UPDATE: Λόγω των απεργιακών κινητοποιήσεων μεταξύ των οποίων και αυτής στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και χάριν διευκόλυνσης των Περιφερειακών Συμβούλων, η ορισθείσα για τις 02/10/2019, συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής αναβάλλεται για την Τετάρτη 09/10/2019 και ώρα 15:30 στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (Αναστάσεως 2 και Τσιγάντε, Παπάγου – Χολαργός).

 2/10/2019, Προς το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής

ΟΙ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΡΕΜΑΤΩΝ ΟΠΩΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ,

ΟΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΙ

ΒΟΗΘΟΥΝ ΑΝΤΙ ΝΑ ΑΠΟΤΡΕΠΟΥΝ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ

Οι καθαρισμοί στα φυσικά (μη τσιμεντοποιημένα) τμήματα των ρεμάτων που διαφημίζονται ως «αντιπλημμυρικά έργα» από τις Περιφέρειες δεν είναι τίποτε άλλο από χωματουργικές εργασίες που εκτελούνται από εργολάβους, χωρίς γνώση της φυσικής λειτουργίας των ρεμάτων. Οι εργασίες εκτελούνται ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗ, ΧΩΡΙΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ και  ΧΩΡΙΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΩΝ ΡΕΜΑΤΩΝ, δηλαδή χωρίς σαφείς οδηγίες για το τι πρέπει να κάνουν οι εργολάβοι και τι δεν επιτρέπεται να κάνουν στα διάφορα σημεία των ρεμάτων που επεμβαίνουν. 

Το αποτέλεσμα συχνά (αν όχι πάντα) είναι οι καθαρισμοί να δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνουν. Τα ρέματα αντιμετωπίζονται ως αγωγοί ομβρίων, ανεξάρτητα αν έχουν μετατραπεί σε κλειστούς αγωγούς, αν είναι τσιμεντωμένα, αν έχουν φυσική κοίτη, αν είναι ορεινά ή πεδινά, αν διέπονται από προστατευτικές περιβαλλοντικές διατάξεις. Οι διαγωνισμοί προκηρύσσονται ως  παροχές υπηρεσίας και πληρώνονται με το κυβικό  χώματος και φερτών που απομακρύνουν, με αποτέλεσμα οι εργολάβοι να έχουν συμφέρον να κάνουν όσο το δυνατό μεγαλύτερης έκτασης εκσκαφές, ακόμη και να μπαζώσουν πριν ξεκινήσουν, όπως χαρακτηριστικά έγινε φέτος στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας (κλάδος Βαλανάρη) σύμφωνα με μαρτυρίες και επώνυμες καταγγελίες κατοίκων.

Κατά τη διάρκεια των καθαρισμών εκτελούνται και άλλες αυθαίρετες/παράτυπες εργασίες:

Α. Εργασίες που αλλάζουν την υδραυλική συμπεριφορά των ρεμάτων και απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση υποκατηγορίας Α1, βάσει του Ν.4258/2014. Τέτοιες εργασίες είναι α/οποιεσδήποτε εργασίες παρέμβασης στα πρανή (στα πλαϊνά των ρεμάτων) β/εργασίες εκσκαφής και διαμόρφωσης του πυθμένα  γ/εργασίες αλλαγής της διατομής των ρεμάτων με σκάψιμο των πρανών ή εναπόθεση προϊόντων εκσκαφής στα πρανή.  Όλα αυτά μεταβάλλουν τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά ορισμένων διατομών της κοίτης, κατά συνέπεια αποτελούν εργασίες διευθέτησης που απαιτούν Μελέτη και Περιβαλλοντική Αδειοδότηση. Φυσικά τίποτα από αυτά δεν υπάρχει, αφού οι συμβάσεις δε θεωρούνται καν εργολαβίες. Οι παραπάνω εργασίες δεν περιγράφονται στις συμβάσεις και επομένως, ελλείψει οποιασδήποτε επίβλεψης, εκτελούνται παράτυπα αυξάνοντας συχνά τον κίνδυνο πλημμύρας αφού επεμβαίνουν ΧΩΡΙΣ ΜΕΛΕΤΗ στην υδραυλική συμπεριφορά των ρεμάτων.

Β. Εργασίες Άρσης Προσχώσεων. Επίσης απαιτείται μελέτη και περιβαλλοντική αδειοδότηση υποκατηγορίας Α1 για μη διευθετημένα τμήματα ρεμάτων και υποκατηγορίας Α2 για διευθετημένα τμήματα ρεμάτων. Επίσης δεν περιγράφονται στις συμβάσεις και  εκτελούνται παράνομα, χωρίς τις απαραίτητες μελέτες και αδειοδοτήσεις.

Γ. Η κοπή και απομάκρυνση της βλάστησης δε γίνεται με κριτήριο αν εμποδίζει την ελεύθερη απορροή των υδάτων, ούτε με επιλεκτική αραίωση, ούτε καν βάσει του όρου που περιγράφει η σύμβαση : «Εκθάμνωση εδάφους ή εκρίζωση δενδρυλλίων σε ύψος 0,40μ από την επιφάνεια του φυσικού εδάφους. Η χαμηλή κατεστραμμένη βλάστηση δεν θα απομακρύνεται σε περίπτωση που κριθεί επικίνδυνο να διαταραχθεί η φυσική διαμόρφωση του εδάφους». Αντιθέτως, η βλάστηση του εδάφους εκριζώνεται ολοκληρωτικά από τα μηχανήματα εκσκαφής, διαταράσσοντας τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους και την οικολογική ισορροπία των ρεμάτων.

Δ. Πραγματοποιούνται καθαρισμοί με μπουλντόζες σε προστατευόμενες περιοχές (NATURA, Ιδιαίτερου Περιβαλλοντικού Ενδιαφέροντος, Υγροτόπους Α’ προτεραιότητας κλπ)  θέτοντας σε κίνδυνο την ισορροπία των οικοσυστημάτων που αποτελούν βιότοπους για πολλά είδη ορνιθοπανίδας, ιχθυοπανίδας κλπ. Τέτοιο παράδειγμα είχαμε φέτος στον ποταμό Ερασίνο και τον υγρότοπο της Βραυρώνας, όπου οι μπουλντόζες αποψίλωσαν ολοκληρωτικά τα πρανή καταστρέφοντας χώρους φωλεασμού και αναπαραγωγής πουλιών και υδρόβιων οργανισμών.  Επίσης οι μπουλντόζες δημιουργούν έντονη όχληση και είναι αδιανόητο να εργάζονται μέσα σε ρέματα και ιδιαίτερα σε προστατευόμενες περιοχές.

Οι ζημιές που πραγματοποιούνται στον πυθμένα και στα πρανή, είτε πρόκειται για εκσκαφή είτε για επιχωμάτωση είτε για αποψίλωση βλάστησης, έχουν ποικίλες αρνητικές συνέπειες:

1/ αυξάνουν την ταχύτητα του νερού λόγω έλλειψης της φυσικής βλάστησης που ανακόπτει την ταχύτητά του και επομένως αυξάνουν την πιθανότητα καταστροφής σε περίπτωση υπερχείλισης ή πλημμύρας. . Επιπλέον, οι αυξημένες ταχύτητες και οι ανεξέλεγκτες μεταβολές της γεωμετρίας των διατομών και των κατά μήκος κλίσεων, συχνά οδηγούν σε δευτερογενή φαινόμενα (πχ υδραυλικό άλμα), που έχουν ως αποτέλεσμα τη διάβρωση της κοίτης και τις καταπτώσεις πρανών.

2/ αποσταθεροποιούν τα εδάφη και κυρίως τα πρανή, η συνοχή των οποίων οφείλεται στο ριζικό σύστημα που τα συγκρατεί. Απογυμνώνονται ρίζες δέντρων, συχνά αιωνόβιων όπως πλατάνια που κάποια στιγμή θα πέσουν μέσα στην κοίτη δημιουργώντας εμπόδιο στην ελεύθερη απορροή των υδάτων. Τα πρανή αποσταθεροποιούνται με αποτέλεσμα μεγαλύτερη πιθανότητα κατάπτωσης. Αυτό που θα ακολουθήσει είναι μια επείγουσα εργολαβία αποκατάστασης πρανών. Τέτοιες εργολαβίες που συχνά  γίνονται επίσης χωρίς μελέτες και πρέπει να αποφεύγονται γιατί είναι αποσπασματικές και συνήθως δημιουργούν προβλήματα σε άλλο σημείο του ρέματος κατάντη ή ανάντη.

3/ συχνά αυξάνουν τις πιθανότητες καταστροφής σε τεχνικά, δρόμους κλπ αφού αλλάζουν προς το χειρότερο την υδραυλική συμπεριφορά των ρεμάτων. Τέτοιο παράδειγμα είχαμε φέτος στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, όπου εκσκαφή που έγινε στον πυθμένα και πολύ κοντά σε δρόμο που είναι διάβαση «Ιρλανδικού τύπου», θέτει σε κίνδυνο τον ίδιο το δρόμο σε περίπτωση μιας έντονης βροχόπτωσης στο ξεκίνημα της φθινοπωρινής περιόδου.

4/ καταστρέφουν την οικολογική ισορροπία του οικοσυστήματος, θέτοντας σε κίνδυνο πλήθος ειδών, πολλά εκ των οποίων είναι καταγεγραμμένα στο Κόκκινο Βιβλίο των υπό εξαφάνιση ειδών.

Είναι μύθος ότι τα ρέματα πλημμυρίζουν επειδή δε γίνονται καθαρισμοί. Ο βασικός λόγος που προκαλεί τις πλημμύρες είναι η στένωση της κοίτης από παράνομες καταπατήσεις και μπαζώματα, η νόμιμη ή παράνομη οικοδόμηση των παραρεμάτιων περιοχών, οι τσιμεντοποιήσεις/εγκιβωτισμοί/κλεισίματα των ρεμάτων, καθώς  και μια σειρά αποσπασματικών παρεμβάσεων  που δε λύνουν τα προβλήματα, απλά τα μεταφέρουν σε άλλο σημείο του ρέματος.

Ζητάμε:

1/ Άμεσο πάγωμα των καθαρισμών ρεμάτων με χωματουργικά μηχανήματα, καθώς και των σχετικών διαγωνισμών που βρίσκονται σε εξέλιξη (πχ. για καθαρισμούς ρεμάτων Αν. Αττικής στις 3/10/19)

2/ Άμεση κατάρτιση ενός Πρωτοκόλλου για τους Καθαρισμούς των Ρεμάτων, με τη συμμετοχή περιβαλλοντικών φορέων και κινήσεων

3/ Άμεσο πάγωμα των αποσπασματικών παρεμβάσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη στα ρέματα (πχ εργολαβίες άρσης καταπτώσεων πρανών) και επανεξέτασή τους στα πλαίσια μελετών ολόκληρης της υδρολογικής λεκάνης

4/ Άμεσο πάγωμα των έργων εγκιβωτισμού και τσιμεντοποίησης των τελευταίων λιγοστών φυσικών ρεμάτων της Αττικής που έχουν δρομολογηθεί ως «αντιπλημμυρικά έργα» από την προηγούμενη Περιφερειακή Διοίκηση και επανεξέτασή τους με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος που αποτελεί την καλύτερη αντιπλημμυρική προστασία και είναι  βασικός παράγοντας ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της στους ανθρώπους.

   Φορείς και Κινήσεις για την Προστασία των Ρεμάτων – “ΡεμΑττική”

                           Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. , fb: ΡεμΑττική

και η Κίνηση για την προστασία των ρεμάτων της Αττικής (η ΡεμΑττική) εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΡΕΜΑΤΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΕΙ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Την Παρασκευή 20 Σεπτέμβρη είναι παγκόσμια ημέρα ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Συγκεντρώσεις θα πραγματοποιηθούν σε όλο τον κόσμο, το ίδιο και στην Ελλάδα. Το πρωί στις 12μμ καλούν στο Σύνταγμα οι μαθητές του Fridays for Future, που είναι το παγκόσμιο κίνημα που ξεκίνησε με αφορμή την ακτιβιστική δράση της Γκρέτα Θούνμπεργκ στη Σουηδία. Το απόγευμα  στις 6μμ καλούν περιβαλλοντικές οργανώσεις και κινήματα, σωματεία εργαζομένων, σύλλογοι γονέων κλπ.

Τα κινήματα υπεράσπισης των ρεμάτων και των δασών θα βρίσκονται εκεί. Με αυτή την αφορμή η Εμμανουέλα Τερζοπούλου, μέλος της Κίνησης για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και του ευρύτερου κινήματος υπεράσπισης των ρεμάτων μας έστειλε το παρακάτω κείμενο.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΡΕΜΑΤΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΕΙ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Μεγάλη συζήτηση έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια για τη διαχείριση των ρεμάτων. Περιφέρειες, Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και Δήμοι υπόσχονται αντιπλημμυρική προστασία στους πολίτες/ψηφοφόρους τους, κάνοντας έργα σε ρέματα που υποτίθεται θα μεγαλώσουν τη παροχετευτική τους ικανότητα και θα προστατέψουν τους ανθρώπους και τις περιουσίες τους.

Η κλιματική αλλαγή συμβάλλει στην εμφάνιση φαινομένων πλημμύρας

Είναι γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει σε αλλαγές των μετεωρολογικών φαινομένων. Ανάμεσα στα άλλα παρουσιάζονται πολύ πιο σφοδρές βροχοπτώσεις. Δεν είναι ότι η συνολική ποσότητα του νερού των βροχοπτώσεων είναι μεγαλύτερη αλλά ο τρόπος που εμφανίζονται έχει αλλάξει. Μεγαλύτερες περίοδοι ξηρασίας από τη μία και αραιότερες βροχοπτώσεις από την άλλη που συνήθως αποδίδουν μεγαλύτερες ποσότητες νερού σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Αυτό το χαρακτηριστικό της «σφοδρότητας» έχει ως συνέπεια μεγάλες ποσότητες νερού να προσπαθούν να διοχετευθούν στις κοίτες των ρεμάτων. Ορισμένες φορές οι κοίτες δεν επαρκούν και πλημμυρίζουν.

Η πλημμύρα είναι μια φυσική διεργασία

Οι πλημμύρες είναι μια φυσική διεργασία που πάντοτε συνέβαινε. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις τα ρέματα έχουν φυσικές πλημμυρικές ζώνες. Πρόκειται για πεδινές περιοχές  όπου η κοίτη μοιάζει να «εξαφανίζεται». Στην πραγματικότητα δεν εξαφανίζεται αλλά απλώνεται, η κοίτη διασπάται σε περισσότερες από μία και σχηματίζονται ελώδης εκτάσεις όπου το νερό διοχετεύεται προσωρινά προκειμένου να απορροφηθεί από το έδαφος και να καταλήξει στον υδροφόρο ορίζοντα.

Οι πλημμύρες δεν ήταν πάντοτε καταστροφικές  

Ενώ λοιπόν οι πλημμύρες πάντοτε συνέβαιναν, αυτό που δε συνέβαινε πάντοτε είναι οι πλημμύρες να έχουν θύματα. Ας δούμε λοιπόν τι έχει αλλάξει.

Το πρώτο που έχει αλλάξει είναι ότι σε πολλά ρέματα η κοίτη έχει αλλάξει. Δεν είναι η ιστορική κοίτη που είχε διαμορφωθεί μέσα από τη φυσική γεωλογική διαμόρφωση αλλά έχει μπαζωθεί  είτε σε ορισμένα σημεία είτε ακόμη και ολοκληρωτικά. Το αποτέλεσμα στην καλύτερη περίπτωση είναι η κοίτη να έχει στενέψει, στην χειρότερη περίπτωση να έχει εξαφανιστεί τελείως (πολύ συνηθισμένο σε μικρά ρέματα που χύνονται σε μεγαλύτερα).  

Το δεύτερο που έχει αλλάξει είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις οι δύο πλευρές των ρεμάτων (παραρεμάτιες περιοχές), οι οποίες σύμφωνα με το Σύνταγμα αποτελούν δημόσιες εκτάσεις, έχουν καταπατηθεί. Στη χειρότερη περίπτωση έχουν χτιστεί, στην καλύτερη περίπτωση έχουν μετατραπεί σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Τέτοιες παρεμβάσεις δεν προέρχονται μόνο από ιδιώτες αλλά πολλές φορές έχουν γίνει και με τη βούλα του δημοσίου. Στην τελευταία περίπτωση ανήκει η Μάνδρα, όπου μια ολόκληρη περιοχή μπαζώθηκε από το Δήμο και κατέληξε να κοπεί σε οικόπεδα τα οποία στη συνέχεια πουλήθηκαν σε ιδιώτες. Φυσικά ήταν η περιοχή που δέχθηκε τις εντονότερες επιπτώσεις από την πλημμύρα του 2017.

Το τρίτο που έχει αλλάξει είναι ότι έχει αυξηθεί η επιφανειακή απορροή των υδάτων με αποτέλεσμα περισσότερο νερό από τις βροχές να καταλήγει στις κοίτες των ρεμάτων. Αυτό οφείλεται στην οικοδομική δραστηριότητα και στα μεγάλα δημόσια έργα, που έχουν πάψει πλέον να αφήνουν χωμάτινες επιφάνειες αλλά καλύπτουν ολοένα και μεγαλύτερες εκτάσεις με μη υδατοπερατά υλικά δηλαδή με υλικά που το νερό δε μπορεί να διαπεράσει όπως τσιμέντο και άσφαλτο. Συνέπεια αυτού είναι ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες του νερού των βροχοπτώσεων να μην απορροφώνται από το έδαφος και να καταλήγουν στα ρέματα με αποτέλεσμα την αύξηση του νερού που καταλήγει στις κοίτες των ρεμάτων προκειμένου να καταλήξει στον τελικό αποδέκτη του, τη θάλασσα.

Πού οδηγούν όλες οι παραπάνω αλλαγές? Όταν τα ρέματα δέχονται πολύ μεγαλύτερες ποσότητες νερού οι πιθανότητες πλημμύρας αυξάνονται. Σε περίπτωση πλημμύρας λοιπόν, όταν οι κοίτες των ρεμάτων είναι μπαζωμένες και οι παραρεμάτιες  περιοχές χτισμένες, τότε το πλεονάζον νερό που θα βγεί έξω από την κοίτη θα πλημμυρίσει δρόμους, σπίτια, καλλιεργήσιμες εκτάσεις, δημόσιες υποδομές κλπ. Στις περιπτώσεις δε που το ρέμα είναι τελείως μπαζωμένο, όπως πχ στην περίπτωση της Μάνδρας, οι συνέπειες είναι πολύ πιο έντονες και οι πιθανότητες να υπάρξουν θύματα πολύ μεγαλύτερες. 

Η διαχείριση των ρεμάτων στην Ελλάδα

Η διαχρονική αντίληψη με την οποία το Ελληνικό κράτος διαχειρίζεται τον κίνδυνο πλημμύρας είναι ο εγκιβωτισμός των ρεμάτων που άλλοτε είναι πλήρης οπότε το ρέμα καλύπτεται τελείως όπως στην περίπτωση του Ιλισσού, του Κηφισού αλλά και πολυάριθμων μικρότερων ρεμάτων, άλλοτε δε σκεπάζεται ολοκληρωτικά και μένει ανοιχτή η επάνω πλευρά του. Για παράδειγμα στην Αττική υπήρχαν πριν τη δεκαετία του 50 πάνω από 700 ρέματα, από τα οποία έχουν απομείνει μόλις 50!!! Εγκιβωτισμός είναι η κάλυψη της κοίτης και των πρανών των ρεμάτων είτε με τσιμέντο, είτε με τα… «φιλικά προς το περιβάλλον» (όπως ισχυρίζονται κρατικοί λειτουργοί, μελετητές και εργολάβοι!) συρματοκιβώτια που δεν είναι τίποτε άλλο από πέτρες μέσα σε συρμάτινα πλέγματα. Και στις δύο περιπτώσεις τα ρέματα μετατρέπονται σε αγωγούς ομβρίων υδάτων (κλειστούς ή ανοιχτούς) και δε λαμβάνεται υπόψιν ότι αποτελούν οικοσυστήματα. Θα αναφερθούμε όμως παρακάτω σε αυτό.

Σήμερα, μόνο στα τέσσερα μεγάλα ρέματα της Αττικής που προγραμματίζεται εγκιβωτισμός, πρόκειται να κοπούν πάνω από 5000 δέντρα. Όλα αυτά σε μια Περιφέρεια όπου όλοι οι ορεινοί της όγκοι έχουν πληγεί από πυρκαγιές!!!

Οι εγκιβωτισμοί των ρεμάτων συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή και αυξάνουν τις πιθανότητες μιας καταστροφικής πλημμύρας

Αυτή η διαχειριστική αντίληψη υποτίθεται πως εφαρμόζεται στα πλαίσια της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής («τα ρέματα πλημμυρίζουν, άρα περιορίζουμε το νερό σε κανάλια που να μπορούν να το διοχετεύσουν στη θάλασσα»). Η πραγματικότητα είναι ότι αυτή η πρακτική όχι μόνο συμβάλλει στην κλιματική αλλά και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων  μεγαλώνει τον κίνδυνο μιας καταστροφικής πλημμύρας. Γιατί?

α/ Αποψίλωση όλης της φυσικής βλάστησης.

Προϋπόθεση για τον  εγκιβωτισμό των ρεμάτων είναι η αποψίλωση όλης της φυσικής βλάστησης της κοίτης, των πρανών και των παραρεμάτιων περιοχών. Μεγάλος αριθμών δέντρων, συνήθως αιωνόβιων υδρόφιλων όπως πλατάνια, ιτιές, λεύκες κόβονται για να επενδυθούν οι επιφάνειες με τσιμέντα ή συρματοκιβώτια.

Η αποψίλωση της φυσικής βλάστησης επηρεάζει άμεσα το κλίμα αυξάνοντας τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, αφού τα ρέματα κατεβάζουν αέρα από τα ορεινά στα πεδινά, ο αέρας δροσίζεται διαπερνώντας τη βλάστηση και λειτουργούν ως φυσικό “air condition”.

Επίσης, τα δέντρα δεσμεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που είναι ένα από τα βασικά αέρια του θερμοκηπίου και επομένως αποτελούν τον κύριο φυσικό  παράγοντα ανάσχεσης του φαινομένου του θερμοκηπίου. 

Επιπλέον, η καταστροφή της φυσικής βλάστησης αυξάνει τις πιθανότητες μιας καταστροφικής πλημμύρας. Η βλάστηση και η χωμάτινη κοίτη προστατεύει από την πλημμύρα, απορροφώντας ποσότητα νερού και επιβραδύνοντας την ταχύτητά του. Στα εγκιβωτισμένα ρέματα επομένως αυξάνεται η ποσότητα του νερού που ρέει στην κοίτη, αλλά και η ταχύτητά του πάνω σε «σκληρά υλικά» όπως είναι το τσιμέντο. Άρα και η πιθανότητα μιας καταστροφικής πλημμύρας είναι μεγαλύτερη. 

β/ Καταστροφή των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας.

Ο ρόλος των ρεμάτων στη φύση δεν είναι μόνο να διοχετεύουν το νερό σε μεγαλύτερους αποδέκτες (μεγαλύτερα ρέματα, λίμνες, θάλασσα) αλλά και να συντηρούν πλήθος ζωντανών οργανισμών (πουλιά, αμφίβια, ψάρια, ερπετά, έντομα, θηλαστικά, μικροοργανισμούς κλπ). Όλοι αυτοί οι ζωντανοί οργανισμοί βρίσκουν καταφύγιο, νερό και τροφή στα ρέματα. Η φυσική λειτουργία τους ως καταφύγιο άγριας ζωής ακυρώνεται με την καταστροφή της βλάστησης, αφού τα ρέματα παύουν πλέον να παρέχουν την τροφή αλλά και τη δροσιά που είναι απαραίτητη για την επιβίωσή όλων αυτών των ειδών. Σε περίοδο όπου η θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται, πλήθος ειδών απειλούνται με εξαφάνιση αφού οι εγκιβωτισμοί επιδεινώνουν δραματικά τις συνθήκες επιβίωσής τους.

γ/ Κατάργηση της φυσικής πλημμυρικής ζώνης των ρεμάτων

Εγκιβωτίζοντας τα ρέματα, εγκλωβίζεται το νερό σε ένα κανάλι. Έτσι, όπου υπάρχουν φυσικές πλημμυρικές ζώνες, η λειτουργία τους ως «ζώνη εκτόνωσης» ακυρώνεται. Το νερό καταβαίνει σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες στα κατάντη (στα σημεία κοντά στη θάλασσα, που είναι και οι πιο ευάλωτες στην πλημμύρα περιοχές) με αποτέλεσμα ο κίνδυνος πλημμύρας να αυξάνεται.

Τέλος, υπάρχουν και πολλές έμμεσες επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή. Κάποιες σημαντικές είναι ότι οι εγκιβωτισμοί των ρεμάτων στερεύουν τον υδροφόρο ορίζοντα, μετατρέποντας μακροπρόθεσμα το νερό του σε υφάλμυρο, άρα ακατάλληλο για την ανάπτυξη πολυάριθμων ειδών χλωρίδας. Επίσης, η καταστροφή της φυσικής βλάστησης (που φιλτράρει το νερό από ρύπους) αυξάνει τη θαλάσσια ρύπανση και οδηγεί στην εξαφάνιση των υποθαλάσσιων δασών (πχ. λιβάδια ποσειδωνίας) που απορροφούν αέριους ρύπους αναλογικά 5 φορές περισσότερο από τα δάση του Αμαζονίου!  

Ποιους εξυπηρετεί αυτή η καταστροφική διαχείριση?  

Σίγουρα όχι τους πολίτες, αφού ο τυφλοσούρτης του εγκιβωτισμού των ρεμάτων δήθεν για αντιπλημμυρικούς λόγους έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες: καταστρέφει το περιβάλλον, αυξάνει τον κίνδυνο μιας καταστροφικής πλημμύρας, τα έργα έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής,  χρειάζονται συντήρηση (που ποτέ δε θα γίνει) και κοστίζουν υπέρογκα ποσά στους φορολογούμενους. Ενδεικτικά, το κόστος των «αντιπλημμυρικών έργων» που προγραμματίζονται σε ορισμένα μεγάλα ρέματα της Αττικής (Ερασίνος, Πικροδάφνη, Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, Ποδονίφτης) προβλέπεται να ξεπεράσει ίσως και κατά πολύ τα 500 εκατομμύρια ευρώ. Δε θα υπήρχε φυσικά αντίρρηση να πληρώσουμε αυτά τα έργα υπό την προϋπόθεση ότι θα ήταν προς όφελος των πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος.

Δυστυχώς όμως τα έργα αυτά εξυπηρετούν μόνο τα μεγάλα εργολαβικά συμφέροντα, τα lobby των real estate και των μεγαλοεπενδυτών που θα αγοράσουν ότι ξε-ΠΩΛΕΙΤΑΙ από το ΤΑΙΠΕΔ.  Δεν είναι μόνο τα χρήματα που άμεσα εισπράττουν ή θα εισπράξουν οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες που θα αναλάβουν την υλοποίηση των έργων. Αυτό είναι το λιγότερο!

Οι εγκιβωτισμοί των ρεμάτων γίνονται και για άλλους, πιο κερδοφόρους λόγους.

α/ για να απελευθερώσουν το δρόμο σε αλλαγές χρήσεων γης που, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας και του Συντάγματος απαγορεύεται αυτή τη στιγμή να χτιστούν. Ο νόμος 4258/2014 (που πολλοί δικηγόροι θεωρούν αντισυνταγματικό) άνοιξε αυτό το δρόμο, αφού επιτρέπει πλέον να γίνονται ταυτόχρονα διευθετήσεις (δλδ εγκιβωτισμοί) και οριοθετήσεις (δηλαδή χάραξη των γραμμών οριοθέτησης των ρεμάτων επάνω στη γραμμή των έργων). Με λίγα λόγια αυτό σημαίνει πως,  ενώ παλιότερα για να γίνουν έργα εγκιβωτισμού έπρεπε να έχει προηγηθεί η οριοθέτηση των ρεμάτων (που επέβαλλε 50-100μέτρα εκατέρωθεν των ρεμάτων  ως δημόσιο δλδ «χαμένο» χώρο), τώρα οι οριοθετήσεις μπορούν να γίνονται ακριβώς πάνω στη γραμμή των έργων εγκιβωτισμού, αφήνοντας τεράστιες εκτάσεις «ελεύθερες» προς εκμετάλλευση.

β/ για να ανοίξουν το δρόμο σε μεγάλες επενδύσεις, μέσα από το ξεπούλημα δημόσιων υποδομών από το ΤΑΙΠΕΔ. Τέτοιο παράδειγμα είναι το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας που ο εγκιβωτισμός του θα ανοίξει το δρόμο για υποδομές απαραίτητες για την επέκταση του λιμανιού της Ραφήνας (όπως επέκταση Αττικής Οδού και Προαστιακού μέχρι το λιμάνι) και επομένως για την πώλησή του σε μεγαλοεπενδυτές τύπου COSCO.

Τα σχέδια είναι εξώφθαλμα. Τα δήθεν αντιπλημμυρικά έργα γίνονται με μελέτες copy-paste, χωρίς να εξετάζεται η λειτουργικότητα των ρεμάτων και παραβιάζοντας ακόμη και Ευρωπαϊκές Οδηγίες που αφορούν τα νερά, τη διαχείριση κινδύνου πλημμύρας, την προστασία της βιοποικιλότητας κλπ.

Το κίνημα υπεράσπισης των ρεμάτων στην Ελλάδα

Το κίνημα για τη διάσωση των ρεμάτων της Αττικής (ΡεμΑττική) που ξεκίνησε στις αρχές του 2018 έχει συσπειρώσει τοπικές κινήσεις, συλλόγους και δίκτυα που προϋπήρχαν σε διάφορες γειτονιές και έδιναν τη μάχη υπεράσπισης διαφόρων ρεμάτων εδώ και πολλά χρόνια. Το κίνημα για τη διάσωση του ρέματος Πικροδάφνης πχ παλεύει για τη σωτηρία του ρέματος Πικροδάφνης εδώ και 30 περίπου χρόνια και έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να κρατήσει το ρέμα Πικροδάφνης ζωντανό. Ενόψει των σχεδίων εγκιβωτισμού πολλών ρεμάτων της Αττικής την τελευταία τριετία, διάφοροι φορείς κ κινήσεις της ΡεμΑττικής έχουν προχωρήσει σε προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και εκκρεμούν οι εκδικάσεις φέτος το φθινόπωρο για τα ρέματα Ερασίνου, Ποδονίφτη, Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, Πικροδάφνη. Η έκβαση των προσφυγών αυτών θα είναι κρίσιμη και χρειάζεται η συμπαράσταση όλων μας.

Χρειαζόμαστε την υποστήριξη όλων. Η υπεράσπιση των ρεμάτων δεν είναι ένα προνομιακό ζήτημα κάποιων «οικολόγων». Τα ρέματα είναι πηγή ζωής και ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής και πρέπει να σωθούν!

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το κίνημα υπεράσπισης των ρεμάτων στο  Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.  ή να επισκεφθείτε τη σελίδα στο fb.

Εμμανουέλα Τερζοπούλου, Χημικός

Ραφήνα

Σεπτέμβριος 2019

Άνεμοι 8 μποφόρ είχαν προβλεφθεί για σήμερα. Οι κολυμβητές λυπήθηκαν. Οι σέρφερς όμως πέταξαν από τη χαρά τους και από τη φόρα του ανέμου που έσπρωχνε τα πανιά τους.

Στο θαλάσσιο μέτωπο της πολύπαθης ανατολικής Αττικής, ο τόπος είναι ακόμα φιλόξενος. Ακόμα δεν έχει έρθει η ανάπτυξη τους, που φέρνει μαζί της σκουπίδια, σκουπιδότοπους, ευώνυμα αλλά δύσοσμα κέντρα λυμάτων, που χύνουν το προϊόν τους στον «μη ευαίσθητο» -για την περίσταση- νότιο Ευβοϊκό.

Στις 6 Σεπτεμβρίου η κινητοποίηση κατοίκων της περιοχής και μελών της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας εμποδισαν την καταστροφή  που υλοποιούσε η Περιφέρεια Αττικής, με εκτελεστικούς βραχίονες την ανάδοχο ΦΡΑΤΕΚ ΑΕ και τον υπεργολάβο της ΙΕΡΑ ΑΤΕ (κατά τη δημοσιευμένη σύμβαση και τα όσα δήλωσαν οι ευρισκόμενοι επί τόπου του μακάβριου έργου).

 ρέθηκαν εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής, νεόκοποι αλλά και παλαιάς κοπής, να κομπάσουν για την "αποτελεσματικότητα των επαφών τους"  και την παρέμβαση τους, πιστεύοντας πως ετσι επιδεικνύουν "περιβαλλονττική συνείδηση".

Τέλος πάντων, όταν οι άνθρωποι έχουν μάθει να λειτουργούν με την "επαφή", το "μέσο" και τη γνωριμία, τα αποτελέσματα των ενεργειών τους είναι ελλιπή. Όπως, στην περίπτωση μας, ήταν και τα αποτελέσματα του αγώνα του κόσμου για την προστασία του μεγάλου ρέματος. Η καταστροφή είναι ο στόχος και δεν ανακόπτεται.

Προσωρινά οι εργασίες εκχέρσωσης του ρέματς σταμάτησαν, μέχρι τις 11/9 που τραβήχτηκαν οι ακόλουθες φωτογραφίες που δείχνουν τι εννοούν ως καθαρισμό οι ανάδοχοι και οι υπεργολάβοι και τι εννοεί ως παρακολούθηση και επίβλεψη έργου (η υπηρεσίας) η περιφέρεια Αττικής.

Οι εκτελεστικοί βραχίονες της καταστροφής του Μεγάλου Ρέματος, οι οποίοι υποτίθεται "ελευθέρωναν" τη διατομή του από εμπόδια που θα προκαλούσαν ανάσχεση στη ροή του νερού, μπάζωσαν την κοίτη (ξεκάθαρα παράνομη ενέργεια και ποινικά κολάσιμη) σε σημείο τέτοιο που η επίχωση τους να μοιάζει με κατασκευή βάσης για έργο οδοποιίας.

Η κοροϊδία από την περιφέρεια Αττικής είναι προφανέστατη. Εκτός από το έγκλημα των φωτογραφιών, όταν αναζητήθηκαν αρμόδιοι επί τόπου (επιβλέποντες ή υπεύθυνος του εργοταξίου) δεν βρέθηκε κανένας, παρά την αναμονή.

Σήμερα, 12/9/2019 διαπιστώσαμε πως οι εργασίες (δίχως έλεγχο, δίχως επίβλεψη και με τον εγκληματικό αυτον τρόπο) συνεχιζονται.

ΥΓ: Το κωμικό ενσταντανέ της 6ης Σεπτεμβρίου ήταν η διαβεβαίωση με περισσή σιγουριά, εκ μέρους πολιτευόμενου στα αυτοδιοικητικά, πως

"αφού μιλήσαμε να είστε σίγουροι πως δεν θα ξαναεμφανιστεί μπουλντόζα (sic) στο ρέμα στον αιώνα τον άπαντα!!"

Πηγές: Ινδικό γραφείο της Greenpeace μέσω του ARTInews.gr, διαδραστικοί χάρτες NASA 

Η Greenpeace επεξεργάζεται τον παγκόσμιο χάρτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που δημοσίευσε η NASA.  (και ο επιπλέον σύνδεσμος εδώ)

Ο ινδικός κλάδος του μη κυβερνητικού οργανισμού Greenpeace προσδιορίζει τις κύριες πηγές εκπομπών διοξειδίου του θείου, που συμβάλλουν σε 7 εκατομμύρια θανάτους ετησίως.

Η Greenpeace India και η NASA έχουν κάνει τη χαρτογράφηση. Χάρη στα δορυφορικά δεδομένα που έλαβε η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος, η περιβαλλοντική μη κυβερνητική οργάνωση μπόρεσε να δημοσιεύσει την Κυριακή 18 Αυγούστου μια κατάταξη των μεγαλύτερων περιοχών ρύπανσης στον πλανήτη με βάση τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, τα διυλιστήρια και τις βιομηχανίες, αφενός, και τα υψηλά επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του θείου (SO 2 ), αφετέρου.

Το αέριο αυτό (το διοξείδιο του θείου) είναι ένας από τους κύριους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Σε συνδυασμό με άλλους ατμοσφαιρικούς ρύπους  αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, ακόμη και τις νοητικές λειτουργίες . Συνολικά, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι υπεύθυνη για 48.000 θανάτους ετησίως στη Γαλλία και 422.000 πρόωρους θανάτους που καταγράφηκαν το 2015 μόνο στην Ευρώπη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σκοτώνει 7 εκατομμύρια ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων 600.000 παιδιών το χρόνο.

Δεν είναι πολλές μέρες που συζητούσαμε στον τόπο και στην Attica Voice για την ατμοσφαιρική ρύπανση στη Ραφήνα, η οποία δημιουργείται από το λιμάνι, είτε με άμεσο τρόπο (τα πλοία και οι τρομερές εκπομπές τους, σε ρύπους) είτε έμμεσα από την κυκλοφοριακήξ φόρτιση. Εκπομπές ρύπων που σημειώνονται  κατά την άφιξη, την αναχώρηση αλλά και κατά την παραμονή τους στο λιμάνι, αφού έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο της διατήρησης των μηχανών σε λειτουργία, μέσα στο λιμάνι και επί μακρό.

Αναρωτιόμαστε κατά τη συζήτηση, «Μα καλά, δεν θα υπάρξει καμία αντίδραση;»

Τελικά, το αξίωμα που θέλει την αντίδραση να εμφανίζεται όπου υπάρχει δράση, ίσχυσε. Το διαπιστώσαμε διαβάζοντας για την προσπάθεια  σχηματισμού μίας πρωτοβουλίας κατοίκων της Ραφήνας, για ένα λιμάνι που θα συμβιώνει αρμονικά μες την πόλη. Μάλιστα κυκλοφόρησε και κείμενο συλλογής υπογραφών και συμμετοχής στην πρωτοβουλία, το οποίο έχει ως ακολούθως:

Προς

Οργανισμό Λιμένα Ραφήνας, 

Λιμεναρχείο Ραφήνας,  

Δήμο Ραφήνας – Πικερμίου.

Τμήμα Περιβάλλοντος και Χωροταξίας Α[οκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής

Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση στο λιμάνι της Ραφήνας εχει γίνει αφόρητη λόγω της συνεχούς αύξησης του αριθμού των πλοίων που το χρησιμοποιούν και της κακής διαχείρισης τους από τις αρμόδιες αρχές.

Αποτέλεσμα αυτής της αλόγιστης μεγέθυνσης του λιμανιού είναι η υψηλή ρύπανση της ατμόσφαιρας, η ηχορύπανση και βέβαια τα τεράστια προβλήματα κυκλοφορίας οχημάτων, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Όλα αυτά θέτουν την ΥΓΕΙΑ μας και των παιδιών μας σε πολύ μεγάλο κίνδυνο και αυτό ΠΡΕΠΕΙ να σταματήσει όσο ακόμα δεν είναι πολύ αργά.

Επιπλέον, η ποιότητα ζωής και το φυσικό περιβάλλον όλο και υποβαθμίζονται, ενώ οι επιπτώσεις στην κοινωνία και ιδιαίτερα στον εμπορικό κόσμο γίνονται κάθε χρόνο και πιο έντονες.

Και το χειρότερο, ζούμε με το μόνιμο φόβο μιας μεγάλης επέκτασης του λιμανιού, αφού τέτοιες φήμες κυκλοφορούν εδώ και καιρό, χωρίς κανένας αρμόδιος φορέας να έχει φροντίσει για την ενημέρωση των πολιτών.

Χρειαζόμαστε λύσεις εδώ και τώρα! Είναι απαραίτητη η συνεργασία όλων των δυνάμεων της κοινωνίας με στόχο να σταματήσει η υποβάθμιση της ζωής των κατοίκων και του περιβάλλοντος.

Πρωτοβουλία κατοίκων για ένα λιμάνι που θα συμβιώνει αρμονικά μες την πόλη.

Όλοι οι συντάκτες της Attica Voice υπογράφουμε το κείμενο, αφού βιώνουμε και εμείς την εφιαλτική κατάσταση που δημιουργεί το λιμάνι στην πόλη σήμερα.

Πέραν αυτού,  το αναδημοσιεύουμε και δίνουμε και link για να το κατεβάσετε, να το τυπώσετε και όσοι μπορείτε να συλλέξετε υπογραφές και να αυξηθεί η συμμετοχή για το καλό της πόλης και των κατοίκων της.

Τα υπογεγραμμένα έντυπα μπορείτε να επικοινωνήσετε για την παράδοση τους με τα τηλέφωνα

6944741642 και 6940276565

Το κείμενο μαζί με τον πίνακα για τη συλλογή υπογραφών, όπως αναφέρουμε και παραπάνω, μπορείτε να το κατεβάσετε από αυτόν τον σύνδεσμο (κλικ)

Φρόνιμο είναι, εφόσον κατεβάσετε το αρχείο PDF και για να συλλέξετε υπογραφές, να το εκτυπώσετε σε διπλή όψη (μπρος-πίσω) εάν είναι εφικτό. 

Το  «πιθανόν καρκινογόνο» ζιζανιοκτόνο με τις διαρκείς «προσωρινές» περιόδους χάριτος

Στις 27 Νοεμβρίου του 2017, οι χώρες της ΕΕ ψήφισαν την ανανέωση της άδειας χρήσης του glyphosate, ενός ευρέως χρησιμοποιούμενο ζιζανιοκτόνου (RoundUp) το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο των περιβαλλοντικών ανησυχιών. Επρόκειτο για μία  πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για νέα πενταετή άδεια χρήσης του δηλητηρίου.

Η απόφαση ελήφθη με 18 ψήφους υπέρ, 9 κατά (Αυστρία, Βέλγιο, Κροατία, Κύπρος, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Μάλτα) και μία αποχή (Πορτογαλία). Η Γαλλία ωστόσο σκοπεύει να απαγορεύσει τη χρήση του glyphosate εντός τριών ετών,  όπως ανέφερε σε tweet, ο γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron. Τα κίνητρα της μπορεί να μην είναι αμιγώς οικολογικά, αλλά στην προκειμένη περίπτωσηη θέση της Γαλλίας είναι εκτιμητέα. Της δε Γερμανίας και των δορυφόρων της εξαρτάται από συγκεκριμένο lobby και την πολυεθνική που θα αναφέρουμε παρακάτω.

Η γλυφοσάτη διατίθεται στο εμπόριο ως Roundup (στις ΗΠΑ ως Ranger Pro) από τον αμερικανικό αγροχημικό γίγαντα Monsanto, η οποία πλέον  ανήκει στην γερμανική πολυεθνική Bayer. To Roundup εισήχθη από την Monsanto το 1974, αλλά το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του έληξε το 2000 και τώρα το χημικό προϊόν πωλείται από διάφορους κατασκευαστές και με διάφορα εμπορικά ονόματα. Παρά τη λήξη της "πατέντας" υπάρχουν μία σειρά άλλων παραγόντων που το καθιστούν ναυαρχίδα στα αγροχημικά της Bayer και της Monsanto, όπως θα δούμε παρακάτω.

Η ζιζανιοκτόνα δραστική ουσία  γλυφοσάτη (Glyphosate) αποτελεί αντικείμενο έντονων συζητήσεων από το 2015, όταν το Διεθνές Κέντρο Ερευνάς για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας την χαρακτήρισε «πιθανώς καρκινογόνο» ουσία. Ωστόσο, οι επιστημονικές υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατύπωσαν αντίθετα συμπεράσματα.

Ευτυχώς που έχουμε και τα ημερολόγια για να θυμόμαστε την ημερομηνία που θα εξαφανίσουμε τη ζωή.

Η εξαφάνιση της ζέβρας Quagga σαν χθες, μας θύμισε και άλλα, πολλά ζώα που ο άνθρωπος έχει φροντίσει να εξαφανίσει, είτε καταναλώνοντας τα είτε γιατί τον ανταγωνίζονταν. Είναι μία άσχημη ιστορία, ένα μνημείο άγνοιας και θανάτου στην κυριολεξία.  Μερικά μόνο δείγματα περιλάβαμε στην ανάρτηση μας αυτή. Ενδεχομένως να ακολουθήσει και άλλη, με αφανισμένα είδη ζώων ή και ακόμα μία με εξαφανισμένα είδη φυτών. Εξαφανισμένα όχι γιατί καταναλώθηκαν πλήρως, αλλά γιατί αλλοιώθηκαν μέσω της κατασκευής προτιμητέων από τον άνθρωπο καρυοτύπων και των αντίστοιχων φαινοτύπων. Με την παραγωγή νέων υποειδών. Την προωθούμενη από εμάς γενετική ρύπανση θα μπορούσαμε να πούμε, με άλλα λόγια.

Ένα ζωικό είδος, που προφανώς αποτελούσε προϊόν της εξελικτικής διαδικασίας, εξαφανίστηκε γιατί έπεσε στα χέρια ενός άλλου προϊόντος της ίδιας παράλληλης εξελικτικής  διαδικασίας. Στα χέρια του ανθρώπου. Και βέβαια δεν απέφυγε τη μοίρα που επιφυλάσσει ο άνθρωπος για τα φυτικά και ζωικά είδη που χρειάζεται ως το κατεξοχήν αδηφάγο είδος. Να καταναλωθούν ή να μεταλλαχθούν (να προσαρμοστούν βίαια στις απαιτήσεις του αυθέντη) ή να εξαφανιστούν για να μη καταλαμβάνουν και ζωτικό χώρο εις βάρος των πιο αναγκαίων για τον άνθρωπο, «μονάδων».

Οι άγνωστες γενοκτονίες ειδών παραμένουν άγνωστες, γιατί δεν βρίσκουμε κάποια οικονομική ωφέλεια (σε μία καπιταλιστική κοινωνία) στο να τις ανακαλύψουμε και να διδαχθούμε από αυτές.  Ελάχιστα μπορούμε να καταλάβουμε οι άνθρωποι, αφού δεν είμαστε και τόσο ευαίσθητοί στις φαινομενικά μικρές, αλλαγές που υφίσταται η διαδικασία της εξέλιξης της ζωής. Κάποιος «ανεξήγητος» υπερπληθυσμός άλλου οργανισμού που «ξαφνικά» προκαλεί εντύπωση, ή η «απρόσμενη» εκδήλωση επιδημιών στον πλανήτη ανήκουν σε αυτά που μπορούμε να δούμε αλλά όχι και να καταλάβουμε πιο εύκολα.