" Οι ήττες μας δεν αποδεικνύουν
Τίποτα παραπάνω από το ότι
319205339 712219783586309 2265634222543469205 n  Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
Και από τους θεατές περιμένουμε
Τουλάχιστον να ντρέπονται"
                                               Μπρεχτ

 

του συνεργάτη της atticavoice, Δημήτρη Βελαώρα

 

Αφορμή γι αυτό το άρθρο στάθηκαν κάποιες εκπομπές της σειράς «Μικρά μαθήματα για έναν μεγάλο κόσμο» που (ξανα)προβλήθηκαν πρόσφατα από το κανάλι της Βουλής. Υπεύθυνη της εκπομπής ήταν η καθηγήτρια ιστορίας του ΕΚΠΑ Μαρία Ευθυμίου και οφείλω να ομολογήσω ότι ο τρόπος παρουσίασης της ιστορίας του Ανθρώπου από την αρχή του κόσμου έως και πρόσφατα, ήταν κατά κανόνα υποδειγματικός, κάτι που οι σημαντικές για το θέμα γνώσεις της, της επέτρεψαν να κάνει με άνεση. Όμως, παρακολουθώντας τις εκπομπές που αναφέρονταν στον Β’ Π.Π, διέκρινα μια μάλλον στερεοτυπική αντίληψη για το σημαντικό αυτό ιστορικό γεγονός του 20ου αιώνα. Πολλές φορές είναι πράγματι δύσκολο να αποφύγει κανείς τις κοινοτοπίες πάνω στην ανάλυση πολύπλοκων ιστορικών φαινομένων και για αυτό δεν μπορώ να αποδώσω εύκολες «κατηγορίες» στην κα Ευθυμίου.

Ειδικότερα στο θέμα του ρόλου της Σοβιετικής Ένωσης (ΣΕ) ως προς την νικηφόρα έκβαση του πολέμου, είχαν για πολλές δεκαετίες επικρατήσει αντιλήψεις και ερμηνείες που απέχουν αρκετά από την ιστορική πραγματικότητα. Κι αυτό γιατί ο ψυχρός πόλεμος που ακολούθησε ανάμεσα στις δύο νικηφόρες -και μέχρι τη λήξη του πολέμου συμμαχικές- υπερδυνάμεις, δηλ. τις ΗΠΑ και τη ΣΕ, έπλασε και από τις δύο πλευρές ερμηνείες που αποσκοπούσαν είτε να μειώσουν, είτε να διογκώσουν τη συμβολή του αντίπαλου πρώην συμμάχου, ανάλογα με την οπτική και τα συμφέροντα κάθε πλευράς. Ειδικότερα στη Δύση, η σχετική με το ανατολικό μέτωπο ιστοριογραφία ακολούθησε την ερμηνεία των γεγονότων -όσο και αν αυτό φαίνεται σε πρώτη ανάγνωση παράξενο- ειδωμένη μέσα από το πρίσμα της ηττημένης Γερμανίας. Με αυτό προφανώς δεν εννοώ ότι η Δύση ενστερνίστηκε τη ναζιστική θεώρηση του πολέμου. Εννοώ ότι η ερμηνεία των γεγονότων που έλαβαν χώρα από τον Ιούνιο του 1941 ως και το τέλος του πολέμου τον Μάϊο του 1945 στον ανατολικό μέτωπο, ήταν σχεδόν απόλυτα σύμφωνη με τη αντίστοιχη θεώρηση των Γερμανών στρατηγών, που μπορεί να συμπυκνωθεί στο εξής βασικό μύθευμα: Η Γερμανία ηττήθηκε από αριθμητικά υπέρτερες ορδές τεχνολογικά καθυστερημένων «βαρβάρων», από τον Ρωσικό χειμώνα και από τα λάθη του παράφρονα Χίτλερ. Ότι δηλαδή, η ήττα του Γερμανικού στρατού ήταν λίγο – πολύ ένα αποτέλεσμα ανεξάρτητο από την ίδια την ικανότητα των Γερμανικών ενόπλων δυνάμεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το βιβλίο του Γερμανού στρατάρχη Erich von Manstein με τίτλο που μιλά από μόνος του: «Verlorene Siege (Χαμένες Νίκες)».

Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, και ιδιαίτερα μετά το άνοιγμα των Σοβιετικών πηγών και αρχείων που ακολούθησε τη διάλυση της ΣΕ το 1991, ένας σημαντικός αριθμός ιστορικών τόσο δυτικών όσο και Ρώσων, ξαναείδαν τα ιστορικά γεγονότα με ένα νέο μάτι, μακριά από προκαταλήψεις, ιδεοληψίες και ερμηνευτικές ευκολίες. Θα παραθέσω μια πολύ βασική βιβλιογράφια δυτικών ιστορικών για όποιον θελήσει να εμβαθύνει περισσότερο στο θέμα, βιβλιογραφία που αποτελεί και τη βασικότερη πηγή του άρθρου:

  • David M. Glantz & Jonathan M. House: “When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler”, University Press of Kansas, 2015, 2020. Ο βασικός συγγραφέας D. Glantz είναι πρώην αξιωματικός του Αμερικάνικου στρατού με αντικείμενο τις πληροφορίες και ειδίκευση στη Ρωσική στρατιωτική ιστορία. Το συγκεκριμένο βιβλίο αλλά και πολλά άλλα που έχει γράψει πάνω στο ίδιο θέμα, αποτελούν πλέον κλασσικά ιστορικά εγχειρίδια για το ανατολικό μέτωπο.
  • Richard Overy: «Russia's War: A History of the Soviet Effort: 1941-1945», ‎ Penguin Books, 1998. Ο συγγραφέας είναι Βρεττανός ιστορικός και έχει διατελέσει καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Cambridge, King’s College και Exeter. Θεωρείται αυθεντία σε θέματα Β’ Π.Π
  • Stephen G. Fritz: “Ostkrieg: Hitler's War of Extermination in the East”, University Press of Kentucky, 2015. Ο συγγραφέας είναι Αμερικάνος ιστορικός, καθηγητής στο East Tennessee State University με ειδίκευση στην Ευρωπαϊκή ιστορία των αρχών του 20ου αιώνα.
  • Και τέλος, δεν θα πρέπει να παραλείψω τον Αμερικάνο καθηγητή στρατιωτικής ιστορίας Robert M. Citino που έχει γράψει έναν μεγάλο αριθμό βιβλίων για το ανατολικό μέτωπο, ενώ έχει διατελέσει καθηγητής εκτός από αρκετά Παν/μια των ΗΠΑ και σε Αμερικανικές στρατιωτικές σχολές (Westpoint, κ.ά.).

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Βέβαια δεν θα προσπαθήσω να παρουσιάσω όλη τη διπλωματική ιστορία των σχέσεων Γερμανίας – ΣΕ από την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (δεκαετία του ’20), τη Συνθήκη του Rapallo, τον Ισπανικό εμφύλιο μέχρι το Σύμφωνο Molotov - Ribbentrop και τη Γερμανική επίθεση, που είναι μια αρκετά μεγάλη, περίπλοκη και καθ’ εαυτή ενδιαφέρουσα ιστορία.

Οι σχεδιασμοί του Γερμανικού επιτελείου ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1940 και το τελικό σχέδιο της επιχείρησης «Μπαρμπαρόσσα», όπως ονομάστηκε η επίθεση στη ΣΕ, οριστικοποιήθηκε με την περιώνυμη υπ’ αριθ. 21 Διαταγή της 18ης Δεκέμβρη 1940. Πριν απ’ αυτή όμως, τα Γερμανικά επιτελεία είχαν κάνει μια σημαντική προσπάθεια υπολογισμών και προσομοιώσεων ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τις δυσκολίες και την πιθανή έκβαση των επιχειρήσεων. Ο επικεφαλής της Γερμανικής Επιμελητείας στρατηγός W. Wagner στις 12 και 15 Δεκέμβρη του 1940 παρουσίασε στον Γερμανό ΑΓΕΣ στρατηγό F. Halder τους εξαιρετικά ακριβείς (όπως αποδείχθηκε) υπολογισμούς του σχετικά με την επάρκεια σε εφόδια των Γερμανικών δυνάμεων στο ενδεχόμενο μιας τέτοιας επιχείρησης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, ο Γερμανικός στρατός διέθετε επάρκεια σε καύσιμα μέχρις ενός βάθους επιχειρήσεων από 500 ως 800 χλμ, ενώ τα εφόδια και τα τρόφιμα θα επαρκούσαν για περίπου 20 ημέρες εχθροπραξιών. Ακριβώς δηλαδή όσο ήταν το βάθος διείσδυσης της αρχικής γερμανικής επίθεσης και ο χρόνος που χρειάστηκε ο Γερμανικός στρατός να φτάσει κοντά στο Σμολένσκ στα μέσα Ιουλίου του 1941. Μετά από αυτή τη φάση, οι ίδιοι υπολογισμοί προέβλεψαν ότι τα στρατεύματα θα έπρεπε να ανασυνταχθούν και να επανεφοδιαστούν για αρκετές εβδομάδες, όπως και ακριβώς έγινε. Παράλληλα, ο τότε υπαρχηγός του Halder και κατοπινός επικεφαλής της 6ης Γερμανικής στρατιάς που καταστράφηκε ολοκληρωτικά στο Στάλινγκραντ, στρατηγός F. Paulus, έδειξε σε άσκηση επί χάρτου, ότι κατά τη διείσδυση του Γερμανικού στρατού σε όλο και μεγαλύτερο βάθος στο Σοβιετικό έδαφος, οι Γερμανικές δυνάμεις θα έχαναν σταθερά το όποιο πλεονέκτημα ισχύος διέθεταν αρχικά, καθώς η Σοβιετική Ένωση θα μπορούσε εύκολα και γρήγορα να συστήσει τουλάχιστον 40 επιπλέον νέες μεραρχίες και να μεταφέρει κι άλλες δυνάμεις από τη Σιβηρία. Φαίνεται ότι το Γερμανικό επιτελείο δεν θέλησε να δει ποτέ κατάματα την πραγματικότητα, αλλά έμεινε σε μια υπεροπτικά αισιόδοξη θεώρηση των πραγμάτων που είχε διατηρήσει από τις επιχειρήσεις στη Δύση, διατηρώντας όμως παράλληλα σαν γενική θεώρηση ότι ο γερμανικός στρατός θα έπρεπε ταχύτατα (σε βάθος μερικών εβδομάδων) να εξουδετερώσει τον Κόκκινο Στρατό, αναγκάζοντας έτσι τη ΣΕ σε παράδοση. Η αλήθεια είναι ότι αν και οι στόχοι του επιτελείου επικεντρώνονταν στην κατάληψη της Μόσχας, ο Χίτλερ – που σε αυτή τη φάση δεν διαφώνησε ανοιχτά με τους στρατηγούς του - πίστευε ότι στόχος πρέπει να είναι η εξουδετέρωση του Κόκκινου Στρατού, αλλά σε κάθε περίπτωση και η ταχύτατη κατάληψη των πλουτοπαραγωγικών πηγών της ΣΕ, δηλ των πετρελαίων του Καυκάσου, των βιομηχανικών κέντρων και των σιτοβολώνων της Ουκρανίας.

 

II World War 02

Φωτογραφία από αρχικές επιχειρήσεις της Γερμανικής επίθεσης

 

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, ξεκίνησαν στις 22 Ιούνη 1941. Τη μέρα εκείνη, 19 μεραρχίες τεθωρακισμένων (σημ.: μεραρχίες αρμάτων), 14 μηχανοκίνητες μεραρχίες πεζικού και 119 μεραρχίες πεζικού & ειδικές μονάδες του Γερμανικού στρατού μαζί με 1 τεθωρακισμένη και 13 μεραρχίες του Ρουμάνικου στρατού επιτέθηκαν στη ΣΕ, που διέθετε συνολικά 50 μεραρχίες τεθωρακισμένων, 25 μηχανοκίνητες μεραρχίες, 139 μεραρχίες πεζικού και 6 μεραρχίες ιππικού. Επειδή για λόγους καθαρά οργανωτικούς οι Σοβιετικές μονάδες ήταν μικρότερες σε αριθμό ανδρών από τις αντίστοιχες Γερμανικές, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η Γερμανία διέθετε συνολικά 3.050.000 στρατιώτες, η Ρουμανία 325.000 και η ΣΕ 3.272.000. Οι αριθμοί αναφέρονται σε όλο το μέτωπο της επίθεσης από τη Νορβηγία, Φινλανδία και Βαλτική μέχρι τη Μαύρη θάλασσα και όχι στο σύνολο των ενόπλων δυνάμεων του κάθε αντιμαχόμενου. Για να αντιληφθούμε το κολοσσιαίο μέγεθος της επιχείρησης «Μπαρμπαρόσσα», ας σημειώσω παρενθετικά εδώ ως σύγκριση, ότι σε όλη κι όλη τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων στη Βόρεια Αφρική, η σημασία των οποίων τόσο πολύ διογκώθηκε από τη δυτική ιστοριογραφία, οι Γερμανικές δυνάμεις δεν ήταν παραπάνω από 4 μεραρχίες, οι δύο από αυτές τεθωρακισμένες.

 

 

Κι εδώ ξεκινάει μια πρώτη σειρά από ιστορικές παρανοήσεις:

Η Γερμανική πολεμική μηχανή με τα 3.350 άρματα και τα 600.000 οχήματα δεν ήταν το τεχνολογικό θαύμα που θα ήθελε να είναι. Καταρχάς, από τις 152 συνολικά μεραρχίες μόνο οι 33 (δλδ το 22%) ήταν πλήρως μηχανοκίνητες. Οι υπόλοιπες 119 μεραρχίες στηρίζονταν στις κλασικές πορείες των πεζικάριων, σε κάποια φορτηγά και –κυρίως- σε 600.000 με 750.000 άλογα! Ναι, η φημισμένη πολεμική μηχανή της Γερμανίας είχε ανάγκη από εκατοντάδες χιλιάδες άλογα για να τεθεί σε κίνηση. Εξαιτίας αυτής της «ανισορροπίας» σε πολλές περιπτώσεις η επίθεση των γερμανικών αρμάτων σταματούσε για να μπορέσει το πεζικό να ακολουθήσει.

Και δεν έφτανε μόνο αυτό. Ο ανεφοδιασμός του Γερμανικού στρατού θα έπρεπε να βασιστεί στο σοβιετικό σιδηροδρομικό δίκτυο που αφενός δεν ήταν όσο ανεπτυγμένο ήταν αυτό της Δύσης, αλλά διέθετε διαφορετικό πλάτος ανάμεσα στις ράγες της σιδηροδρομικής γραμμής, γεγονός που ανάγκαζε τους Γερμανούς να ξηλώνουν τις ράγες και να τις επανατοποθετούν στην κατάλληλη για τα γερμανικά βαγόνια απόσταση. Επιπλέον, οι Γερμανοί είχαν κάνει φανερά κακή εκτίμηση του οδικού δικτύου της ΣΕ, που ήταν κατώτερο των προσδοκιών τους. Ουσιαστικά, μόνο δύο σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι συνέδεαν τα δυτικά σύνορα της ΣΕ με τα μεγάλα αστικά κέντρα. Γενικότερα η χαρτογράφηση των Γερμανών ήταν ιδιαίτερα ανεπαρκής. Πολλοί Γερμανοί διοικητές προτιμούσαν να χρησιμοποιούν σοβιετικούς χάρτες που έπεφταν στα χέρια τους καθώς ήταν κατά πολύ ακριβέστεροι των αντίστοιχων γερμανικών.

 

II World War 03

 Γερμανοί πεζικάριοι μεταφέρουν εφόδια στο μέτωπο

 

Αλλά και αυτά τα άρματα μάχης των Γερμανών (panzer στα γερμανικά) δεν ήταν ανώτερης ποιότητας από τα αντίστοιχα Σοβιετικά. Ειδικά στην αρχή των επιχειρήσεων η πλειονότητα των γερμανικών αρμάτων ήταν των ήδη απαρχαιωμένων τύπων Pz.I και Pz.II, ενώ τα λιγότερα αριθμητικά και πιο σύγχρονα Pz.III και Pz.IV ήταν υποδεέστερα από τα σύγχρονα σοβιετικά άρματα KV-1 και Τ-34. Χρειάστηκαν να περάσουν 2 περίπου χρόνια μέχρι η γερμανική βιομηχανία να παράγει άρματα εφάμιλλα ή και ανώτερα του Τ-34. Ευτυχώς για τους Γερμανούς, τα ανώτερα αυτά σοβιετικά άρματα ήταν αρχικά λίγα σε αριθμό αλλά κυρίως δεν ήταν εξοπλισμένα με ασυρμάτους, κάτι που καθιστούσε το συντονισμό τους στη μάχη ιδιαίτερα αναποτελεσματικό.

Ο Γερμανικός στρατός επιχείρησε να εφαρμόσει και στη ΣΕ τις τακτικές του κεραυνοβόλου πόλεμου (blitzkrieg) που γνώριζε καλά και είχε ήδη εφαρμόσει με επιτυχία, δηλαδή ταχεία κρούση με άρματα μάχης που διασπούν τις αμυντικές γραμμές του αντιπάλου και διεισδύουν σε βάθος, περικυκλώνοντας έτσι μεγάλες εχθρικές δυνάμεις που στη συνέχεια το πεζικό αναλαμβάνει να εκκαθαρίσει. Αυτές οι τακτικές μπορεί να λειτούργησαν καλά στο τεραίν της Γαλλίας ή της Πολωνίας απέναντι στους στρατούς αυτών των χωρών, αλλά ουσιαστικά δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν με την ίδια αποτελεσματικότητα στη περίπτωση της ΣΕ, αφού ούτε η χωρική έκταση της ΣΕ, ούτε και οι σχετικά εύθραυστες γερμανικές δυνάμεις τεθωρακισμένων ήταν σε θέση να εφαρμόσουν απέναντι στον Κόκκινο Στρατό, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τη Γερμανία.

 

 

Κι ερχόμαστε σε ένα άλλο μεγάλο ιστορικό μύθευμα: Τον «Στρατηγό Χειμώνα».

Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα μύθευμα που ξεκίνησε από τους Γερμανούς στρατηγούς ως δικαιολογία για τις αποτυχίες του Γερμανικού στρατού εξαιτίας του βαρύ Ρωσικού χειμώνα. Η δικαιολογίες ξεκινούν από την ανάσχεση από τους Σοβιετικούς της μεγάλης Γερμανικής επίθεσης στη Μόσχα το Νοέμβρη-Δεκέμβρη του 1941 (Επιχείρηση «Τυφώνας»). Είναι βέβαιο ότι οι επιθετικές πολεμικές επιχειρήσεις καταρχήν διεξάγονται με καλό καιρό, όπως είναι καταρχήν βέβαιο ότι ο χειμώνας ευνοεί τους αμυνόμενους. Αυτό όμως που αμελεί να λάβει υπόψη αυτή η θεώρηση, είναι ότι η επακόλουθη αντεπίθεση των Σοβιετικών στο ίδιο μέτωπο που κατάφερε να απωθήσει τα γερμανικά στρατεύματα τουλάχιστον κατά 80 ως και 200 χλμ, έλαβε χώρα στη μέση του χειμώνα από το Δεκέμβρη του 1941 ως και τον Απρίλη του 1942. Και μάλιστα, αν οι Σοβιετικοί ήταν πιο οργανωμένοι και έμπειροι, θα μπορούσε η αντεπίθεσή τους αυτή να ανασχέσει σχεδόν όλα τα ως τότε εδαφικά γερμανικά κέρδη σε όλο το μήκος του μετώπου. Αυτό που έσωσε τότε τις γερμανικές στρατιές, πέρα από τη μεγάλη έλλειψη εμπειρίας του Κόκκινου Στρατού, ήταν η προσωπική επιμονή του Χίτλερ ώστε να μη συμφωνήσει στη γενική υποχώρηση που ζητούσαν οι στρατηγοί.

Ο μύθος όμως του «Στρατηγού χειμώνα», καταρρίπτεται και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Η Γερμανική επίθεση στην πόλη του Στάλινγκραντ ξεκίνησε τον Σεπτέμβρη του 1942, ενώ η Σοβιετική αντεπίθεση (Επιχείρηση «Ουρανός») που κατέληξε στην πλήρη καταστροφή της 6ης Γερμανικής στρατιάς, ξεκίνησε στα μέσα Νοέμβρη του ίδιου χρόνου και κατάληξε στις αρχές Φλεβάρη του 1943, μέσα σε συνθήκες έντονου ψύχους. Αντίστοιχες είναι αρκετές μεγάλες Σοβιετικές επιχειρήσεις, όπως η απελευθέρωση της Ουκρανίας μεταξύ Δεκέμβρη 1943 και Απρίλη 1944, ή η επιχείρηση από τον ποταμό Βίστουλα στη Πολωνία μέχρι τον ποταμό Όντερ έξω από το Βερολίνο που έλαβε χώρα το Γενάρη του 1945, και αρκετές άλλες μεγάλες μάχες όπως αυτή της Ουγγαρίας/Βουδαπέστης (Οκτώβρης 1944 – Γενάρης 1945).

Αν όμως κάποιο καιρικό φαινόμενο πραγματικά επηρέασε τις γερμανικές επιθέσεις (αλλά και τις σοβιετικές), αυτό δεν ήταν τα χιόνια του χειμώνα αλλά το ψιλόβροχο που στη Ρωσία ονομάζουν rasputitsa και εμφανίζεται κατά την αλλαγή των εποχών, κυρίως δηλαδή την άνοιξη και το φθινόπωρο. Είναι αυτό το ψιλόβροχο που καθιστούσε τους χωματόδρομους της ρώσικης υπαίθρου σε κάτι που περισσότερο έμοιαζε με βάλτο παρά με δρόμο. Για το λόγο αυτό, πολλές φορές και οι δύο αντιμαχόμενοι εύχονταν να έρθει γρήγορα ο ρώσικος χειμώνας ώστε να παγώσει το έδαφος και να μπορέσουν έτσι να κινηθούν τα άρματα μάχης. Είναι μάλιστα αυτός ο λόγος που η έναρξη της «Μπαρμπαρόσσα» έγινε τον Ιούνη του 1941 λόγω παρατεταμένων βροχοπτώσεων εκείνη τη χρονιά και όχι τον Μάη όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός. Αυτή η αναβολή ελάχιστα σχετίζεται με τις 20 μέρες καθυστέρησης του Γερμανικού στρατού στα Βαλκάνια τον Απρίλη του 1941 που τέλειωσε με την κατάληψη της ηπειρωτικής Ελλάδας. Βέβαια, στη χώρα μας, το παραμύθι ότι η μικρή πλην τιμία Ελλάς σταμάτησε τον Χίτλερ προς όφελος της Σοβιετίας καλά κρατεί εδώ και δεκαετίες...

 

II World War 04

Σοβιετικοί στρατιώτες/ακροβολιστές σε χειμερινή επιχείρηση

 

 

Ας ρίξουμε τώρα μια ματιά στη θεωρία του «παράφρονα Χίτλερ που δεν άκουγε τους στρατηγούς του».

Σημειώσαμε ήδη ότι ήταν απόφαση του Χίτλερ, σε αντίθεση με τη γνώμη του επιτελείου, να κρατηθεί το μέτωπο πάση θυσία μετά την ήττα στη Μόσχα το Δεκέμβρη του 1941. Όμως λίγο νωρίτερα, σε μιά πολύ σημαντική στιγμή για τη διεξαγωγή του πολέμου, ο Χίτλερ πήρε ξανά τη σωστή απόφαση. Στις θυελλώδεις συζητήσεις που γίνονταν τον Αύγουστο του 1941, ο ίδιος επέμεινε και πέτυχε το επόμενο στάδιο των επιχειρήσεων - και αφού ο στρατός είχε επαρκώς ξεκουραστεί και ανεφοδιαστεί - να γίνει στην κατεύθυνση της Ουκρανίας με στόχο τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της περιοχής (αφού την ίδια στιγμή η Γερμανία άρχιζε να αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα επισιτισμού) και όχι προς τη Μόσχα, όπως θα ήθελαν οι στρατηγοί (προεξάρχοντος του H. Guderian), μια κίνηση που ήταν αμφίβολο αν θα έφερνε οποιαδήποτε γεωστρατηγικά οφέλη.

Η πραγματικότητα είναι ότι ο Χίτλερ είχε πολύ καλύτερη γεωπολιτική θεώρηση από τους στρατηγούς του. Είχε έγκαιρα αντιληφθεί ότι, αν η Γερμανία δεν καταφέρει να αποσπάσει γρήγορα τις πηγές επισιτισμού και κυρίως τις πρώτες ύλες και τα πετρέλαια της Ρωσίας, η ήττα ήταν αναπόφευκτη. Η Γερμανία δεν είχε πετρέλαιο. Βασίζονταν στις μικρές ποσότητες που παρήγαγαν οι Ρουμάνοι στις πετρελαιοπηγές του Πλοέστι και στην – πανάκριβη - παραγωγή συνθετικού πετρελαίου από κάρβουνο (που διέθετε άφθονο) από τη γερμανική χημική βιομηχανία. Γι’ αυτόν ήταν απόλυτη προτεραιότητα να καρπωθεί γρήγορα τις πετρελαιοπηγές του Καυκάσου και όχι να μπει άσκοπα στη Μόσχα, εκεί όπου στο παρελθόν είχε εισβάλλει και ο Ναπολέων με τραγική κατάληξη. Οι ελίτ του Γερμανικού στρατού, μεγαλωμένες με τις Πρωσικές αριστοκρατικές μιλιταριστικές παραδόσεις του 19ου αιώνα, δεν μπορούσαν να αντιληφθούν τις γεωστρατηγικές απαιτήσεις του 20ου αιώνα. Όταν αργότερα ο Γερμανικός στρατός απέτυχε να καταλάβει το βιομηχανικό και συγκοινωνιακό κόμβο του Στάλινγκραντ, την ίδια ώρα που απέτυχε να προωθηθεί προς τα πετρέλαια της Κασπίας, το παιχνίδι ήταν πια χαμένο για τη Γερμανία.

Από την άλλη μεριά, είναι γεγονός ότι καθώς ο πόλεμος πλησίαζε προς το τέλος του και κυρίως μετά την μεγάλη καταστροφή των γερμανικών αρμάτων στη μάχη του Κούρσκ στη κεντρική Ρωσία το καλοκαίρι του 1943 (μάχη που είχαν επίμονα ζητήσει οι Γερμανοί στρατηγοί), ο Χίτλερ έκανε όλο και περισσότερα λάθη, που όμως σε καμμία περίπτωση δεν ήταν αυτά που προκάλεσαν την προδιαγεγραμμένη πλέον Γερμανική ήττα.

 

II World War 05

Γερμανοί στρατιώτες σε ένα από τα μεγάλα εργοστάσια του Στάλινγκραντ

 

 

Ένα άλλο σημαντικό σημείο αντιγνωμίας είναι το ζήτημα του Lend-Lease, δηλαδή της δωρεάν στρατιωτικής βοήθειας που παρείχαν οι Δυτικοί στην ΣΕ, και ο ρόλος που αυτό έπαιξε στην έκβαση του πολέμου.

Από τη μεριά της Σοβιετικής ιστοριογραφίας, το πρόγραμμα της στρατιωτικής βοήθειας δεν έπαιξε κανέναν ουσιαστικό ρόλο στη νίκη της ΣΕ, από τη μεριά δε της Δυτικής ιστοριογραφίας χωρίς το πρόγραμμα αυτό η ΣΕ δεν θα είχε επικρατήσει της Γερμανίας. Η αλήθεια είναι ότι το Lend-Lease συμφωνήθηκε αρκετά νωρίς, τον Οκτώβρη του 1941. Όμως η Αμερικάνικη βοήθεια ξεκίνησε να εισρέει μαζικά στη ΣΕ όχι πριν τον Αύγουστο του 1942, κατά συνέπεια ελάχιστη σημασία έπαιξε στη Μάχη του Στάλινγκραντ που άρχισε τον ίδιο μήνα και ξεκαθάρισε ως προς το αποτέλεσμα στα μέσα του Νοέμβρη. Το σταμάτημα δηλαδή της γερμανικής πολεμικής μηχανής είναι αναμφισβήτητο επίτευγμα των Σοβιετικών πέρα από κάθε εξωτερική βοήθεια. Ενδεικτικά, στη Μάχη του Στάλινγκραντ μόνο το 5% των φορτηγών που χρησιμοποίησαν οι Σοβιετικοί ήταν Αμερικάνικης προέλευσης. Και αναφέρω τα φορτηγά γιατί πρέπει να γίνει ξεκάθαρο πως το συντριπτικά σημαντικότερο τμήμα του Lend-Lease αφορούσε σε φορτηγά και οχήματα, τρένα, ασυρμάτους, ρουχισμό, τρόφιμα και πρώτες ύλες (κυρίως μέταλλα και καύσιμα αεροσκαφών) και πολύ λιγότερο σε πυρομαχικά ή πολεμικό εξοπλισμό μάχης. Ενδεικτικά θα αναφέρω πως ενώ μέχρι το τέλος του πολέμου πάνω από το 1/3 των μεταφορικών οχημάτων που διέθετε η ΣΕ προέρχονταν από το εξωτερικό με τα περισσότερα απ’ αυτά να έχουν εισαχθεί το 1943 & 1944, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε πυρομαχικά δεν ξεπέρασε ποτέ το 4%. Ανάμεσα στα εισαχθέντα είδη ήταν και εκατοντάδες χιλιάδες τηλέφωνα, ασύρματοι και τηλεπικοινωνιακοί σταθμοί, βασικός δηλαδή εξοπλισμός για έναν σύγχρονο στρατό. Είναι αλήθεια ότι χωρίς αυτά τα μέσα οι Σοβιετικοί δεν θα μπορούσαν να πετύχουν την κινητικότητα που χαρακτήριζε τις δυνάμεις τους την περίοδο 1943-1945 και που επέτρεψε στον Κόκκινο Στρατό να προελαύνει ταχύτατα. Σε αυτήν την περίπτωση, οι Σοβιετικές επιθέσεις θα ήταν αναγκαστικά μικρότερης κλίμακας και αποτελεσματικότητας.

Το υποθετικό ερώτημα αν η ΣΕ θα μπορούσε να επικρατήσει της Γερμανίας χωρίς το πρόγραμμα Lend-Lease, ανήκει στην τυπική κατηγορία των «what if?» ιστορικών ερωτημάτων που κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να δώσει οριστική απάντηση. Οι σύγχρονοι πάντως ιστορικοί συγκλίνουν στην άποψη ότι χωρίς το Lend-Lease ο πόλεμος μέχρι την οριστική ήττα της Γερμανίας θα είχε παραταθεί κατά 12 με 18 μήνες με αρκετά εκατομμύρια επιπλέον θυμάτων. Αλλά σε αυτήν την περίπτωση, το πιθανότερο θα ήταν ότι τα Σοβιετικά στρατεύματα θα είχαν φτάσει στις Γαλλικές ακτές του Ατλαντικού, κάτι που σίγουρα δεν ήταν αυτό που θα επιθυμούσε η Δύση. Τέλος, σημαντική συμβολή στην Σοβιετική πολεμική προσπάθεια είχαν οι συμμαχικοί βομβαρδισμοί στη Γερμανία. Και αυτό, όχι γιατί οι βομβαρδισμοί αυτοί κατάφεραν να εκμηδενίσουν την Γερμανική βιομηχανική παραγωγή. Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Όμως οι συμμαχικοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί και επιδρομές ειδικά από το 1944 και μετά, είχαν σαν αποτέλεσμα την απομάκρυνση όλο και περισσότερων Γερμανικών αεροπορικών δυνάμεων από το ανατολικό μέτωπο προς τις περιοχές της Γερμανίας που πλήττονταν από τους βομβαρδισμούς με στόχο την ενίσχυση της Γερμανικής αντιαεροπορικής άμυνας. Πρακτικά, η Γερμανική αεροπορία προς το τέλος του 1944 και μετά, ήταν ανίκανη να αντιπαρατεθεί σοβαρά στους Σοβιετικούς.

 

 

Τελευταίοι «μύθοι»

Η αλήθεια είναι ότι ο Κόκκινος Στρατός δεν υπήρξε απλά μια «άτακτη ορδή» που είχε τεράστια αριθμητική υπεροχή έναντι του στρατιωτικά προηγμένου αντιπάλου του. Η αλήθεια είναι ότι ο Κόκκινος Στρατός είχε τις δικές του στρατιωτικές παραδόσεις και δόγματα που σε αρκετές περιπτώσεις ήταν καλύτερα από τα Γερμανικά. Το Γερμανικό blitzkrieg ήταν ένα δόγμα παραπλήσιο με το δόγμα του «βαθέως πολέμου» ή αλλιώς των «επιχειρήσεων σε βάθος» που είχε αναπτύξει ο Σοβιετικός στρατάρχης Mikhail Nikolayevich Tukhachevsky στη δεκαετία του ’20 και ’30. Όμως τόσο ο ίδιος ο Tukhachevsky, όπως και περίπου το 80% των ανώτατων αξιωματικών του Κόκκινου Στρατού, έπεσε θύμα των Σταλινικών εκκαθαρίσεων στα τέλη της δεκαετίας του ’30. Αυτός ήταν κι ένας από τους κύριους λόγους για την κακή απόδοση του Κόκκινου Στρατού τα πρώτα 1-2 χρόνια του πολέμου. Όμως στη συνέχεια ο Κόκκινος Στρατός ξαναβρήκε, μαθαίνοντας από τα λάθη του, την εμπειρία, τα δόγματα και τους στρατιωτικούς ηγέτες, την ίδια στιγμή που ο Γερμανικός στρατός σταδιακά έφθινε τόσο σε μαχητικότητα όσο και σε ηγεσία. Σε ότι δε αφορά το μύθευμα των «ορδών», οι Σοβιετικοί κατά το 1941 ουδέποτε είχαν σημαντική υπεροχή έναντι των Γερμανών με την αναλογία δυνάμεων να κυμαίνεται από 1:1 ως 1,5:1 υπέρ τους, ενώ η αναλογία αυτή έφτασε το 2,3:1 το 1943 και ξεπέρασε το 3:1 μόνο μετά το 1944 χωρίς ποτέ να υπερβεί το 3,5:1 μέχρι το τέλος του πολέμου. Παράλληλα, από το 1944 τόσο οι Σοβιετικοί όσο και οι Γερμανοί αντιμετώπιζαν έντονο έλλειμμα έμψυχου υλικού λόγω των κολοσσιαίων απωλειών που είχαν και οι δύο πλευρές.

 

II World War 06

 Νεκρός Γερμανός στρατιώτης στο Στάλινγκραντ

 

 

Αλλά για να καταλάβουμε καλύτερα το μέγεθος των πολεμικών επιχειρήσεων στο Ανατολικό Μέτωπο, ας ρίξουμε τώρα μια ματιά στις απώλειες των αντιπάλων:

Σε απόλυτους αριθμούς οι νεκροί, αγνοούμενοι και ανάπηροι των Γερμανικών δυνάμεων στο Ανατολικό Μέτωπο έφτασαν τους 6.900.000, το αντίστοιχο νούμερο για τους συμμάχους τους έφτασε τους 960.000, ενώ οι Σοβιετικοί είχαν αντίστοιχα 10.000.000 απώλειες.

Στη γενικότερη εικόνα και σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις σε ότι αφορά μόνο τη Γερμανία, ο συνολικός αριθμός νεκρών, αγνοούμενων, τραυματιών και αιχμαλώτων πολέμου σε όλα τα μέτωπα από την αρχή του πολέμου ανέρχεται σε 13.500.000 άνδρες από τους οποίους τα 10.750.000 στο Ανατολικό Μέτωπο μόνο. Με άλλα λόγια το 79% όλων των απωλειών του Γερμανικού στρατού προέρχονται από τις μάχες με τους Σοβιετικούς. Οι υπόλοιπες χώρες-σύμμαχοι της Γερμανίας (Φινλανδία, Ιταλία, Ουγγαρία, Ρουμανία) είχαν μόνο στο Ανατολικό μέτωπο πάνω από 1.750.000 νεκρούς, αγνούμενος και αιχμάλωτους. Σε ότι αφορά τη ΣΕ, οι συνολικές απώλειες συμπεριλαμβανομένων νεκρών, τραυματιών, αγνοούμενων ή αιχμαλώτων πολέμου ξεπερνά τα 29.000.000. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η σύγκρουση του Β’ ΠΠ αναφέρεται τόσο στην ΣΕ όσο και στη σημερινή Ρωσία ως «ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος».

 

 

Συμπερασματικά

Η ναζιστική Γερμανία με την επίθεση στην ΣΕ πήρε ένα μεγάλο –χαρτοπαιχτικό σχεδόν- ρίσκο. Η επιτυχία της επιχείρησης ήταν ήδη αμφίβολη πριν καν αυτή ξεκινήσει. Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Γερμανίας εξαιτίας τόσο της ιδεολογικής, ρατσιστικής της τύφλωσης, όσο και της έπαρσης που πήγαζε από τις επιτυχίες στη δυτική Ευρώπη, αλλά και από τις ξεπερασμένες αριστοκρατικές της παραδόσεις, αποφάσισε να παρει το ρίσκο, σε αντίθεση με όλες τις προβλέψεις. Δυστυχώς για τις Γερμανικές ελίτ, ούτε οι Σοβιετικοί ήταν «υπάνθρωποι», ούτε ο Γερμανικός στρατός αήττητος, ούτε ο Κόκκινος Στρατός ήταν τεχνολογικά καθυστερημένος. Και ηττήθηκε ολοκληρωτικά στο πεδίο της μάχης.

 

II World War 07

Σοβιετικά άρματα μπροστά από την Πύλη του Βραδεμβούργου, Βερολίνο 1945

 

Μεταπολεμικά, η Γερμανική μιλιταριστική ελίτ έψαξε να βρει τα αίτια της ήττας στις δήθεν λάθος επιλογές του Χίτλερ και στην Αμερικανοβρεττανική επέμβαση στην Ευρώπη με την Απόβαση στη Νορμανδία. Αυτό το μύθευμα ταίριαξε απόλυτα με το ψυχροπολεμικό αφήγημα της Δύσης απέναντι στην ΣΕ, σε βαθμό που έγινε το κύριο ιδεολόγημα σχετικά με τον Β’ ΠΠ για πάνω από μισό αιώνα. Χαρακτηριστικά, σε αφιέρωμα που έκανε το Αμερικάνικο περιδικό TIME για τα 50 χρόνια από την επέτειο της Απόβασης στη Νορμανδία το 1994, εμφάνισε στο πρωτοσέλιδο του τη φωτογραφία του Αρχηγού των Αμερικανοβρεττανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη, επικεφαλής της Απόβασης Αρχιστρατηγό και κατοπινό Πρόεδρο των ΗΠΑ Dwight D. Eisenhower, με τίτλο «Ο άνθρωπος που νίκησε τον Χίτλερ».

 

II World War 08

 

 

Αν θα ήθελε κάποιος να είναι ιστορικά δίκαιος, στη θέση του Eisenhower θα έπρεπε να είναι οι Σοβιετικοί Στρατάρχες Alexander Vasilevsky και Georgy Zhukov, ή ακόμα-ακόμα και ο ίδιος ο Στάλιν. Κι αυτό γιατί οι λαοί της ΣΕ με ανυπολόγιστες ανθρώπινες θυσίες και απίστευτο κόστος, ήταν αυτοί που σήκωσαν το βάρος του αντι-ναζιστικού πολέμου στην Ευρώπη, συνεπικουρούμενοι σε κάθε περίπτωση και από τη Δυτική βοήθεια που εξυπηρέτησε με βεβαιότητα και τις Σοβιετικές ανάγκες αλλά και τα άμεσα Δυτικά συμφέροντα.

Όμως, όπως πολλές φορές συμβαίνει στην ιστορία του Ανθρώπου, οι νικητές αποδείχτηκαν τελικά οι μεγάλοι ηττημένοι. Ήταν τόσο κολοσσιαίες οι Σοβιετικές απώλειες τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε οικονομικό επίπεδο που το ΑΕΠ της ΣΕ δέχτηκε τέτοιο συνολικό πλήγμα, ώστε σύμφωνα με κάποιους οικονομικούς αναλυτές χρειάστηκε να φτάσουμε στα μέσα της δεκαετίας του ’50 για να ξαναγυρίσει στο επίπεδα του 1941, ενώ κατά άλλους αναλυτές αυτό δεν επιτεύχθηκε μέχρι τα μέσα τις δεκαετίας του ’60. Μα πέρα από την οικονομική υστέρηση, κάτι άλλο, πιο βαθύ χαράχτηκε στο συλλογικό υποσυνείδητο των λαών της ΣΕ και της ηγεσίας της. Μια απέραντη ανασφάλεια και ένας εκκωφαντικά βουβός φόβος: Να μην επαναληφθούν ποτέ τα δεινά του «Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου». Κι αυτός ο φόβος ήταν που σε σημαντικό βαθμό οδήγησε στις απίστευτες στρατιωτικές δαπάνες και την επακόλουθη οικονομική αιμορραγία της μεταπολεμικής ΣΕ, σε μια προσπάθεια να παρακολουθήσει ασθμαίνοντας τη στρατιωτική ανάπτυξη της Δύσης. Ένας φόβος που σε μεγάλο βαθμό μετέτρεψε εν μέρει τη Σοβιετική κοινωνία σε μια ιδιότυπη μιλιταριστική κοινωνία, ένας φόβος που μέχρι σήμερα διακρίνεται και στη μετα-Σοβιετική Ρωσική κοινωνία.

Αλλά έμεινε και κάτι άλλο στην συλλογική μνήμη αυτών των λαών. Κι αυτό συγκεντρώνεται στη Ρωσική φράση:

 

никто не забыт, ничто не забыто - Κανείς δεν ξεχάστηκε, τίποτα δεν ξεχάστηκε

 

II World War 09


Πιστή στην αγάπη της για τη μουσική, η atticavoice, προσπαθεί από τη μια μεριά να παρακολουθεί την επικαιρότητα και από την άλλη, όταν νιώθει την ανάγκη, να τραβάει τις κουρτίνες για να μη βλέπει την περιρρέουσα ασχήμια. Είναι οι ώρες που νιώθουμε πως την ψυχή μας τουλάχιστον, δεν την αγγίζει τίποτα. Αυτές τις μέρες, οι διαθέσεις μας ήταν ροκ και αποφασίσαμε να βουτήξουμε στα άγρια, μα όμορφα νερά της ροκ μουσικής. Δεν θελήσαμε να φτάσουμε στις πηγές της. Αυτό θα το κάνουμε άλλη φορά. Σήμερα, επισκεφθήκαμε την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα και προσπαθήσαμε να ενώσουμε τραγούδια, αν όχι με παρόμοιο ύφος, σίγουρα με παρόμοια διάθεση. Να πουν αυτό που θέλουν με δύναμη

Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, τα τραγούδια που επιλέξαμε κινούνται χρονικά (με δύο εξαιρέσεις) ανάμεσα στην κυκλοφορία δύο εμβληματικών δίσκων της σύγχρονης ροκ. Του Californication των Red Hot Chilli Peppers (1999) και του El Camino των Black Keys (2011). Είναι προφανές ότι δεν θέλουμε να βάλουμε στην ίδια ζυγαριά τους δύο δίσκους. Το Californication είναι βέβαιο πως λειτούργησε πολύ επιδραστικά για πολλούς επόμενους καλλιτέχνες και οπωσδήποτε αποτελεί δίσκο αναφοράς. Αλλά και το El Camino έχει τη σπουδαιότητά του, γιατί απέδειξε πως η ροκ μουσική δεν έχει πεθάνει ακόμη και πως μπορείς να βουτήξεις στις πηγές της και να βγάλεις από εκεί πολύτιμα διαμάντια με σύγχρονη προσέγγιση

Και ποιους επιλέξαμε για αυτή τη λίστα; Οπωσδήποτε τους Red Hot Cilli Peppers και τους Black Keys, αλλά και τους Greenday, Placebo, White Stripes, Arctic Monkeys, Moby, Coldplay, James, Last Shadow Puppets, Linkin Park,  Starsailor, κλπ κλπ

Καλή ακρόαση. Ακούγεται δυνατά!

 

1. Lonely boy (Black Keys/2011)

2. Blue Orchide (White Stripes/2005)

3. Fake Tales of San Fransisco (Arctic Monkeys/2006)

4. Holiday (Greenday/2004)

5. The age of the Understatement (Last Shadow Puppets/2008)

6. Easily (Red Hot Chilli Peppers/1999)

7. A song to say goodbye (Placebo/2006)

8. Extreme ways (Moby/2002)

9. Getting away with it (James/2001)

10. Poor misguided fool (Starsailor/2001)

11. Breaking the habbit (Linkin Park/2003)

12. Dead and gone (Black Keys/2011)

13. Parallel Universe (Red Hot Chilli Peppers/1999)

14. American idiot (Greenday/2004)

15. Offend in every way (White Stripes/2001)

16. Standing next to me (Last Shadow Puppets/2008)

17. 505 (Arctic Monkeys/2007)

18. The bitter end (Placebo/2003)

19. Lift me up (Moby/2005)

20. My favourite game (Cardigans/1998)

21. Numb (Linkin Park/2003)

22. Bohemian like you (Dandy Wharhols/2000)

23. Clocks (Coldplay/2002)

24. Hell of a season (Black Keys/2011)

25. Boulevard of broken dreams (Greenday/2004)

26. Waltzing along (James/1997)

27. Californication (Red Hot Chilli Peppers/1999)

28. Jolene (White Stripes/2000)

29. Meds (Placebo/2006)

30. Natural Blues (Moby/1999)

31. Get off (Dandy Wharhols/2000)

32. Somebody told me (Killers/2004)

33. Mind eraser (Black Keys/2011)

34. Post blue (Placebo/2006)

35. Otherside (Red Hot Chilli Peppers/1999)

36. Seven Nation Army (White Stripes/2003)

37. Sex on fire (Kings of Leon/2008)

38. Gold on the ceiling (Black Keys/2011)

39. Viva La Vida (Coldplay/2008)

40. Four to the flour (Starsailor/2003)

41. Tighten up (Black Keys/2010)

Η άκρα του τάφου σιωπή που επικρατούσε επί χρόνια στο Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου, άρχισε να σπάει. Η γύμνια του βασιλιά σιγά-σιγά αποκαλύπτεται και διαλαλείται. Χαρακτηριστική είναι η οργισμένη ανακοίνωση του μέχρι πριν λίγο καιρό αντιδημάρχου Ραφήνας-Πικερμίου, Ανδρέα Βασιλόπουλου, σχετικά με τη συνεχιζόμενη και άνευ λόγου παρωδία συνεδριάσων του Δημοτικού Συμβουλίου δια τηλεφώνου.Πρόκειται για συνεδριάσεις όπου τα θέματα δεν συζητιούνται και απλά από τηλεφώνου ο κάθε σύμβουλος δίνει την ψήφο που του ζητείται

Ακολουθεί η καταγγελία

 

Λάβαμε τη διαμαρτυρία κατοίκων από το Μπλε Λιμανάκι για την συνεχιζόμενη βαρβαρότητα της εκρίζωσης ή υλοτομίας δέντρων από την περιοχή τους στα πλαίσια υλοποίησης ενός έργου το οποίο είναι παράνομο. Η διαμαρτυρία αποτυπώνεται σε επιστολή προς

1) το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών – Ε.Υ.Δ.Ε.-Κ.Σ.Σ.Υ.- Τμήμα Κατασκευής Έργων Αθήνας (υπόψιν κ. Ελένης Στραβοδήμου – Επιβλέπουσας Μηχανικού)
2) το Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου

Και κοινοποείται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας -Σώμα Επιθεώρησης Νοτίου Ελλάδος - Τμήμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος
και στην Εισαγγελεία Περιβάλλοντος Πρωτοδικείου Αθηνών

Συνημμένη η επιστολή
 

Ακολουθεί Δελτίο Τύπου της Πολιτικής Προστασίας, όπως αυτό εστάλη στην attica voice

Αγαπητοί συμπολίτες, επειδή τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκαν αλλοπρόσαλλες και επικίνδυνες συμπεριφορές από μεγάλη μερίδα ανεύθυνων συμπολιτών μας, η Πολιτική Προστασία ανακοινώνει τους παρακάτω κανόνες, ώστε την επόμενη φορά αυτοί οι ανεύθυνοι συμπολίτες μας να μην μπορούν να ισχυριστούν πως δεν γνώριζαν. Από εδώ και στο εξής, όλοι οι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν και να πειθαρχούν στους Κανόνες Συνετής Διαχείρισης Κρίσεων (ΚΣΔΚ). Σε αντίθετη περίπτωση, θα βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να καταλογίζουμε στους παραβάτες πρόστιμο, το ύψος του οποίου θα καθορίζεται από τις εκάστοτε ορέξεις μας

Αγαπητοί συμπολίτες, οι κανόνες ΚΣΔΚ είναι οι εξής:

1) Όταν βρέχει, δεν βγαίνουμε από το σπίτι μας

2) Όταν χιονίζει δεν βγαίνουμε από το σπίτι μας

3) Όταν έχει καύσωνα, δεν βγαίνουμε από το σπίτι μας

4) Όταν έχει κορονοϊό , δεν βγαίνουμε από το σπίτι μας

Αγαπητοί συμπολίτες, όπως βλέπετε από τους πρώτους κιόλας κανόνες, το σπίτι του καθενός καθίσταται το βασικό εργαλείο επιβίωσης στο πρωτοποριακό επιχειρησιακό σχέδιο της κυβέρνησης. Για να μπορέσει όμως το σπίτι να επιτελέσει πλήρως το σκοπό του και επειδή οι πρώτες δύο εβδομάδες θα είναι κρίσιμες μέχρι να έρθει στο σπίτι το ρεύμα που είναι βέβαιο πως θα κοπεί, υποχρεωνόμαστε όλοι να

5) αγοράζουμε κεριά για να βλέπουμε

6) αγοράζουμε καντήλια για να προσευχόμαστε

7) αγοράζουμε πολλά αυγά και ένα γκαζάκι για να τα βράζουμε

8) αγοράζουμε πολλές κουβέρτες για να ζεσταινόμαστε

9) αγοράζουμε μπαταρίες για να ακούμε το ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ

 

Σημείωση: Είναι προφανές πως από την υποχρέωση τήρησης των παραπάνω κανόνων απαλλάσσονται οι άστεγοι. Όχι, όμως, και από τον δέκατο

 

10) απαγορεύονται οι μαντινάδες με λέξεις που τελειώνουν σε –άκη, όπως για παράδειγμα

 

« και με φωτιές και με βροχές

και με λευκό χιονάκι,

όλη η Ελλάδα τραγουδά

……......        ..................»

Ακόμη μία δίωξη δημοσιογράφου βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνών οργανισμών προστασίας της ελευθεροτυπίας. Αυτή τη αφορά πρόκειται για αγωγή της εταιρείας ενέργειας WRE ΗELLAS κατά του δημοσιογράφου της Εφημερίδας των Συντακτών Τάσου Σαραντή. Όπως αναφέρει η Media Freedom Rapid Response ο δημοσιογράφος πρόκειται να παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου στις 10 Φεβρουαρίου του 2022 κατηγορούμενος για «ψευδείς δημοσιεύσεις» για την κατασκευή αιολικού πάρκου στην Πελοπόννησο.

Στην αγωγή της, η ενάγουσα εταιρεία ενέργειας WRE HELLAS κατηγόρησε την εφημερίδα για συκοφαντική δυσφήμιση, υποστήριξε ότι είχε υπονομεύσει την εικόνα της και παρεμπόδισε την ικανότητά της να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά. Η εταιρεία κατέθεσε αγωγή εναντίον του δημοσιογράφου και της εφημερίδας στις 23 Ιουνίου 2020, αλλά η ακροαματική διαδικασία είχε καθυστερήσει πολλές φορές λόγω της πανδημίας.

SLAPP με στόχο την οικονομική εξάντληση

Η ΜFRR αναφέρει ότι: «ο Τ. Σαραντής χαρακτήρισε τη μήνυση ως «χαρακτηριστικό παράδειγμα» Στρατηγικής Αγωγής κατά της Συμμετοχής σε Δημοσία Ζητήματα (SLAPP), η οποία, όπως είπε, έχει στόχο να πιέσει όσους επικρίνουν τις επιχειρηματικές επιλογές της εταιρείας επιδιώκοντας την οικονομική τους εξάντληση. Η αγωγή αφορά ρεπορτάζ που συνέταξε ο Σαραντής με τίτλο «Οι ανεμογεννήτριες “γεννούν” βιομηχανία διώξεων» που δημοσιεύτηκε στην ΕΦΣΥΝ στις 29 Δεκεμβρίου 2019. Στην αγωγή της η WRE HELLAS ζήτησε 225.000 ευρώ από τη συνεταιριστική εφημερίδα και τον Σαραντή υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για δημοσίευση ψευδών, συκοφαντικών και προσβλητικών αξιώσεων κατά της εταιρείας, που δημιουργούν προβλήματα στην εταιρεία και βλάπτουν άμεσα την επιχειρηματική της δραστηριότητα (…) στο πλαίσιο ενορχηστρωμένου σχεδίου”. Η WRE Hellas ζήτησε επίσης άλλα 1000 ευρώ για κάθε αναφορά στο όνομά της και 12μηνη κράτηση τόσο του δημοσιογράφου όσο και του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της εφημερίδας. Αν και πρόκειται για αστική αγωγή, η WRE Hellas μπορεί να απαιτήσει ποινή φυλάκισης γιατί η ελληνική νομοθεσία ορίζει ότι τα μέρη που δεν συμμορφώνονται με τη δικαστική απόφαση πρέπει να εκτίσουν φυλάκιση. Η ΕΦΣΥΝ απέρριψε τις κατηγορίες της WRE Hellas και είπε ότι η εφημερίδα εμμένει πλήρως στο ρεπορτάζ του Σαραντή. Η εφημερίδα αρνήθηκε να αφαιρέσει το άρθρο από την ιστοσελίδα της κατά το αίτημα της εταιρείας ενέργειας, καθώς εξακολουθεί να υποστηρίζει το μήνυμά του».

Στην αναφορά του οργανισμού βρίσκονται και οι πολλές αγωγές από την WRE Hellas, εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κατά ατόμων και οργανώσεων που διαμαρτυρήθηκαν για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στο χωριό Κουλέντια του δήμου Μονεμβασιάς στην Πελοπόννησο. Μεταξύ αυτών που στοχοποιούνται στις μηνύσεις είναι ο δήμαρχος του χωριού και ολόκληρο το δημοτικό συμβούλιο Μονεμβασιάς, αποτελούμενο από 27 μέλη, και άλλα 10 άτομα. Επίσης, η εταιρεία μήνυσε τη «Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα ενάντια στην εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών και Δικτύου Υψηλής Τάσης», τον Περιβαλλοντικό & Πολιτιστικό Σύλλογο Μονεμβασίας/Χερσονήσου Μαλέα «ΑΡΤΕΜΙΣ» καθώς και δύο περιφερειακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς (Μουσικός Παλμός 94,5 FM και Fly FM 89,7) γιατί φιλοξένησαν τις απόψεις ορισμένων από τους προαναφερθέντες.

ΕΣΗΕΑ: Να σταματήσει επιτέλους η βιομηχανία διώξεων κατά δημοσιογράφων και ΜΜΕ 

Σε ανακοίνωσή του το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ χαρακτήρισε την υπόθεση σε βάρος του Σαράντη «την τελευταία περίπτωση του ακήρυχτου πολέμου κατά του ρεπορτάζ και της τεκμηριωμένης κριτικής στις επιχειρήσεις». Η ΕΣΗΕΑ διαμαρτυρήθηκε για τις αγωγές επιχειρηματικών ομίλων κατά δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης «με προφανή στόχο την υπονόμευση της ελευθεροτυπίας». «Το φαινόμενο λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας, ενώ βρίσκεται στο επίκεντρο των παρεμβάσεων τόσο της Ευρωπαϊκής όσο και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων», προσθέτοντας ότι «οι απόπειρες εκφοβισμού, ηθικής και οικονομικής εξόντωσης των λειτουργών της Ενημέρωσης δεν είναι δυνατόν να γίνουν ανεκτές».

 

Πηγή: Alterthess

.

Σημείωση: Παρόμοια SLAPP μήνυση έχουν δεχτεί και η Attica Voice και το ιστολόγιο Δασαμάρι SOS από τις τοπικές ιστοσελίδες ης Ραφήνας, RPN και IRafina,  για τη σάτιρα και την κριτική που ασκούν. Είναι της μόδας η φίμωση των ελεύθερων φωνών και της κριτικής με την εργαλειοποίηση της δικαιοσύνης, πράγμα που αποκτά διαστάσεις απειλής για τη δημοκρατία και την ελευθερια της έκφρασης. 

Ο Σύλλογος Υπαλλήλων της Περιφέρειας Αττικής, μετά τις αναμενόμενες λίγο έως πολύ αστοχίες της περιφέρειας και της κεντρικής διοίκησης, στην αντιμετώπιση των φαινομένων (αν και η εμφάνιση τους καθώς και η σφοδρότητα τους είχαν σχεδόν φωτογραφηθεί από τους μετεωρολόγους, ήδη από σχεδόν μία εβδομάδα πριν)  προχώρησε στην έκδοση της ακόλουθης ανακοίνωσης, την οποία ανήρτησε στον τστότοπο του https://syllogospatt.wordpress.com/ χθες 25/1/2022.

 

Η ΜΟΝΙΜΗ «ΓΥΜΝΙΑ» ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΡΥΦΤΕΙ ΜΕ ΤΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΠΟΥ ΔΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥΣ

 

Αθήνα 25 – 1 -2022

Αρ. Πρωτ.: 23

 

Με φωτογραφίες και δελτία τύπου δεν εξασφαλίζονται οι υποδομές και ο σχεδιασμός για την αντιμετώπιση της κακοκαιρίας και των όποιων έκτακτων αναγκών.       Η μόνιμη «γύμνια» της Περιφέρειας Αττικής δεν μπορεί να κρυφτεί με τα εκατομμύρια που δίνονται στους εργολάβους

Στο «ίδιο έργο» οι ταλαιπωρημένοι και αγανακτισμένοι πολίτες της Αττικής βρίσκονται και φέτος, απέναντι στις απαράδεκτες καταστάσεις, που απορρέουν από την πολιτική κυβέρνησης, Περιφέρειας και Δημάρχων, που τις κρίσιμες ώρες… όλα τα ρίχνουν στις πρωτόγνωρες συνθήκες…

Οι εικόνες χάους δεν δημιουργήθηκαν «κατά λάθος»

Χρόνια τώρα βιώνουμε την πολιτική επιλογή στήριξης της επιχειρηματικής δράσης και της κερδοφορίας τους από τη μια και τις ιδιωτικοποιήσεις και την  συρρίκνωση όλων των υπηρεσιών που σχετίζονται με τις υποδομές και την προστασία των λαού απ’ την άλλη.

Οι εργαζόμενοι ξέρουμε πως η Περιφέρεια Αττικής:

  • Και φέτος, όπως και πέρυσι διαθέτει μόνο 3 μηχανήματα αποχιονισμού, εκ των οποίων το ένα συνεχίζει να είναι χαλασμένο.
  • Πως σε κάθε έκτακτο γεγονός ψάχνει στο Μητρώο Εργοληπτών για να μισθώσει μηχανήματα έργου και προσωπικό.
  • Πως τα 80 μηχανήματα με τα οποία φωτογραφιζόταν η Περιφερειακή Αρχή Αττικής στα δελτία τύπου που διαφήμιζε την ετοιμότητά της!!! είναι μηχανήματα εργολάβων κι ας έχουν πάνω τους ταμπελίτσες με το λογότυπο της Περιφέρειας!!!, που κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί για την ουσιαστική δυνατότητα παρέμβασής τους, για την εξειδίκευσή τους.
  • Πως η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας (με την «διορισμένη» πλειοψηφία της Περιφερειακής Αρχής Πατούλη/ΝΔ) επιλέγει σε κάθε «φαινόμενο» να δίνει εκατομμύρια ευρώ στις εργοληπτικές εταιρείες αντί να αγοράσει με πολύ λιγότερα χρήματα όλο τον αναγκαίο στόλο μηχανημάτων έργου και να τον στελεχώσει με το απαραίτητο προσωπικό, που θα μπορούσε να το αξιοποιεί όλο τον καιρό σε πάμπολλες δράσεις και υπηρεσίες.
  • Πως με ευθύνη όλων των Περιφερειακών Αρχών και των κυβερνήσεων όλων των τελευταίων χρόνων εδώ και δεκαετίες δεν έχουν προχωρήσει σε προσλήψεις χειριστών μηχανημάτων, που τα κενά είναι 80 % και πλέον!!! Ακόμα και τώρα που κάθε λίγο έχουμε χιονοπτώσεις, πλημμύρες κλπ, επιλέγουν να μην προχωρούν στην μόνιμη εξασφάλιση του αναγκαίου εξοπλισμού και ανθρώπινου δυναμικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 1.468 θέσεις μόνιμου προσωπικού και προσωπικού με σχέση εργασίας ΙΔΑΧ, που προκηρύχτηκαν στις 31-12-2021 για όλες τις Περιφέρειες και τους Δήμους της χώρας, μόνο 12 θέσεις (άγνωστο το πότε θα ολοκληρωθούν ακόμα κι αυτές) προβλέπονται για χειριστές μηχανημάτων και καμία θέση δεν προβλέπεται, ούτε ζήτησε η Περιφερειακή Αρχή Αττικής!!!
  • Πως όποιος θέλει να μιλάει για σχεδιασμό, συντονισμό και ετοιμότητα των υπηρεσιών και του κράτους γενικότερα, πρέπει να διαθέτει μόνιμες υποδομές, εξοπλισμό και προσωπικό, με εξειδίκευση και συνεχή εκπαίδευση. Είναι σαν να θέλεις να έχεις «ετοιμοπόλεμες» ιατρικές υπηρεσίες και να έχεις ανεκπαίδευτους γιατρούς και νοσηλευτές!!!
  • Πως όποιος θέλει να μιλάει για σχεδιασμό και ετοιμότητα των υπηρεσιών οφείλει να ακούει τις υπηρεσίες και τους εργαζόμενους, που ξέρουν από πρώτο χέρι τι χρειάζεται κι όχι να κάνει κουμάντο στις υπηρεσίες ο στρατός των συμβούλων που έχει προσλάβει…
  • Πως η πρόληψη συνεχίζει να αποτελεί «άγνωστη λέξη» ακόμα και στη «διαχείριση» του προσωπικού, που από τύχη δεν είχαμε εγκλωβισμένους συναδέλφους, αφού από την μια η Περιφερειακή Αρχή δεν εδέησε να απαντήσει στο Σύλλογο στα ζητήματα που από την Κυριακή έθεσε και από την άλλη υπηρεσιακά της στελέχη έκαναν πως δεν καταλάβαιναν την κατάσταση…

Οι ευθύνες των επιλογών της Περιφερειακής Αρχής δεν μπορεί να κρυφτούν πίσω από τις τεράστιες ευθύνες των «ιδιοκτητών» των αυτοκινητοδρόμων και του κατακερματισμού των αρμοδιοτήτων. Όλοι τους είναι συνυπεύθυνοι και συνδιαχειριστές, γιατί το αστικό κράτος που στηρίζουν λειτουργεί με γνώμονα  την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων στις υποδομές, στις κατασκευές, στην ενέργεια, κλπ. Αυτό αποδεικνύεται και από τους μεγάλους δρόμους αρμοδιότητας της Περιφέρειας Αττικής που έκλεισαν από τη χιονόπτωση, από τους χιλιάδες εγκλωβισμένους οδηγούς και τους ταλαιπωρημένους πολίτες στη Μεσογείων, στη Κατεχάκη, στη Λ. Μαραθώνος κ.λπ. Το «μπαλάκι» των ευθυνών δεν μπορεί να κρύψει την συνευθύνη των πολιτικών επιλογών τους, που δημιουργούν αυτοκινητοδρόμους χρυσοπληρωμένους από το λαό, με εγγυημένα κέρδη, σαν την «Αττική οδό», που άφησε στο έλεος χιλιάδες ανθρώπους.

Οι εργαζόμενοι απέναντι σε αυτή την κατάσταση παίρνουμε την υπόθεση στα χέρια μας και απαιτούμε:

  • Σύγχρονες υποδομές και υπηρεσίες με εξοπλισμό και στελέχωση  που να μπορούν να ικανοποιούν τις λαϊκές ανάγκες. Για αυτοκινητοδρόμους, που θα είναι περιουσία του λαού και θα λειτουργούν χωρίς διόδια και χαράτσια.
  • Μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού – όχι στην ανακύκλωση της ανεργίας και τις ελαστικές σχέσεις εργασίας – μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων.
  • Άμεση απόκτηση όλων των μηχανημάτων και του εξοπλισμού σε όλες τις υπηρεσίες που οι αρμοδιότητές τους σχετίζονται με την πολιτική προστασία, την προστασία του περιβάλλοντος, τις υποδομές.
  • Μέτρα για υγεία & ασφάλεια – Χορήγηση ΜΑΠ  σε όλους τους δικαιούχους – σύγχρονο & αναβαθμισμένο δημόσιο σύστημα υγείας

Σε αυτή την κατεύθυνση ενώνουμε τη φωνή μας με αγωνιζόμενους φορείς, που στέκονται απέναντι στη πολιτική κυβέρνησης και Περιφερειακών Αρχών και διεκδικούν μέτρα για να σταματήσουμε να είμαστε «αναλώσιμοι», για να ζούμε ζωή με δικαιώματα.

Θα ενώσουμε τη φωνή μας με τα Σωματεία και τους φορείς που οργανώνουν την αγωνιστική υποδοχή στο συλλαλητήριο που διοργανώνουν στην Αθήνα εργατικά σωματεία και φορείς του Δήμου Πάτρας, ο Δήμος και το Εργατικό Κέντρο Πάτρας  το Σάββατο 29 Γενάρη στις 11.30 π.μ. στο Σύνταγμα.                   

   

ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ.

 

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ                           Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΠΑΝΟΥΤΣΑΚΟΥ ΒΕΤΑ              ΠΑΓΑΝΕΛΗ ΑΡΙΑΔΝΗ

Όλα τα άσχημα φαινόμενα στη χώρα μας χαρακτηρίζονται από μία καθετοποίηση. Από τη διαφθορά μέχρι το ρουσφέτι, την εξυπηρέτηση των ημετέρων και τελικά την αδράνεια ή την αναξιοπιστία των βασικών μηχανισμών, που προσδιορίζουν τη λειτουργικότητα ενός διοικητικού μηχανισμού. Άσχετα αν πρόκειται για κατώτερες, τοπικές διοικητικές μονάδες ή για την κεντρική κυβέρνηση. Χαρακτηριστική είναι η φράση του ανεκδιήγητου υπουργού πολιτικής προστασίας, Στυλιανίδη, που αναφέραμε σε προηγούμενη ανάρτηση, πως δήθεν κράτησαν τη χώρα λειτουργική, ενώ ο μισός πληθυσμός  είχε περιπέσει σε αναγκαστική αδράνεια λόγω ….χιονόπτωσης.

DrapikeiDropi

Με τον ίδιο τρόπο θα αντιμετωπίσει τη δική του έλλειψη διορατικότητας, σχεδιασμού, οργάνωσης υπηρεσιών και τελικά ανικανότητας, ο λαμέ περιφερειάρχης Πατούλης, όπως είδαμε στην περασμένη σχετική ανάρτηση, αλλά και ο κάθε δήμαρχος περιοχών που είτε αποκλείστηκαν είτε έμειναν στο σκοτάδι.

Και αφού στη συνέχεια του «Ξεβράκωτοι στο χιόνι vol1», δηλαδή στο vol.2 κατεβαίνουμε διοικητικό επίπεδο, θα ασχοληθούμε με τα δικά μας. Με τον κόσμο που γνωρίζουμε και έμεινε αποκλεισμένος στο σπίτι του, ακόμα και ανοίγοντας με φαράσια και φτυάρια διόδους προς …την ελευθερία. Αλλά αν αυτό ήταν κάτι που έπρεπε να το κάνει και το έκανε, το σπίτι του βρισκόταν στο σκοτάδι και στο κρύο, αφού η θέρμανση που δεν απαιτεί ηλεκτρική ενέργεια (τζάκι, ξυλόσομπα, σόμπα υγρού ή αερίου καυσίμου)  δεν ζεσταίνει παρά μόνο μικρό χώρο. Εκεί ήταν που αποκαλύφθηκε για ακόμα μία φορά η ανεπάρκεια του Διαχειριστή Δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά κυρίως και όσον αφορά τα τοπικά, αποκαλύφθηκε ξανά  η αδυναμία ή η αδιαφορία του δήμου (αλλά και άλλων κοντινών δήμων) να συνδράμουν τα συνεργεία που θα έφερναν το φως στους δημότες.  Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπως στα Περιβολάκια, στην Καλλιτεχνούπολη, στο Πικέρμι στη Διώνη και στο Ντράφι. Η Καλλιτεχνούπολη μέτρησε 38 ώρες αποκλεισμού και σκοταδιού μέχρι στιγμής, η Διώνη προσμέτρησε 26 ώρες δίχως ρεύμα, το Πικέρμι 16 ώρες, στα Περιβολάκια και το Ντράφι άλλοι έμειναν 24 ώρες στο σκοτάδι και άλλοι συνεχίζουν ακάθεκτοι προς τις 48 ώρες. Αλλά ο δήμαρχος Ραφήνας επαιρόταν για το κατόρθωμα του να μείνουν ανοιχτοί οι δρόμοι του κέντρου της Ραφήνας. Δρόμοι που ποτέ δεν έκλεισαν αφού το χιόνι που έπεσε έλιωσε σε λίγες ώρες, είτε από τη βροχή είτε από τον ήλιο.

Και αφού η κατάσταση στα Περιβολάκια, την Καλλιτεχνουπολη, το Πικέρμι, τη Διώνη, το Ντράφι, ήταν αυτή που ήταν, στις 25/1 έγινε γνωστό πως θα του ο δήμαρχος τη Ραφήνας θα πρόσφερε βοήθεια στον Πατούλη. Επειδή το κέντρο της Ραφήνας, δηλαδή η βιτρίνα, δεν είχε κλειστούς δρόμους, ο Ραφήνας θα έστελνε πόρους να βοηθήσουν τον Πατούλη. Θα λέγαμε ένα μεγάλο Μπράβο, αν οι πιο απομακρυσμένες περιοχές της Ραφήνας που αναφέρουμε πιο πάνω, δεν ήταν αποκλεισμένες και στο σκοτάδι λόγω αδυναμίας των συνεργείων του ΔΕΔΔΗΕ να προσεγγίσουν σε κρίσιμα σημεία. Σε σημεία δηλαδή που ο δήμος έπρεπε να έχει ανοίξει προσβάσεις. Αλλά τι είναι 26-27 ώρες σκοτάδι στη Διώνη ή 40 ώρες στα Περιβολάκια, μπροστά στη βοήθεια στον Πατούλη; Ή και 16 ώρες σκοτάδι στο Πικέρμι, για τους ίδιους λόγους;

Pikermi20220126Xanthippou

Πικέρμι 26/1/2022. Παγοδρόμιο ή εκχιονισμένη οδός, από την προηγούμενη, αλλά δίχως ρίψη αλατιού μετά τον εκχιονισμό

Αφού το κέντρο της Ραφήνας (η βιτρίνα) είχε ανοιχτούς δρόμους (που δεν έκλεισαν ποτέ) ποιος να υπολογίσει κάτι γκρινιάρηδες στην περιφέρεια ή εκεί απάνω στο βουνό;

Η απαράδεκτη κατάσταση έπρεπε να ρετουσαριστεί, τουλάχιστον επικοινωνιακά.  Όπως άλλωστε υπαγορεύει και η τακτική κεντρικής κυβέρνησης και περιφέρειας. Ακριβώς η ίδια μέθοδος, αλλά η κλίμακα μικρότερη.  Μέσα λοιπόν σε αυτό το χάλι,  ανακαλύπτουμε την επιβεβαίωση των JFK και  Milton Friedman που γράφαμε στην εισαγωγή του πρώτου μέρους του αφιερώματος στη γύμνια των μηχανισμών.

«Στα Κινέζικα, η λέξη «κρίση» γράφεται με δύο γράμματα. Το ένα σημαίνει κίνδυνος και το άλλο σημαίνει ευκαιρία» έλεγε ο J.F. Kennedy

Την κρυμμένη ευκαιρία την είδε και την αξιοποίησε ένας νέος επαγγελματικός κλάδος, εκείνος των απολογητών. Των απολογητών με «δεοντολογία» (sic) πάνω απ’ όλα. Διαβάσαμε χθες, σε ραφηνιώτικη ιστοσελίδα που μάλιστα έκανε και εισαγωγή για «το πόσο σέβεται των κώδικα δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ» το παρακάτω

 apologitis1

Γράφει ο απολογητής της δημοτικής αρχής:

Αν υπάρχουν κάτοικοι που είναι εγκλωβισμένοι στα χιόνια τα σπίτια τους σε ορεινές ή δύσβατες περιοχές? Φυσικά και υπάρχουν. Και λυπόμαστε πραγματικά. Αλλά είναι οι εξαιρέσεις. Και είναι το ''τίμημα'' της ησυχίας και της ομορφιάς της φύσης που πολύ θα το θέλαμε κι εμείς. Κι ας μέναμε λίγες ώρες ή μία ημέρα εγκλωβισμένοι. Και το λέμε με την καρδιά μας, αλλά μάλλον κι αυτό μπορεί να παρεξηγηθεί.

-Τι να παρεξηγηθεί; Αυτό που λέει ξεκάθαρα; Δηλαδή ότι όποιος μένει κοντά στη φύση (που ο δήμος ξεπαστρεύει συστηματικά, μάλλον για …το καλό τους) πρέπει να ζει σε συνθήκες σπηλιάς, σε περίπτωση χιονόπτωσης;

Και παρακάτω

Το χιόνι που έπεσε ήταν πολύ. Όμως ο δήμος Ραφήνας Πικερμίου αυτή τη φορά έδειξε άριστα αντανακλαστικά.

- Που; Στο κέντρο της  Ραφήνας,  που το λίγο χιόνι που έπεσε έλιωσε σχεδόν αμέσως; Στην περιφέρεια της Ραφήνας και στα απόκεντρα;  Στο Πικέρμι; Στη Διώνη; Στο Ντράφι; Αλλά αυτά δεν είναι βιτρίνα. Αρα ο δήμος Ραφήνας έκανε τη δουλειά του. Ο ανύπαρκτος δήμος Πικερμίου πάλι όχι. Οι περιφερειακοί οικισμοί «ας φάνε φύση», αφού πήγαν να μείνουν εκεί.

Και η απολογία κορυφώνεται

Και για προσέξτε αυτό τώρα: Δεν φταίει ο δήμος για το χάλι του ΔΕΔΔΗΕ με τη διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος για δεύτερη ημέρα για εκατοντάδες συμπολίτες μας που δεν έχουν θέρμανση, φως, τηλεόραση, ίντερνετ και ασφάλεια. Να το ξεκαθαρίσουμε. Να έχουμε τη στοιχειώδη λογική.

- Η στοιχειώδης λογική του απολογητή θέλει τον ΔΕΔΔΗΕ να έχει χάλια ενώ ο δήμος πάλι όχι. Γιατί δεν φρόντισε να υποστηρίξει την πρόσβαση των συνεργείων του ΔΕΔΔΗΕ; Γιατί δεν ενδιαφέρθηκε για την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης στον δήμο; (αλλά πήγαιναν να βοηθήσουν τον Πατούλη μάλλον), Μάλλον η στοιχειώδης λογική θύμωσε και έφυγε. Έχει άλλωστε αλλεργία στους ….απολογητές

Και το δράμα….. Αν μένω εγώ (ο απολογητής) χωρίς ρεύμα, θα μείνετε κι εσείς. Δεν θα ζητάτε το εικαζόμενο ως ακατόρθωτο. Γενικά δεν θα ζητάτε. Κάντε υπομονή, να σας σφάξει ο αγάς για να αγιάσετε. Πάνω απ‘ όλα δεν τα βάζουμε με τον δήμο

Κι εμείς μείναμε επί ώρες χωρίς ρεύμα. Και παγώσαμε και δεν μπορούσαμε να εργαστούμε και αγωνιούσαμε πότε θα ξανάρθει το ρεύμα. Γιατί κάποτε το 2018 (το Κόκκινο και το Μπλε Λιμανάκι, αλλά και άλλοι οικισμοί ''φημίζονται'' για τις πολυήμερες διακοπές) μείναμε στην παγωνιά και στα σκοτεινά χειμωνιάτικα τρεις ημέρες...

Ε δεν ''τα βάλαμε'' με τον δήμο...

-Και ο …επίλογος που αποδεικνύει περίτρανα πως οι αφορισμοί των Kennedy και Friedman, μπορούν να έχουν εφαρμογή, αρκεί να μη σε απασχολεί και πως περνά ο διπλανός σου, αρκεί να κοιτάς τη δουλειά σου και τα οφέλη σου.

Επίλογος Κουράγιο και υπομονή στους ανθρώπους χωρίς ρεύμα και μπράβο στον δήμο για τους ανοικτούς δρόμους.

Απλά πράγματα. Κοινή λογική. Πού χάθηκε δυστυχώς στην Αττική οδό.

 

-Δεν χάθηκε. Έτρεχε να ξεφύγει από τους απολογητές της Ραφήνας. Όσο γίνεται πιο μακριά

Δυστυχώς το χάλι διατρέχει ως νήμα ευθυνών,  άπαντες τους ….επιτελικούς, Χωρίς καμία εξαίρεση. Και το να διαχέεται η ανοχή στην διάκριση και την αδιαφορία ως επιβεβλημένη στάση του πολίτη απέναντι σε μία διοίκηση, που το μόνο που κάνει είναι να αυτοθαυμάζεται και να αυτοπροβάλλεται, είναι τουλάχιστον ύποπτη

Ζητείται Ελπίς, έγραφε κάποτε ο Αντώνης Σαμαράκης. Καμία Ελπίς, όμως δυστυχώς, δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Και όταν - κάποιες λίγες στιγμές στην πολιτική ιστορία του τόπου - πήγε μια ελπίδα να φανεί, φρόντισαν οι κρατούντες να τη σβήσουν άμεσα, για να μην τυχόν ξεγελαστούμε και νομίσουμε πως μπορούν τα πράγματα να αλλάξουν

Σκόρπιες σκέψεις μάζεψε ο χιονιάς αυτές τις μέρες και αντί να τις σκορπίσει περισσότερο, ήρθε και τις έβαλε σε μια σειρά. Σαν να έπρεπε να συμβεί όλο αυτό το απίστευτο σκηνικό κυβερνητικής ολιγωρίας απέναντι σε μια κατάσταση η οποία είχε προβλεφθεί με απόλυτη ακρίβεια από τους μετεωρολόγους. Και λέμε σαν να έπρεπε, μήπως … μήπως και καταφέρουμε να δούμε ποιοι κυβερνούν αυτό τον τόπο σήμερα. Θα το δούμε όμως; Μήπως εμείς οι ίδιοι δεν τους εκλέξαμε, λίγα χρόνια μόλις μετά τη χρεοκοπία της χώρας; Μια χρεοκοπία στην οποία αυτοί μας οδήγησαν;

 

00

 

Τα δύο τελευταία χρόνια μαθαίνουμε από τα ΜΜΕ πως αντιμετωπίζουμε τις χειρότερες φωτιές, τις χειρότερες πλημμύρες και τις χειρότερες χιονοπτώσεις της τελευταίας πεντηκονταετίας. Το απολύτως βέβαιο όμως δεν το μαθαίνουμε από τα Μέσα αυτά. Πως κυβερνιόμαστε δηλαδή από τη χειρότερη κυβέρνηση της τελευταίας πεντηκονταετίας. Μια κυβέρνηση που δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια σπείρα, από μια συμμαχία ηλιθίων, ακροδεξιών, ανίκανων, καιροσκόπων και γιάπηδων που το μόνο που ξέρει να κάνει είναι να εκποιεί στους ημετέρους κομμάτι-κομμάτι τον πλούτο αυτής της χώρας και αυτού του λαού.

 

elpis20

 

Μια κυβέρνηση, η οποία θα προσπαθήσει για μια ακόμη φορά να αποποιηθεί των ευθυνών της και να μειώσει το επικοινωνιακό κόστος της τεράστιας ολιγωρίας της τάζοντας δυο χιλιάρικα σε κάθε κεφάλι που εγκλωβίστηκε στην Αττική Οδό και ένα χιλιάρικο για κάθε εγκλωβισμένο στα τρένα. Αν και όσο τρέχουνε τα νέα, τα δύο χιλιάρικα δεν είναι πια ανά κεφάλι, αλλά ανά αυτοκίνητο. Φτηνοί και σε αυτό. Γνωστή πλέον η τακτική και την έχουν εφαρμόσει ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν. Με λίγα ή περισσότερα χρήματα βουλώνονται στόματα, αγοράζονται συνειδήσεις, δημιουργούνται εντυπώσεις, κερδίζονται ψηφοφόροι

Και για όσους μείνανε χωρίς ρεύμα ένα εικοσιτετράωρο, τι θα κάνει αλήθεια η κυβέρνηση; Θα τους αποζημιώσει; Για όσους είχαν ρεύμα, αλλά δεν είχαν χρήματα για να αγοράσουν πετρέλαιο και να ζεστάνουν το σπίτι τους; Για όσους δεν έχουν καν σπίτι; Τι θα κάνει; Θα πάει να βγάλει φωτογραφίες μαζί τους για να δείξει πόσο τους νοιάζεται;

 

elpis11

 

Είδαμε, πριν από λίγες μόλις ημέρες, τον ανέμελο πρωθυπουργό της χώρας, να επισκέπτεται μια ομάδα αστέγων που μένουν στο λιμάνι του Πειραιά. Με casual - όπως λέμε στην καθομιλουμένη - εμφάνιση, με χαλαρό και άνετο ύφος, τους εξέφρασε τη συμπάθειά του για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει, ωσάν αυτή να είναι αποτέλεσμα κάποιου φυσικού φαινομένου για το οποίο αυτός, όπως και η πολιτεία που διοικεί, δε φέρουν καμία ευθύνη. Σήμερα μόλις, μάθαμε πως ένας άστεγος στη Θεσσαλονίκη, εξήντα χρονών, πέθανε στο πεζοδρόμιο από το κρύο. Όχι, αυτός δεν ήταν από αυτούς που φωτογραφήθηκαν με τον Μητσοτάκη στο λιμάνι του Πειραιά

 

elpis05a

 

Κάποτε, όχι πολύ παλιά, μια μόλις γενιά πριν, υπήρξαν πολιτικά συστήματα στα οποία όλοι οι άνθρωποι είχαν δουλειά, σπίτι, φαγητό και θέρμανση. Με τα πολλά ελαττώματά τους, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι αυτό, όμως είχαν συμφωνήσει ότι όλοι οι άνθρωποι θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε αυτά τα θεμελιώδη αγαθά. Δυστυχώς, τα συστήματα αυτά κατέρρευσαν, καθώς οι ίδιοι οι άνθρωποι επέλεξαν να ποντάρουν στην κοινωνία του τζόγου, ελπίζοντας πως ο καθένας από τη μεριά του θα είναι ένας από τους τυχερούς που θα γίνει πλούσιος. Γι αυτό λέμε πως και ο ίδιος ο λαός δεν είναι άμοιρος των επιλογών του

Ας επιστρέψουμε όμως στην τρέχουσα επικαιρότητα. Το οδικό δίκτυο της χώρας παρέλυσε. Ο βασικός οδικός άξονας της χώρας, η Εθνική Οδός Αθήνας-Θεσσαλονίκης, κόπηκε στα δύο. Η υπερσύγχρονη Αττική οδός έκλεισε, παγιδεύοντας μέσα της χιλιάδες οδηγούς. Παράλληλα, χιλιάδες σπίτια παραμένουν ακόμη χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, με ό,τι συνεπάγεται αυτό

 

elpis14

Το κατ’ επίφαση επιτελικό κράτος του Κυριάκου Μητσοτάκη, η κυβέρνηση της κατ’ επίφαση αριστείας, για μια ακόμη φορά απέτυχε οικτρά και δεν κατάφερε να διατηρήσει ανοιχτές τις βασικές οδικές αρτηρίες της χώρας. Ίσως, αν είχε φροντίσει – όπως έκανε στην τελετή υποδοχής των Ραφάλ – να προσκαλέσει δεσποτάδες για να ευλογήσουν τα εκχιονιστικά μηχανήματα ή για να κάνουν λιτανεία προκειμένου να μη χιονίσει ή να μην κοπεί το ρεύμα… ίσως, τότε, να είχε γίνει κάτι

 

elpis07a

 

Την ίδια στιγμή, είναι κλειστός ο δρόμος για το νοσοκομείο Παίδων της Πεντέλης , ενώ όπως αναφέρει ο Μιχάλης Γιαννάκος της ΠΟΕΔΗΝ, για το Σισμανόγλειο που είναι νοσοκομείο αποκλειστικά για περιστατικά κορονοϊού, οι δρόμοι εντός του νοσοκομείου είναι απροσπέλαστοι από το χιόνι.

 

elpis16

Και πώς να μη θυμηθούμε μετά, τα θλιβερά στατιστικά σχετικά με την αντιμετώπιση του κορονοιού στη χώρα μας; Στατιστικά που ανεβάζουν όλο και πιο πολύ τη χώρα μας στη μακάβρια λίστα των χωρών με τους πιο πολλούς θανάτους ανά εκατομμύριο. Αλλά και την απαράδεκτη τακτική διασωλήνωσης εκτός ΜΕΘ

 

elpis21

 

elpis13

 

Όσο συμβαίνουν αυτά, τα κυρίαρχα και συστημικά ΜΜΕ της χώρας εξακολουθούν να συντηρούν μια επίπλαστη εικόνα κανονικότητας και ευνομίας. Όποιος δημοσιογράφος προσπαθεί άλλωστε να ξεφύγει από το πλαίσιο αυτό, διώκεται. Χαρακτηριστική είναι η δίωξη του Κώστα Βαξεβάνη και της Γιάννας Παπαδάκου. Μια δίωξη που ασκήθηκε στο πλαίσιο της άσκησης του λειτουργήματός τους. Μια δίωξη την οποία καταγγέλλει ακόμη και ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας – που εδώ και καιρό βέβαια έχει διαφοροποιηθεί από τον κυβερνητικό θίασο – Γιώργος Κύρτσος

 

elpis17

 

Και φυσικά, ακόμη πιο χαρακτηριστική και σαφές δείγμα της ποιότητας των στελεχών του κυβερνητικού θιάσου είναι η διασύνδεση κορυφαίων μελών της κυβέρνησης με το πιο βρώμικο κομμάτι της «δημοσιογραφίας». Ο υπόδικος τηλεπαρουσιαστής Μένιος Φουρθιώτης αποκαλύπτει και εκβιάζει με νέες αποκαλύψεις τις επαφές του με τον υπουργό Επικρατείας Γ.Γεραπετρίτη. Στα μηνύματα αυτά φαίνεται πως ο υπουργός Επικρατείας ενημερώνει τον Φουρθιώτη για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τους περιφερειακούς σταθμούς.

 

elpis22

 

Όμορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος από τη μια. Και από την άλλη, δειλοί, άβουλοι και μοιραίοι. Λογικό

Ο δολοφονημένος το 1963 πρόεδρος των ΗΠΑ J.F. Kennedy αρεσκόταν στο να λέει πως «Στα Κινέζικα, η λέξη «κρίση» γράφεται με δύο γράμματα. Το ένα σημαίνει κίνδυνος και το άλλο σημαίνει ευκαιρία». Αυτός ο σκληρός αφορισμός αποτέλεσε και ένα από τα θεμέλια του νεοφιλελευθερισμού και του «πάπα» του, M. Friedman, διατυπωμένο εν πολλοίς ως: «μια οικονομική κρίση ή ένα γεγονός καταστροφής ή πολέμου είναι η ευκαιρία για μεγάλες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε ένα κράτος». Μεταφέροντας τους αφορισμούς των 2 παραπάνω τεράτων (στην κυριολεξία) στο σήμερα, 25/1/2022, προσπαθούμε να ανακαλύψουμε που είναι κρυμμένη αυτή η ευκαιρία. Και για την υπόθεση του φιάσκου της Αττικής Οδού η ευκαιρία βρίσκεται κατά πάσα πιθανότητα στο τραπέζι των μνηστήρων της, ενόψει της ανανέωσης της σύμβασης παραχώρησης και στα ΑΡΔ που φροντίζουν για "τα περαιτέρω". Και όταν στον βάλτο τσακώνονται τα βουβάλια, την πληρώνουν τα βατράχια, δηλαδή όλοι εμείς.

Στην πρόσφατη αποκάλυψη των ικανοτήτων του επιτελικού κράτους του Μητσοτάκη, είμαστε όλοι θύματα, Θύματα υπερφίαλων εξουσιών, που προσπαθούν να καλύψουν την ανικανότητα τους με δηλώσεις και δημοσιεύσεις, που φροντίζουν οι απολογητές τους και τα φιλικά τους Μέσα και Συγκροτήματα, να μεταφέρουν στον πληθυσμό, θεωρώντας πως απευθύνονται σε άτομα μειωμένης αντίληψης ή τόσο πολύ καλοπροαίρετα πρόβατα, που δεν πιστεύουν πως ο βοσκός τους θα τα οδηγήσει στο σφαγείο. 

Ξεκινώντας με εκείνον τον ανεκδιήγητο υπουργό Πολιτικής Προστασίας (ναι, έχει τέτοια αρμοδιότητα)  Στυλιανίδη, που μέσα στο άγχος του να βρει κάποιον να φορτώσει το φιάσκο του επιτελικού του κράτους και του προϊσταμένου του, βρήκε εύκαιρη την κοινοπραξία της Αττικής Οδού, η οποία πελάγωσε όταν χιλιάδες αυτοκίνητα πλημμύρισαν τον δρόμο για να αποφύγουν τους αδιάβατους δρόμους της Περιφέρειας Αττικής και των δήμων. Όντας πελαγωμένος ο ανέτοιμος μηχανισμός της Αττικής οδού, έδωσε χέρι να πιαστεί ο υπουργός που δεν έκανε τίποτα μια εβδομάδα που οι μετεωρολόγοι προέβλεπαν τα φαινόμενα. Πρώτα πρώτα, μόλις ξεκίνησαν τα φαινόμενα και αφού δεν είχε κάνει τίοτα προηγουμένως,  φρόντισε να κλείσει την Εθνική οδό (τη Νέα Οδό του πεθερού Γεραπετρίτη για να ακριβολογούμε). Μετά άρχισε να ιδρώνει. Εκεί λοιπόν που ιδρώνει και ξεϊδρώνει ο υπουργός, πετάει το αμίμητο πως «για όλα φταίει η Αττική οδός» χωρίς να εξηγεί πως το μπούκωμα του αυτοκινητοδρόμου των 2,80€ επηρέασε το σύνολο της Αττικής. Αλλά το πιο καλό είναι αυτό που ξεστόμισε μετά, ανταγωνιζόμενος σε ελαφρότητητα τον αξεπέραστο στο θέμα προϊστάμενο του, Κ. Μητσοτάκη. Είπε με καμάρι ο υπουργός πως «Μπορέσαμε και κρατήσαμε τη χώρα λειτουργική»

DrapikeiDropi

Πηγή

Θεός ο  Στυλιανίδης. Θεός επί γης, αντικαταστάτης και απολογητής του πραγματικού θεού της ελαφρότητας και της κωμωδίας, Μητσοτάκη, ο οποίος έσπευσε να εξαφανιστεί παρέα με τους λογογράφους του, για να ετοιμάσουν μάλλον κάποιο νέο διάγγελμα που να αρχίζει με το «Συμπολίτες μου». Διάγγελμα για το πόπολο δηλαδή, επιπέδου Δελφιναρίου και αυτό, όπως και τα προηγούμενα. Αλλά όταν το πόπολο δικαιολογεί και χάφτει τα πάντα, το επίπεδο του διαγγέλματος είναι το αρμόζον.

patoylis xionia

Πέρυσι, στο Σύνταγμα στεκόταν αγέρωχος, δίχως λόγο και αιτία. Φέτος μυκτηρίζει μονότονα

Ο άλλος ήρωας των ημερών ήταν ο πολύς Πατούλης. Ναι, ο χρυσοκέντητος περιφερειάρχης Αττικής, ο οποίος είχε ένα μονότονο ποιηματάκι, σαν μουρμούρικο της φυλακής,  που επαναλάμβανε σε όποιον του ζητούσε εξηγήσεις (που δεν ήταν και πολλοί αυτοί) για το χάος της Αττικής. Τραγωδία ο άνθρωπος και όσο επιχειρούσε να παίξει την κασέτα του, τόσο πιο θλιβερός γινόταν. Και δεν είχε εύκαιρο και κανέναν απολογητή. Ούτε έναν αντιπεριφειάρχη καλό στις απολογίες

Avger

 

Και μέσα σε όλα, να απουσιάζει ο θεός των διακοπών και της Νιρβάνα, Ο πολιτικός πρόσφυγας έξι μηνών, ο εξόριστος των Παρισίων και εργάτης στις φάμπρικες του Χάρβαρντ και στης Βοστωνης τις στοές. Ο ανέμελος, ο "Συμπολίτεσμου" (μία λέξη). Ο διανομέας συσσιτίου με τη λοξή ματιά (όπου είναι η κάμερα). Ο ένοικος του Μαξίμου. Ο άνθρωπος με τα σταυρωμένα δάχτυλα. Αυτός που επέλεξε το 40 και πλέον τοις εκατό των Ελλήνων για να τους κυβερνήσει. Ο άνθρωπος που τα hashtag με το όνομα του στο Internet χτυπάνε πρωτιές. Ο #δικό_σας,  Συμβαίνουν όλα τα παραπάνω και αυτός παραμένει ανέμελος, σε άγνωστη διεύθυνση.

Αυτος ο τυπος, αυτός ο απών, ειναι πρωθυπουργος της χωρας που ο μισός της πληθυσμός πνίγηκε στα χιόνια.  Αλλά έχει τον τρόπο του να το διαχειριστεί. Έχει τον Πέτσα του ο άνθρωπος, άσχετα αν του λείπει η τσίπα. Πέτσα έχει και τον ανασύρει κάθε φορά που θα του χρειαστεί.

Τον λογαριασμό θα μας τον στείλει μετά

 

Youtube Playlists

youtube logo new

youtube logo new

© 2022 Atticavoice All Rights Reserved.