτησαν τον έλεγχο της Μεσοποταμίας, μιας εξ ολοκλήρου αραβικής περιοχής, πλούσιας σε πετρέλαιο. Εκεί σχεδίασαν μια νέα χώρα, το Ιράκ, και την έθεσαν υπό τον έλεγχό τους εγκαθιστώντας στα 1932 συνταγματική μοναρχία της αρεσκείας τους με πρώτο ηγεμόνα τον Φεϊζάλ Α΄. Η εκμετάλλευση του πλούσιου υπεδάφους της περιοχής έγινε πρώτη προτεραιότητα στη βρετανική πολιτική και στη νεοσυσταθείσα τότε Εταιρεία Πετρελαίων του Ιράκ, οι βρετανικές εταιρείες κατείχαν το 50% της εταιρείας.

Έτσι στα 1939 εκδόθηκε από τους Βρετανούς η «Λευκή Βίβλος», η οποία απαγόρευε την πώλησης γης στους Εβραίους και περιόριζε αυστηρά την εβραϊκή μετανάστευση στην Παλαιστίνη σε 75.000 άτομα για πέντε χρόνια. Επιπλέον ανακοινώθηκε πως, έπειτα από μια δεκαετή «μεταβατική περίοδο» κατά την οποία η Βρετανία «θα διατηρούσε τη διακυβέρνηση της χώρας», η Παλαιστίνη θα αποκτούσε την ανεξαρτησία της ως ένα ενιαίο κράτος, όπου «Άραβες και Εβραίοι θα μοιράζονταν τη διακυβέρνηση κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να διασφαλίζονται τα βασικά δικαιώματα και των δύο κοινοτήτων»

Η Λευκή Βίβλος εξόργισε τους Εβραίους και ανάγκασε τον  David Ben-Gurion (Ντέιβιντ Μπεν-Γκουριόν), τον μετέπειτα πρώτο πρωθυπουργό του Ισραήλ, να δηλώσει πως : «Θα πολεμήσουμε τον πόλεμο εναντίον του Χίτλερ σαν να μην υπήρχε Λευκή Βίβλος και θα πολεμήσουμε τη Λευκή Βίβλο σαν να μην υπήρχε πόλεμος»

Ως αντίδραση στη Λευκή Βίβλο, οι εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις άρχισαν να σαμποτάρουν στρατηγικές υποδομές, όπως εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας, ραδιοφωνικές και τηλεφωνικές γραμμές. Παράλληλα, εντάθηκαν οι επιθέσεις εναντίον των Βρετανών κατακτητών από τη μια και των αυτόχθονων Παλαιστινίων από την άλλη

Εν τω μεταξύ, η εβραϊκή μετανάστευση – παράνομη πλέον μετά τη Λευκή Βίβλο - συνεχίστηκε ακόμη πιο έντονα. Το 1947 μάλιστα, το πλοίο «Exodus» με εκατοντάδες Εβραίους πρόσφυγες αναχαιτίστηκε από σκάφη του βρετανικού  πολεμικού ναυτικού , με αποτέλεσμα να υποχρεωθεί να επιστρέψει στην Ευρώπη. Το περιστατικό αυτό προκάλεσε διεθνή κατακραυγή και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να πειστεί η Βρετανία για την ανάγκη μιας λύσης με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ

Το πλοίο "Κράτος του Ισραήλ" ιδιοκτησίας της οργάνωσης Χαγκανά

αποβιβάζει Εβραίους μετανάστες στο λιμάνι της Χάιφα το 1947

 

Μέχρι το 1947 ο αριθμός των Εβραίων εποίκων είχε φτάσει τις 600.000. Η κατάσταση είχε γίνει πλέον μη αναστρέψιμη και κανείς δεν είχε συνειδητοποιήσει την τρομακτική δύναμη – οικονομική και στρατιωτική – που είχαν συσσωρεύσει οι Εβραίοι. Ο  δρόμος της προσφυγιάς για τους Παλαιστινίους, που μνημονεύεται από αυτούς ως η «Νάκμπα», δηλαδή η καταστροφή, ήταν  πλέον πολύ κοντά

 

 

Πηγές

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CE%B9%CE%AC

https://en.wikipedia.org/wiki/Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/First_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Second_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Third_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Fourth_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Fifth_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Lehi_(militant_group)#cite_note-khazit-23

https://en.wikipedia.org/wiki/Irgun

https://en.wikipedia.org/wiki/Haganah

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%AE%CE%BB

https://tvxs.gr/apopseis/israilinoi-palaistinioi-omiroi-tis-istorias/

https://www.lifo.gr/now/world/palaistiniako-enas-aionas-sygkroysis-pos-kai-giati-ftasame-os-edo

https://svoura.net/2023/10/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%83/

https://www.rizospastis.gr/columnPage.do?publDate=2/12/2023&columnId=9985

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=12326530

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-1o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-2o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-3o/

https://www.kathimerini.gr/world/449654/i-idrysi-toy-kratoys-toy-israil/

https://left.gr/news/mia-syntomi-istoriki-anadromi-sti-syghroni-istoria-toy-palaistiniakoy-zitimatos

https://edromos.gr/norman-finkelstaini-viomichania-toy-o/

https://rproject.gr/article/oi-mpolsevikoi-kai-o-antisimitismos

https://www.elaliberta.gr/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/7399-%CE%BF-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7

https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE-%CE%B2%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE/7428-%CF%83%CE%B9%CF%89%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%AD%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC-%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%81%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%82

Την ενοχή του Ευάγγελου Μπουρνού, πρώην δημάρχου Ραφήνας-Πικερμίου, ζήτησε ο εισαγγελέας της έδρας, Παναγιώτης Μανιάτης, κατά τη διάρκεια της δίκης για την πολύνεκρη πυρκαγιά στο Μάτι, τον Ιούλιο του 2018, επισημαίνοντας και καταγγέλλοντας την ανεύθυνη στάση του απέναντι στους πολίτες που εκπροσωπούσε, τους οποίους, όπως τόνισε, αποπροσανατόλισε και τους δημιούργησε σύγχυση, αντί να βοηθήσει.

Δεν ξέρουμε ποια θα είναι η τελική έκβαση της δίκης, η αγόρευση όμως του εισαγγελέα είναι βέβαιο ότι αφήνει το στίγμα της πάνω σε έναν υπερφίαλο ηγετίσκο που είχε εξασφαλίσει – με ποιον άραγε τρόπο; - τη στήριξη  όλων σχεδόν των τοπικών μέσων δήθεν ενημέρωσης, φιλοτεχνώντας προς τα έξω την εικόνα ενός τεχνοκράτη, καταρτισμένου και επιτυχημένου δημάρχου. Η εικόνα αυτή είναι βέβαιο πλέον ότι αρχίζει σιγά σιγά να καταρρέει και μαζί μ αυτό ελπίζουμε να τεθούν επί τέλους στο μικροσκόπιο της τοπικής κοινωνίας και όλες οι εμμονές του πρώην δημάρχου περί αναγκαιότητας των γιγάντιων έργων που πρόκειται να αλλάξουν για πάντα τη φυσιογνωμία της περιοχής. Εμμονές που προωθούνταν και αναπαράγονταν συστηματικά από όλα τα ανωτέρω τοπικά μέσα, σε μια μαζική προσπάθεια επηρεασμού και κατεύθυνσης της κοινής γνώμης

Για να επιστρέψουμε στη δίκη, ο Ευάγγελος Μπουρνούς είναι ένας από τους 9 κατηγορούμενους των οποίων ο εισαγγελέας ζήτησε την ενοχή, ενώ παράλληλα πρότεινε την απαλλαγή των υπόλοιπων 12 κατηγορουμένων

 

Σύμφωνα με την εισαγγελική πρόταση, ένοχοι για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και δια παραλείψεως, καθώς και για σωματικές βλάβες κατά συρροή, πρέπει να κριθούν οι:

1.            Σωτήρης Τερζούδης, τότε αρχηγός της Πυροσβεστικής

2.            Βασίλης Ματθαιόπουλος, τότε υπαρχηγός

3.            Ιωάννης Φωστιέρης, τότε επικεφαλής του ΕΣΚΕ

4.            Νικόλαος Παναγιωτόπουλος, τότε Διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών

5.            Χαράλαμπος Χιώνης, τότε Διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής

6.            Βάιος Θανασιάς, τότε αντιδήμαρχος Δήμου Μαραθώνα

7.            Ευάγγελος Μπουρνούς, τότε Δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου

8.            Αντώνης Παλπατζής, τότε αντιδήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου

9.            Αντώνιος Αγγελόπουλος, ο κάτοικος στο Νταού Πεντέλης στον οποίο αποδίδεται η έναρξη της φονικής πυρκαγιάς

Όπως ανέφερε ο εισαγγελέας, όλοι τους επέδειξαν συγκλίνουσα αμέλεια και συνέβαλαν στο τραγικό αποτέλεσμα.

 

Αίσθηση προκάλεσε η ιδιαίτερα σκληρή τοποθέτηση του εισαγγελέα για τον πρώην δήμαρχο Ραφήνας-Πικερμίου. Ο εισαγγελέας είπε ότι ο Ευ. Μπουρνούς παρείχε εσφαλμένη ενημέρωση στους πολίτες μέσω δηλώσεων του σε Μέσα Ενημέρωσης, πρωτίστως στους κατοίκους των περιοχών του Νέου Βουτζά και του Ματιού, με αποτέλεσμα αυτοί να εφησυχάσουν, να μην αντιδράσουν, «αφού άκουγαν τον κ. Μπουρνούς να βγαίνει σε τηλεοπτικά κανάλια και να λέει ότι η φωτιά δεν απειλεί τις κατοικημένες περιοχές, ενώ αυτή είχε ήδη φτάσει ή περάσει τη Λεωφόρο Μαραθώνος».

«Αποδείχτηκε ότι ο δήμαρχος Ραφήνας έκανε παρεμβάσεις τηλεοπτικές, όπου παρείχε ενημέρωση για την εξέλιξη της φωτιάς. Την πρώτη φορά, όταν η φωτιά ήταν στο Λύρειο, τη δεύτερη φορά, για κατεύθυνση φωτιάς προς Νέο Βουτζά. Είναι αυτονόητο ότι και οι δύο δημόσιες τοποθετήσεις δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ειδικά, στη δεύτερη τοποθέτησή του σε τηλεοπτικό σταθμό, η φωτιά έχει ήδη εισέλθει στον Νέο Βουτζά και έκαιγε σπίτια. Ο δήμαρχος Ραφήνας παρείχε ενημέρωση που απείχε παρασάγγας από την πραγματικότητα. Όσοι άκουσαν τον δήμαρχο να παρέχει αυτές τις διαβεβαιώσεις, εφησύχασαν ότι δε θα χρειαστεί εκκένωση

«Η στάση και καλύτερα, ο ζήλος που επέδειξε ξενίζουν έτι περαιτέρω, αφού, όπως αποδείχτηκε, δεν είχε καμία ενημέρωση από τους επικεφαλής στο πεδίο της φωτιάς. Το ερώτημα είναι από πού άντλησε αυτή την ενημέρωση. Η ενημέρωση που μετέδωσε, δε στηριζόταν σε καμία επίσημη πηγή ενημέρωσης. Τις κρίσιμες ώρες, χρειάζεται μεγαλύτερη υπευθυνότητα σε πρόσωπα με δημόσια αξιώματα, όταν ενημερώνουν την κοινή γνώμη για εν εξελίξει φαινόμενα. Προέβη σε εσφαλμένη ενημέρωση στο κοινό, και επέτεινε το αξιόποινο αποτέλεσμα» επεσήμανε με ιδιαιτέρα αυστηρό ύφος ο εισαγγελικός λειτουργός.

Η δίκη συνεχίζεται σήμερα Πέμπτη 22/2/2024, οπότε και αναμένεται να ξεκινήσουν οι αγορεύσεις των συνηγόρων.

 

Πηγή: https://www.efsyn.gr/ellada/dikaiosyni/423234_ennea-oi-enohoi-kata-ton-eisaggelea-gia-tin-tragodia-sto-mati

Στις 7 Απριλίου 1923, ο Ιωάννης Πετράκης, υπαστυνόμος Κιλκίς, ευπειθώς αναφέρει : «Λαμπυριζούσης και σελαγιζούσης της σελήνης παρά λίμνην της Δοϊράνης εωράκαμεν τους ληστάς. Κράζων δε “σταθήτε ρε πούστηδες, γαμώ το σταυρό σας’’ και απαντησάντων αυτών ‘‘κλάστε μας τ’ αρχίδια’’ απέδρασαν». Πρόκειται για την περίφημη αναφορά του υπαστυνόμου Ιωάννη Πετράκη προς το αστυνομικό τμήμα του Κιλκίς σχετικά με την έκβαση μίας καταδίωξης ληστών στην περιοχή της λίμνη Δοϊράνης. H συγκεκριμένη αναφορά δημοσιεύθηκε στη συλλογή διηγημάτων του «Πάλι κεντάει ο στρατηγός» του συγγραφέα Γιώργου Σκαμπαρδώνη, στο 1997. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Νίκο Σαραντάκο, ο δημιουργός του βιβλίου, έχει επιβεβαιώσει πως η αναφορά δεν είναι αυθεντική, αλλά δημιούργημα του ίδιου.

Ίσως ο Γ. Σκαμπαρδώνης να εμπνεύστηκε την αναφορά από το ρεμπέτικο άσμα που ηχογράφησε το 1928 στις ΗΠΑ ο Γιαννάκης Ιωαννίδης υπό τον τίτλο: «Τούτοι οι μπάτσοι που ’ρθαν τώρα» και το οποίο καταλήγει με το «Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια / μπάτσοι κλάστε μας τ’ αρχίδια». Ο δημιουργός αυτού του τραγουδιού είναι άγνωστος, το βέβαιο όμως είναι η διαχρονική αποδοχή που βρίσκει το τραγούδι, δείγμα της αιώνια έχθρας του πολίτη με τον αστυνόμο. Μια έχθρα που πηγάζει από τα διακόσια χρόνια ιστορίας αυτού του τόπου, όπου ο αστυνόμος πρώτα είναι το μακρύ χέρι της εξουσίας και της καταστολής και ύστερα ο προστάτης του πολίτη

Το 2014 οι «Villagers of Ioannina City» διασκεύασαν το συγκεκριμένο ρεμπέτικο και το κυκλοφόρησαν με τον τίτλο «καρακόλια», μια λαϊκή έκφραση που χρησιμοποιούνταν για τους χωροφύλακες. Η αρχική σημασία της λέξης ήταν αστυνομικό τμήμα ή απόσπασμα/περίπολος χωροφυλακής.

Στη μελωδία αυτού του τραγουδιού, εδώ και ένα χρόνο, ο Πάνος Βλάχος έχει αντικαταστήσει το «Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια/ μπάτσοι κλάστε μας τ’ αρχίδια!» με το «Μέσα σ’ ένα σάκο βάλτε, Άδωνι και Πορτοσάλτε». Ο Άρης Πορτοσάλτε, το φαιδρό παπαγαλάκι της κρατικής βίας, διαμήνυσε πως θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη κατηγορώντας τον Πάνο Βλάχο για υποκίνηση σε βία και προτροπή σε φόνο

Αν ζούσε ο δημιουργός του τραγουδιού, είναι βέβαιο πως θα είχε προσθέσει και άλλο στίχο στο τραγούδι  …. Πάνο, τραγούδησε τα ίδια / Άρη, κλ@σε μας τα @αρχιδι@

 

 

Τούτοι οι μπάτσοι που 'ρθαν τώρα
Τούτοι οι μπάτσοι που 'ρθαν τώρα
Τούτοι οι μπάτσοι που 'ρθαν τώρα
Τι γυρεύουν τέτοια ώρα;

Ήρθανε να μας ζεστάρουν
Ήρθανε να μας ζεστάρουν
Ήρθανε να μας ζεστάρουν
Και κουμάντο να μας κάνουν

Μπάτσοι και χωροφυλάκοι
Μπάτσοι και χωροφυλάκοι (βρε)
Μπάτσοι και χωροφυλάκοι
Άιντε κι ένα φασιστάκι

Οποπο πο πο πο τις πουτάνες
Οποπο πο πο πο οι πατσαβούρες

Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια
Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια
Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια
Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια
Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια
Μπάτσοι κλάστε μας τ' αρχίδια
Μπάτσοι κλάστε μας τ' αρχίδια
Μάγκες πιάστε τα γιοφύρια

 

Πριν από λίγες ημέρες, το Ευρωκοινοβούλιο καταδίκασε με ψήφισμά του την Ελλάδα για ανησυχητικές εξελίξεις στην Ελλάδα που απειλούν το κράτος δικαίου και την ελευθερία του Τύπου και κάλεσε την Επιτροπή να αναλάβει δράση και να αξιολογήσει την εκταμίευση των κονδυλίων της ΕΕ. Πρόκειται δε, για την πρώτη μετά τη δικτατορία καταδίκη της χώρας μας, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για συνταγματικές εκτροπές.

Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη φαίνεται όμως πως πέρα βρέχει και προχωρά στο σχέδιό του για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, ερχόμενος σε άμεση σύγκρουση με το Σύνταγμα της χώρας

Ειδικότερα, τρία εδάφια του Άρθρου 16 του Συντάγματος της Ελλάδος ορίζουν ρητά ότι τα πανεπιστήμια είναι δημόσια και τα ιδιωτικά απαγορεύονται.

Πιο συγκεκριμένα:

- Άρθρο 16 παρ. 5 εδάφιο 1 : «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση».

- Άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο 1 : «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί».

- Άρθρο 16 παρ. 8 εδάφιο 2 : «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται».

Ήδη, με ένα κείμενό τους, 500 πανεπιστημιακοί δάσκαλοι Πανεπιστημιακοί επισημαίνουν την εξόφθαλμη αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου και τονίζουν ότι θα προσφύγουν σε όλα τα επίπεδα και φυσικά ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, εάν γίνει νόμος του κράτους το νομοσχέδιο της κυβέρνησης. Επομένως οι επιχειρήσεις που πιθανόν προγραμματίζουν να επενδύσουν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια στη χώρα μας, μάλλον θα πρέπει να το ξανασκεφτούν.

«Η χώρα μας έχει ήδη μία, την πρώτη μετά τη δικτατορία, διεθνή καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για παραβίαση των βασικών συνταγματικών αρχών. Δεν θα αφήσουμε να προστεθεί άλλη μία», επισημαίνουν στο κείμενό τους οι Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι

Αναλυτικά το κείμενο

Όσες/όσοι υπογράφουμε εδώ, μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, αισθανόμαστε δυσάρεστη έκπληξη για την ευκολία με την οποία η κυβέρνηση της χώρας, προωθεί νομοθέτημα το οποίο έρχεται σε εξώφθαλμη αντίθεση με τις ρητές πιο κάτω διατάξεις Συντάγματος των Ελλήνων:

-Άρθρο 16 παρ. 5 εδάφιο 1 : «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση»,

-Άρθρο 16 παρ. 6 εδάφιο 1 : «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί»

-Άρθρο 16 παρ.8. εδάφιο 2 : «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται»

Υπηρετούμε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο και γράμματα γνωρίζουμε: Το Άρθρο 16 του Συντάγματος μπορεί να το διαβάσει καθένας και καθεμία. Το νομοσχέδιο για τα δήθεν «ελεύθερα» ή «μη κρατικά» πανεπιστήμια είναι εξώφθαλμα αντισυνταγματικό. Γιατί όταν το Σύνταγμα λέει «απαγορεύεται» δεν εννοεί τίποτα άλλο από ότι απαγορεύεται.

Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση αλλά και οι επιχειρήσεις, οι οποίες φιλοδοξούν να ιδρύσουν πανεπιστημιακές εταιρείες ή παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων στην Ελλάδα παρακάμπτοντας τη συνταγματική επιταγή, ας λάβουν υπόψη τους ότι:

Ορκιστήκαμε ως δημόσιοι λειτουργοί να υπηρετούμε το Σύνταγμα και θα το πράξουμε, προβάλλοντας σε όλα τα επίπεδα και ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, την αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου, ακόμη αν αυτό νομοθετηθεί. Δυστυχώς η χώρα μας έχει ήδη μία, την πρώτη μετά τη δικτατορία, διεθνή καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για παραβίαση των βασικών συνταγματικών αρχών. Δεν θα αφήσουμε να προστεθεί άλλη μία.

 

Οι 500+ υπογραφές των Πανεπιστημιακών

Αβδελά,Έφη,Ομότ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Αβραμοπούλου,Ειρήνη,Επίκ. Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αγγελής,Γεώργιος,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Αγγελίδου,Αλίκη,Επίκ. Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αγγελόπουλος,Γιώργος,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αδαμίδης ,Παναγιώτης ,Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αθανασιάδης,Χρήστος,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αθανασίου,Αθηνά,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αθήνη,Στέση,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Αϊβαλής,Κωστής,Αφυπηρ. Καθηγητής,Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

Αλεξάκης,Δημήτρης,ΕΔΙΠ,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Αλετράς,Αλέξιος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Αλμπάνης,Τριαντάφυλλος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Αναγνωστοπούλου ,Σία ,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αναστασιάδης,Φοίβος,Επίκ. Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αναστόπουλος,Τάσος,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ανδρέου,Ανδρέας,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Ανδρέου,Ελένη,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ανδριόπουλος,Παύλος,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ανδρουλάκης,Γεώργιος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Ανδρούσου,Αλεξάνδρα,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αντωνής,Κωνσταντίνος,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Αντωνίου,Λίλιαν Ευαγγελία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Αντωνίου ,Κατερίνα ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Αντωνόπουλος,Ανδρέας,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Αποστολόπολος,Βασίλης,Αφυπηρ. Επιστημονικός Συνεργάτης,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αποστολόπουλος,Γεώργιος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Αραβαντινός,Δημήτρης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αραμπατζή,Ορθοδοξία ,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Αρβανιτάκης,Αλέξανδρος,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Αρβανιτίδης,Πασχάλης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Αργυροπούλου,Μαρία,Επίκ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αρμενάκης,Αντώνης,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Αρχάκης,Αργύρης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Ασκούνη,Νέλλη,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ασλανίδης,Κλήμης ,Αναπλ. Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Ασλανίδης,Παρασκευάς,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Αστρινάκη,Ράνια,Αφυπηρ. Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Αυγερινού Κολώνια,Σοφία,Ομότ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Αυγητίδου,Σοφία,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Βαΐου,Ντίνα,Ομότ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Βάκη,Φωτεινή ,Αναπλ. Καθηγήτρια,Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Βαλαμώτη,Τάνια,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Βαμβακούση,Ξένια,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Βαρδουλάκης,Αντώνιος Ιωάννης,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Βασιλακοπούλου ,Χριστίνα ,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Βασιλάτος,Παναγιώτης,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Βασιλειάδης,Λάμπρος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Βασιλείου,Ευστάθιος ,Αφυπηρ. Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Βαφέας,Νίκος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Βέντζας,Δημήτριος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Βεντούρα,Λίνα,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Βεντούρας,Ερρίκος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Βιδάκης,Νικόλαος,Αναπλ. Καθηγητής,Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

Βιδάλη,Σοφία,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Βλάχος,Δημήτριος,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Βλεσσίδης,Αθανάσιος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Βλυσίδης,Ανέστης,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Βόγλης,Πολυμέρης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Βολουδάκη,Ευαγγελία,ΕΤΕΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Βουδούρης,Κωνσταντίνος ,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Βουτσάς,Επαμεινώνδας,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Βραχνάκης,Μιχάλης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Βύνιος,Δημήτριος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Γαβαλάς,Δαμιανός,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Γαβανάς,Νικόλαος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Γαβριλάκης,Κώστας,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Γαβρόγλου,Κώστας,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γαλάνη,Βασιλική ,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Γάλλιος,Γεώργιος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Γαρούφης,Αχιλλέας,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Γαρύφαλλος,Αλέξανδρος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Γαρύφαλλος,Γιώργος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Γασπαρινάτου,Μαργαρίτα,Επίκ. Καθηγήτρια,Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Γερμανού,Μαρία,Ομότ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γερονικάκη,Αθηνά,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Γεωργάκη,Aναστασία,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γεωργακίλας,Αλέξανδρος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Γεωργαντά,Κατερίνα,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Γεωργαντάς,Ηλίας,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Γεωργάτος,Σπύρος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Γεωργάτσου,Ελένη,Αφυπηρ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Γεωργιάδης,Χρήστος,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γεωργιαφέντης,Μιχάλης,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γεωργόπουλος,Αντώνιος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Γιακουλάκη,Μαρία,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Γιαννακάκης,Νίκος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Γιαννακόπουλος,Kωστας,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Γιαννησοπούλου,Μαρία ,Αφυπηρ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Γιαννίση,Φοίβη,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Γιαννίσης,Δημήτρης,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Γιανουλόπουλος,Γιάνης,Ομότ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Γιουλάτος,Διονύσιος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Γκανιάτσας,Βασίλης ,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Γκικαπέππας,Βασίλης ,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Γκιντίδης,Δρόσος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Γκιούρας,Θανάσης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Γκολιομύτης,Μιχάλης,Επίκ. Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γκόρας,Γεώργιος,Επίκ. Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γκράτζιου,Όλγα,Ομότ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Γλαβάς,Ευριπίδης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Γογωνάς,Νίκος ,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Γουμενάκη,Ελένη,Καθηγήτρια,Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

Γρηγοριάδης,Ιωάννης,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Δαγδιλέλης,Βασίλης,Αφυπηρ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Δαλκαβούκης,Βασίλης,Καθηγητής,Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Δαμίγος,Δημήτρης,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Δαναλάτος,Νικόλαος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Δαφέρμος ,Μανώλης ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Δεσλή,Δέσποινα,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Δημητριάδης,Σαράντης,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Δημητρίου,Αναστασία,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Δημητρίου,Στέφανος ,Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Διαμαντοπούλου,Ευαγγελία,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διβάρης,Γιώργος ,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Δικαίου,Μάρω,Ομότ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Διονυσίου,Ζωή,Αναπλ. Καθηγήτρια,Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Δοξιάδης,Κύρκος,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δουράκης,Γιώργος,Αφυπηρ. Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Δριβαλιάρης,Δήμος,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Δροσινός,Ελευθέριος,Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δρόσος ,Διονύσης ,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ευαγγέλου,Κωνσταντίνα,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ζααφειρόπουλος,Θεόδωρος,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ζαϊμάκης ,Γιάννης ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Ζαρκάδης,Γιάννης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Ζαρωτιάδης,Γρηγόρης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ζαφειροπούλου-Καρατζόγλου,Φιλαρέτη,Αφυπηρ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Ζαχαράτος,Γεράσιμος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Ζάχου,Καλλιόπη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ζέη,Ελευθερία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Ζιάκα ,Αγγελική ,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Θεοδοσίου,Γιώργος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Θεοδωρίδης,Γιώργος,Λέκτορας,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Θεοδώρου,Γεώργιος,Επίκ. Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Θεοτοκάς,Νίκος,Ομότ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Θεοχαράκης,Νίκος ,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Θεοχάρης ,Δημήτρης ,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Θερίου,Νικόλαος,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Θωίδης,Ιωάννης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Θωμάρεϊς,Απόστολος,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Ιακώβου,Βίκυ ,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Ιατρού Ιακώβ,Μαρία ,Επίκ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Καβάλα,Μαρία ,Επίκ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Καβουλάκος,Κάρολος ,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Καζάκος,Άρις ,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Καζόγλου,Γιάννης,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Κακάβας,Σπυρίδων,Επίκ. Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Καλδρυμίδου,Μαρία,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Καλιαμπάκος,Δημήτρης ,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Καλλίθρακα,Σταματίνα,Καθηγήτρια,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καλλίθρακας,Νίκος,Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Καλογάννης ,Σταύρος ,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Καλομενίδης,Ιωάννης,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καλόμοιρος,Ιωάννης,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Καλπουτζάκης,Ελευθέριος,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καμτσίδου,Ιφιγένεια,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κάννερ,Έφη ,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καπούλας,Γιώργος,ΕΔΙΠ,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Καράβας,Σπύρος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Καραγεωργίου,Βασίλειος,Αναπλ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Καραγιαννίδου,Ευαγγελία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Καραγιαννοπούλου,Ευαγγελία,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Καραζέρης,Παναγής,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Καρακατσάνη,Δέσποινα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Καρακατσούλη,Άννα,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καρακατσούλη,Ναυσικά,Αναπλ. Καθηγήτρια,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καραμανωλάκης,Βαγγέλης,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καραμεσίνη,Μαρία,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Καρανικόλας,Παύλος,Αναπλ. Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καραντζόλα,Ελένη ,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Καρασαββόγλου,Τάσος ,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Καραχάλιος,Νίκος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Κάρουλας,Γεράσιμος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Κασσέρη,Ζαχαρούλα ,Επίκ. Καθηγήτρια,Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

Κατάβολος,Αριστείδης,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Καταπότη,Δέσποινα,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Κατής,Νικόλαος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κατσαΐτη,Μαρίνα-Σελήνη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κατσάπης,Κώστας,ΕΔΙΠ,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Κατσαρδή,Βανέσσα,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Κατσίκης ,Βασίλης ,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κέκος,Δημήτρης,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Κεχαγιάς,Αθανάσιος ,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κιαπίδου,Ειρήνη-Σοφία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Κιζήρογλου,Μιχαήλ,Αναπλ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Κικεμένη,Αναστασία ,Αφυπηρ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Κιοσκερίδης,Ιορδάνης ,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Κίτσιου ,Αγγελική ,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Κλαμπατσέα,Ειρήνη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Κοκκάλη,Ιφιγένεια ,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Κόκκινος,Γιώργος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Κόκκινος,Χρήστος ,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κόκκορης,Μιχάλης,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Κοκκώνης,Μιχάλης,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κολοβός,Ηλίας,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Κολυδάς,Τάσος,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κονδύλη,Μαριάννα ,Ομότ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Κονταξάκης,Κώστας,Επίκ. Καθηγητής,Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

Κοντογεώργης,Αριστείδης ,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κοντογιώργη,Άνη,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Κοντοκώστας,Δημήτριος,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Κοντού,Παναγιώτα,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Κοντουδάκης,Νικόλαος,Επίκ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Κορακίτης,Ρωμύλος,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Κορωναίου ,Αλεξάνδρα ,Ομότ. Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Κοτζαμάνη,Μαρίνα,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Κοτιώνης,Ζήσης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Κουγιουμτζής,Δημήτρης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κούγκολος,Αθανάσιος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κουζής,Γιάννης,Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Κούκη,Χαρά ,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Κούκκου,Άννα Ειρήνη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Κουλούρας,Πέτρος,ΕΤΕΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κουλούρης,Νικόλαος,Αναπλ. Καθηγητής,Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Κουραχάνης,Νίκος,Επίκ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Κούρτη,Ευαγγελία,Ομότ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κουτρολίκου,Πέννυ,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Κουτσονίκος,Γιάννης,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Κουτσού,Σταυριανή,Καθηγήτρια,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Κουτσουμπός,Λεωνίδας,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Κουτσούρης,Αλέκος,Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κρεστενίτης,Γιάννης,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κυπάρος,Αντώνιος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κυπριανός,Παντελής,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Κώστογλου ,Βασίλης ,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Κωστόπουλος,Δημήτρης Σ.,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Κωτσονόπουλος,Λουδοβίκος ,Επίκ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Κωτσόπουλος,Σωτήρης,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Λαβράνου,Αλίκη,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Λαγάνη,Ειρήνη,Ομότ. Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Λαδά,Σάσα,Ομότ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Λαζαρίδης,Θεμιστοκλής,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Λακίδου,Ίλια,ΕΔΙΠ ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λαμπριανίδης,Λόης,Αφυπηρ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Λαμπροπούλου,Δήμητρα,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λάσκαρης,Νικόλαος,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Λαυρεντιάδου,Σοφία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Λέκκα,Βάσια,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λεντάκης,Βασίλης,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λερός,Ασημάκης,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Λιάγκουρας,Γιώργος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Λιακόπουλος,Γεώργιος,Αναπλ. Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λιγνός ,Ξενοφών ,ΕΔΙΠ,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Λούβρου ,Ιωάννα ,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λούκος,Χρήστος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Λυκογιάννη,Ρούλη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Λυκουριώτη,Ίρις,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Λυμπεράτος,Ανδρέας,Αναπλ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Μάγος,Κώστας ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μαΐστρου,Ελένη,Ομότ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μαλέσιος,Χρυσοβαλάντης,Επίκ. Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μαμουλάκη,Έλενα,Επίκ. Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Μανιού,Μάγδα,ΕΔΙΠ,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μανούτσογλου,Εμμανουήλ,Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Μαντάς,Χρήστος,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Μάντζιου,Λένα,Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μαντουβάλου,Μαρία,Ομότ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μανωλάκου,Κατερίνα,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μανωλίδης,Κώστας,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μαρβάκης,Αθανάσιος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μαρδύρης,Βασίλειος,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Μαρκάκη ,Μαρία,Επίκ. Καθηγήτρια,Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

Μαρκάτος,Νίκος,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μάρκου,Μαρία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μαρλαντή,Μαρία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μασούρα,Ελβίρα,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ματθαίου,Άννα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ματθιόπουλος,Κώστας ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μαυροβουνιώτης,Φώτιος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μαυρομμάτης,Γιώργος,Αναπλ. Καθηγητής,Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Μαυροσκούφης,Δημήτριος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μελισσινού,Κατερίνα ,ΕΔΙΠ ,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Μενεγάκη,Αγγελική,Καθηγήτρια,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μενεγάκη ,Μαρία ,Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μηλιός,Γιάννης,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μητσοπούλου,Χρυσούλα,ΕΔΙΠ,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Μικρού,Σταματίνα,ΕΕΠ,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μίχα,Ειρήνη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μιχαήλ ,Δόμνα ,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Μιχαλακόπουλος,Θεόδωρος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μιχελιουδάκης,Δημήτρης,Επίκ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μονοκρούσος,Νικόλαος,Επίκ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Μότσιου,Ελένη,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μουδόπουλος,Σταύρος,Αφυπηρ. Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μουλιανίτης ,Βασίλης ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Μούτου,Κατερίνα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μπάγκος,Παντελής,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μπάδα,Κωνσταντίνα ,Ομότ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Μπαζός,Γιάννης ,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μπάκα,Αφροδίτη ,Επίκ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπακόλας,Αστέριος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μπαλάντινα,Αλεξάνδρα,Αναπλ. Καθηγήτρια,Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Μπαλτάς,Αριστείδης ,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μπαλτζής,Αλέξανδρος,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπαλτζής,Κώστας,ΕΔΙΠ,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπαμπατζιμόπουλος,Χρήστος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπαμπλέκου,Ζωή,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπάρκουλα ,Χάιδω ,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μπαρμπούση,Βάσω ,Ομότ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Μπασιάκος,Γιάννης,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μπασιούκας,Κώστας,Αφυπηρ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Μπελαβίλας,Νίκος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μπενάκη,Δήμητρα,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μπενάρδος,Ανδρέας,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μπενάρδος,Πανώριος,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Μπενβενίστε,Ρίκα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μπέτσας,Γιάννης,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπικιάρης ,Δημήτριος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπίσμπος ,Χρήστος ,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπόγρης ,Αντώνης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Μπόζας,Ευάγγελος,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μποζατζής,Νίκος ,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μπουντούρογλου ,Φανή Παρασκευή ,ΕΕΠ,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μπουρδάκης,Βασίλης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μπουρνόβα,Ευγενία,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Μυλόπουλος,Γιάννης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μυλόπουλος,Νικήτας,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Μωρίκη,Αμαλία,Καθηγήτρια,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Micocci,Fabiano,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Νάκας,Χρήστος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Νάκος,Βύρωνας,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Νάκου,Ειρήνη ,Ομότ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ναούμ,Ιωάννα,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Νικολαϊδης,Ευάγγελος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Νικολαιδου,Αφροδίτη,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Νικολάου,Γιώργος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Νικολάου,Ιωάννης ,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Νικολάου,Νικόλαος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Νομικός,Παύλος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Νοταράς,Ανδρέας,Επίκ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Νουτσόπουλος,Θωμάς,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Νταραντούμης ,Θανάσης ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Ντάφλος,Κώστας,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ντελόπουλος,Αναστάσιος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ντούρου,Μαρία,ΕΕΠ,Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Ξυπολυτάς,Νίκος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Οικονομίδης,Βασίλειος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Οικονομόπουλος ,Ιωάννης ,Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παϊσίδου,Μελίνα,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παλούρα,Ελένη ,Ομότ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παναγής,Γιώργος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Παναγιωτόπουλος,Κυριάκος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παναγόπουλος,Αλκιβιάδης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Πανταζής,Αλέξανδρος (Αλέκος),Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Πανταζής,Νίκος,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πανταζόπουλος ,Σάκης ,Αναπλ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Παπαγεωργίου,Δημήτρης ,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαγεωργίου,Ιωάννα ,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Παπαδημητρίου,Δήμητρα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Παπαδόγγονας,Θόδωρος,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παπαδοπούλου,Δέσποινα,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαδοπούλου,Λαμπρινή,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαδοπούλου,Λευκοθέα,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαδοπούλου,Παγώνα,Επίκ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαδοπούλου,Παρασκευή,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαδοπούλου,Πηνελόπη,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Παπαδοπούλου ,Γεωργία ,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παπαδοπούλου ,Δέσποινα ,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Παπαδοπούλου ,Παρασκευή,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαδούλης ,Γεώργιος ,Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παπαηλία ,Πηνελόπη ,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Παπαθεοδώρου,Έφη,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπαϊωάννου,Αθανάσιος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Παπαϊωάννου,Σταύρος,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Παπαϊωάννου,Τάσης,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Παπακωνσταντίνου,Γιώργος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Παπαναστασίου,Γεώργιος,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παπανικολάου,Γεώργιος,Επίκ. Καθηγητής,Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Παπαστεφανάκη,Λήδα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Παπαστράτης,Προκόπης,Ομότ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Παπαταξιάρχης,Ευθύμιος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Παπατριανταφύλλου,Μαρία ,Αφυπηρ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παπαχατζοπούλου ,Αδαμαντία ,Αφυπηρ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Παππάς,Ιωάννης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Παππάς,Χρήστος,Καθηγητής,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Παραδείσης ,Δημήτριος ,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Παρασκευόπουλος,Νίκος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παρσάνογλου,Δημήτρης,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πασαδάκης,Νίκος,Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Παστραπά,Ελένη,ΕΔΙΠ,Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Παυλή Κορρέ,Μαρία,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παυλίδου,Eλένη,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Παυλίδου,Θεοδοσία,Ομότ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Πεντάζου,Ιουλία ,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Περράκη,Μαρία ,Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Πετράκη,Γεωργία ,Καθηγήτρια,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Πετρόπουλος,Νικόλαος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Πίνο,Αλέξανδρος,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πιπινιά,Ιουλία,Επίκ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Πλειός,Γιώργος,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πλεξουσάκη,Έφη,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Πλέρος,Νίκος,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Πολιτόπουλος,Κωνσταντίνος,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Πολίτου,Αναστασία ,Ομότ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Πολύδωρος,Αλέξης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Πουλακιδάκος,Σταμάτης,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πουλιάσης,Σταμάτης,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Πούλιος,Ιωάννης,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Πούλου ,Αγγελική ,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πουρκός,Μάριος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Πουρνάρη,Μαρία,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Πρίνος,Παναγιώτης,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Πυρρή ,Ιωάννα ,ΕΔΙΠ ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ράτσικα,Νικολέτα,Επίκ. Καθηγήτρια,Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο

Ρεμί,Νικόλας,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ρεμουντάκη,Εμμανουέλλα,Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ρήτος,Κωνσταντίνος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ρίζος,Σπύρος,ΕΔΙΠ,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ριτσάτου,Κωνσταντίνα,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ρόκας,Αργύρης,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ρούσσος,Σωτήρης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Ρούσσου,Άννα ,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Σαββάκης,Μάνος,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Σαγκριώτης,Γεώργιος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Σαμπανίκου,Ευαγγελία,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Σαρηγιάννης ,Γεώργιος,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Σαριδάκης,Γιάννης,Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Σαρρής,Δημήτρης,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Σεργκελίδης,Δανιήλ,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Σερντεδάκις,Νίκος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σιάτρας,Αναστάσιος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Σιγάλας,Μιχάλης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Σιδηρόπουλος,Επαμεινώνδας,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Σίμος,Γιώργος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Σιμσερίδης,Κωνσταντίνος,Αναπλ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σκαμνάκης,Χριστόφορος,Αναπλ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Σκουλαρίκη,Αθηνά,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σκουλίδας,Ηλίας,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Σκουτέλης,Νικόλαος ,Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Σολομών,Εσθήρ,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Σοφού,Ευστρατία,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Σπαθής,Γεράσιμος,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Σπηλιωτοπούλου,Μαρία,Διευθύντρια Ερευνών,Ακαδημία Αθηνών

Σπιλάνης,Γιάννης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Σπουρδαλάκης,Μιχάλης,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σπυριδάκης,Εμμανουήλ,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Στάγκος,Δημήτριος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Σταθάς,Δημοσθένης,Αφυπηρ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Σταμάτης,Δημοσθένης,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Σταμάτης,Κώστας ,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Σταμπουλής ,Γιώργος,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Σταυρίδης,Σταύρος,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Σταυρίδου ,Αθηνά ,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Στεργίου,Ανδρέας,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Στεφανίδου,Κωνσταντίνα,ΕΔΙΠ,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Στρατής,Ιωάννης ,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Στρουθόπουλος,Χαράλαμπος,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Στρωτός,Γιώργος,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Στυλιανού,Άρης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Συνεφάκης,Γιώργος,Αφυπηρ. Επιστημονικός Συνεργάτης,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Συσκάκης,Αριστομένης ,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Σφυρόερα ,Μαρία ,Αναπλ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σωτηρόπουλος,Σωτήρης ,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τάκης,Ανδρέας,Επίκ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ταξιλτάρης,Χρίστος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τελώνη,Δήμητρα-Δώρα,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Τερζόγλου,Νικόλαος-Ίων,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Τζάκης,Διονύσης,Αναπλ. Καθηγητής,Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Τζανάκης,Κωνσταντίνος,Αφυπηρ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τζήκας ,Χρήστος,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τζίμα,Αλίκη,Επίκ. Καθηγήτρια,Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τζούφη,Μερόπη,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τορτοπίδης,Δημήτριος,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τοσουνίδης,Αντώνης,ΕΕΠ,Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Τουλής,Ιωάννης,Καθηγητής,Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Τουλούμη,Γιώτα ,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τουρτούρας,Χρήστος,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τραγάκη,Δάφνη,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τράγου,Ελένη-Ανθή,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Τρανός,Τριαντάφυλλος ,ΕΔΙΠ ,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τρέβεζας,Σάμης,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τριανταφυλλίδης,Δημήτριος,Αναπλ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Τροβά,Βάσω ,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τσακιρίδης,Πέτρος,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Τσαλίκη,Λίζα,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τσάφος,Βασίλης,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τσέτσος,Μάρκος,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τσιατούχας,Γεώργιος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τσίκαρης,Βασίλειος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Τσιμουρής,Γιώργος,Αφυπηρ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Τσιμπιρίδου,Φωτεινή,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Τσινιάς,Ιωάννης,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Τσιόκανος,Θανάσης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τσιούρης,Σωτήριος,Ομότ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τσιριγώτης ,Γεώργιος ,Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Τσιριπίδης,Ιωάννης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τσιτσελίκης,Κωνσταντίνος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Τσιφόρα ,Ευδοκία ,Επίκ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Τσιφτσής,Σπυρίδων,Αναπλ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Τσιώλης,Γιώργος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Τσοκαλίδου,Ρούλα,Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τσολομύτης,Αντώνης,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Τσουμπελής,Δημήτρης,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Πατρών

Τσώνος,Χρήστος,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Φασουλιώτης,Δημήτριος,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Φίγγου,Λία,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Φιλοκύπρου,Έλλη,Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Φλιτούρης ,Λάμπρος ,Αναπλ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Φλώρου,Γιαννούλα,Καθηγήτρια,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Φουρναράκη,Ελένη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Φουρτούνης,Γιώργος,Αναπλ. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο

Φουτάκης,Δημήτρης,Επίκ. Καθηγητής,Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Φτερνιάτη,Άννα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Πατρών

Φυντίκογλου,Βασίλης,Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Φωκαΐδης,Πέτρος,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Φωτάκης,Κώστας,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Χαλκιαδάκης,Γεώργιος,Καθηγητής,Πολυτεχνείο Κρήτης

Χανιώτου,Ελένη,Καθηγήτρια,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Χαραβιτσίδης,Πέτρος,Επίκ. Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Χαραλαμπίδης,Δημήτρης,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Χατζηαργυρίου,Νίκος,Ομότ. Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Χατζηγεωργιάδης ,Αντώνης ,Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Χατζημιχάλης,Κωστής,Ομότ. Καθηγητής,Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Χατζηνικολάου,Κορίνα,Επίκ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χατζηνικολάου,Νικόλαος,Ομότ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Κρήτης

Χατζηπροκοπίου,Μάριος Κομνηνός Νικηφόρος ,Επίκ. Καθηγητής,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Χατζηπροκοπίου,Πάνος,Αναπλ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χατζησταύρου,Φιλίππα ,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Χατζηστυλιανού,Μαρία,Ομότ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χλουβεράκη,Μαρία,Επίκ. Καθηγήτρια,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Χοντολίδου,Ελένη,Αναπλ. Καθηγήτρια,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χρηστάκης,Νικόλας,Καθηγητής,Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Χρήστου,Κωνσταντίνος,Επίκ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χριστοδούλου,Μιχάλης,Επίκ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Χρονάκη,Άννα,Καθηγήτρια,Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ψαρράκος,Παναγιώτης,Καθηγητής,Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ψύλλος,Δημήτρης ,Αφυπηρ. Καθηγητής,Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Έχουμε γαλουχηθεί ως λαός να λατρεύουμε ιερά τοτέμ με τέτοιες βεβαιότητες, ώστε κάθε προσπάθεια που κάνει κάποιος για να τα τοποθετήσει στη σωστή τους βάση και στις πραγματικές τους διαστάσεις βαφτίζεται ως ιεροσυλία και ως ανθελληνική προπαγάνδα. Έχουμε μάθει να ζούμε με όμορφους μύθους και δε μας αρέσει καθόλου να μας τους γκρεμίζουν. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το ντοκιμαντέρ του NETFLIX για το Μέγα Αλέξανδρο και οι αντιδράσεις που ξεσήκωσε στην Ελλάδα το φιλί που έδωσε στον Ηφαιστίωνα. Όχι, ο Μέγας Αλέξανδρος δεν επιτρέπεται να είναι ομοφυλόφιλος. Ούτε βάρβαρος κατακτητής και δολοφόνος λαών. Αντίθετα, έχουμε μάθει να πιστεύουμε και να λέμε πως λατρεύεται σαν θεός και μνημονεύεται ως εκπολιτιστής από τους λαούς των χωρών τις οποίες κατέκτησε. Είναι όμως πράγματι έτσι;

Ας διαβάσουμε ένα σχετικό άρθρο του Ali Ansari, καθηγητή σύγχρονης ιστορίας και διευθυντή του Ινστιτούτου Ιρανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του St Andrews της Σκοτίας, για το πώς έβλεπαν τον Αλέξανδρο οι Πέρσες. Πρώτη δημοσίευση: Alexander the not so Great: History through Persian eyes  και η μετάφραση από το nomadicuniversality 

 

Στα δυτικά βιβλία ιστορίας υπό ελληνική επίδραση, ο Μέγας Αλέξανδρος απεικονίζεται ως ένας θρυλικός κατακτητής και στρατιωτικός ηγέτης. Από περσική οπτική γωνία, όμως, η κληρονομιά του φαίνεται πολύ διαφορετική.

Κάθε επισκέπτης των θεαματικών ερειπίων της Περσέπολης -της τελετουργικής πρωτεύουσας της αρχαίας περσικής αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών - πληροφορείται τρία γεγονότα: ότι η πόλη χτίστηκε από τον Δαρείο τον Μέγα, εξωραΐστηκε από τον γιο του, τον Ξέρξη, και καταστράφηκε από αυτόν τον άνθρωπο, τον Αλέξανδρο.

Ο άνδρας αυτός αποθεώθηκε στον δυτικό πολιτισμό ως ο κατακτητής της περσικής αυτοκρατορίας και μια από τις μεγάλες στρατιωτικές ιδιοφυΐες της ιστορίας.

Μάλιστα, διαβάζοντας κάποια δυτικά βιβλία ιστορίας θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι οι Πέρσες υπήρξαν μόνο και μόνο για να κατακτηθούν από τον Αλέξανδρο.

Κάποιο πιο φιλέρευνο μυαλό θα μπορούσε να ανακαλύψει ότι οι Πέρσες είχαν ηττηθεί δύο φορές στο παρελθόν από τους Έλληνες κατά τη διάρκεια δύο αποτυχημένων εισβολών στην Ελλάδα, υπό τον Δαρείο τον Μέγα το 490 π.Χ. και στη συνέχεια από τον γιο του, Ξέρξη, το 480 π.Χ. – για τις οποίες η επίθεση του Αλεξάνδρου ήταν ένα δικαιολογημένο αντίποινο.

Αλλά ιδωμένος μέσα από τα περσικά μάτια, ο Αλέξανδρος απέχει παρασάγγας από το να είναι «Μέγας».

Ο Αλέξανδρος κατέστρεψε ολοσχερώς την Περσέπολη μετά από μια νύχτα μέθης και υπερβολών, κατόπιν παρότρυνσης μιας ελληνίδας εταίρας, δήθεν ως εκδίκηση για την πυρπόληση της Ακρόπολης από τον Ξέρξη.

Οι Πέρσες τον καταδικάζουν επίσης για τις εκτεταμένες καταστροφές πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων που πιστεύεται ότι ενθάρρυνε σε ολόκληρη την αυτοκρατορία.

Τα εμβλήματα του Ζωροαστρισμού - της αρχαίας θρησκείας των Ιρανών - δέχθηκαν επιθέσεις και καταστράφηκαν. Ειδικά για το ιερατείο των Ζωροαστρών - τους Μάγους - η καταστροφή των ναών τους ήταν πραγματικά ολέθρια.

Η επιρροή της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού συνέβαλε στην εδραίωση μιας αφήγησης στη Δύση ότι η εισβολή του Αλεξάνδρου ήταν η πρώτη από τις πολλές σταυροφορίες που έκανε η Δύση για να φέρει πολιτισμό και κουλτούρα στη βάρβαρη Ανατολή.

Στην πραγματικότητα όμως η Περσική Αυτοκρατορία άξιζε να κατακτηθεί όχι επειδή είχε ανάγκη εκπολιτισμού, αλλά επειδή ήταν η μεγαλύτερη αυτοκρατορία που είχε δει ποτέ ο κόσμος· εκτεινόταν από την Κεντρική Ασία μέχρι τη Λιβύη.

Η Περσία ήταν ένα επίζηλο λάφυρο.

Εάν κοιτάξετε προσεκτικά, θα βρείτε άφθονες αποδείξεις ότι οι Έλληνες θαύμαζαν την Περσική Αυτοκρατορία και τους αυτοκράτορες που την κυβερνούσαν.

Όπως οι βάρβαροι που κατέκτησαν τη Ρώμη, έτσι και ο Αλέξανδρος κατέληξε να θαυμάζει αυτό που βρήκε, σε τέτοιο βαθμό που θέλησε να επενδυθεί με τον περσικό μανδύα του Βασιλέως των Βασιλέων.

Και ο ελληνικός θαυμασμός για τους Πέρσες χρονολογείται από πολύ νωρίτερα.

Ο Ξενοφών, ο Αθηναίος στρατηγός και συγγραφέας, έγραψε έναν παιάνα για τον Κύρο τον Μέγα –το Κύρου Παιδεία– επαινώντας τον ηγεμόνα που έδειξε ότι η διακυβέρνηση ανθρώπων σε μια τεράστια επικράτεια μπορούσε να επιτευχθεί με την πυγμή αλλά και με τη δύναμη της προσωπικότητας:

«Ο Κύρος μπόρεσε να διεισδύσει σ’ αυτή την τεράστια έκταση της χώρας με τον απόλυτο τρόμο της προσωπικότητάς του, ώστε οι κάτοικοι να γονατίζουν μπροστά του…», έγραψε ο Ξενοφών, «και όμως κατάφερε ταυτόχρονα να τους εμπνεύσει όλους με τόσο βαθιά επιθυμία να τον ευχαριστήσουν και να κερδίσουν την εύνοιά του, ώστε το μόνο που ζητούσαν ήταν να καθοδηγούνται από τη δική του κρίση και μόνο. Έτσι, προσέδεσε στο άρμα του ένα σύμπλεγμα εθνικοτήτων τόσο απέραντο, που θα λύγιζε την αντοχή ενός ανθρώπου μόνο και μόνο το να διασχίσει την αυτοκρατορία του προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση»

Αργότερα οι Πέρσες αυτοκράτορες Δαρείος και Ξέρξης εισέβαλαν και οι δύο στην Ελλάδα και τελικά ηττήθηκαν και οι δύο. Όμως, είναι αξιοσημείωτο ότι οι Έλληνες συνέρρευσαν στην περσική αυλή.

Ο πιο διάσημος ήταν ο Θεμιστοκλής, ο οποίος πολέμησε εναντίον του στρατού του Δαρείου που εισέβαλε στον Μαραθώνα και οργάνωσε τη νίκη των Αθηναίων εναντίον του Ξέρξη στη Σαλαμίνα.

Πέφτοντας θύμα της αθηναϊκής πολιτικής, κατέφυγε στην Περσική Αυτοκρατορία και τελικά βρήκε δουλειά - έγινε επαρχιακός διοικητής - στην περσική αυλή, όπου έζησε το υπόλοιπο της ζωής του.

Με τον καιρό, οι Πέρσες διαπίστωσαν ότι μπορούσαν να επιτύχουν τους στόχους τους στην Ελλάδα βάζοντας τις ελληνικές πόλεις-κράτη να συγκρούονται μεταξύ τους, και στον Πελοποννησιακό Πόλεμο τα περσικά χρήματα χρηματοδότησαν τη νίκη των Σπαρτιατών κατά της Αθήνας.

Το πρόσωπο-κλειδί αυτής της στρατηγικής ήταν ο Πέρσης ηγεμόνας και κυβερνήτης της Μικράς Ασίας Κύρος ο νεότερος, ο οποίος επί σειρά ετών ανέπτυξε καλές σχέσεις με τους Έλληνες συνομιλητές του, έτσι ώστε, όταν αποφάσισε να κάνει τη μοιραία κίνηση να διεκδικήσει το θρόνο, μπόρεσε εύκολα να στρατολογήσει περίπου 10.000 Έλληνες μισθοφόρους.

Δυστυχώς γι’ αυτόν, πέθανε στην προσπάθειά του.

Ο στρατιώτης, ιστορικός και φιλόσοφος Ξενοφών ήταν μεταξύ αυτών που στρατολογήθηκαν, και είχε μόνο επαίνους για τον ηγεμόνα, για τον οποίο είπε: «Από όλους τους Πέρσες που έζησαν μετά τον Κύρο τον Μέγα, αυτός ήταν ο βασιλικότερος όλων και ήταν ο πιο άξιος να κυβερνήσει μια αυτοκρατορία».

Υπάρχει μια θαυμάσια περιγραφή που μας άφησε ο Λύσανδρος, ένας Σπαρτιάτης στρατηγός, ο οποίος έτυχε να επισκεφθεί τον Κύρο τον νεότερο στην πρωτεύουσα της επαρχίας, τις Σάρδεις. Ο Λύσανδρος αφηγείται πώς ο Κύρος τού φέρθηκε ευγενικά και ήταν ιδιαίτερα πρόθυμος να του δείξει τον περιφραγμένο κήπο του –τον παράδεισο, από τον οποίο προέρχεται η λέξη paradise - όπου ο Λύσανδρος συνεχάρη τον ηγεμόνα για τον όμορφο σχεδιασμό του. Όταν πρόσθεσε ότι όφειλε να ευχαριστήσει τον δούλο που είχε κάνει τη δουλειά και είχε καταρτίσει τα σχέδια, ο Κύρος χαμογέλασε και απάντησε ότι ο ίδιος είχε σχεδιάσει τον κήπο και μάλιστα είχε φυτέψει κάποια από τα δέντρα.

Βλέποντας την αντίδραση του Σπαρτιάτη πρόσθεσε: «Σου ορκίζομαι στον Μίθρα ότι, αν το επιτρέπει η υγεία μου, ποτέ δεν έφαγα χωρίς να έχω πρώτα ιδρώσει αναλαμβάνοντας κάποια δραστηριότητα σχετική είτε με την τέχνη του πολέμου είτε με τη γεωργία, ή ασκώντας τον εαυτό μου με κάποιον άλλο τρόπο».

Έκπληκτος, ο Λύσανδρος επευφήμησε τον Κύρο και είπε: «Αξίζεις την καλή σου τύχη, Κύρε –την έχεις επειδή είσαι καλός άνθρωπος».

Ο Αλέξανδρος πιθανότατα ήταν εξοικειωμένος με ιστορίες όπως αυτές. Η Περσική Αυτοκρατορία δεν ήταν τόσο κάτι προς κατάκτηση, όσο ένα έπαθλο προς επίτευξη.

Παρόλο που ο Αλέξανδρος χαρακτηρίζεται από τους Πέρσες ως καταστροφέας, ένας απερίσκεπτος και κάπως άβουλος νέος, τα στοιχεία δείχνουν ότι διατηρούσε έναν υγιή σεβασμό προς τους ίδιους τους Πέρσες.

Ο Αλέξανδρος μετάνιωσε για την καταστροφή που προκάλεσε η εισβολή του. Αντικρύζοντας τον λεηλατημένο τάφο του Κύρου του Μεγάλου στο Πασαργκάντ, λίγο βόρεια της Περσέπολης, στενοχωρήθηκε πολύ από το θέαμα και διέταξε αμέσως να γίνουν επισκευές.

Αν είχε ζήσει πέρα από τα 32 του χρόνια, ίσως να είχε αποκαταστήσει και επισκευάσει πολύ περισσότερα. Με τον καιρό, οι Πέρσες επρόκειτο να συμβιβαστούν με τον Μακεδόνα κατακτητή τους, απορροφώντας τον, όπως και άλλους κατακτητές μετά από αυτόν, στον ιστό της εθνικής ιστορίας.

Έτσι, στο μεγάλο ιρανικό εθνικό έπος, το Σαχναμέ, που γράφτηκε τον 10ο αιώνα μ.Χ., ο Αλέξανδρος δεν αναφέρεται πλέον ως ένας ηγεμόνας τελείως ξένος, αλλά ως γεννημένος από Πέρση πατέρα.

Πρόκειται βέβαια για μύθο, αλλά ο μύθος αυτός ίσως προδίδει περισσότερη αλήθεια απ’ ό,τι θέλει να αποκαλύψει η εμφάνιση της ιστορίας.

Όπως και άλλοι κατακτητές που ακολούθησαν τα βήματά του, έτσι και ο Μέγας Αλέξανδρος κατέληξε να γοητευθεί από την ιδέα του Ιράν και να απορροφηθεί μέσα της.