Ευτυχώς που έχουμε και τα ημερολόγια για να θυμόμαστε την ημερομηνία που θα εξαφανίσουμε τη ζωή.

Η εξαφάνιση της ζέβρας Quagga σαν χθες, μας θύμισε και άλλα, πολλά ζώα που ο άνθρωπος έχει φροντίσει να εξαφανίσει, είτε καταναλώνοντας τα είτε γιατί τον ανταγωνίζονταν. Είναι μία άσχημη ιστορία, ένα μνημείο άγνοιας και θανάτου στην κυριολεξία.  Μερικά μόνο δείγματα περιλάβαμε στην ανάρτηση μας αυτή. Ενδεχομένως να ακολουθήσει και άλλη, με αφανισμένα είδη ζώων ή και ακόμα μία με εξαφανισμένα είδη φυτών. Εξαφανισμένα όχι γιατί καταναλώθηκαν πλήρως, αλλά γιατί αλλοιώθηκαν μέσω της κατασκευής προτιμητέων από τον άνθρωπο καρυοτύπων και των αντίστοιχων φαινοτύπων. Με την παραγωγή νέων υποειδών. Την προωθούμενη από εμάς γενετική ρύπανση θα μπορούσαμε να πούμε, με άλλα λόγια.

Ένα ζωικό είδος, που προφανώς αποτελούσε προϊόν της εξελικτικής διαδικασίας, εξαφανίστηκε γιατί έπεσε στα χέρια ενός άλλου προϊόντος της ίδιας παράλληλης εξελικτικής  διαδικασίας. Στα χέρια του ανθρώπου. Και βέβαια δεν απέφυγε τη μοίρα που επιφυλάσσει ο άνθρωπος για τα φυτικά και ζωικά είδη που χρειάζεται ως το κατεξοχήν αδηφάγο είδος. Να καταναλωθούν ή να μεταλλαχθούν (να προσαρμοστούν βίαια στις απαιτήσεις του αυθέντη) ή να εξαφανιστούν για να μη καταλαμβάνουν και ζωτικό χώρο εις βάρος των πιο αναγκαίων για τον άνθρωπο, «μονάδων».

Οι άγνωστες γενοκτονίες ειδών παραμένουν άγνωστες, γιατί δεν βρίσκουμε κάποια οικονομική ωφέλεια (σε μία καπιταλιστική κοινωνία) στο να τις ανακαλύψουμε και να διδαχθούμε από αυτές.  Ελάχιστα μπορούμε να καταλάβουμε οι άνθρωποι, αφού δεν είμαστε και τόσο ευαίσθητοί στις φαινομενικά μικρές, αλλαγές που υφίσταται η διαδικασία της εξέλιξης της ζωής. Κάποιος «ανεξήγητος» υπερπληθυσμός άλλου οργανισμού που «ξαφνικά» προκαλεί εντύπωση, ή η «απρόσμενη» εκδήλωση επιδημιών στον πλανήτη ανήκουν σε αυτά που μπορούμε να δούμε αλλά όχι και να καταλάβουμε πιο εύκολα.

Παγκόσμια αποδάσωση την ώρα που αναζητώνται με πάθος υδρογονάνθρακες

Ο James Watt, υπουργός Περιβάλλοντος του Ronald Reagan, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές  ισχυριζόταν ότι δεν είναι ανάγκη να ενδιαφερόμαστε για το περιβάλλον επειδή η Δευτέρα Παρουσία έρχεται όπου να ‘ναι. Ο ισχυρισμός αρχικά θα μπορούσε να αποδοθεί στην έντονη θρησκοληψία του υπουργού, η οποία είναι κοινό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που διεκδικούν και κατακτούν την εξουσία στην πέρα όχθη του Ατλαντικού. Χωρίς αυτό να συμβαίνει μόνο εκεί. Αυτή όμως είναι μία επιφανειακή, ρηχή ερμηνεία.

Οι ΗΠΑ είναι ένα θρησκόληπτο κράτος και αυτό αποτυπώνεται και διακηρύσσεται ήδη στο ισχυρότερο όπλο τους, το δολάριο. In God We Trust γράφει πάνω του το γραμμάτιο που κυβερνά τον κόσμο. Το νόμισμα που ευθύνεται για την πορεία του πλανήτη ήδη σχεδόν για έναν αιώνα και που όταν απειλείται το ίδιο ή οι μεγάλοι διαχειριστές του, ξεσπούν πόλεμοι, καταστροφές και ο θάνατος αυξάνει το μερίδιο του πάνω στον πλανήτη. Η ανεξιθρησκία που ονομαστικά συνοδεύει την Ελευθερία (την κυρία Liberty), υπάρχει αλλά μόνο στη θεωρία και για συγκεκριμένα μορφωτικά και εισοδηματικά  καθορισμένα, υποσύνολα του πληθυσμού. Αντίθετα, το δόγμα είναι αυτό πάνω στο οποίο οικοδομείται η αμερικάνικη κοινωνία, γιατί αυτό είναι απλό και κατανοητό από τη μεγάλη  μάζα των ψηφοφόρων και εκεί και παντού. Δεν απαιτεί σκέψη, δεν ζητά ενεργοποίηση και συμμετοχή του πολίτη στις εξελίξεις. Δεν ζητάει πολίτες γενικώς. Ζητάει μόνο ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν και δεν τους ενδιαφέρει ο ρόλος τους στη ζωή και στην κοινωνική εμπειρία.

Αυτοί είναι και οι άνθρωποι που δεν βλέπουν πως η καταστροφή του περιβάλλοντος οφείλεται στην απληστία, αλλά θα έρθει ως Δευτέρα Παρουσία, όταν κάποιος Θεός το αποφασίσει. Και οι ίδιοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα γι’ αυτό.

Για να μην κατηγορούμε όμως τις ΗΠΑ ως μόνη χώρα η οποία χρησιμοποιεί τη θρησκοληψία της για να καλύψει τα μεγάλα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος αλλά και τις θηριωδίες της ανά τον κόσμο, καλό είναι να δούμε και τη δική μας ήπειρο. Μία ήπειρο που γέννησε την αποικιοκρατία και εφάρμοσε πρώτη, μεθόδους ληστρικής εκμετάλλευσης ανθρώπων, ζώων, φυσικών πόρων και αλλοίωσης πληθυσμών και φυσικού περιβάλλοντος. Η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία αποτελεί την πιο καλή περιγραφή του τι σημαίνει ο όρος «ληστρική εκμετάλλευση» αφού αυτός ήταν ο τρόπος  διαχείρισης των πόρων που απαιτούσε το επίσης ευρωπαϊκής καταγωγής, καπιταλιστικό σύστημα. Καταληστεύονταν άνθρωποι και περιβάλλον, όπου περνούσαν οι αντιπρόσωποι του νέου οικονομικού και πολιτικού συστήματος. Και όπως και στις ΗΠΑ, το ληστρικό σύστημα επιβλήθηκε, αφού έπεισε (με όλους τους τρόπους) πως πρέπει να Trust In God. Άσχετα αν δεν το γράφει και πάνω στα ευρωπαϊκά χρεόγραφα.

  Υπερπαραγωγή τροφής στα ανθρώπινα θερμοκήπια

                                                                            Έλλειψη τροφής για την άγρια πανίδα. Ποιος την έκλεψε;

Σήμερα, ο πλανήτης μας δείχνει το πόσο ασήμαντοι είμαστε. Εμείς και οι επιθυμίες μας. Εμείς και οι ανάγκες μας που δεν διαμορφώνονται από την πραγματικότητα αλλά από όσα μας προβάλλει το ίδιο το σύστημα παραγωγής για να είμαστε πιστοί καταναλωτές. Καταναλωτές όλο και περισσοτέρων, όλο και διαφορετικών. Τι είναι αυτά τα περισσότερα και διαφορετικά; Δεν έχει σημασία. Αρκεί να μπορούν να μετασχηματίζονται σε αξίες και πλούτο. Ούτε από που προήλθαν έχει σημασία ούτε αν αντικαθίστανται ή καταναλίσκονται οριστικά και αφανίζονται. Καταναλώνουμε πιστεύοντας στον Θεό που θα φροντίσει για την επιβίωση μας και αν τυχόν η ύπαρξη μας γίνει αφόρητη στον πλανήτη, δεν θα είναι δική μας η ευθύνη για τις συνέπειες, αλλά προσταγή Θεού.  Η Δευτέρα Παρουσία δεν είναι ανθρώπινη υπόθεση. Καταναλώστε ελεύθερα, αποψιλώστε δάση και ρυπάνετε ποτάμια, λίμνες και ωκεανούς αν αυτό ζητάει η αδηφάγος παραγωγή. Εξανδραποδίστε τον συνάνθρωπο σας στο Μπάγκλα Ντες, στην Ινδία, στη Μιανμάρ, στην Κίνα ή ακόμα και στην χώρα σας, τη γειτονιά σας την ίδια, αν αυτό χρειάζεται για να έχετε όσα θέλετε, τα χρειάζεστε ή όχι. Δεν υπάρχει ανθρώπινη ευθύνη για αυτή την κατηφόρα. Η καταστροφή θα ‘ρθει όταν ο Θεός θελήσει. Μπορείτε όπως είπε και ο J. Watt να καταναλώνετε φύση και περιβάλλον, ακόμα και άλλους ανθρώπους σαν να τελειώνει ο κόσμος, αφού η Δευτέρα Παρουσία είναι κοντά και δεν είναι δική σας υπόθεση. Δεν φταίτε* ρε αδερφέ αν έρθει η Αποκάλυψη.

Όλο και πιο σύγχρονα σκουπίδια σωρεύονται     

                                                                                      Δασικές πυρκαγιές. Τώρα και στην Αλάσκα κι τη Σιβηρία

Αγαπητή αναγνώστρια, αγαπητέ αναγνώστη, αν τυχόν νιώσατε πως τις παραπάνω σκέψεις τις έχετε κάνει κι εσείς, αν αισθανθήκατε πως τις συμμερίζεστε, θα θέλαμε να σας πληροφορήσουμε πως χαρακτηρίζεστε γραφικοί  οικολογούντες γκρινιάρηδες που η έμφυτη μιζέρια σας δεν σας αφήνει να συμμετάσχετε στο αναπτυξιακό όραμα των «ανεπτυγμένων» χωρών. Αν πιστεύετε πως πρέπει να ξεμπερδεύουμε με κάθε έννοια ανάπτυξης, που σήμερα δεν είναι άλλη από την καπιταλιστική ανάπτυξη, είστε οπισθοδρομικοί που ο καιρός θα σας ξεράσει ως απόβλητα, μη χρήσιμα για την πρόοδο της ανθρωπότητας.

Η αντιστροφή της εντροπικής πορείας δεν είναι εύκολη. Πρώτο και σοβαρότερο εμπόδιο είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος καταναλωτής, ο άνθρωπος των επιχειρήσεων, των τραπεζών  και της βιομηχανίας που δεν έχει μάθει άλλο τρόπο να ζει και να παράγει, παρά μόνο τον καπιταλιστικό. Απαιτείται πολιτική δράση. Πολιτική δράση που διαθέτει οικολογικές παραμέτρους. Είναι καιρός επανασχεδιασμού των μοντέλων των ανθρώπινων κοινωνιών. Είναι καιρός να μπουν οι σχέσεις των ανθρώπινων κοινωνιών με το περιβάλλον σε νέες βάσεις, να επανεξεταστούν και να αναθεωρηθούν. Και αυτό δεν γίνεται δίχως το -πραγματικά ασήμαντο- κόστος του να μην υπάρχει το υπεραυτοκίνητο του James Bond διαθέσιμο στον μέσο καταναλωτή, ή η υπερπαραγωγή ενέργειας από ρυπογόνα εργοστάσια παραγωγής της, για να έχουμε 24/7 φωτισμένο πλανητη.

Η Δευτέρα Παρουσία μπορεί να γίνει ανθρώπινη υπόθεση, αφού εντέλει δεν την θέλει ούτε ο Θεός ούτε και ο Άνθρωπος. Και ο μόνος που μπορεί να κάνει κάτι γι’ αυτό, είναι ο Άνθρωπος. Άλλωστε ο Θεός δεν παύει να αποτελεί δικαιολογία για ότι δεν καταλαβαίνει ή δεν θέλει να κάνει ο Άνθρωπος.

ΣτΣ: Η παραπάνω ανάρτηση ξεκίνησε σαν μία υποσημείωση σε μία επετειακή ανάρτηση με θέμα τις ατομικές βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Δύο βόμβες που έπεσαν και σκότωσαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, έτσι για επίδειξη και ενώ η Ιαπωνία ήταν ήδη παραδομένη και είχε πρακτικά συνθηκολογήσει. Οι άνθρωποι που έζησαν τη δική τους Αποκάλυψη (αν και αλλόθρησκοι) που τους την σέρβιραν οι «πιστοί της θρησκείας της Αγάπης για τον πλησίον», είναι οι προπάτορες αυτών που θα βιώσουν (-με; ) την περιβαλλοντική Αποκάλυψη, η οποία ήδη έχει στείλει τον πρώτο άγγελο της να σαλπίσει την έναρξη της στα αυτιά μας.

*Δεν φταί(-ω): Αγαπημένο ρήμα και στάση ζωής δημάρχου δήμου της ανατολικής Αττικής, που δεν φέρει ευθύνη ποτέ και για τίποτα. Αποτελεί αντικείμενο μελέτης, η αντιπεριβαλλοντική του συμπεριφορά. 

H Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας,  ανακοίνωας τα παρακάτω:

Το πρόγραμμα της Γιορτής του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας που θα πραγματοποιηθεί 18-21 Απριλίου στο πάρκο Καραμανλή (καφέ “The Park”) εμπλουτίζεται με δύο νέες δράσεις/εκδηλώσεις:

 - Εργαστήριο Βιοποικιλότητας με θέμα: "Η ζωή μέσα από το μικροσκόπιο"  για παιδιά και ενήλικες (Σάββατο 11:30πμ-2:30μμ στο καφέ "The Park")             

- Συζήτηση Στρογγυλής Τράπεζας παρουσία κοινού με θέμα  "Άνθρωποι και Ρέματα στην Αττική του σήμερα" ( Σάββατο 6-8μμ στο καφέ "The Park")

 Καλεσμένοι οι:

α/Κων/νος Βουβαλίδης, γεωμορφολόγος - Αν.Καθηγητής ΑΠΘ

β/Μαρτίνος Γκέτλιχ, βιολόγος-περιβαλλοντολόγος

γ/Ηλίας Ταρναράς, μηχανικός υδραυλικών έργων

δ/Νίκος Σίμος, δασολόγος

Οι μαθητές της Ραφήνας έρχονται πιό κοντά στο ρέμα τους μέσω της συμμετοχής τους στο πανευρωπαϊκό πρόγραμμα Daylighting Rivers!

Η ωριμότητα των μαθητών της Ραφήνας ξεπερνά ομολογουμένως την απλοϊκότητα της σκεψης μεγάλου μέρους δημοτικών συμβούλων της απερχόμενης, μονολιθικής πλειοψηφίας της ίδιας πόλης

Στις 31/1/2019 στην πλατεία της Νέας Μάκρης εκδηλώθηκε και ακόμα μία φορά διατρανώθηκε, η αντίθεση του λαού της ανατολικής Αττικής στον ΧΥΤΑ -ψευδεπίγραφο ΧΥΤΥ- Γραμματικού. Το απαράδεκτο περιβαλλοντικά γεγονός της ύπαρξης ΧΥΤΑ στην χώρα μας, η οποία υποτίθεται πως χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια και προγράμματα για την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης, αποτελεί πληγή η οποία εντάσσεται σε ένα πλέγμα παρόμοιων πληγών, οι οποίες συνδέονται με την κακοδιοίκηση αλλά και την παράλληλη εξυπηρέτηση συμφερόντων. Το αμαρτωλό αυτό πλέγμα περιλαμβάνει εκτός από την κακοδιαχείριση των απορριμμάτων, τις απηρχαιωμένες αντιλήψεις επί της κατ’ ευφημισμό αποκαλούμενης «αντιπλημμυρικής θωράκισης», ή τους ψηφοθηρικούς νόμους «τακτοποιήσεων» αυθαιρεσιών ή και καταπατήσεων.

Είναι φανερό πως σε όλα τα παραπάνω γεγονότα, εκτός από τον αντιπεριβαλλοντικό τους χαρακτήρα, ο οποίος δεν αμφισβητείται στις πολιτισμένες χώρες του πλανήτη,  διακεκριμένη θέση κρατάει η οικονομική τους διάσταση.

Έτσι, ειδικά για τα απορρίμματα τα οποία είναι το αντικείμενο της παρούσας δημοσίευσης, σύμφωνα με τη Eurostat, η διαχείριση τους  κοστίζει στη χώρα μας 1,14 δις ετησίως, δηλαδή το 0,7% του ΑΕΠ! Σε καιρούς δυστοκίας και οικονομικής ύφεσης αυτό  επιτυγχάνεται με τον έλεγχο των κοινωνιών με μεθόδους εκμαυλισμού, εξαγοράς και του γνωστού πελατειακού συστήματος

Όλα αυτά «σε κοινωνίες οι οποίες δεν γνωρίζουν ότι υπάρχουν άλλες λύσεις, στις διπλανές χώρες», όπως λέει και ο Δημήτρης Δαμάσκος, Μηχανολόγος Μηχανικός, επί σειρά ετών ασχολούμενος με τα απορρίμματα και τους τρόπους διαχείρισης τους και μέλος της Επιτροπής Αγώνα Μαραθώνα κατά του ΧΥΤΑ Γραμματικού

Αμείλικτοι αριθμοί

Τα στοιχεία είναι χαρακτηριστικά: Σύμφωνα με τη Eurostat, η διαχείριση των απορριμμάτων κοστίζει στη χώρα μας 1,14 δις ετησίως, δηλαδή το 0,7% του ΑΕΠ, ποσό τριπλάσιο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με το κόστος ανά τόνο να ανέρχεται στα 213 ευρώ τον τόνο. Ενδεικτικά, στην Αυστρία το αντίστοιχο κόστος είναι 35 ευρώ και στη Γερμανία 80 ευρώ.

Σε συνέντευξη του στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Φωνόγραφος» τον Φεβρουάριο που μας πέρασε , ο Δ. Δαμάσκος λέει:

«Φαίνεται ότι πετάμε από το παράθυρο τουλάχιστον 600 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Αν ακολουθούσαμε παραδείγματα άλλων χωρών θα φτάναμε σε ένα κόστος ακόμα και κάτω από 30 ευρώ τον τόνο, δηλαδή μόνο από τα απορρίμματα θα κερδίζαμε το 1/5 του… πρωτογενούς πλεονάσματος που αναζητάμε (σ.σ. 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ)».

 Πώς θα γίνει αυτό; Πως θα γίνει η μετάβαση;

«Η μετάβαση σε ένα τέτοιο μοντέλο είναι πολύ εύκολη, διότι αυτά προβλέπουν τη διοχέτευση κινήτρων στους πολίτες, ώστε ο κάθε “παραγωγός” σκουπιδιών να διαχωρίζει τα σκουπίδια στην πηγή. Πληρώνω όσο πετάω, αμοίβομαι όσο ανακυκλώνω, δεν πληρώνω για όσα δεν πετάω. Αυτά όλα είναι εφικτά μέσω των τεχνολογιών, π.χ. της ιχνηλασιμότητας των σκουπιδιών και γίνονται στην Ευρώπη. Βέβαια, αυτό επιβάλλει μια διαφάνεια σε όλη τη διαδικασία, μια διαφάνεια που οι Δήμοι τη βλέπουν όπως… ο διάβολος το λιβάνι»

Στο πνεύμα που αναφέρει ο Δ. Δαμάσκος για τον τρόπο μετάβασης σε ένα μοντέλο εξοικονόμησης στον τομέα των απορριμμάτων, προβλήθηκαν  αντιδράσεις στο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων, που είχε εισαχθεί για ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο Ραφήνας – Πικερμίου, τον Αύγουστο του 2015.  Το Τοπικό Σχέδιο ήταν ένα copy / paste του αντίστοιχου Περιφερειακού, το οποίο ήταν κατά παραγγελία της Περιφέρειας σύμφωνο με την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου. Δηλαδή του Σχεδίου που μας οδηγεί να πληρώνουμε 213 ευρώ τον διαχειριζόμενο τόνο απορριμμάτων, έναντι 30-35 ευρώ ανά τόνο στην Αυστρία π.χ.

Ο Εθνικός Σχεδιασμός αφήνει το περιθώριο για τοπικά σχέδια που να βελτιώνουν την κατάσταση, αφού φαίνεται πως οι κυβερνήσεις το ξέρουν καλά πως η αποτυχία του είναι εγγενής  στη δομή του, αλλά και ότι τα σχέδια αυτά αλλάζουν μόνο από τα κάτω.  Από η βάση της πυραμίδας. Από τον παραγωγό των απορριμμάτων και τον μόνο ικανό να τα διαχωρίσει στην πηγή (και όχι σε ένα αόριστο και τελικά επικίνδυνο «πράσινο σημείο»). Με τον έλεγχο και την επιβολή εφαρμογής των «δικών τους» τοπικών σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων εξασφαλίζουν την επιβίωση και διαιώνιση του Περιφερειακού και του Εθνικού αμαρτωλού σχεδίου. Είναι ο έλεγχος της βάσης της πυραμίδας!!!

Γιατί όμως προωθείται ένας σχεδιασμός προγραμματισμένος να αποτύχει; (και που πάντα αποτυγχάνει)

Μία απάντηση στο λογικό αυτό ερώτημα, δίνει ο Δημήτρης Δαμασκος στη συνέντευξη του στον Φωνογράφο:

«Στη χώρα μας όμως, η κατασπατάληση λόγω διαφθοράς και διαπλοκής φτάνει τα 18 δις. Το 1 δισεκατομμύριο από αυτά είναι μόνο τα απορρίμματα… Αν βελτιωθούμε σε αυτόν τον τομέα, σίγουρα κάποιοι θα χάσουν: Οι διοικούντες, η τοπική αυτοδιοίκηση και οι πυραμίδες τους, όχι όμως οι πολίτες και η χώρα»

Είναι τουλάχιστον ανατριχιαστικό αυτό που είχε ακουστεί σε δημοτικό συμβούλιο, από τα χείλη -μη εκλεγμένου- δημάρχου, πως «η πρόταση της Περιφέρειας είναι σωστή γιατί έχει ελεγχθεί από το ίδιο το Κράτος». Γνωρίζοντας την πιο πάνω κατάσταση της κατασπατάλησης πόρων και του τρόπου με τον οποίο συμβαίνει, η φράση αυτή είναι ενδεικτική της πορείας που προοιωνίζεται για τον τόπο που είχε την τύχη να έχει τον συγκεκριμένο για δήμαρχο.

Υπάρχει λύση; Υπάρχει ελπίδα;

«Ευτυχώς», καταλήγει ο Δημήτρης Δαμάσκος, «η νέα γενιά είναι ενημερωμένη για το ζήτημα και το είδαμε αυτό σήμερα (σ.σ. χθες) στο δημαρχείο της Νέας Μάκρης. Οι νέοι καταλαβαίνουν ότι πρέπει να λειτουργήσουν παραπάνω από τους γονείς τους»…

Ζούμε σε δύσκολες εποχές. Η οικονομική δυστοκία του τόπου επιτείνεται από το γεγονός πως έχουμε μία κουλτούρα που θεωρεί το σκουπίδι ως υλικό μηδενικής αξίας, ενώ στην πραγματικότητα είναι υλικό, απλά μειωμένης αξίας. Αυτό το γνωρίζουν οι επιτήδειοι και πιο εξοικειωμένοι με θέματα διαχείρισης  απορριμμάτων και προσπορίζουν κέρδη εις βάρος της κοινωνίας μας. Είναι πολύ εύκολο αφού η κοινωνία μας αυτοβούλως παραδίδεται στα χέρια τους.

Στην αυτόβουλη παράδοσης της κοινωνίας μας συντελεί η αδιαφορία μας καθώς επίσης και η κουλτούρα «ανάθεσης» που μας διακρίνει και μας οδηγεί στο να αναζητάμε έναν σωτήρα, έναν ηγέτη, εκείνον  που θα μας λύσει το πρόβλημα, όταν τελικά η λύση βρίσκεται στα δικά μας χέρια και μόνο.