Η Ιθάκη βίωσε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά – μετά τον Ιανό – μία ακραία κατάσταση.  Μέσα σε μερικές ώρες, έριξε στο νησί το μισό νερό ανά τετραγωνικό μέτρο από όσο πέφτει στην Ανατολική Κρήτη όλο το χρόνο. Η πρωτεύουσά της, το Βαθύ, βούλιαξε. Η θάλασσα έγινε ένα με τη στεριά. Ήταν πραγματικά πολύ έντονα τα καιρικά φαινόμενα. Φαινόμενα όμως, που δεν θα είχαν τόση επίπτωση στη ζωή των ανθρώπων, αν δεν υπήρχε και η ανάλογη έντονη ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον

Κάποτε, υπήρχε  αυτό που αποκαλούμε λαϊκή σοφία, η συσσωρευμένη γνώση γενεών ολόκληρων που μεταλαμπαδευόταν και στις επόμενες γενιές. Αυτό πλέον, έχει χαθεί. Ο άνθρωπος νομίζει πως είναι κάτι ξέχωρο και πάνω από τη φύση. Κάποτε, ο άνθρωπος δεν έχτιζε σε μέρη που κρατάνε νερό το χειμώνα, ούτε δίπλα σε ρέματα. Τώρα χτίζει. Σε συνδυασμό με την αλλαγή χρήσης της γης, τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο. Κάποτε, στα ανάντη των ρεμάτων είχαμε είτε δάση, είτε καλλιεργήσιμη γη που απορροφούσε το νερό της βροχής. Τώρα έχουμε οικοδομές και τσιμέντα, χωρίς παράλληλη μελέτη για τη διοχέτευση του νερού

Μεταφέρουμε, από την fb ομάδα Ιστορική Ιθάκη, μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του Γεράσιμου Λιβιτσάνη για το ποιες περιοχές του Βαθιού πλημμύρισαν και γιατί. Το άρθρο έχει τίτλο «Γιατί βαλτώνει ο βάλτος» και είναι πολύ ενδιαφέρον  και όχι μόνο για όσους έχουν σχέση με το όμορφο νησί των Επτανήσων

Γιατί βαλτώνει ο Βάλτος;

Το Βαθύ είναι γεμάτο ρέματα που κουβαλάνε τα νερά από τις γύρω πλαγιές στη θάλασσα. Τα περισσότερα έχουν εγκιβωτιστεί και τα βλέπουμε στις άκρες των δρόμων και ειδικότερα όταν πατάμε στα γεφυράκια για να μπούμε στα σπίτια μας. Έτσι, το Βαθύ δεν πλημμυρίζει ποτέ. Εκτός, βέβαια, από την περιοχή της Μητρόπολης. Η περιοχή της Μητρόπολης βαλτώνει πάντα και ξεφεύγει σε πλημμύρα όταν αρχίσουν τα μονημέρια και ρίχνει καρέκλες. Γιατί όμως έτσι; Ας αρχίσουμε από την αρχή.

Η περιοχή εκείνη ανέκαθεν ονομαζόταν Βάλτος, ειδικά ο πίσω δρόμος. Η παραλία ονομαζόταν Βαρκό, όπου κατά τον 17ο και 18ο αιώνα λειτουργούσε και η Σανιτά (υγειονομείο), επειδή ακριβώς η περιοχή ήταν ακατοίκητη. Μετά την οικοδόμηση της Μητρόπολης το έτος 1800, ήταν γνωστή και καταγράφεται με την ονομασία «Παναγία στα Λινοβρόχια». Αυτό επειδή στο σημείο τρέχανε νερά και ο κόσμος εμπόρουνε να δουλέψει το λινάρι.

Ευτυχώς για μας, το Θιάκι τράβηξε από πολύ νωρίς ταλαντούχους τουρίστες, οι οποίοι μας άφησαν εικόνες του τοπίου του Βάλτου. Μπορούμε να διαπιστώσουμε σε σχέδιο του 1785 ότι ο κόσμος απέφευγε να χτίσει σπίτια στο Βάλτο. Τον ίδιο δισταγμό διαπιστώνουμε σε σχέδια του 1806 και του 1815-1820.

Χλωρίδα: το σύνολο των φυτών ενός τόπου 

Πανίδα : το σύνολο των ζωϊκών οργανισμών ενός τόπου. 

Παπάτζα : η εξαπάτηση, το παραμύθιασμα, η μούφα, το μούσι, η δρακιά.

«Οι άνθρωποι, τα Ανθρωπάκια που λέω, το κατεστημένο, έφτασε σ’ ένα σημείο όπου δεν παίρνει άλλο να πάει πιο μακριά [...] γίνανε ένα νούμερο και τίποτα παραπάνω. Εδώ εγώ κάνω μια μαρτυρία και σας λέω: Φροντίστε να σωθείτε, να σωθούμε. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο εγώ εκτός απ’ αυτήν τη μαρτυρία [...] Ο κόσμος δεν θέλει να βλέπει τον εαυτό του ανθρωπάκι. Προτιμάει δηλαδή ένα βότσαλο, ένα λουλούδι ή κάτι άλλο, αλλά ποτέ ανθρωπάκι! Γιατί του λέει «εγώ δεν είμαι αυτός». Κι όμως είναι!».

Από συνέντευξη του Γιάννη Γαΐτη στην στην εκπομπή Μονόγραμμα της ΕΡΤ2, τον Νοέμβριο του 1984

Η atticavoice είναι ένα εθελοντικό εγχείρημα που δημιουργήθηκε από ανθρώπους ελεύθερους και ανεξάρτητους από οποιαδήποτε δέσμευση. Η φιλοδοξία τους είναι να δημιουργήσουν ένα μέσο που θα είναι και εφημερίδα και περιοδικό και βιβλιοθήκη. Ένα μέσο που θα αξίζει να το επισκέπτεται ένας ανήσυχος αναγνώστης. Και αυτό οι άνθρωποί του το παλεύουν όσο μπορούν, προσπαθώντας να διατηρήσουν ένα υψηλό επίπεδο τόσο θεματολογίας όσο και έκφρασης. Δε θα μπορούσαν όμως να αφήσουν έξω από τη θεματολογία και την κριτική τους την αυθαιρεσία και την αλαζονεία της εξουσίας, αλλά και αυτό που απεχθάνονται ακόμη περισσότερο, τους κολαούζους και τους τσανακογλείφτες της. Και αυτό το κάνουν με πολλούς τρόπους, γιατί η atticavoice ξέρει να μιλάει πολλές γλώσσες. Και τη γλώσσα του Σεφέρη, και τη γλώσσα του Βάρναλη και τη γλώσσα του Λασκαράτου

Τον διαχειριστή της τοπικής ιστοσελίδας i-selida.gr δεν τον γνωρίζουμε ούτε κατ’ όψιν. Μόνο το όνομά του γνωρίζουμε και πως δηλώνει επαγγελματίας δημοσιογράφος . Σε άρθρο του που διαβάσαμε στην ιστοσελίδα του μάθαμε πως θεωρεί τον εαυτό του θύμα bulling από εμάς επειδή σε άρθρο μας τολμήσαμε να κάνουμε κριτική στο είδος της δημοσιογραφίας που ασκεί. Τα άρθρα που φαίνεται πως πλήγωσαν τον διαχειριστή της i-iselida είναι το Πώς κάλυψαν τα τοπικά μέσα της Ραφήνας τον καθαρισμό/βανδαλισμό του Μεγάλου Ρέματος όπως και το άρθρο-κριτική για την αποκλειστική συνέντευξη που πήρε από τον Αντιδήμαρχο Παιδείας, πράσινης ανάπτυξης, πολιτισμού και πολλών άλλων πραγμάτων Σπύρο Πάντζα, όπου ο πολυπράγμων αντιδήμαρχος υποστήριξε πως στο Μεγάλο Ρέμα δεν πειράχτηκε ούτε χλωρίδα ούτε πανίδα τη στιγμή που οι μπουλντόζες δεν άφησαν τίποτα όρθιο σε μια μεγάλη περιοχή κοντά στην εκβολή του. Αντιπαρήλθαμε δε τις αναφορές σε νομοθεσία που, όπως αποκαλύπτεται από τα γραπτά του, αγνοεί και απλά κάνει αναφορά προς επίδειξη πολυπραγμοσύνης εκ μέρους του.

Γράφει λοιπόν ο θιχθείς δημοσιογράφος:

«Μας εγκάλεσαν ακόμη και για το ότι ...τολμήσαμε να κάνουμε ρεπορτάζ για τον πρόσφατο καθαρισμό του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, ο οποίος αποδείχθηκε σωτήριος. Όπως αποδείχθηκε αν δεν είχε γίνει το Ρέμα θα είχε υπερχειλίσει με μαθηματική ακρίβεια, με απρόβλεπτες συνέπειες»

Μα ΔΕΝ εγκαλέσαμε τον κύριο αυτό για το ότι τόλμησε να κάνει ρεπορτάζ. Τον εγκαλέσαμε γιατί χαρακτήρισε την είσοδο μπουλντόζων και ερπυστριοφόρων χωματουργικών στο Ρέμα ως μια ήπια επέμβαση. Και εμείς αναπόφευκτα αναρωτηθήκαμε πώς θα φανταζόταν ο δημοσιογράφος αυτός μια λιγότερο ήπια επέμβαση. Μήπως  α ν α τ ί ν α ξ η  με δυναμίτιδα;

Χαρακτηρίζει μάλιστα την κριτική μας ως διαδικτυακό τραμπουκισμό. Αν είναι δυνατόν ένας δημοσιογράφος, όπως  δ η λ ώ ν ε ι   αυτός, να  μ η ν  α ν έ χ ε τ α ι   την κ ρ ι τ ι κ ή.

Αυτό όμως που θεωρούμε εντελώς  α ν έ ν τ ι μ ο  από την πλευρά του είναι οι δηλώσεις του πως δέχεται απειλές και πως νιώθει φόβο, αφήνοντας να εννοηθεί πως εμείς είμαστε η πηγή των απειλών και του φόβου του. Πέρα από το ότι αυτές οι δηλώσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν συκοφαντική δυσφήμηση, θεωρούμε πολύ φτηνό και αναξιοπρεπή τον τρόπο που διάλεξε να υπερασπιστεί αυτό που κάνει. Και επειδή δηλώνει πως ανησυχεί, εμείς μπορούμε να τον καθησυχάσουμε λέγοντάς του πως δεν είναι στη φύση μας ούτε οι λεκτικές απειλές, ούτε η άσκηση βίας, ούτε οι μηνύσεις. Ας μην ανησυχεί λοιπόν. Ό,τι κάνουμε, είναι αυτό που βλέπουν όσοι μας διαβάζουν. Τίποτα περισσότερο

Ας πάμε όμως παρακάτω

Το άρθρο 5 του κώδικα δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ, την οποία επικαλείται ο δημοσιογράφος, αναφέρει:

Άρθρο 5

Η διαφάνεια στις οικονομικές σχέσεις αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της αξιοπιστίας, του κύρους και της επαγγελματικής αξιοπρέπειας του δημοσιογράφου, ο οποίος οφείλει:

α. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται αμοιβή για δημοσιογραφική εργασία από απόρρητα κονδύλια κρατικών υπηρεσιών και δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών.

β. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται αργομισθία ή έπ’ αμοιβή θέση συναφή με την ειδικότητά του σε Γραφεία Τύπου, δημόσιες υπηρεσίες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις, που θέτει εν αμφιβόλω την επαγγελματική αυτονομία και ανεξαρτησία του.

γ. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται τη διαφημιστική χρήση του ονόματος, της φωνής και της εικόνας του, παρά μόνο για κοινωφελείς σκοπούς.

δ. Να μη μεταδίδει και να μην αξιοποιεί ιδιοτελώς αποκλειστικές πληροφορίες που επηρεάζουν την πορεία του Χρηματιστηρίου Αξιών και την αγορά.

ε. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται οποιεσδήποτε παροχές σε χρήμα και είδος, που θίγουν την αξιοπιστία και την αξιοπρέπειά του και επηρεάζουν την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του.

H atticavoice ΔΕΝ είναι δημοσιογραφική οντότητα, όπως και είναι φανερό από την θεματολογία της. Τηρεί όμως το άρθρο 5 του κώδικα δεοντολογίας των δημοσιογράφων αφού εκπέμπει δημόσιο λόγο και αυτός ο λόγος πρέπει να μεταφέρει αλήθεια και γνώμες των συντακτών της, ανεπηρέαστα από αμοιβές ή οικονομικές δοσοληψίες. Αυτό που κάνει ένα site που δεν είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ, πόσοι από αυτούς που φέρουν τον τίτλο του δημοσιογράφου μπορούν να το επικαλεστούν για τον εαυτό τους;

Ο ρόλος της τέταρτης εξουσίας ανέκαθεν συμπυκνωνόταν στον αφορισμό που την ήθελε να ελέγχει την εξουσία. Κάθε εξουσία. Ο Τύπος έχει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο άσκησης της εξουσίας.

Σήμερα, παρά την προφανή κρίση που τον μαστίζει και τη διαφθορά που τον περιτριγυρίζει (πρόσφατο παράδειγμα η λίστα Πέτσα σε αντιδιαστολή με τα γεγονότα που οδήγησαν στην παραίτηση Κουρτς στην Αυστρία) ο Τύπος εξακολουθεί να θεωρείται βασικός παράγοντας για τη σύσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος, την περιφρούρηση της κοινής βούλησης και έκφρασης. Το κακό είναι πως ο ίδιος ο Τύπος και οι λειτουργοί του μοιάζουν να μην περιφρουρούν αυτή την υποχρέωση τους και να εθίζονται στα προαναφερθέντα φαινόμενα διαφθοράς.

Ο Τύπος οφείλει να

Ελέγχει τη νομοθετική, τη δικαστική και την εκτελεστική εξουσία. Κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, δημόσιοι οργανισμοί, τα αστυνομικά όργανα, υπολογίζουν την κριτική του τύπου, τον ενημερώνουν, τον σέβονται, γιατί είναι ο εκπρόσωπος του λαού, και θεματοφύλακας των δικαιωμάτων του.

Ο τύπος είναι το άγρυπνο μάτι που όρισε ο λαός για να ελέγχει τους εκπροσώπους του. Είναι η εξουσία πάνω από τις εξουσίες που διαμορφώνει πολιτικές συνειδήσεις και ολοκληρώνει το πλαίσιο λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών.

Όλα αυτά εφόσον λειτουργεί ανεξάρτητα και δεν έχει δεσμεύσεις κάθε τύπου σε εξουσίες κάθε μορφής και τύπου.

Αλλά εμείς ΔΕΝ είμαστε δημοσιογράφοι. Τον κώδικα δεοντολογίας που προφυλάσσει τον δημόσιο λόγο μας και την κριτική μας, από το να γίνει προπαγάνδα τον τηρούμε. Πόσοι άραγε επαγγελματίες δημοσιογράφοι, που οφείλουν να σέβονται τον κώδικα της επαγγελματικής τους ένωσης, κάνουν το ίδιο;

Πέρα από το ότι τα ρέματα είναι σημαντικά οικοσυστήματα , πέρα από το ότι επιδρούν ευεργετικά στο μικροκλίμα της περιοχής, είναι επίσης πολύ σημαντικό να τονίζουμε ότι οι ανθρώπινες επεμβάσεις που γίνονται στο όνομα μιας υποτιθέμενης αντιπλημμυρικής προστασίας, μπορεί να επιφέρουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Γιατί, αν το νερό καταφέρει να περάσει τα εμπόδια που συνεχώς του βάζουμε, η καταστροφή θα είναι πολύ μεγάλη.  Μια καταστροφή , η οποία δε θα είναι φυσική, αλλά ανθρώπινη. Αν, αντίθετα, δώσουμε στο νερό τον απαραίτητο χώρο να εκτονώνεται, οι επιπτώσεις θα είναι πολύ πιο ήπιες.

Από σημερινή ανάρτηση του Νίκου Μπελαβίλα, καθηγητή στο ΕΜΠ και  διευθυντή στο  Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, με αφορμή τις πλημμυρικές καταστάσεις που βιώνει η Αττική, διαβάζουμε: « Ο Ιλισός στα κατάντη έφτασε στο επίπεδο της πόλης του Μοσχάτου και της Καλλιθέας. Το έσωσαν τα παλιά παραπέτα. Αυτό συνέβη παντού. Για αυτό πλημμύρισαν σχολεία, δρόμοι, πλατείες, η Καλών Τεχνών, η Πειραιώς, η Χαμοστέρνας, η Κηφισίας στον Φάρο Ψυχικού, η Γλυφάδα …  Ο Κηφισός αντέχει στο όριο. Λίγα εκατοστά κάτω από την πλάκα της γέφυρας της Πειραιώς και πολύ ψηλότερα από τους δρόμους του Νέου Φαλήρου και του Μοσχάτου. Πολύ ψηλότερα από τη στάθμη της πόλης καθώς φαίνονται τα αυτοκίνητα χαμηλότερα από το νερό … Ή ανοίγουμε ξανά τους δρόμους του νερού, ή το νερό μπαίνει με κολοσσιαία δύναμη παντού. Αλλιώς θα ζούμε με το 112 "τρεχάτε να σωθείτε" σε κάθε καταστροφή»

Αυτά βέβαια απαιτούν πολιτικούς με ευαισθησία και όραμα, πολίτες ώριμους να αποδεχθούν γενναίες αποφάσεις και μια κοινωνία έτοιμη για επανεκκίνηση.  

Ακολουθεί ένα πολύ μικρό, αλλά εύστοχο και κατανοητό βίντεο που εξηγεί πώς, δίνοντας  χώρο στο νερό σε ολόκληρη την λεκάνη απορροής ενός ρέματος, οι επιπτώσεις των πλημμυρών στις παραρεμάτιες κοινότητες μπορούν να μειωθούν. Την ίδια στιγμή, στο  Ρέμα της Ραφήνας, οι ημιμαθείς και πολιτικά δειλοί άρχοντες, κατέβασαν τις μπουλντόζες και το έκαναν κρανίου τόπο, αντί να κάνουν αυτό που θα έπρεπε: Να δώσουν χώρο στο νερό, ακόμη και αν αυτό απαιτεί την απομάκρυνση των δεκάδων αυθαίρετων κατασκευών δίπλα ακριβώς από αυτό, με ταυτόχρονη μέριμνα για παροχή στέγης σε όσους τις χρησιμοποιούν ως κατοικία.